Жинақтаушы зейнетақы қорларынан зейнетақымен қамсыздандыруды ұйымдастыру

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР:

І. Кіріспе

ІІ. Негізгі бөлім
2.1. Халықты зейнетақымен қамсыздандыру негіздері.
2.2. Жинақтаушы зейнетақы қорларынан зейнетақымен қамсыздандыруды
ұйымдастыру.
2.3. Жинақтаушы зейнетақы қорларын ұйымдастыру

ІІІ. Қорытынды.

IV. Пайдаланған әдебиеттер мен нормалар.

КІРІСПЕ.
Зейнетақы – азаматтарға белгілі бір жасқа толғанда, мүгедектігіне
байланысты, асыраушысынан айырылғанда, арнулы қызмет атқарған жылдар үшін
заңнамада көзделген басқа да реттерде берілетін тұрақты ақшалай төлемақы.
Зейнетақы жинақтаушы зейнетақы қорлары есебінен төленеді. Қазақстан
Республикасында зейнетақыны тағайындау және төлеу тәртібі Қазақстан
Республикасы Конституциясы негізінде және Қазақстан Республикасы
Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы Заңымен
басқа да Заң актілерімен айқындалады.
Зейнетақы қоры – зейнетақы төлеуге арналған мақсатты зейнетақы қоры
қаражаты салымшылардың міндетті және ерікті зейнетақы жарналары жұмыс
берушілердің жеке еңбек қызметімен айналысушы азаматтардың міндетті
сақтандыру жарналары есебінен құралады.
Әлеуметтік қамсыздандыру – еңбек етуге қабілетсіз адамдарды материалдық
және тұрмыстық жағынан қамтамасыз етуге бағытталған мемлекеттік шаралар
жүйесі.
Қазақстан Республикасының азаматтары Қазақстан Республикасы Заңдарында
белгіленген тәртіппен зейнетақымен қамсыздандырылуға құқылы. Қазақстан
Республикасының аумағында тұратын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар,
егер заңдарда және халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, Қазақстан
Республикасының азаматтарымен бірдей зейнетақымен қамсыздандырылу құқығын
пайдаланады. Зейнетақымен қамсыздандыру туралы заңдар Қазақстан
Республикасы Конституциясына негізделеді және Зейнетақымен қамсыздандыру
туралы Заңнан, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік актілерінен
тұрады.
Егер Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық шартта Зейнетақымен
қамсыздандыру туралы Заңнан өзгеше ережелер белгіленсе, халықаралық
шарттың ережелері қолдданылады.
Мемелекет 1998 жылғы 1 қаңтарға дейін зейнеткерлікке шыққан азаматтарды
зейнетақы төлемдерінің бұрын белгіленген мөлшерін сақтай отырып,
зейнетақымен қамсыздандыруға кепілдік береді.
2.1. ХАЛЫҚТЫ ЗЕЙНЕТАҚЫМЕН ҚАМСЫЗДАНДЫРУДЫҢ НЕГІЗДЕРІ.

