Салық салу бірлігі
Жоспар:
І. Кіріспе бөлім
ІІ. Негізгі бөлім
2.1. Жер салығы туралы жалпы түсінік
2.2. Жер салығының жалпы ережелері
2.3. Жер салығын салу принциптері
ІІІ. Қорытынды
ІV. Пайдаланылған әдебиеттер
І. Кіріспе
Салық салу мақсатында барлық жерлер олардың арналған нысанасы мен
тиесілігіне қарай мынандай санаттарға:
1. ауылшаруашылық мақсатындағы жерлерге:
2. елді мекендер жерлеріне:
3.өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс және өзге де ауыл шаруашылығы емес
мақсаттағы жерлерге (бұдан әрі - өнеркәсіп жерлері)
4. ерекше қорғалатын табиғи аумақтар жерлеріне, сауықтыру, рекреациялық
және тарихи – мәдени мақсаттағы дерлерге (бұдан әрі ерекше қорғалатын
табииғи аумақтар жерлері)
5. Орман қорының жерлеріне:
6. Су қорының жерлеріне:
7. запастағы жерлерге жатқызылуына қарай қарастырылады.
Жердің белгілі бір немесе өзге сакатқа жататындығы Қазақстан
Республикасының жер туралы заң актілерімен белгіленеді. Елді мектендер
жерлері салық салу мақсаты үшін мынандай екі топқа бөлінеді.
1. тұрғын үй қоры, соының ішінде олардың жанындағы құрылыстар мен
ғимараттар орналасқан жерлерді қоспағанда елді мекендер жерлері:
2. тұрғын үй қоры, соның ішінде олардың жанындағы құрылыстар мен
ғимараттар орналасқан жерлерді қоспағанда елді мекендер жерлері:
3. Жердің мынандай санаттары:
1. ерекше қорғалмайтын табиғи аумақтардың жерлері.
2. Орман қорығының жерлері
3. Су қорығының жерлері.
4. запастағы жерлер салық салуға жатпайды
Аталған жерлер (запастағы жерлерді қоспағанда) тұрақты жер пайдалануға
немесе бастапқы өтеусіз уақытша жер пайдалануға берілген жағдай, оларға осы
Кодекстің 336- бабындай белгіленген тәртіппен салық салынуы тиіс.
4. Жер салағының мөлшері жер бонитеті мен жер пайдаланушылардың
шаруашылық қызметінің нәтижелеріне байланысты болмайды.
5. Жер салығы:
1. Меншік құқығын, тұрақты жер пайдалану құқығын, өтеусіз уақытша жер
пайлдалану құқығын куәландыратын құжаттар:
Жер ресурстарын басқа жөнінде куәлікті орган әр жылдың 1 қаңтарындағы
жағдай бойынша берген жерлердің мемлекеттік сандық және сапалылық есебінің
деректері негізінде есептеледі.
Мынадай:
1. Жеке меншік құқығындағы:
2. Тұрақты жер пайдалану құқығындағы
3. Бастапқы өтеусіз уақытша жер пайдалану құқығындағы салық салу
объектілері бар жеке және заңды тұлғалар жер салығын төлеуші болып
табылады.
Заңды тұлғалардың осы баптың 1 – тараптарында белгіленген құқықтарда
салық салатын объектілері бар құрылымдық бөлімше жерлері жер салығын
төлеушілер деп танылады.
Мысалылар:
1. Біріңғай жер салығы төлеушілер шаруа қожалықтарына арналған арнайы
салық режимі қолданылатын қызметте пайдаланылатын жер учаскелері бойынша:
2. Мемлекеттік мекемелер:
3. Осы кодекстің 283 – бабында белгіленген салық режимінің екінші үлгісі
бойынша салық салу жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушылар:
4. Уәкілетті органның қылмыстық жазалары атқару саласындағы түзеу
мекемелерінің мемлекеттік кәсіпорындары:
5. Ұлы Отан соғысына қатысушылар және соларға теңестірген адамдар,
мүгедектер, сондай – ақ бала кезінен мүгедектің ата анасының біреуі.
Тұрғын – үй қоры, соның ішінде оның жанындағы құрылыстар мен ғимараттар
алып жатқан жер учаскелері.
Үй маңындағы жер учаскелері:
Жеке үй шаруашылық жүргізу бау – бақша шаруашылығы үшін берілген және
құрылыс алып жатқан жерлерді қоса алғанда, саяжай құрылысына арналған жер
учаскелері.
Гаражға арналған жер учаскілері бойынша
6. Тұрғын үй қоры, соның ішінде оның жанындағы құрылыстар мен ғимаратттар
алып жер учаскілері және үй маңындағы жер учаскілері бойынша – Ардақты
ана атағына ие болған,
Алтын алқа алқасымен наградтарған көп балалы аналар:
7. Діни бірлестіктер жер салығын төлеушілер болып табылмайды.
Осы баптың 3 – тармағында 47 тармақшаларында аталған салық төлеушілер
пайдалануға немесе жолға берілген жер учаскілері бойынша салық төлеуден
босатылмайды.
2.1. Жер салығы туралы жалпы түсінік
Салық салу мақсатында барлық жерлер олардың арналған нысанасы мен
тиесілігіне қарай мынандай санаттарға:
1. ауыл шаруашылық мақсатындағы жерлерге:
2. елді мекендер жерлеріне:
3. өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс және өзге де ауыл шаруашылығы
емес мақсаттағы жерлерге (бұдан әрі - өнеркәсіп жерлері)
4. ерекше қорғалатын табиғи аумақтар жерлері
5. Орман қорының жерлері.
6. су қорының жерлеріне
7. запастағы жерлерге жатқызылуына қарай қарастырылады.
Ауыл шаруашылық мақсатындағы жерлерге салынатын жер салығының базалық
ставкалары 1 гектерға есептеліп белгіленеді және топырақтың сапасы бойынша
сараланады.
