Төлем көзінен салық салынатын табыс


Жұмыс түрі:  Дипломдық жұмыс
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 78 бет
Таңдаулыға:   

Мазмұны:

Кіріспе

І Бөлім. Жеке табыс салығының теориялық негіздері

  1. Жеке табыс салығы: экономикалық мәні, мазмұны

1. 2 Жеке табыс салығының алыну механизмі

1. 3 Жеке табыс салығының шетелдік тәжірибелері

ІІ БӨЛІМ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ЖЕКЕ ТАБЫС

САЛЫҒЫН САЛУДЫҢ ҚАЗІРГІ КЕЗДЕГІ ІС ТӘЖІРИБЕСІ

2. 1 Алматы қ. Бостандық ауданының салық комитеті бойынша жеке табыс салығының түсуін талдау

2. 2 Бостандық ауданы салық комитетінің жеке табыс салығын алу барысындағы іс-әрекеті

ІІІ БӨЛІМ. Жеке табыс салығы бойынша қаржылық есебі, аудиті және салықтық есептілік

3. 1 Төлем көзінен салық салынбайтын табыстарға жеке табыс салығының ставкасы мен салық жеңілдіктері

3. 2 Төлем көзінен салық салынбайтын табыстар салығының салық есептілігі

ІV БӨЛІМ. ЖЕКЕ ТАБЫС САЛЫҒЫНЫҢ ҚАЗІРГІ ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ МЕН ЖЕТІЛДІРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ

4. 1 Жеке табыс салығының қазіргі кездегі негізгі перспективалары

4. 2 Жеке табыс салығының жетілідірілу мәселелері мен оларды шешудің кейбір жолдары

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

3

6

6

19

36

48

48

50

58

58

60

63

63

65

68

70

Кіріспе

Салық өркениет үшiн төленетiн төлем. Оның қандай тұрiнен болмасын жалтаруға бермеу - бүгiнгi күннiң басты назарында. Салық салу мемлекеттiк реттеудiң маңызы тәсiлi ретiнде орын алып, оның әрекет етуiнiң тиiмдiлiгi әлеуметтiк және экономикалық саясаттың жетiстiктерiне әкеледi. Нарықтың экономикалы елдерде салықтар мемлекеттiк және муниципалдық табыстарды қалыптастыруда басты роль атқарады да, экономиканы басқаруды күштi стимулдық құралы болып келедi, әсiресе олар ғылыми-техникалық прогрестi жеделдетуге, антинфляциялық және құрылымдық саясатты жұзеге асыруды белсендi орын алады. Сондықтан да салықтарды төлеу төлеушiлер үшiн онша қызықты iс болып келмегенiмен өте қажеттi де маңызды iс болып табылады.

Елімізде жүргізілген экономикалық реформалар банк ісінің дамуында жаңа белесін айқындап берді. Биылғы жылы Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың Жолдауында: «Қазақстан өз дамуындағы жаңа серпіліс жасау қарсаңында: Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы» атты Қазақстан халқына Жолдауында: «Қазақстанның әлемдік экономикаға ойдағыдай кірігуі- елдің экономикалық дамуының сапалық серпілісінің негізі», яғни Қазақстанның жаһандық экономикалық үрдістерге сәйкес дамып келе жатқан ел болуын, әлемдегі жасалған жаңа мен озық атаулыны бойына сіңірген, дүниежүзілік шаруашылықтан шағын да болса өзіне лайық «орнын» иемденген, әрі жаңа экономикалық жағдайларға жылдам бейімделуге қабілетті ел болуына байланысты, банктің даму болашағы мен басқа несие институттардың елімізде қызмет атқара алуы ерекше көкейтесті мәселе туындады . Салықтың мәнi мынада: салық, салық төлеушiге мемлекет тарапынан көрсетiлген қызмет көрсетуiнен түскен пайдаға пропорционалды болуы тиiс. Екiншiден салықтың мәнi салық табыс мјлшерiне байланысты. Мемлекет салықтардың экономикасы дамыту, тұрақтандыру барысында қуатты экономикалық тетiк ретiнде пайдаланады. Сонымен салықтардың қажеттiлiгiн қоғамдық дамудың жағдайына байланысты анықталып отырады.