Зейнеткерлік жасына жеткен және Зейнетақымен қамсыздандыру туралы
Заңның 9 бабының 1 тармағына сәйкес өзі зейнеткерлік жасқа жеткенге дейін
1998 жылы 1 қаңтардан кейін қалған мерзімнің кемінде төрттен үшіне тең
кезең ішінде жинақтаушы зейнетақы қорларына міндетті зейнетақы жарналарын
төлеген азаматтарға, егер зейнетақы мөлшері заң актілерімен белгіленген ең
төмен зейнетақы мөлшерінен төмен болса, тиісті қосымша төлемдер түрінде
мемлкеттік әлеуметтік жәрдемақы беріледі.
1997 жылғы 20 маусымындағы Қазақстан Республикасында Зейнетақымен
қамсыздандыру туралы Заңына сәйкес зейнетақымен қамсыздандыру үш түрге
бөлінеді:
1. Мемлекеттік (зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталықтан)
2. Мемлекеттік емес (жинақтаушы зейнетақы қорынан)
3. Әскери қызметшілерге еңбек сіңірген жылдары бойынша.
Мемлекет 1998 жылғы 1 қаңтарға дейін зейнетке шыққан азаматтарға
зейнетақы төлемдерінің белгіленген мөлшерін сақтай отырып, зейнетақымен
қамсыздандыруға кепілдік береді. Зейнетақымен қамсыздандыру туралы Заңда
зейнетақы термині деп орталықтан (зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік
орталықтан) жинақтаушы зейнетақы қорына, әскери қызметшілер, ішкі істер
органдарының қызметкерлері үшін тиісті қызметтерді ұстауға көзделген
қаражат есебінен төленетін зейнетақы төлемдерінің жиынтығын білдіреді.
Орталықтан зейнетақы төлемдерін тағайындау туралы арыз зейнетақы
төлемдерін есептеу үшін қажетті стажы мен табысын растайтын құжаттармен
қоса азаматтың тұрғылықты жері бойынша халықты әлеуметтік қорғау органына
беріледі. Орталықтан зейнетақы төлемдерін тағайындауды халықты әлеуметтік
қорғау органы Қазақстан Республикасы заңдарында белгіленген тәртіппен
жүргізеді.
Халықты әлеуметтік қорғау органы зейнетақы тағайындау мәселелері
бойынша түсіндірме беруге және азаматтардың тиісті құжаттарды
рәсімдеуіне көмек көрсетуге міндетті.
Орталықтан зейнетақы төлемдерін тағайындаудан бас тартылған жағдайда
халықты әлеуметтік қорғау органы бас тартудың себептерін жазбаша түрде
негіздеп, табыс етілген құжаттарды арыз берушіге қайтаруға міндетті.
Халықты әлеуметтік қорғау органы шешіміне сот тәртібімен шағымдануға
болады. Орталықтан зейнетақы төлемдері зейнетақы тағайындауға өтініш
берілген күннен бастап тағайындалады. Арыз бен қажетті құжаттарды халықты
әлеуметтік қорғау органына бір мезгілде берген күн орталықтан зейнетақы
төлемдерін тағайындауға өтініш берген күн болып есептеледі.
Орталықтан зейнетақы төлемдерін тағайындауға арналған құжаттарды
қарауды халықты әлеуметтік қорғау органы құжаттар табыс етілген күннен
бастап, он күн мерзімнен кешіктірмей жүзеге асырады. Халықты әлеуметтік
қорғау органы тиісті шешім шығарылғаннан кейін бес күннен кешіктірмей, бұл
туралы арыз берушіге хабарлайды.
Орталықтан төленетін зейнетақы төлемдерін толық көлемде есептеу
Зейнетақымен қамсыздандары туралы Заңның 14 бабына сәйкес белгіленетін
орташа айлық кірістің елу пайызы есебінен жүргізіледі. Орталықтан төленетін
зейнетақы төлемдерінің мөлшерін есептеу жұмыста болған үзілістерге
қарамастан, қатарынан кез-келген үш жыл жұмыс үшін орташа айлық табысы
негізге алынады. Орталықтан төленетін зейнетақы төлемдерін есептеуге
арналған табысқа еңбекке ақы төлеудің барлық түрлері және тізбесін
Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейтін өзге де табыстар енгзіледі.
Зейнетақы төлемдерін есептеу үшін үш жылғы жұмыс ішіндегі табыс қатарынан
отыз алты күнтізбелік айдағы жұмыс ішіндегі табыстың жалпы сомасын отыз
алтыға бөлу арқылы анықталады.
Орталықтан төленетін зейнетақы төлемдерін есептеуге арналған табыс
тиісті жылға арналған Республикалық бюджет туралы заңда белгіленетін он бес
еселенген айлық есептік көрсеткіштен аспауға тиіс.
Орталықтан зейнетқы төлемдерін тағайындау былай жүргізіледі:
1998 жылғы 1 қаңтардан бастап, ерлерге - 61 жас, әйелдерге - 56жас;
1998 жылғы 1 шілдеде ерлерге – 61,5 жас, әйелдерге – 56,5 жас;