Жазық аумақтардың далалық және оңтүстік қара топырақты күңгірт – сарғылт
және сарғылт топырақты сондай – ақ тау бөктеріндегі аумақтардың күңгірт сұр
(сұр – қоңыр) сарғылт (қоңыр) топырақты жерлеріне бикитет балына барарабар
түрде төмендегедей жер салығының базалық салық ставкалары белгіленеді.
Шөлейтті, шөлді және тау бөлектеріндегі шөлді аумақтардың ашық – сарғылт,
құба, сұр – құба, ашық және кәдімгі сұр топрырақты, сондай – ақ таулы
аумақтардың – далалық және таулы альпілік және сауальпілік топырақты
жерлеріне бокитет балына барабар түрде жер салағының базалық салық
ставкалары белгіленеді.
Жеке тұлғаларға өзіндік (қосалқы) үй шаруашылығын бағбандық және
саяжай құрылысын жерді қоса алғанда, берілген ауыл шаруашылық мақсатындағы
жерлерге, базалық салық ставкалары мынандай мөлшерде белгіленеді:
Көлемі 0,50 гектарға дейін қоса алғанда 0,01 гектар үшін 100 теңге.
Елді мекендер тұрғын үйге қызмет көрсетуге арналғна және тұрғын – үй
қоры, оының ішінде ондағы құрылыстар мен ғимараттар орналаспаған жерлеріне
жатаған жер учаскесінің бір бөлігі үй іргесіндегі жер учаскесі деп
есептелінеді.
Үй іргесіндегі жер учаскелеріне мынандай базалық салық ставкалары
бойынша салық салынуы тиіс.
1. Астана, Алматы қалалары және облыстық маңызы бар қалалар үшін:
- Көлемі 1000 шаршы метрге дейін қоса алғанда 1 – шаршы литері үшін 0,20
теңге
- Көлемі 1000 шаршы метрден асатын алаңға т1 шаршы метрі үшін 600 теңге.
Жерлігілікті өкілді органдарыдың шешімі бойынша 1000 шаршы метрден асатын
жер учаскелеріне салық ставкалары
- 1 шаршы метрі үшін 6,0 теңге 0,20 теңге дейін төмендетілуі мүмкін.
2. Басқа елді мекендер үшін.
- Көлемі 5000 шаршы метрге дейін қоса алғанда 1- шаршы метрі үшін 0,20
теңге.
- Көлемі 5000 шаршы метрден асатын алғанда 1 шаршы метрі үшін 1,00
теңге.
- Жерлігікті өкіліді органдардың шешімі бойынша 5000 шаршы метрден жер
учаскелеріне салық ставкалары 1 шаршы метрі үшін 1,00 теңгеден
- жер салығы бойынша ағымдағы салық кезеңдер есеп – қисабы ағымдағы
салық кезеңдерінің 15 ақпаратынан кешіктірілмей табыс етіледі.
Ағымдағы салық кезеңінің 15 ақпанынан кешіктірілмей табыс етіледі.
Ағымдағы төлемдері төлеушілер мемелекеттік тіркеуден өткен айдан
кейінгі айдың 15 – інен кешіктірілмей табыс етеді.
Жер салығын төлеу бойынша салық міндеттемелері туындаған күннен
кейінгі 340 – баптың 3 – тармағында белгіленген кезекті серзім салық
міндеттемелері туындаған кезде салықтың ағымдағы сомаларын салық кезеңінде
төлеудің біңрінші мерзімі болып табылады.
Жер салығын айқындауға қажетті салық базасы ретінде әсер учаскесінің
алаңы көрініс табады.
Қазақстан Республикасының Салық кодексінде белгіленген әрбір салықты
құрамдас бөліктерінің кешені – салық элементтердің элементтерінде толық әрі
сапалы көрініс тапқан жағдайда салық жүйесінің тапқан жағдайында салық
жүйесінің тискальдік және реттеуші қабілеті күшейе түседі.
Салық элементтеріне.
1.Салық субъектісі
2.Салық объектісі
3. Салық базасы
4. Салық базасын есепке алу базасы
5. Салық ставкасы
6. Салық салу бірлігі
7. Салық заты
8. Салықтық кезең
9. Салықты есептеу тәртібі
10. Салықты төлеу мерзімі.
11. Салықтың төлеу тәсілі мен тәрбиесі
12. Есеп беру кезеңі
13. Салық жеңілдіктері мен референциялары
Салықтық құқық бұзушылық үшін жауапкершілік жатады. Қазақстан
Республикасының салық кодексі салықтар мен бюджетке төленетін басқа да
міндетті төлемдерді белгілеу, енгізу, есептеу және төлеу тәртібі жөніндегі
билік қатынастарын, сондай – ақ мемлекет пен салық төлеуші арасындағы
салықтық міндеттемелерді орындауға байланысты қатынастарды, яғни салық салу
саласында туындайтын біртектес, бірақ өздеріне тән экономикалық және
құқықтық мән – жайларына қарай ерекшеленетін қоғамдық қатынастарды
айтарлықтай толық әрі жүйелі түрде реттеуді қамтамасыз ететін, біріңғай,
жинақталған және қыйсындылық тұрғысынан іштей нормативтік құқықтық акт.
Салық салу объектілеріне құқықтық салық кезеңінің ішінде берілген
жағдайларда салық сомасы жер учаскесіне салықтық іске асырудың нақты кезеңі
үшін есептелінеді. Осы құқықтарды беретін жер учаскесіне іс жүзінде көлік
өткен кезеңі үшін төлеуге жататын салық сомасы құқықтарды мемлекеттік
тіркеуге дейін немесе тіркелген кезде бюджетке енгізуге тиіс. Салық төлеуші
салық кезеңінде декларация табыс ету мерзімі басталғаннан кейін күндік
мерзімнен кешіктірмей біржолата есеп айырылысу жүгізіп, жер салығын
төлейді. Бірнеше төлеушілердің пайдалануындағы үйлер, құрылыстар мен
ғимараттар орналасқан жер учаскелеріне жер салығындағы үйлер мен
құрылыстардың алаңына бара – бара әр салық төлеуші бойынша жеке есептеледі.