Мемлекет салықтарды экономиканы дамыту, тұрақтандыру барасында қуатты экономикалық тетік ретінде пайдаланады, өйткені мемлекеттің экономикалық қатынастарды реттейтін негізгі құралы салықтар болып табылады.

Қандайда болмасын мемлекеттің атқаратын қызметтерінің ең маңызды түрі мемлекеттік кірістерді қалыптастыру. Мемлекеттік кіріс мемлекет қарамағына әртүрлі түсім көздерінен келіп түсетін және оның өзіне тән міндеттемелерін орындауға, функцияларын жүзеге асыруға пайдаланатын қаржылық ресурстар. Ол мемлекеттік кірістердің қатарынан салықтар өте маңызды орын алады. Оның есебінен мемлекеттің әлеуметтік, экономикалық, саяси және басқадай бағдарламалары қаржыландырылады, мемлекеттің қызмет етуі қамтамасыз етіледі. Нарықтық экономика жағдайында салықтар мемлекеттік қызметті және оның аппаратын ұстаудың негізгі көзі. Салық құралдарын қолданып мемлекет елдегі болып жатқан экономикалық процестерге белсенді ықпал етеді.

Салық ставкаларын белгілеу және салық алу арқылы мемлекет біріншіден, өзінің функцияларын жүзеге асырудың қаржылық базасын ақша қаражаттарымен қамтамасыз етсе, екіншіден, салықтар мемлекеттің мақсаты мен міндеттемелерін сәйкес бағытта дамуға нысаналанған экономикалық процестерге ықпал ететін қуатты құрал ретінде көрініс табады.

Біздің еліміздің салық салу жүйесінде де орталық орынды жеке табыс салығы алады. Жеке табыс салығы мемлекеттің экономикалық реттеу тұтқаларының бірі. Бұл салық арқылы мемлекет әртүрлі мәселелерді шешүге тырысады, атап айтқанда барлық деңгейдегі бюджеттерді ақшалай түсімдермен қамтамасыз ету, халықтың табыс деңгейін реттеу, алынған табысты рационалды пайдалануды ынталандыру. Жеке табыс салығы халықтың нақты табыстарының деңгейіне ықпал етеді. Кез-келген жеке тұлға табысының көптігіне немесе аздығына қарамастан жеке табыс салығын төлеуге міндетті. Бұл салық азаматтардың табысынан тікелей алынады. Бұл салықтың негізгі идеясы - салық төлеушінің табысын тікелей анықтау арқылы әділетті салық салуды қамтамасыз ету.

Жеке табыс салығының даму тенденцияларына әртүрлі теориялық мектептердің позициялары әсер етті, атап айтқанда Кейнсиандық мектептің жақтаушылары жеке табыс салығының прогрессивті шкала бойынша алынуын дәлелдесе, Монетаристер қалталы халық бөлігінің салықтарын азайту идеясын әлеуметтік әділеттілік қағидасына негіздеді.

Жеке табыс салығының теориялық және тәжірибелік маңыздылығы, оның ұйымдастырылу және жүзеге асырылу мәселелерінің жеткіліксіз зерттелінуі, жұмыс тақырыбының таңдалынуына себеп болды. Бұдан бөлек, жеке табыс салығының көпқырлылығы мен күрделілігі, оның келешектегі зерттелінуіне жеткілікті орынның болуын көрсетеді.

Жұмыстың мақсаты әдеби көздердің сынаулы қарастырылуы, жеке табыс салығының қызмет ететін тәжірибесінің талдануы мен жалпылануы негізінде жеке табыс салығының экономикалық мазмұнын анықтайтын теориялық кесімдерді қорытып шығару және оның жетілдірілуі бойынша тәжірибелік ұсыныстар жасау.