1999 жылғы 1 шілдеде ерлерге - 62 жас, әйелдерге - 57жас;
2000 жылғы 1 шілдеде ерлерге – 62,5 жас, әйелдерге – 57,5жас;
2001 жылғы 1 шілдеде ерлерге - 63 жас, әйелдерге - 58жас.
1949 жылғы 29 тамыздан бастап, 1963 жылғы 1 шілдеге дейін кемінде 10
жыл төтенше және барынша көп радиациялық қатерлі өңірде тұрған азаматтардың
Семей-ядролық сынақ полигонындағы ядролық сынақтардың салдарынан зардап
шеккен азаматтарды әлеуметтік қорғау туралы заңына сәйкес зейнетақы
тағайындауына құқығы бар. Еркектер кемінде 25 жылдық жалпы жұмыс стажы
болған кезде 50 жасқа толғанда, әйелдер кемінде 20 жыл стажы болған кезде
45 жасқа толғанда, селолық жерлерде тұратын 5 және одан да көп балаларды
туып оларды сегіз жасқа дейін тәрбиелеген әйелдер 50 жасқа толғанда,
аталған зейнетақы жасын 1998 жылғы 1 шілдеден бастап, жыл сайын 6 айға
өсіре отырып, тұтас алғанда, 3 жылдан асырмай жасы бойынша зейнетке шығуға
құқығы бар.
Мемелкеттік жинақтаушы зейнетақы қоры дегеніміз – белгіленген тәртіппен
салымшылардың міндетті зейнетақы жарналарын жинайтын және зейнетке
шыққандарға зейнетақы төлемдерін төлейтін, сондай – ақ зейнетақы активтерін
қалыптастыру жөніндегі қызметті жүзеге асыратын, оларды бағалы қағаздарға,
банктердің депозиттеріне, халық қаржы ұйымдарының бағалы қағаздарына
инвестициялайтын заңды тұлға. Құрылтайшысы Үкімет болып табылатын Жабық
Акционерлік Қоғамы нысанында құрылады.
Қазақстан Республикасы Зейнетақымен қамсыздандыру туралы Заңының 22
бабына сәйкес жинақтаушы зейнетақы қорларынан зейнетақы төлемдері жеке
зейнетақы шоттарында жинақталған зейнетақы қаражаты бар алушыларға алушының
жеке басын куәландыратын құжаты болған жағдайда төленеді. Жинақтаушы
зейнетақы қорларынан зейнетақы төлеуді жжүзеге асыру тәртібін Қазақстан
Республикасы Үкіметі белгілейді және ол Бұқаралық ақпарат құралдарында
жарияланады. Жинақтаушы зейнетақы қорларынан төленетін зейнетақы
төлемдеріне салық заңдарына сәйкес салық салынады. Жинақтаушы зейнетақы
қорының зейнетақы активтері:
1. Зейнетақылық жарналармен жинақтаушы зейнетақы қорына және мемлекеттік
емес жинақтаушы қорлардың зейнетақы активтерін басқару жөніндегі
компанияларға төленетін комиссиялық сыйақыларды шегеріп тастағандағы
инвестициялық қызмет есебінен құралатын инвестициялық кіріс;
2. Заңдарда көзделген басқа да көздер есебінен қалыптасады.
Жинақтаушы зейнетақы қорына өзінің пайдасына зейнетақы жарналары
төленген алушының жинақталған зейнетақы қоры ол қайтыс болған жағдайда
заңдарда белгіленген тәртіппен мұраға қалдырылады, Алушы қайтыс болған
жағдайда оның отбасына немесе алушыны жерлеген адамға жинақтаушы зейнетақы
қоры жерлегені үшін он бес еселенген айлық есептік көрсеткіш шегінде, бірақ
жеке зейнетақы шотында бар қаражаттан аспайтын мөлшерде бір жолғы төлем
жасайды.
Зейнетақымен қамсыздандыру туралы Заңының 27 бабына сәйкес жинақтаушы
зейнетақы қорларының салымшылары:
1. Зейнетақы шартын жасасу үшін жинақтаушы зейнетақы қорын таңдап алуға;
2. Жинақталған зейнетақы қаражаттарының жай – күйі туралы ақпарат алуға;
3. Жинақтаушы зейнетақы қорының іс-әрекетіне сот тәртібімен шағымдануға;
4. Зейнетақы шартына және заңдарға сәйкес өзге де құқықтарды жүзеге
асыруға құқылы.
Жинақтаушы зейнетақы қорларынан зейнетақы төлемдерін алушы:
1. Зейнетақы жасына жетуі бойынша жинақтаушы зейнетақы қорларынан зейнетақы
төлемдерін алуға;
2. Өзінің жинақтаушы зейнетақы қорларын бір жинақтаушы зейнетақы қорларынан
екіншісіне аударуға құқылы. Ол жылына екі реттен аспауы керек;
3. Қазақстан Республикасы Заңдарына сәйкес өзі жинақтаған зейнетақы қорын
мұра етіп қалдыруға;
4. Қазақстан Республикасынан тыс жерлерге тұрақты тұру үшін кеткен
жағдайда жинақталған зейнетақы қаражатын алуға құқылы.
Жинақтаушы зейнетақы қорлары:
1. Зейнетақы шарттарын өзгерту немесе тоқтату тәртібін;
2. Жинақталған зейнетақы қаражатының жай-күйі туралы ақпарат беруді;