Салықты есептеу әрбір жер
учаскесі бойынша жекелей салық базасына салық тиісті ставкасын қолдану
арқылы жүргізіледі. Жер салығының сомасы сол жер учаскесі орналасқан
жердегі бюджет кірісіне аударылады. Заңды тұлғалар жер салығының сомаларын
белгілеген салық базасына тиісті салық ставкасын қолдану арқылы өз
беттерімен жүзеге асырады, сондай – ақ жер салығы бойынша ағымдағы
төлемдерді есептеуге және төлеуге міндетті.
Жеке кәсіпкерлер, жеке натариустар, адвакадтар өз қызметінде пайдаланатын
жер учаскелері бойынша жер салғын салық кодексінің 340 – бабында
белгіленген тәртіппен есептеп төлейді. Заңды тұлғалар жер салығының
ағымдағы төлемдердің сомаларын ағымдағы жылдық 20 ақпаннан, 20 мамырынан,
20 тамызынан және 20 қарашасынан кешіктірілмейтін мерзімдерден төленуі
тиіс. Жеке тұлғалар төлеуге жататын жер салығныың сомасы тиісіті салық
ставкалары мен салық базасын негізге ала отырып, тамыздан кешіктірілмей
мерзімге салық органдары есептеп шығарады. Жеке тұлғалары есептелген жер
салығының сомасын ағымдағы жылдың 1 қазанынан кешіктірмей бюджет кірісіне
аударады. Қазақстан Республикасы үкіметінің 2003 жылғы қыркүйектің 2 –
сіндегі (№890) қаулысына сәйкес жеке меншікке берілетін жер учаскелері
төлемақысының мынандай базалық ставкасы 1 шаршы метрге:
1) Астана – 1180 теңге
2) Алматы 717 теңге
3) Ақтау 145 теңге
4) Ақтөбе 137 теңге
5) Атырау 123 теңге
6) Қарағанды 190 теңге
7) Қостанай 123 теңге
8) Қызылорда 129 теңге
9) Павлодар 114 теңге
10) Петропавлоск 114 теңге
11) Талдығорған 137 теңге
12) Тараз 181 теңге
13) Орал 114 теңге
14) Өскемен 145 теңге
15) Шымкент 181 теңге
Мөлшерінде белгіленген.
Жер учаскесін иелену құқығы немесе пайдалану құқығы тоқтатылған жағдайда
жер салығы жер учаскесін іс жүзінде пайдалану кезеңі үшін есептеліп
шығарады. Салық жылы ішінде елді мекенді қоныстың бір санатынан басқа
санатына ауыстыру кезінде ағымдағы жылғы жер салығы салық төлеушілерден осы
елді мекендер үшін бұрын белгіленген ставкалар бойынша, ал келесі жылы –
қоныстардың жаңа санаты үшін белгіленген ставкалар бойынша алынады. Салық
төлеушілер орналасқан жер уччаскелері бонитетінің балдарын анықтау мүмкін
болмаған жағдайда, жер салығының мөлшері шектеліп орналасқан жерлердің
бонитет алы негізге алына отырып анықталады. Тұрақты жер пайдалануға және
өтеусіз уақытша бастапқы жер пайдалануға деген меншік құқығын куәландыратын
мемлекеттік акт немесе жер учаскелерін уақытша пайдалану жөніндегі шарт
болмаған жағдайда, жерді пайдаланушының белгілі бір учаскені нақты иеленуі
және пайдалануы оны осы учаскеге қатысты жер салығын төлеуші ретінде тануға
негіз болып табылады. Жер учаскелерін иелену немесе пайдалану құқығын
растайтын құжаттарда немесе тараптарды немесе тараптардың келісімінде
өзгеше көзделмесе, бірнеше тұлғаның ортақ меншігіндегі жер учаскесі бойынша
осы тұлғалардың әрқайсысы жер салығын төлеуші болып саналады.
2.2. Жер салығының жалпы ережелері.
323 – бап: Жалпы ережелер жер салығын төлеушілер 324 – бап мынандай
жағдайда, пайдаланушыны жер учаскесіне қатысты жер салығын төлеуші ретінде
тану үшін осындай учаскені оның нақты иеленуі және пайдалануы негіз болып
табылады.
26 – бап: Салық объектісі.
1. Жер учаскесі салық салу объектісі болып табылады.
2. Мыналар салық салу объектісі болып табылады.
1. Елді мектендердің ортақ пайдалануындағы жер учаскелір. Алаңдар,
көшелер, өткелдер, жолдар, бульварлар, су қоймалары, жағажайлар, зираттар
және халықтың мұқтаждарын қанағаттандыру арналған өзге де объектілер (су
құбырлары, жылу құбырлары, тазарту құбырлары және басқа да ортақ
пайдаланылатын инденерлік жүйелер) алып жатқан және соларға арналған жерлер
елді мекендердің ортақ пайдалануындағы жерлерге жатады.
2. Ортақ пайдаланудағы мемлекеттік автомобиль жолдары жемісі алып жатқан
жер учаскелері.
Ортақ пайдаланудағы кесіп берілген белдеудегі мемлекеттік автомобиль
жолдары жемісі алып жатқан жерлерге жер алыптары жасанды құбылымтар, жол
бойындағы резервтер, мен өзге де жас қызметінің қызметтік және тұрғын үй –
жайлары, қарадан қорғау екпелері мен жасыл желектер орналасқан жерлер
жатқан.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша консервацияланған
объектілер орналасқан жер учаскелері.