Алдымызға қойылған мақсатқа жету үшін жеке табыс салығын зерттеу төмендегідей міндеттердің орындалуын талап етті:

  • жеке табыс салығының түсінігі, мәні, ерекшелігі және ұйымдастырылу қағидаларын қарастыру;
  • жеке табыс салығының ұйымдастырылуын және жүргізілуін талдау;
  • жеке табыс салығының нақты нәтижелерін талдау;
  • жеке табыс салығын алу барысындағы іс-әрекетті талдау
  • Бостандық ауданының нақты мәліметтеріне талдау жасау

Дипломдық жұмыс кіріспеден, алты сұрақты қосатын үш бөлімнен, қорытындыдан және пайдаланылған әдебиеттер тізімі мен қосымшалардан тұрады.

Бірінші бөлімде жеке табыс салығының экономикалық мәні, маңызы, алыну және құру қағидалары, есептелу механизмі, шетел тәжірибелері қарастырылды.

Екінші бөлімде Бостандық ауданының нақты мәліметтері негізінде жеке табыс салығының жай-күйі, іс-әрекеті талданып зерттелді.

Үшінші бөлімде зерттеу қорытындысы негізінде алынған ұсыныстар мен тұжырымдар келтірілді.

Жұмысты орындау барысында біздің және шет елдерінің танымал экономист ғалымдарының ғылыми еңбектері, еліміздің салыққа қатысты құжаттары қолданылды.

І БӨЛІМ. ЖЕКЕ ТАБЫС САЛЫҒЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Жеке табыс салығы:экономикалық мәні, мазмұны

Салықтар мемлекеттің құрылумен бірге пайда болады және мемлекеттің өмір сүруі мен дамуының негізгі қаржылық көзі болып табылады. Мемлекет құрылымының өзгеруі, өркендеуі қашан да болса оның салық жүйесінің қайта құрылуымен, жаңаруымен бірге қалыптасады. Әрбір мемлекетке өзінің ішкі және сыртқы саясатын жүргізу үшін белгілі бір мөлшерде қаржы көздері қажет.

Салықтар - мемлекет қаржысының тұрақты қайнар көзі.

Мемлекет салықтарды экономиканы дамыту, тұрақтандыру барасында қуатты экономикалық тетік ретінде пайдаланады, өйткені мемлекеттің экономикалық қатынастарды реттейтін негізгі құралы салықтар болып табылады.

Қандайда болмасын мемлекеттің атқаратын қызметтерінің ең маңызды түрі мемлекеттік кірістерді қалыптастыру. Мемлекеттік кіріс мемлекет қарамағына әртүрлі түсім көздерінен келіп түсетін және оның өзіне тән міндеттемелерін орындауға, функцияларын жүзеге асыруға пайдаланатын қаржылық ресурстар. Ол мемлекеттік кірістердің қатарынан салықтар өте маңызды орын алады. Оның есебінен мемлекеттің әлеуметтік, экономикалық, саяси және басқадай бағдарламалары қаржыландырылады, мемлекеттің қызмет етуі қамтамасыз етіледі. Нарықтық экономика жағдайында салықтар мемлекеттік қызметті және оның аппаратын ұстаудың негізгі көзі. Салық құралдарын қолданып мемлекет елдегі болып жатқан экономикалық процестерге белсенді ықпал етеді.

Салық ставкаларын белгілеу және салық алу арқылы мемлекет біріншіден, өзінің функцияларын жүзеге асырудың қаржылық базасын ақша қаражаттарымен қамтамасыз етсе, екіншіден, салықтар мемлекеттің мақсаты мен міндеттемелерін сәйкес бағытта дамуға нысаналанған экономикалық процестерге ықпал ететін қуатты құрал ретінде көрініс табады.

Салықтар әрқашанда мемлекет пен халықтың жан-жақты мұқтаждықтарын қанағаттандыру және өндірісті дамыту мақсатында ұлттық табыс және жалпы ішкі өнімді қайта бөлуге байланысты экономикалық қатынастарды көрсетеді. Сондықтан салықтар - шаруашылық жүргізуші субъектілердің, жеке тұлғалардың мемлекетпен екі арадағы мемлекеттік орталықтандырылған қаржы көздерін құруға байланысты туындайтын қаржылық қатынастарды сипаттайтын экономикалық категория болып табылады "Салық" ұғымы әр түрлі экономикалық әдебиеттерде әр түрлі қарастырылады. Негізінен көптеген экономикалық әдебиеттерде "салық" ұғымы бюджет қорына белгілі бір көлемде және белгілі бір уақытта түсетін міндетті төлем ретінде қарастырылады. Ал Қазақстан Республикасының Салық кодексі бойынша салықтар дегеніміз мемлекеттік бюджетке заңды және жеке тұлғалардан белгілі бір мөлшерде және мерзімде түсетін міндетті төлемдер болып табылады.