3. Жинақтаушы зейнетақы қорының салымшылары мен алушылары арасындағы
құқықтық қатынастардың өзге де ерекшеліктерін қамтитын зейнетақы ережелерін
белгілейді. Зейнетақы ережелерін уәкілетті орган бекітеді.
Зейнетақы шарты жинақтаушы зейнетақы қорымен салымшының арасында
үлгілік зейнетақы шартына сәйкес жазбаша түрде жасалады. Үлгілік зейнетақы
шартын уәкілетті орган әзірлеп бекітеді және онда мынадай мәліметтер:
1. Жинақтаушы зейнетақы қорының атауы, заңды мекен-жайы және банктік
реквизиттері;
2. Салымшының аты-жөні, мекен-жайы немесе оның атауы;
3. Шарттың мәні;
4. Тараптардың құқықтары мен міндеттері;
5. Зейнетақы жарналарын енгізудің тәртібі мен шарттары;
6. Жеке зейнетақы шотының номері;
7. Тараптардың міндеттемелерді орындаған жағдайда болатын жауапкершілігі;
8. Шарттың қолданылу мерзімі;
9. Шартты өзгертудің және бұзудың тәртібімен ережесі болады.
Жинақтаушы зейнетақы қоры мемлекеттік және мемлекеттік емес болып екі
түрде қызмет атқарады.
1. Мемлекеттік емес жинақтаушы зейнетақы қоры:
1). ашық;
2). кооперативтік болуы мүмкін.
Ашық жинақтаушы зейнетақы қорлары алушының жұмыс істейтін және тұратын
жеріне қарамастан, салымшылардан зейнетақы жарналарын қабылдауды жүзеге
асырады.
Кооперативтік жинақтаушы зейнетақы қоры сол қордың құрытайшылары және
акционерлері болып табылатын бір немесе бірнеше заңды тұлғалардың алушы
қызметкерлері үшін құрылады.
Мемлекеттік емес жинақтаушы зейнетақы қорының құқықтық нысаны – жабық
акционерлік қоғам нысанында болады. Жинақтаушы зейнетақы қоры уәкілетті
органмен келісім бойынша филиалдар мен өкілдіктер ашуға құқылы. Жинақтаушы
зейнетақы қоры мемлекеттік тіркеу Қазақстан Республикасының Заңдарына
сәйкес жүзеге асырылады. Зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы
төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі қызметті заңдарда белгіленген тәртіппен
уәкілетті орган лицензиялайды. Атқарушы органның басшысы мен орынбасарлары
бас бухгалтер мен оның орынбасарлары жинақтаушы зейнетақы қорының басшы
қызметкері болып табылады. Жинақтаушы зейнетақы қорына:
- жоғары білімі жоқ;
Заңда белгіленген тәртіппен соттылығы өтелмегеннемесе алынбағанбұрын
сол адамның басшылық еткен кезінде банкрот деп танылған, мәжбүрлеп
таратылған заңды тұлғада лауазымды адам немесе басшы қызметін атқарған адам
басты қызметкер бола алмайды.
Жинақтаушы зейнетақы қоры заңдарды бұзған жағдайда уәкілетті орган
мынадай ықпал ету шараларын қолдануға:
1). анықталған кемшіліктерді белгіленген мерзімде жою туралы орындалуы
міндетті жазбаша ұйғарым беруге;
2). заңда белгіленген тәртіппен айыппұлдар салуға;
3). лицензияны тоқтата тұруға не қайтарып алуға құқылы.
Мемлекттік емес жинақтаушы зейнетақы қоры:
1). Уәкілетті органның шешімі болған кезде мемлекеттік емес жинақтаушы
зейнетақы қоры акционерлері жалпы жиналысының шешімі бойынша;
2). Қазақстан Республикасының заң актілерінде көзделген жағдайларда
сот шешімі бойынша тартылыуы мүмкін. Таратылатын мемлекеттік емес
жинақтаушы зейнетақы қорының таратылатыны туралы он күннің ішінде алушылар
мен салымшылардыхатпен және Бұқаралық ақпарат құралдары арқылы хабардар
етуге міндетті.
Жинақтаушы зейнетақы қоры заңда белгіленген тәртіппен бухгалтерлік есеп
жүргізіп, қаржылық есеп береді. Алушыларың жеке шотында жинақталған
зейнетақы қаражатыныңесебі уәкілетті орган белгілейтін тәртіппен
жүргізіледі.
Алушының жинақталған зейнетақы қаражатының құтиясы алушылардың жеке
зейнетақы шоттарының болуы, алушылар туралы және алушылардың жеке зейнетақы
шоттарының номерлері осы шоттардағы ақша қаражатының қалдықтары мен
өзгерістерітуралы мәліметтерді қамтиды. Жинақтаушы зейнетақы қоры
жинақталған зейнетақы қаражатының құпиялылығына кепілдік береді.
Жинақталған зейнетақы қаражатының құпиясы зейнетақылық жарна төлеуші
салымшыға, алушыға алушының жазбаша келісімі негізінде кез келген үшінші
тұлғаға ашылуы мүмкін.