327 – бап, Жекелеген жағдайда салық салу объектісін анықтау.
1. Темір жолдар, оқшалау белдеулері, темір жол станциялары, вокзалдар
орналасқан жер учаскелерін қоса алғанда, заңдарда белгіленген
тәртіппен темір жол көлігі ұйымдарының объектілеріне темір жол көлігі
ұйымдары үшін салық салу объектісі болып табылады.
2. Электр беру жерлері мен кіші станциялар тіректері алып жатқан жер
часкелерін қоса жатқан жер учаскелерін қоса алғанда балансында электр
беру желілері бар энергетика және электрлендіру жүйесі ұйымдары үшін
осы ұйымдарға заңдарда белгіленген тәртіппен берілген жер учаскелері
салық салу объектісі болып табылады.
3. Мұндай құбырлары, газ құбырлары алып жатқан жер учаскелерін қоса
алғанда, балансында мұндай құбылыстары, газ құбылыстары бар, мұндай
мен газ өндіруді, тасымалдауды жүзеге асыратын ұйымдар үшін осы
ұйымдарға заңдарда бегіленген тәртіппен берілген жер учаскелері салық
салу объектісі болып табылады.
4. Байланыс желілерінің тіректері алып жатқан жер учаскелерін қоса
алғанда, балансында радиорелік, әуе мабельдік байланыс жемістері бар
байланыс ұйымдары үшін осы ұйымдарға заңдарда белгіленген тәртіппен
берілген жер учаскелері салық салу объектісі болып табылады.
329 – бап Салық ставкасы.
1. Ауыл шаруашылық мақсатындағы салынатын жер салығының базалық
ставкалары 1 гектарға есептеліп белгіленеді және топырақтың сапасы бойынша
сараланады.
2. жазық аумақтардың далалық және құақ даланың аймақтарының кәдімгі және
оңтүстік қара топырақты, күңгірт – сарғылт және сарғылт топырақты, сондай –
ақ тау бөктеріндегі аумақтардың күңгірт сұр (сұр – қоңыр), сарғылт (қоңыр)
топырақты және тау бөктерінің қара топырақты жерлеріне бонитен барабар
түрінде жер салығының салық базалық ставкасы белгіленеді.
3. Шөлейтті, шөлді және тау бөктеріндегі шөлді аумақтардың ашық –
сарғылт, құба, сұр – құба, ашық және кәдімгі сұр топырақты, сондай – ақ
таулы аймақтардың таулы – далалық, және таулы альпін және субальпілік
топырақты жерлеріне бокитет бойына барабар түрде жер салығының базалық
салық ставкасы белгіленеді.
330 – бап: Жеке тұлғаларға берілген ауыл шаруашылық мақсатындағы
жерлерге салынатын базалық салық ставкалары.
Жеке тұлғаларға өзіндік үй шаруашылығын, бағбандық және саяжай
құрылысын жүргізу үшін қора – қожы салынған жерді қоса алғанда, берілген
ауыл шаруашлық мақсатындағы жерлерге, базалық ставкалары белгіленеді.
331 – бап. Ауыл шаруашылық мақсаттары үшін пайдаланылатын ауыл
шаруашлық мақстаттарына арналған жерлерге салынатын салық ставкалары.
Елді мекендердің, өнеркәсіптің ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың, орман
және су қорларының құрамына кіретін, ауыл шаруашлық мақсаттарына
пайдаланылатын жер учаскелеріне осы кодекстің 338 – бабының 1 тармағының
талаптары ескеріле отырып, 329 – бабында белгіленген базалық ставкалар
бойынша салық салынады.
332 – бап елді мекендердің жерлеріне салынатын салық
ставкалары.
Елді мекендердің жерлеріне салынатын базалық салық ставклары
алаңның бір шаршы метріне белгіленеді.
333 – бап. Үй іргесіндегі жер учаскелеріне салынатын базалық
салық ставкалары.
Елді мекендердің тұрғын үйге қызмет көрсетуге арналған және
тұрғын үй қоры, оның ішінде ондағы құрылыстар мен ғимараттар орналаспаған
жерлеріне жататын жер учаскесінің бір бөлігі үй іргесіндегі жер учаскесі
деп есептелінеді.
Үй іргесіндегі жер учасккелеріне мынандай базалық салық
ставкалары бойынша салық салынуы тиіс.
1. Астана, Алматы қалалары және облыстық маңызы бар қалалар
үшін көлемі 1000 шаршы метрге дейін қоса алғанда 1 шарш метрге 0,20 теңге:
көлемі 11000 шаршы метрден асатын алаңға 1 – шаршы метрі үшін
6,00 теңге.
Жергілікті өкілді органдардың шешімі бойынша 1000 шаршы метрден
асатын жер учаскелеріне салық ставкалары 1 шаршы метрі үшін 6,0 теңгеден
0,20 теңгеге дейін төмендетілуі мүмкін.
2. Басқа елді мекендер үшін:
көлемі 5000 шаршы метрден асатын алаңға 1 шаршы метрі үшін 1,00жергілікті
өкілді органдардың шешімі бойынша 5000 шаршы метрден асатын жер
учаскелеріне салық ставкалары 1 шаршы метрі үшін 1,0 теңгеден 0,20 теңгеге
дейін төмендтілуі мүмкін.
334 – бап: Өнеркәсіп жеріне салынатын салық ставкалары.
1. Елді мекендерден тыс орналасқан өнеркәсіп жерлеріне салынатын базалық
салық ставкалары бір гектарға шаққанда бонитет балына мөлшермен
белгіленеді.