Салықтардың экономикалық мәні мынада:

  • біріншіден, салықтар шаруашылық жүргізуші субъектілер мен халық табысының қалыптасуындағы қаржылық қатынастардың бір бөлігін көрсетеді;
  • екіншіден, шаруашылық жүргізуші субъектілер мен халық табысының белгілі бір мөлшерін мемлекет үлесіне жинақтап, жиынтықтаудың қаржылық қатынастарын көрсетеді.

Салықтардың мәнін толық түсіну үшін олардың экономикалық маңызын түсіну қажет. Ал салықтардың экономикалық маңызы олардың атқаратын қызметіне тікелей қатысты.

Салықтардың функцияларына талдау жасау арқылы салықтардың тікелей мәнін және экономикалық табиғатын, атқаратын қызметтерінің негізгі бағыттарын көруге болады. Салықтардың функциялары белгілі кезеңде өздері атқаратын рөліне байланысты мемлекет алдында тұрған негізгі мәселелерді шешуге ықпал ететін қажетті экономикалық реттеуші тұтқа болып табылады.

Салықтырдың мынадай негізгі қызметтері (функциялары) бар:

  • фискалдық;
  • реттеушілік;
  • бақылаушылық.

Салықтырдың бірінші қызметі - фискалдық немесе бюджеттік қызмет. Бұл қызмет арқылы мемлекеттік бюджеттің кіріс бөлігі құрылып, салықтардың қоғамдық міндеті артады. Себебі, салықтар мемлекеттік бюджеттің кірісін топтастыра отырып, әлеуметтік, әскери, қорғаныс, тағы басқа да шаралардың іске асуын қамтамасыз етеді.

Мемлекеттік бюджеттің кіріс көзін құрайтын негізгі қаржылық көздер - салықтар.

Салықтардың екінші маңызды қызметі ол - реттеушілік қызметі.

Реттеушілік қызметі салық механизмі арқылы іске асырылады. Оның ішіндегі негізгі тетіктер салық ставкалары мен салық жеңілдіктері. Салықтық реттеудің тетіктері тек қана өндірістің дамуын реттеп қана қоймай, сонымен қатар ақша және баға саясаты, шетелдік инвесторларды ынталандыру, шағын және кіші кәсіпкерлікті дамыту жұмыстарын жүзеге асыруы қажет. Әрине салықтық реттеу тетіктері тиімді қызмет атқару үшін олардың басқа да экономикалық тетіктерімен тығыз байланыста болуы керек.

Салықтардың келесі негізгі қызметі ол бақылаушылық қызметі, яғни салықтық бақылау.

Салықтардың бақылаушылық қызметі арқылы салық механизмінің қызмет етуінің тиімділігі бағаланады, қаржы ресурстарының қимылына бақылау ісі жүргізіледі, салық жүйесі мен бюджет саясатын жетілдіру жолдары қарастырылады. Салықтық бақылауды тиімді жүргізу арқылы салықтық тәртіпті қатаң сақтау, салық төлеушілердің заңға сәйкес төлейтін салықтары мен алымдарын толық және уақытылы бюджетке төлеп отыруы қамтамасыз етіледі.

Тәуелсіз еліміздің өзіндік салықтық жүйесін, оның ішінде салықтарын қалыптастырып, іске қосуда көптеген жұмыстар жасалды. Оны негізінен топтастырып төрт кезеңде қарастыруға болады:

  • 1 кезең (1992-1995жж. ) - жаңа салық жүйесі базисінің, салық кезеңінің өңделуі және іске қосылуы;
  • 2 кезең (1996-1998жж. ) - нарықтық экономика талаптарына сай келетін салық жүйесін құруды аяқтау;
  • 3 кезең (1998-2008жж. ) - барлық қағидалардың ескерілуі арқылы салық жүйесіне өзгерістер мен толықтыруларды енгізу, салық жүйесін одан әрі жетілдіру;
  • 4 кезең (2009-2010жж. ) - Жаңа салық кодексі қабылданып іске қосылды.