1. Қ.Р. Зейнетақымен қамсыздандыру туралы Заңы Журнал № 45. Алматы
Жеті жарғы 1999 жыл
2. Мемлекет және құқық негіздері. Е. Баянов. Алматы Жеті жарғы 2001жыл
2.2.ЖИНАҚТАУШЫ ЗЕЙНЕТАҚЫ ҚОРЛАРЫНАН ЗЕЙНЕТАҚЫМЕН ҚАМСЫЗДАНДЫРУДЫ
ҰЙЫМДАСТЫРУ.

Жинақтаушы зейнетақы қорларынан зейнетақы төлемдеріжеке зейнетақы
шоттарында жинақталған зейнетақы қаражаты бар алушыларға алушының жеке
басын куәландыратын құжаты болған жағдайда төленеді. Жинақтаушы зейнетақы
қорларына енгізілген міндетті зейнетақы жарналары есебінен зейнетақы
төлемдері Қазақстан Республикасының Зейнетақымен қамсыздандыру туралы
Заңының 9 бабының 1 тармағында және 60 бабының 1 тармағында көзделген
жағдайлар туған кезде еңбек қызметін тоқтатып, оны жүргізбесе , кем дегенде
35 жасқа жарна төлеген мерзімі жеткіліктілігін уәкілетті орган белгілейтін
жинақталған зейнетақы қаражаты болған жағдайда жүзеге асырылады.
Мемлекеттік емес жнақтаушы зейнетақы қорларына енгізілген ерікті
зейнетақы жарналарының есебінен зейнетақы төлемдерін төлеу мынадай
жағдайларда :
1). Кеімнде 10 жыл кезеңге ерікті зейнетақы жарналары жианқталғанда
және ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.