2. Қазақстан Республикасының жер заңдарына сәйкес басқа жер пайдаланушылар
уақытша пайдаланатын жерді қоспағанда, қорғаныс мұқтажы үшін берілген
жерлерге осы баптың 1 –тармағында белгіленген ставкалар бойынша салық
салынуы тиіс.3. Қорғаныс мұқтажы үшін ... жалғасы
І. Кіріспе бөлім
ІІ. Негізгі бөлім
2.1. Жер салығы туралы жалпы түсінік
2.2. Жер салығының жалпы ережелері
2.3. Жер салығын салу принциптері
ІІІ. Қорытынды
ІV. Пайдаланылған әдебиеттер
І. Кіріспе
Салық салу мақсатында барлық жерлер олардың арналған нысанасы мен
тиесілігіне қарай мынандай санаттарға:
1. ауылшаруашылық мақсатындағы жерлерге:
2. елді мекендер жерлеріне:
3.өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс және өзге де ауыл шаруашылығы емес
мақсаттағы жерлерге (бұдан әрі - өнеркәсіп жерлері)
4. ерекше қорғалатын табиғи аумақтар жерлеріне, сауықтыру, рекреациялық
және тарихи – мәдени мақсаттағы дерлерге (бұдан әрі ерекше қорғалатын
табииғи аумақтар жерлері)
5. Орман қорының жерлеріне:
6. Су қорының жерлеріне:
7. запастағы жерлерге жатқызылуына қарай қарастырылады.
Жердің белгілі бір немесе өзге сакатқа жататындығы Қазақстан
Республикасының жер туралы заң актілерімен белгіленеді. Елді мектендер
жерлері салық салу мақсаты үшін мынандай екі топқа бөлінеді.
1. тұрғын үй қоры, соының ішінде олардың жанындағы құрылыстар мен
ғимараттар орналасқан жерлерді қоспағанда елді мекендер жерлері:
2. тұрғын үй қоры, соның ішінде олардың жанындағы құрылыстар мен
ғимараттар орналасқан жерлерді қоспағанда елді мекендер жерлері:
3. Жердің мынандай санаттары:
1. ерекше қорғалмайтын табиғи аумақтардың жерлері.
2. Орман қорығының жерлері
3. Су қорығының жерлері.
4. запастағы жерлер салық салуға жатпайды
Аталған жерлер (запастағы жерлерді қоспағанда) тұрақты жер пайдалануға
немесе бастапқы өтеусіз уақытша жер пайдалануға берілген жағдай, оларға осы
Кодекстің 336- бабындай белгіленген тәртіппен салық салынуы тиіс.
4. Жер салағының мөлшері жер бонитеті мен жер пайдаланушылардың
шаруашылық қызметінің нәтижелеріне байланысты болмайды.
5. Жер салығы:
1. Меншік құқығын, тұрақты жер пайдалану құқығын, өтеусіз уақытша жер
пайлдалану құқығын куәландыратын құжаттар:
Жер ресурстарын басқа жөнінде куәлікті орган әр жылдың 1 қаңтарындағы
жағдай бойынша берген жерлердің мемлекеттік сандық және сапалылық есебінің
деректері негізінде есептеледі.
Мынадай:
1. Жеке меншік құқығындағы:
2. Тұрақты жер пайдалану құқығындағы
3. Бастапқы өтеусіз уақытша жер пайдалану құқығындағы салық салу
объектілері бар жеке және заңды тұлғалар жер салығын төлеуші болып
табылады.
Заңды тұлғалардың осы баптың 1 – тараптарында белгіленген құқықтарда
салық салатын объектілері бар құрылымдық бөлімше жерлері жер салығын
төлеушілер деп танылады.
Мысалылар:
1. Біріңғай жер салығы төлеушілер шаруа қожалықтарына арналған арнайы
салық режимі қолданылатын қызметте пайдаланылатын жер учаскелері бойынша:
2. Мемлекеттік мекемелер:
3. Осы кодекстің 283 – бабында белгіленген салық режимінің екінші үлгісі
бойынша салық салу жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушылар:
4. Уәкілетті органның қылмыстық жазалары атқару саласындағы түзеу
мекемелерінің мемлекеттік кәсіпорындары:
5. Ұлы Отан соғысына қатысушылар және соларға теңестірген адамдар,
мүгедектер, сондай – ақ бала кезінен мүгедектің ата анасының біреуі.
Тұрғын – үй қоры, соның ішінде оның жанындағы құрылыстар мен ғимараттар
алып жатқан жер учаскелері.
Үй маңындағы жер учаскелері:
Жеке үй шаруашылық жүргізу бау – бақша шаруашылығы үшін берілген және
құрылыс алып жатқан жерлерді қоса алғанда, саяжай құрылысына арналған жер
учаскелері.
Гаражға арналған жер учаскілері бойынша
6. Тұрғын үй қоры, соның ішінде оның жанындағы құрылыстар мен ғимаратттар
алып жер учаскілері және үй маңындағы жер учаскілері бойынша – Ардақты
ана атағына ие болған,
Алтын алқа алқасымен наградтарған көп балалы аналар:
7. Діни бірлестіктер жер салығын төлеушілер болып табылмайды.
Осы баптың 3 – тармағында 47 тармақшаларында аталған салық төлеушілер
пайдалануға немесе жолға берілген жер учаскілері бойынша салық төлеуден
босатылмайды.
2.1. Жер салығы туралы жалпы түсінік
Салық салу мақсатында барлық жерлер олардың арналған нысанасы мен
тиесілігіне қарай мынандай санаттарға:
1. ауыл шаруашылық мақсатындағы жерлерге:
2. елді мекендер жерлеріне:
3. өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс және өзге де ауыл шаруашылығы
емес мақсаттағы жерлерге (бұдан әрі - өнеркәсіп жерлері)
4. ерекше қорғалатын табиғи аумақтар жерлері
5. Орман қорының жерлері.
6. су қорының жерлеріне
7. запастағы жерлерге жатқызылуына қарай қарастырылады.
Ауыл шаруашылық мақсатындағы жерлерге салынатын жер салығының базалық
ставкалары 1 гектерға есептеліп белгіленеді және топырақтың сапасы бойынша
сараланады.