Қазақстан Республикасының 1991 жылдың 25 желтоқсанында қабылданған Қазақстан Республикасындағы Салық жүйесі туралы Заң тәуелсіз салық жүйесін құрудың ең алғашқы бастамасы болып табылды. Бұл еліміздің экономикасын реформалаудағы күрделі жұмыстардың бірі болып саналады. Осы кезеңдерде елде көптеген өзгерістер болды және экономиканың дамуына көптеген құбылыстар, атап айтқанда, меншіктің көптеген түрлерінің дамуы, шаруашылық жүргізуші субъектілер мен мемлекет арасындағы қатынастардың құқықтық негізде жүргізілуі және т. б. құбылыстар іске аса бастады.

Осы Заң бойынша алғаш рет Қазақстан Республикасында 42 салық түрі қызмет етті және олар үш топқа бөлінді:

  • жалпы мемлекеттік салықтар - 10,
  • міндетті түрде төленетін жергілікті салықтар мен алымдар - 11,
  • жергілікті салықтар мен алымдардың 18 түрі.

Бұл салықтардың негізін табыс салығы, пайдаға салынатын салық, қосылған құнға салынатын салық, акциз салығы, жер салығы және т. б. салықтар құрады.

Алғашқы салық жүйесінің көптеген кемшіліктері де болды. Атап айтқанда, басқа елдерге қарағанда біздің салық жүйеміздің жинақталған ғылыми және практикалық тәжірибелерінің жеткіліксіздігі, салық түрлерінің көптігі, халықаралық салық салу қағидаларының назардан тыс қалуы, айналымды анықтаудың қиындығы, дәлелсіз берілген жеңілдіктердің көптігі және т. б. Осыдан келіп еліміздің салық жүйесін реформалаудың қажеттігі туындады. Қазақстан Үкіметі 1992 жылдың басында салық жүйесін кезеңді түрде реформалаудың концепциясын қабылдады.

Аталмыш концепцияны іске асырудағы негізгі кезең болып Қазақстан Республикасы Президентінің 24. 04. 95ж. қабылдаған “Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы” заң күші бар Жарлығы табылады. Ол 1995ж. 1-ші шілдесінен бастап іске қосылды, нәтижесінде бұрын қызмет еткен 42 салық түрінің орнына 11 салықтар мен алымдар қызмет ететін болды. Бұл заңнама бойынша еліміздің салық жүйесі нарықтық қатынастар талабына біршама бейімделіп, халықаралық тәжірибеге мейлінше жақындатылды.

1999 жылы салық жүйесі 5 рет күрделі өзгерістерге ұшырады. Осыған орай 2008 жылдың 1-қаңтарынан бастап Қазақстан Республикасында 17 түрлі салықтар мен алымдар қызмет етті.

4-ші кезеңде, яғни 2009 жылдың 12 маусымында жаңа Салық кодексі қабылданып, 2010 жылдың 1-қаңтарынан бастап күшіне енді. Салық кодексінде Қазақстан Республикасында қолданылатын салықтар мен бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер, атап айтқанда 9 салық, 13 алым, 9 төлем, 1 мемлекеттік баж, 4 кедендік алым белгіленген. 1

Осы салықтырдың ішіндегі негізгі салықтардың бірі- жеке табыс салығы. Жеке табыс салығы алғаш рет Англияда 1799 жылы Наполеонға қарсы соғысты қаржыландыру мақсатында уақытша шара ретінде енгізілді. Ал 1842 жылдан бастап ағылшын салық жүйесінде толық бекітілді. 20 ғасырдың бірінші жартысында бұл салық түрі индустриалды дамыған елдердің бәріне таралды. Салықты енгізу әр елдерде әртүрлі жүргізіледі, бірақ оларға басты ортақ себеп мемлекетте қосымша қаражатқа деген қажеттіліктің, сондай-ақ әлеуметтік қозғалыстар әділетсіз салық салуды жоюды, яғни байлар мен кедейлер арасында айырмашылық жасамауды талап етуі болды. Бұл салықтың негізгі идеясы - салық төлеушінің табысын тікелей анықтау арқылы әділетті салық салуды қамтамасыз ету.