Жазық аумақтардың далалық және оңтүстік қара топырақты күңгірт – сарғылт
және сарғылт топырақты сондай – ақ тау бөктеріндегі аумақтардың күңгірт сұр
(сұр – қоңыр) сарғылт (қоңыр) топырақты жерлеріне бикитет балына барарабар
түрде төмендегедей жер салығының базалық салық ставкалары белгіленеді.
Шөлейтті, шөлді және тау бөлектеріндегі шөлді аумақтардың ашық – сарғылт,
құба, сұр – құба, ашық және кәдімгі сұр топрырақты, сондай – ақ таулы
аумақтардың – далалық және таулы альпілік және сауальпілік топырақты
жерлеріне бокитет балына барабар түрде жер салағының базалық салық
ставкалары белгіленеді.
Жеке тұлғаларға өзіндік (қосалқы) үй шаруашылығын бағбандық және
саяжай құрылысын жерді қоса алғанда, берілген ауыл шаруашылық мақсатындағы
жерлерге, базалық салық ставкалары мынандай мөлшерде белгіленеді:
Көлемі 0,50 гектарға дейін қоса алғанда 0,01 гектар үшін 100 теңге.
Елді мекендер тұрғын үйге қызмет көрсетуге арналғна және тұрғын – үй
қоры, оының ішінде ондағы құрылыстар мен ғимараттар орналаспаған жерлеріне
жатаған жер учаскесінің бір бөлігі үй іргесіндегі жер учаскесі деп
есептелінеді.
Үй іргесіндегі жер учаскелеріне мынандай базалық салық ставкалары
бойынша салық салынуы тиіс.
1. Астана, Алматы қалалары және облыстық маңызы бар қалалар үшін:
- Көлемі 1000 шаршы метрге дейін қоса алғанда 1 – шаршы литері үшін 0,20
теңге
- Көлемі 1000 шаршы метрден асатын алаңға т1 шаршы метрі үшін 600 теңге.
Жерлігілікті өкілді органдарыдың шешімі бойынша 1000 шаршы метрден асатын
жер учаскелеріне салық ставкалары
- 1 шаршы метрі үшін 6,0 теңге 0,20 теңге дейін төмендетілуі мүмкін.
2. Басқа елді мекендер үшін.
- Көлемі 5000 шаршы метрге дейін қоса алғанда 1- шаршы метрі үшін 0,20
теңге.
- Көлемі 5000 шаршы метрден асатын алғанда 1 шаршы метрі үшін 1,00
теңге.
- Жерлігікті өкіліді органдардың шешімі бойынша 5000 шаршы метрден жер
учаскелеріне салық ставкалары 1 шаршы метрі үшін 1,00 теңгеден
- жер салығы бойынша ағымдағы салық кезеңдер есеп – қисабы ағымдағы
салық кезеңдерінің 15 ақпаратынан кешіктірілмей табыс етіледі.
Ағымдағы салық кезеңінің 15 ақпанынан кешіктірілмей табыс етіледі.
Ағымдағы төлемдері төлеушілер мемелекеттік тіркеуден өткен айдан
кейінгі айдың 15 – інен кешіктірілмей табыс етеді.
Жер салығын төлеу бойынша салық міндеттемелері туындаған күннен
кейінгі 340 – баптың 3 – тармағында белгіленген кезекті серзім салық
міндеттемелері туындаған кезде салықтың ағымдағы сомаларын салық кезеңінде
төлеудің біңрінші мерзімі болып табылады.
Жер салығын айқындауға қажетті салық базасы ретінде әсер учаскесінің
алаңы көрініс табады.
Қазақстан Республикасының Салық кодексінде белгіленген әрбір салықты
құрамдас бөліктерінің кешені – салық элементтердің элементтерінде толық әрі
сапалы көрініс тапқан жағдайда салық жүйесінің тапқан жағдайында салық
жүйесінің тискальдік және реттеуші қабілеті күшейе түседі.
Салық элементтеріне.
1.Салық субъектісі
2.Салық объектісі
3. Салық базасы
4. Салық базасын есепке алу базасы
5. Салық ставкасы
6. Салық салу бірлігі
7. Салық заты
8. Салықтық кезең
9. Салықты есептеу тәртібі
10. Салықты төлеу мерзімі.
11. Салықтың төлеу тәсілі мен тәрбиесі
12. Есеп беру кезеңі
13. Салық жеңілдіктері мен референциялары
Салықтық құқық бұзушылық үшін жауапкершілік жатады. Қазақстан
Республикасының салық кодексі салықтар мен бюджетке төленетін басқа да
міндетті төлемдерді белгілеу, енгізу, есептеу және төлеу тәртібі жөніндегі
билік қатынастарын, сондай – ақ мемлекет пен салық төлеуші арасындағы
салықтық міндеттемелерді орындауға байланысты қатынастарды, яғни салық салу
саласында туындайтын біртектес, бірақ өздеріне тән экономикалық және
құқықтық мән – жайларына қарай ерекшеленетін қоғамдық қатынастарды
айтарлықтай толық әрі жүйелі түрде реттеуді қамтамасыз ететін, біріңғай,
жинақталған және қыйсындылық тұрғысынан іштей нормативтік құқықтық акт.
Салық салу объектілеріне құқықтық салық кезеңінің ішінде берілген
жағдайларда салық сомасы жер учаскесіне салықтық іске асырудың нақты кезеңі
үшін есептелінеді. Осы құқықтарды беретін жер учаскесіне іс жүзінде көлік
өткен кезеңі үшін төлеуге жататын салық сомасы құқықтарды мемлекеттік
тіркеуге дейін немесе тіркелген кезде бюджетке енгізуге тиіс. Салық төлеуші
салық кезеңінде декларация табыс ету мерзімі басталғаннан кейін күндік
мерзімнен кешіктірмей біржолата есеп айырылысу жүгізіп, жер салығын
төлейді. Бірнеше төлеушілердің пайдалануындағы үйлер, құрылыстар мен
ғимараттар орналасқан жер учаскелеріне жер салығындағы үйлер мен
құрылыстардың алаңына бара – бара әр салық төлеуші бойынша жеке есептеледі.