Жеке табыс салығы экономикасы дамыған жетекші мемлекеттерде мемлекеттік бюджет табыстарының басым бөлігін құрайтын салықтарға жатады. Бұл кеңінен тараған салық болып табылады. Жеке табыс салығының даму тенденцияларына әртүрлі теориялық мектептердің позициялары әсер етті, атап айтқанда Кейнсиандық мектептің жақтаушылары жеке табыс салығының прогрессивті шкала бойынша алынуын дәлелдеді, себебі олардың позициясы бойынша төмен деңгейлі табыстар тез арада тұтынуға кетеді, сәйкесінше тұтынушылық сұранысты ынталандырады, ал жоғары деңгейлі табыстардың көп бөлігі жинақтарға айналып, өндірісті салыстырмалы түрде төмен деңгейде ынталандырады, ал Монетаристердің “ұсыныс теориясына” сәйкес жоғары деңгейлі табыстардан жиналатын жинақтар инвестицияларды ұлғайтуға кететін қаржылық ресурстарды құрайды, сәйкесінше жеткілікті капиталмен қаруланған кәсіпорындардың тиімді қызметі экономикалық өсуді қамтамасыз етеді. Соған байланысты олар төмен деңгейлі пропорционалды салықтарды ұсынады, сөйтіп өндірістің жоғарылауы да қамтамасыз етіледі.

Монетаристер қалталы халық бөлігінің салықтарын азайту идеясын әлеуметтік әділеттілік қағидасына негіздеді, яғни олардың ойынша мұндай азаматтарды қоғамда маңызды және жоғары бағаланатын қызмет атқаруына байланысты жоғары салықтармен жазалауға болмайды. Әсыныс экономикасы теориясының идеяларының әсерінен көптеген елдерде жеке табыс салығының ставкалары төмендеді. Дамыған елдерде жеке табыс салығы прогрессивтік шкала бойынша есептелінеді, шкалалардың саны екіден (Ұлыбритания және АҚШ) бастап он төртке дейін (Франция) жетеді. Прогрессивтік шкаланың енгізілуі макроэкономикалық тұрғыдан қарағанда елдегі табыстар теңсіздігінің азюына әсер етті. Мысалы, АҚШ-та ең жоғарғы ставка жетпістен отыз үш процентке дейін төмендеді. Жеке табыс салығының экономикалық рөлін бағалай отырып, батыс экономистері оны енгізілген автоматтандырылған тұрақтандырғыш ретінде қарастырады. 2

Біздің еліміздің салық салу жүйесінде де орталық орынды жеке табыс салығы алады. Жеке табыс салығы мемлекеттің экономикалық реттеу тұтқаларының бірі. Бұл салық арқылы мемлекет әртүрлі мәселелерді шешүге тырысады, атап айтқанда барлық деңгейдегі бюджеттерді ақшалай түсімдермен қамтамасыз ету, халықтың табыс деңгейін реттеу, алынған табысты рационалды пайдалануды ынталандыру. Жеке табыс салығы халықтың нақты табыстарының деңгейіне ықпал етеді. Кез-келген жеке тұлға табысының көптігіне немесе аздығына қарамастан жеке табыс салығын төлеуге міндетті. Бұл салық азаматтардың табысынан тікелей алынады.

Салықтарды мынадай ерекшілік белгілері бойынша жіктейміз:

  1. Салық салу объектісіне байланысты;
  2. Қолдануына қарай;
  3. Салық салу органына байланысты;
  4. Экономикалық ерекшелігіне байланысты;
  5. Салық салу объектісін бағалау дәрежесіне қарай;

Салық салу объектісіне қарай салықтар тікелей және жанама салықтар болып жіктеледі.

Тікелей салықтар тікелей табысқа немесе мүлікке салынады.

Тікелей салықтар мынадай салықтар жатады:

  • Корпорациялық табыс салығы;
  • Жеке табыс салығы;
  • Жер салығы;
  • Көлік құралдарына салынатын салық және т. б.