Салықты есептеу әрбір жер
учаскесі бойынша жекелей салық базасына салық тиісті ставкасын қолдану
арқылы жүргізіледі. Жер салығының сомасы сол жер учаскесі орналасқан
жердегі бюджет кірісіне аударылады. Заңды тұлғалар жер салығының сомаларын
белгілеген салық базасына тиісті салық ставкасын қолдану арқылы өз
беттерімен жүзеге асырады, сондай – ақ жер салығы бойынша ағымдағы
төлемдерді есептеуге және төлеуге міндетті.
Жеке кәсіпкерлер, жеке натариустар, адвакадтар өз қызметінде пайдаланатын
жер учаскелері бойынша жер салғын салық кодексінің 340 – бабында
белгіленген тәртіппен есептеп төлейді. Заңды тұлғалар жер салығының
ағымдағы төлемдердің сомаларын ағымдағы жылдық 20 ақпаннан, 20 мамырынан,
20 тамызынан және 20 қарашасынан кешіктірілмейтін мерзімдерден төленуі
тиіс. Жеке тұлғалар төлеуге жататын жер салығныың сомасы тиісіті салық
ставкалары мен салық базасын негізге ала отырып, тамыздан кешіктірілмей
мерзімге салық органдары есептеп шығарады. Жеке тұлғалары есептелген жер
салығының сомасын ағымдағы жылдың 1 қазанынан кешіктірмей бюджет кірісіне
аударады. Қазақстан Республикасы үкіметінің 2003 жылғы қыркүйектің 2 –
сіндегі (№890) қаулысына сәйкес жеке меншікке берілетін жер учаскелері
төлемақысының мынандай базалық ставкасы 1 шаршы метрге:
1) Астана – 1180 теңге
2) Алматы 717 теңге
3) Ақтау 145 теңге
4) Ақтөбе 137 теңге
5) Атырау 123 теңге
6) Қарағанды 190 теңге
7) Қостанай 123 теңге
8) Қызылорда 129 теңге
9) Павлодар 114 теңге
10) Петропавлоск 114 теңге
11) Талдығорған 137 теңге
12) Тараз 181 теңге
13) Орал 114 теңге
14) Өскемен 145 теңге
15) Шымкент 181 теңге
Мөлшерінде белгіленген.
Жер учаскесін иелену құқығы немесе пайдалану құқығы тоқтатылған жағдайда
жер салығы жер учаскесін іс жүзінде пайдалану кезеңі үшін есептеліп
шығарады. Салық жылы ішінде елді мекенді қоныстың бір санатынан басқа
санатына ауыстыру кезінде ағымдағы жылғы жер салығы салық төлеушілерден осы
елді мекендер үшін бұрын белгіленген ставкалар бойынша, ал келесі жылы –
қоныстардың жаңа санаты үшін белгіленген ставкалар бойынша алынады. Салық
төлеушілер орналасқан жер уччаскелері бонитетінің балдарын анықтау мүмкін
болмаған жағдайда, жер салығының мөлшері шектеліп орналасқан жерлердің
бонитет алы негізге алына отырып анықталады. Тұрақты жер пайдалануға және
өтеусіз уақытша бастапқы жер пайдалануға деген меншік құқығын куәландыратын
мемлекеттік акт немесе жер учаскелерін уақытша пайдалану жөніндегі шарт
болмаған жағдайда, жерді пайдаланушының белгілі бір учаскені нақты иеленуі
және пайдалануы оны осы учаскеге қатысты жер салығын төлеуші ретінде тануға
негіз болып табылады. Жер учаскелерін иелену немесе пайдалану құқығын
растайтын құжаттарда немесе тараптарды немесе тараптардың келісімінде
өзгеше көзделмесе, бірнеше тұлғаның ортақ меншігіндегі жер учаскесі бойынша
осы тұлғалардың әрқайсысы жер салығын төлеуші болып саналады.
2.2. Жер салығының жалпы ережелері.
323 – бап: Жалпы ережелер жер салығын төлеушілер 324 – бап мынандай
жағдайда, пайдаланушыны жер учаскесіне қатысты жер салығын төлеуші ретінде
тану үшін осындай учаскені оның нақты иеленуі және пайдалануы негіз болып
табылады.
26 – бап: Салық объектісі.
1. Жер учаскесі салық салу объектісі болып табылады.
2. Мыналар салық салу объектісі болып табылады.
1. Елді мектендердің ортақ пайдалануындағы жер учаскелір. Алаңдар,
көшелер, өткелдер, жолдар, бульварлар, су қоймалары, жағажайлар, зираттар
және халықтың мұқтаждарын қанағаттандыру арналған өзге де объектілер (су
құбырлары, жылу құбырлары, тазарту құбырлары және басқа да ортақ
пайдаланылатын инденерлік жүйелер) алып жатқан және соларға арналған жерлер
елді мекендердің ортақ пайдалануындағы жерлерге жатады.
2. Ортақ пайдаланудағы мемлекеттік автомобиль жолдары жемісі алып жатқан
жер учаскелері.
Ортақ пайдаланудағы кесіп берілген белдеудегі мемлекеттік автомобиль
жолдары жемісі алып жатқан жерлерге жер алыптары жасанды құбылымтар, жол
бойындағы резервтер, мен өзге де жас қызметінің қызметтік және тұрғын үй –
жайлары, қарадан қорғау екпелері мен жасыл желектер орналасқан жерлер
жатқан.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша консервацияланған
объектілер орналасқан жер учаскелері.
327 – бап, Жекелеген жағдайда салық салу объектісін анықтау.