Жанама салықтарды тұтынушы төлейді. Тауар немесе қызмет бағасына алдын ала салық еңгізілгендіктен, іс жүзінде оны бюджетке сатушы аударады. Жанама салықтарға мыналар жатады:

  • қосылған құнға салынатын салық;
  • акциздер;

Бюджетке түскен соң қолданылатын белгісіне қарай салықтар жалпы және арнайы болып жіктеледі.

Жалпы салықтар бюджетке түскен соң, жалпы мақсатта жұмсалады. Оған корпорациялық табыс салығы, қосылған құнға салынатын салық және т. б.

Арнайы салықтар бюджетке түскен соң, алдың ала белгіленген нақты шараларға жұмсалады. Мысалы, көлік құралдарына салынатын салық жол қорын құруға жұмсалады.

Салық салу органнына байланысты салықтар жалпы мемлекеттік және жергілікті болып бөлінсе, экономикалық белгісіне қарай табысқа салынатын салық және тұтынуға салынатын салық болып жіктеледі.

Табысқа салынатын салықтар салық төлеушінің кез келген салық салынатын объектісінен түсетін табысынан алынады. Олардың санатына мына салықтар кіреді: табыс салығын, табысқа салынатын салықтарды жатқызуға болады.

Тұтынуға салынатын салықты салық төлеуші тауар немесе қызмет құнын төлеген кезде төлейді. Оған қосылған құнға салынатын салық пен акциздер жатады.

Салық салу объектісін бағалау дәрежесіне қарай салықтар нақтылы және дербес болып бөлінеді.

Нақтылы салықтар салық төлеушінің салық салынатын объектісінің сыртқы белгісіне қарай салынады. Оған жер салығы, мүлік салығы жатады.

Дербес салықтар салық төлеушінің салық салынатын объектісінен алатын табыс мөлшеріне байланысты салынады. Оған корпорациялық табыс салығы, жеке табыс салығы жатады. Осы жіктелудің нәтижесінде жеке табыс салығының бес ерекшелік белгісі туындайды:

  1. жеке табыс салығы тікелей салықтарға жатады, өйткені тікелей табысқа салынады;
  2. қолдануына қарай бұл салық жалпы мақсатта жұмсалатынға жатады;
  3. салық салу органына байланысты жалпы мемлекеттік салық болып табылады;
  4. экономикалық ерекшелігіне байланысты табысқа салынатын салықтар қатарына кіреді;
  5. салық салу объектісін бағалау дәрежесіне байланысты дербес салық болып табылады.

Салық жүйесінде жеке табыс салығының орны келесі факторлармен анықталады:

  • жеке табыс салығы нақты төлеушіден алынады;
  • салық бюджетке уақытында түседі, яғни бюджетті ақшалай қаражаттармен уақытылы қамтамасыз етеді;
  • салық төлем көзінен алынады.
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Жеке табыс салығын төлеушілер және салық салу объектілері туралы
Жеке табыс салығының ұғымы және жеке табыс салығын салу объектілері
Жеке табыс салығының міндеттері
Жеке табыс салығы жайлы
Жеке табыс салығы және төлем көзінен салық салынатын табыстар
Жеке табыс салығының есебі
Төлем көзінен салық салынбайтын табыстарға салықтарды есептеу және рәсімдеу әдістері
Қазақстан Республикасының салық жүйесіндегі жеке табыс салығының ерекшеліктері мен даму бағыттары
Қазақстан Республикасындағы жеке тұлғалардың табысына салық салу мен өндіріп алу
Салық салынатын табыс ставкаға салық сомасы
Пәндер



Реферат Курстық жұмыс Диплом Материал Диссертация Практика Презентация Сабақ жоспары Мақал-мәтелдер 1‑10 бет 11‑20 бет 21‑30 бет 31‑60 бет 61+ бет Негізгі Бет саны Қосымша Іздеу Ештеңе табылмады :( Соңғы қаралған жұмыстар Қаралған жұмыстар табылмады Тапсырыс Антиплагиат Қаралған жұмыстар kz