1. Темір жолдар, оқшалау белдеулері, темір жол станциялары, вокзалдар
орналасқан жер учаскелерін қоса алғанда, заңдарда белгіленген
тәртіппен темір жол көлігі ұйымдарының объектілеріне темір жол көлігі
ұйымдары үшін салық салу объектісі болып табылады.
2. Электр беру жерлері мен кіші станциялар тіректері алып жатқан жер
часкелерін қоса жатқан жер учаскелерін қоса алғанда балансында электр
беру желілері бар энергетика және электрлендіру жүйесі ұйымдары үшін
осы ұйымдарға заңдарда белгіленген тәртіппен берілген жер учаскелері
салық салу объектісі болып табылады.
3. Мұндай құбырлары, газ құбырлары алып жатқан жер учаскелерін қоса
алғанда, балансында мұндай құбылыстары, газ құбылыстары бар, мұндай
мен газ өндіруді, тасымалдауды жүзеге асыратын ұйымдар үшін осы
ұйымдарға заңдарда бегіленген тәртіппен берілген жер учаскелері салық
салу объектісі болып табылады.
4. Байланыс желілерінің тіректері алып жатқан жер учаскелерін қоса
алғанда, балансында радиорелік, әуе мабельдік байланыс жемістері бар
байланыс ұйымдары үшін осы ұйымдарға заңдарда белгіленген тәртіппен
берілген жер учаскелері салық салу объектісі болып табылады.
329 – бап Салық ставкасы.
1. Ауыл шаруашылық мақсатындағы салынатын жер салығының базалық
ставкалары 1 гектарға есептеліп белгіленеді және топырақтың сапасы бойынша
сараланады.
2. жазық аумақтардың далалық және құақ даланың аймақтарының кәдімгі және
оңтүстік қара топырақты, күңгірт – сарғылт және сарғылт топырақты, сондай –
ақ тау бөктеріндегі аумақтардың күңгірт сұр (сұр – қоңыр), сарғылт (қоңыр)
топырақты және тау бөктерінің қара топырақты жерлеріне бонитен барабар
түрінде жер салығының салық базалық ставкасы белгіленеді.
3. Шөлейтті, шөлді және тау бөктеріндегі шөлді аумақтардың ашық –
сарғылт, құба, сұр – құба, ашық және кәдімгі сұр топырақты, сондай – ақ
таулы аймақтардың таулы – далалық, және таулы альпін және субальпілік
топырақты жерлеріне бокитет бойына барабар түрде жер салығының базалық
салық ставкасы белгіленеді.
330 – бап: Жеке тұлғаларға берілген ауыл шаруашылық мақсатындағы
жерлерге салынатын базалық салық ставкалары.
Жеке тұлғаларға өзіндік үй шаруашылығын, бағбандық және саяжай
құрылысын жүргізу үшін қора – қожы салынған жерді қоса алғанда, берілген
ауыл шаруашлық мақсатындағы жерлерге, базалық ставкалары белгіленеді.
331 – бап. Ауыл шаруашылық мақсаттары үшін пайдаланылатын ауыл
шаруашлық мақстаттарына арналған жерлерге салынатын салық ставкалары.
Елді мекендердің, өнеркәсіптің ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың, орман
және су қорларының құрамына кіретін, ауыл шаруашлық мақсаттарына
пайдаланылатын жер учаскелеріне осы кодекстің 338 – бабының 1 тармағының
талаптары ескеріле отырып, 329 – бабында белгіленген базалық ставкалар
бойынша салық салынады.
332 – бап елді мекендердің жерлеріне салынатын салық
ставкалары.
Елді мекендердің жерлеріне салынатын базалық салық ставклары
алаңның бір шаршы метріне белгіленеді.
333 – бап. Үй іргесіндегі жер учаскелеріне салынатын базалық
салық ставкалары.
Елді мекендердің тұрғын үйге қызмет көрсетуге арналған және
тұрғын үй қоры, оның ішінде ондағы құрылыстар мен ғимараттар орналаспаған
жерлеріне жататын жер учаскесінің бір бөлігі үй іргесіндегі жер учаскесі
деп есептелінеді.
Үй іргесіндегі жер учасккелеріне мынандай базалық салық
ставкалары бойынша салық салынуы тиіс.
1. Астана, Алматы қалалары және облыстық маңызы бар қалалар
үшін көлемі 1000 шаршы метрге дейін қоса алғанда 1 шарш метрге 0,20 теңге:
көлемі 11000 шаршы метрден асатын алаңға 1 – шаршы метрі үшін
6,00 теңге.
Жергілікті өкілді органдардың шешімі бойынша 1000 шаршы метрден
асатын жер учаскелеріне салық ставкалары 1 шаршы метрі үшін 6,0 теңгеден
0,20 теңгеге дейін төмендетілуі мүмкін.
2. Басқа елді мекендер үшін:
көлемі 5000 шаршы метрден асатын алаңға 1 шаршы метрі үшін 1,00жергілікті
өкілді органдардың шешімі бойынша 5000 шаршы метрден асатын жер
учаскелеріне салық ставкалары 1 шаршы метрі үшін 1,0 теңгеден 0,20 теңгеге
дейін төмендтілуі мүмкін.
334 – бап: Өнеркәсіп жеріне салынатын салық ставкалары.
1. Елді мекендерден тыс орналасқан өнеркәсіп жерлеріне салынатын базалық
салық ставкалары бір гектарға шаққанда бонитет балына мөлшермен
белгіленеді.
2. Қазақстан Республикасының жер заңдарына сәйкес басқа жер пайдаланушылар
уақытша пайдаланатын жерді қоспағанда, қорғаныс мұқтажы үшін берілген
жерлерге осы баптың 1 –тармағында белгіленген ставкалар бойынша салық
салынуы тиіс.3. Қорғаныс мұқтажы үшін ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz