Тарифтік еңбекақы анықтамалары

Кіріспе.

Бүгінде бухгалтерлік есебі басқару жүйесінде ең басты бір орын алады. Барлық эканомикалық ғалымдар ішінде бухгалтерлік есеп өз алдында дараланып тұрған бөлек ғылыми сала.

Бұл ғылымда жан-жақты зерттеген, эканомикалық жағынан талдайтын, қаржылық жағын сипаттап және басқарудың шешімді қабылдау үшін негіз бола отырып, тұтынуды таратуды, айналысты және басқа да өндіріс процесін шынайы көрсетіп береді.

Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есебі бухгалтерлік есеп Стандарттарында және субъектілердің қаржылық-шаруашылық қызметіндегі бухгалтерлік есеп шотының типтік жоспарында бекітілген жалпы қағидалары мен ережелерінің негізінде құрылады және ол бүкіл алынған ақпараттарды пайдаланушылардың талабына, қызметтің құрылымына, ұйымның нысанына, айрықша ерекшелігіне есептің сәйкес келуін қамтамасыз етеді.

Осы орайда қоғамның өндіріс процесіндегі бухгалтерлік есеп ғылымының пәні деп айтуға боладынемесе қоғамның өндіріс процестерін бухгалтерлік есепке алынатын бір тұтас тұлға деп қарауға болады.

Нарықтық жағдайда шаруашылық жүргізуші субъектілерінде бухгалтерлік есептің маңызы зор. Шаруашылық субъектілерінде бухалтерлік есеп жұмысы «Бухгалтерлік есеп туралы», «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы «Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жасалған бухгалтерлік есеп стандарттары мен қаржы шаруашылық қызметі бухгалтерлік есебінің типтік жоспарына сай бекітілген ортақ принциптер мен ережелері және Қазақстан Республикасы Қаржы және Кіріс министірлігінің бухгалтерлік есеп жөнінде шығарған нұсқаулары мен ережелері, сондай-ақ ұсыныстары негізінде ұйымдастырылады. Қазіргі кезде елімізде қолдалынып жүрген бухгалтерлік есеп жүйесі халық аралық бухгалтерлік есеп стандарттарына барынша жақындатылған.

Бухалтерлік есеп және есеп беру мәліметтері шаруашылық жүргізуші субъектілерінің және олардың құрылымдық бөлімшелерінің қызметін жедел басқару үшін, эканомикалық жоспарлар жасап, оның орындарын бақылау үшін қолданылады.

Экономиканың қай саласындағы болмасын шаруашылық субъектілер мен еңбек ұжымдары шикізат пен материалдарды ұқыпты жұмсауға, өндіріс қалдықтарын азайтуға, ысырапты жоюға, өзінің өндіріп шығаратын өнімін халық аралық рыноктағы бәсекелестік жармды етіп шығаруға, өндірістерін ұлғайтуға, өндірілген өнімнің өзіндік құнын төмендетуге және де қоршаған ортаны сақтауда оған зиян келтірмеуге мүдделі. Бұл орайда шруашылық субъектілерінің материалдық құндылықтарын, ақша қажеттілігін, сондай-ақ басқа да ресурстарын тиімсіз жұмсауға қарсы күресте бухгалтерлік есептің маңызы мен мәнін айрықша атап өтуге болады.

1991 жылдың 26 желтоқсанында Қазақстан Республикасының Президенті « Бухгалтерлік есеп туралы» заң күні бар № 2732 Жарлығы қабылданды. Бұл заң жарық көргеннен бері оны жүзеге асыру жолында көптеген жұмыстар атқарыуда. Осы заңға сәйкес 1996 жылдың 18 қарашасында қаржы шаруашылық қызметі бухгалтерлік есебінің типтік жоспары бекітіліп, 1997 жылдың 1 қаңтарынан бастап Қазақстан Республикасының барлық шаруашылық субьектілері және бухгалтерлік есеп стандарттары бойынша өз жұмыстарын жүргізе бастады.

Қазақстан Республикасында қабылданған бухгалтерлік есептің жаңа жүйесі экономиканы көтеруге оны ішкі және сыртқы инвесторлар үшін неғұрлым тиімді етіп құруға мүмкіндік береді.

Бухгалтерлік есептеу де манызды бөлімі болып табылатын « еңбек және еңбекақы есебі».

ҚР «Қазақстан Республикасындағы еңбек туралы» Заңы 2000жылдың 1 қаңтарынан бастап іске асырылған. Бұл заңға сәйкес, жұмыс беруші мен жұмысшылардың еңбек арақатынасы нормативтік құқықтық актілерімен және еңбек заңдары бойынша келісілген жеке еңбек шарттарымен реттелінеді.

1. 1 Кәсіпорынның бухгалтерлік есебін ұйымдастыру.

Бухгалтерлік жұмысын жүргізу үшін кәсіпорында күнделікті орында лып отыратын барлық операциялардың міндетті түрде үздіксіз құжаттарға жазылып отыратындығы бухгалтерлік есептің басқа ғылымдар-дан ерекше екендігін алдынғы тауарларда айтып өткенбіз. Бухгалтерлік құжат деп кәсіпорындар мен ұйымдарда орындалған операцияларды дәлелдейтін және алдағы уақытта орындалатын жұмыстар мен атқарылатын қызметтерге құқық беретін жазбаша куәлікті атауға болады.

Жалпы кәсіпорындағы атқарылып жатқан жұмыстың, орындалған тапсырманың үздіксіз, белгілі бір тәртіппен, арнайы үлгідегі қағаздарға жазылып және оған тиісті адамдардың қолдарының қойылуы (қажет болған жағдайда кәсіпорын мен ұйым мөр таңбасының басылуы) құжаттау деп аталады. Сондықтан да құжаттау бухгалтерлік есептің негізі болып табылады. Себебі осы құжаттар арқылы ғана кез келген уақытта кәсіпорын бойынша орындалған жұмыстың, атқарған қызметін қай мерзімде жазылғанын және оған қандай мөлшерде шығын жұмсалғанын дәлелдеуге болады.

Құжат кәсіпорындағы орындалған шаруашылық операцияларына үздіксіз толтырылып олардың мазмұнын толық ашып көрсетеді және ол бухгалтерлік есептің негізі болып табылады.

Бухгалтерлік құжат - кәсіпорындағы шаруашылық операциялардың орындалғанын растайтын немесе оны орындауға заңды түрде беретін жазбаша куәлік.

Орындалған шаруашылық операцияларын бастапқы құжатқа түсіруді бухгалтерлік есеп теориясында алғашқы есеп сатысы деп атайды.

Кәсіпорында жүргізілетін шаруашылық құбылыстарының әр түрлі болу себебінен бастапқы құжаттардың нысаны (формасы) бірдей болмайды. Шаруашылық құбылыстары түгелдей бастапқы құжатпен құжатталуы тиіс. Әрбір бастапқы құжатқа орындалған шаруашылық операциясының мазмұны жазылып және белгілі бір көрсеткіштер түсіріледі. Құжат көсеткіштертерін деректемелер (реквизиттер) деп атайды. Олар міндетті және толықтырушы болып бөлінеді. Міндетті деректемелер(реквезиттер) деп атайды. Міндетті деректемелер (реквизитте бухгалтерлік құжаттарды заңды құқықпен қамтамасыз етеді.

Міндетті деректемеге (реквизитке) жататындар:

• құжаттың аты, нысанның коды;
• құжаттың толтырылған уақыты (күні, айы және жылы) ;
• құжатты толтырған заңды немесе жеке тұлғаның аты-жөні;
• шаруашылық операцияның мазмұны;
• шаруашылық операцияның өлшемі (натуралдық немесе ақшалай)
• шаруашылық операцияның жүргізілуіне және соған сәйкес
• құжаттарды толтыруға жауапты адамдардың аты-жөні;
• жауапты атқарушының қолы.

Қосымша деректемелер (реквезиттер) шаруашылық операция

Көрнісініңер ерекшеліктерімен және құжаттардың тағайындалуымен анықталады. Әр түрлі талаптарға байланысты бастапқы құжатта келесідей қосымша деректемелер (реквезиттер) болуы керек: құжаттың реттік нөмері, ұйымның банк мекемесіндегі есеп айрысу шотының нөмірі, шаруашылық операцияны орындау үшін негіз болатын құжаттар және тағы басқалар.

Құжаттардың нысандары (формалары) келесі есеп бөлімдері бойынша топтасады:

1) ауыл шаруашылық өнім мен шикізат,

2) еңбек және еңбекақы,

3) негізгі құралдар мен матералдық емес активтер;

4) материалдар;

5) кем бағалы және тез тозғыш заттар;

6) капиталдық құрылыстағы жұмыс;

7) құрылыс машиналар мен механизмдердің жұмысы;

8) автокөліктегі жұмыс;

9) түгендеу нәтижелері;

10) кассалық операциялар;

11) сада операциялар.

Құжаттар дер кезінде, яғни операцияның орындалуы барысында толтырылу керек. Егер бұл айтылған уақытта оларды толтыруға мүмкіндік болмаған жағдайда құжаттар операция аяқталған сәтте толтырылауы керек. Егер бұл айтылған уақытта оларды толтыруға мүмкіндік болмаған жағдайда құжаттар операция аяқталған сәтте толтырылады.

Уақытында толтырылмаған құжат кәсіпорын меншігінің сақталуын бақылауды қиындатады және ол операцияның бухгалтерлік есеп шотына кешіктіліп жазылуына әкеліп соғады. Осы себептен ұйымның бухгалтерлік қорытынды есебін жасау мерзімі кешіктірілуі мүмкін.

Құжаттардағы жазбалар сиямен, шарикті қаламсаппен, жазба машинасымен (компьютермен) және басқа да олардың архивте көрсетілген Уақыт мерзіміне дейін сақталуын қамтамассыз ететін заттармен толтырылады. Кәсіпорындар мен ұйымдардағы алғашқы есеп құжаттарына қолдарын қоятын адамдарды ұйым басшысы бас бухгалтердің келісіммен тағайындалады.

Бухгалтерлік есепте пайдаланатын алғашқы құжаттардың басқадай түрлеріне түзету енгізу тек ғана шаруашылық операцияларына қатысушылардың келісіммен жүргізіліп және олар өздерінің келісім бергендігін растап, қолдарын қояды.

Бухгалтерлік есептің Заңы.

24 июнь 2002 жылдан бастап №329-11 Қазақстан Республикасының Президентінің қаулысы бойынша Бухгалтерлік есеп заңына өзгерістер еңгізген. Бухгалтерлік есеп шоттары Қазақстандық стандартқа көшкен сонымен қатар Бухгалтерлік есептің бас жоспары өзгеріп екі сандық кодтан үш сандық кодқа көшкен. Қазақстан Республикасының қаржы министірлігің бұйрығы бойынша 22-желтоқсанда 2005 жылда №426 Халық-аралық қаржылық есеп беру стандартына сәйкес Қазақстан Республикасының Бухгалтерлік есеп халық-аралық стандартқа көшкен.

Бухгалтерлік есептің стандарттары.

Стандарт сөзі ағылшын тілінен аударғанда үлгі, норма деген мағынаны білдіреді. Ал бухгалтерлік есеп стандарттары дегеніміз кәсіпорындағы есеп жұмысын дұрыс жүргізудің және құжаттарды дұрыс толтырудың ережесі болып табылады. Әрбір осындай ереже бухгалтерлік есептің әдістері мен тәсілдерін, мәні мен мағынасын және терминологиясын анықтайды. Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру стандарттарының қай-қайсының болмасын өз мақсаты, қолданылу аясы (орны), анықтамасы, қолданысқа (күшіне) енген уақыты және мазмұны болады.

Мақсаты. Бұл бапта стандарттың қандай мақсатқа арналып шығарылғандығы және есеп мәселелері қысқаша баяндалады.

Қолданылу аясы (орны) . Стандарттың пайдаланылатын жерлері мен қандай жағдайда (жерлерде) қолданылмайтындығы осы бапта жазылады.

Анықтамасы. Стандарттағы келтірілген негізгі терминдерге түсініктеме берілетін бап болып табылады.

Қолданысқа (күшіне) енген уақыты. Стандарттың қай уақыттан бастап күшіне енетіндігі осы бапта жазылады.

Мазмұны. Бұл бапта кәсіпорынның есеп саясатына түсінік беріледі.

Кей кездерде стандарттың косымшалары да жарыққа шығуы мүмкін. Бүл қосымшада жаңа стандарттың басқа қай елдерде қолданылғандығы жазылып және оған қоса мысалдар берілуі де мүмкін. Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру стандарттары халықаралық және ішкі болып екі түрге бөлінеді. Халықаралық стандартты қаржылық есеп беру стандартын дайындаудың

(жасаудың) халықаралық комитеті жасап шығарады. Ал ішкі бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру стандарттары. әр елде бухгалтерлік есепті жүргізу үшін, сол елдің ішінде жасалынады. Бұл жоғарыда аталған халықаралық бухгалтерлік есеп стандарты мен ішкі бухгалтерлік есеп стандартының арасында тікелей байланыс болуы қажет. Халықаралық бухгалтерлік есеп стандартын дайындау (құру) барысында әрбір елдердегі тәжірибеде кездескен мәселелер жан-жақты талданып, оны шешу жолдары іздестірілетін болса, әрбір ел өзінің ішкі бухгалтерлік есеп стандартын жасауы (құруы) барысында халықаралық бухгалтерлік есеп стандарттарын негізге алады. Бүкіл әлемдегі елдерде қаржылық есеп беруде қолданылатын бухгалтерлік есеп принциптерін бір ізге салуға (унификациялауға) қол жеткізу үшін 1973 жылғы 29 маусымда Қаржылық есеп беру стандартының халықаралық комитеті құрылды.

Жалпы бұл ұйымның құрылуы АҚШ, Австрия, Германия, Голландия, Жапония, Ирландия, Канада, Мексика, Ұлыбритания және Франция сынды елдердің бухгалтерлерінің келісімге келуімен іске асырылды. Алғашқы уақытта, яғни Қаржылық есеп беру стандартының халықаралық комитеті құрылған кезде оның құрамына жоғарыда аталған елдерден жеті білікті маман алынған болатын. Ал бүгінгі күні оның құрамында бұл аталған елдерден басқа Үндістан, Малайзия, Оңтүстік Африка Республикасы, Швейцария, Зимбабве және тағы да басқа елдердің өкілдері бар. Қаржылық есеп беру стандартының халықаралық комитеті өздерінің жарыққа шыққан жаңа стандарттары мен басқадай нұсқаулары, ережелері және түсініктері үшін табыс алып отырады. Сонымен қатар бұл комитетке бухгалтерлердің халықаралық федерациясы, қаржылық институттар, бухгалтерлік фирмалар және басқадай ұйымдар қаржылық көмек көрсетіп отырады. Халықаралық қаржылық есеп беру стандартының негізгі мақсаты - мына төмендегілерді орындай отырып, қаржылық есеп беруге қол жеткізу:

• қаржылық ақпаратты құру барысында қажетті міндеттер;
• ақпараттық жүйені құру принциптері;
• осы ақпараттардың сапалық сипаттамалары;
• қаржылық есеп берудің элементтері
• өлшеу және мойындау критерийлері

Қаржылық есептің мақсаты - кәсіпорынның қаржылық жағдайы туралы және қаржылық жағдайының өзгеруі туралы ақпараттар беру. Сондай-ақ ұйымның қаржылық есебінде мыналарға қажетті ақпаратық мәіметтердің болуы қажет:

1. қаржы салымын жасау және несие беру туралы шешім қабылдауға қажетті мәлімет
2. ұйымның алдағы кезендегі ақшалай айналымын бақылауға қажетті мәлімет;
3. ұйымға берілген ресурстармен байланысты міндеттерін бағалауға қажетті мәлімет;
4. басқару органдарының жүмысын бағалауға кажетті мәлімет.

Қаржылық есеп ұйымның бухгалтерлік ақпараттарының алғашқы таратылым құралы болып есептеледі. Ал бұл қаржылық жеті элементінен құралады. Элементтердің алғашқы үштігінің қатарына ұйымның балансында көрсетілетін активтері, меншікті капиталы және міндеттемесі жатқызылады. Қалған төрт элементі кәсіпорынның қаржы-шаруашылық қыз-меті туралы есебінде көрсетілетін табыс, шығын _э пайда және зиян деп аталатын топтардан тұрады. Қаржылық есеп беру тұжырымдамалары (концепциялары) шешім қабылдау үдерісінде көрсетілетін бухгалтерлік ақпараттардың қажеттілігн аныктайды және оны бекітеді. Есеп тұжырымдамасын (концепциясын) жалпы және жеке - деп аталатын екі түрге бөлуге болады.

• Жалпы тұжырымдама бұл бірнеше елдің бухгалтерлік есеп туралы көзқарасын білдіреді.
• Жеке тұжырымдама тек қана бір елдің өз ішінде жүргізілетін бухгалтерлік есеп туралы кезқарасын білдіреді.

Тұжырымдамалар халықаралық бухгалтерлік есеп және каржылық есеп беру стандартында қарастырылған бухгалгерлік есеп принциптері, есеп саясаттары, есеп берулер негізінде құрастырылады. Бұған дейін айтылып жүргендей қазіргі таңда бухгалтерлік есептің әлемдік теориясынд сондай-ақ тәжірибесінде екі негізгі, жалпы деп аталатын континенттік (еуропалық) және америкалық тұжырымдама қатар жүргізіліп келеді. .

Бухгалтерлік есептің континенттік (еуропалық) тұжырымдамасы кәсіпорынның жүмысына мемлекеттің ықпал етуімен және араласуымен түсіндіріледі. Бұл бойынша сол елдегі кызмет атқаратын барлық үйымдар мемлекет бекіткен шоттар жоспары және басқа да нормативті құжаттар бойынша жүмыс істеуі тиіс. Сондай-ақ кәсіпорынның бухгалтерлік есеп берудегі қолданылатын ақпараттық мәліметтері бұл континенттік (еуропалық) тұжырымдамасы бойынша салық органының және басқа да мемлекеттік органдардың қажеттілігін қамтамасыз ететіндей болуы керек. Дүние жүзінде бұл модельді қолдап отырған және оның негізінде өзінің кәсіпорындары жұмыс жүргізіп отырған елдердің қатарына Австрияны, Германияны, Жапонияны және басқа да Еуропа елдерін жатқызуға болады.

Америкалық тұжырымдаманың континенттік (еуропалық) тұжырымдамадан өзгешелігі, бұл модельде кәсіпорынның бухгалтерлік есеп берудегі мәліметтері негізінен қаржы салымшылары мен несие берушілердің қажеттілігін қамтамасыз етуге арналған. Бұл жағдайда ұйымның салық жүйесі қаржылық есептен бөлек және оған тәуелсіз шешімін тауып отырады. Бүгінгі танда бұл модельді АҚШ, Канада, Ұлыбритания, Голландия, Австралия, Үндістан (Индия), Оңтүстік Африка Республикасы және тағы басқа елдер қолданып отыр.

Міне, осы жоғарыда айтылғандарды қорытындылайтын болсақ әрбір ел өзінің бухгалтерлік есебін континенттік (еуропалық) немесе америкалық тұжырымдама бойынша жүргізуі мүмкін екендігі анықталады. Біздің еліміздегі ұйымдардағы бухгалтерлік есеп Кеңес Одағы тұсында континенттік (еуропалық) тұжырымдама (концепция) бойынша жүргізгендігі белгілі. Бүгінгі күннің өзінде осы қалыптасып қалған модель өз күшін жоймай келеді. Яғни барлық кәсіпорындардың есеп жұмысы мемлекеттің басшылығымен салық органының қажеттілігіи қанағаттандыру мақсатында жасалынып отырылады. Әйтсе де 1997 жылдан бастап елдегі барлық ұйымдардың бухгалтерлік есеп жұмысын жүргізудің ережесі, бағыты болып саналатын Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп стандарттары Американдық (халықаралық) бухгалтерлік есеп стандарттарына барынша жақындатылып жасалғандығын атап өтуге болады. Сонымен қатар біздің еліміз халықаралық бухгалтерлік есеп стандарттарына көшуге бетбұрыс жасап 2003 жылдан бастап еліміздегі ірі кәсіпорындар өз есептерін халықаралық стандарттың талаптарына сай етіп жүргізу керектігін қабылдады. Біріншіден - осы тұрғыдан, ал екіншіден елдегі қазіргі экономикалық жағдайға сәйкес болса керек, еліміздегі кейбір ұйымдардың қаржылық есеп берулері соңғы кездері қаржы салымшыларын (инвесторларды) ақпараттық мәліметтермен қамтамасыз етуге негізделіп жасалып отыр.

Есеп саясатын дайындау

Кәсіпорынның есеп саясаты осы ұйымның құрылған уақытында дайындала-ды. Оны дайындаумен кәсіпорынның бас бухгалтері немесе арнайы есеп (экономикалық) бөлімі айналысады. Дайындалған есеп саясатын кәсіпорынның басшысы өзінің бұйрығымен немесе өкімімен бекітеді.

Бұйрықтың құрамында есеп саясатының есеп беру жылына қабылданған барлық пунктерінің мазмұны толық ашылып жазылады. Сонымен қатар әр пунктке тоқтала келіп қандай номативтік құжат бойынша немесе қандай заң негізінде есеп саясатның дайындалғандығы көрсетіледі. Қазақстан Республикасының заңдарымен қатар есеп саясатын дайындауда ұйымның ішкі құжаттары негізге алынған болса

(лауазымды тұлғалар туралы, ішкі ережелер, бұйрықтар мен өкімдер тағы да басқа) міндетті түрде ол туралы түсініктеме берілуі қажет.

Кәсіпорынның есеп саясатына енгізілген өзгертулер осы ұйымның басқару құжаттармен, яғни бұйрық, өкім немесе қаулылармен ресімделуі қажет.

Ұйымның қабылдап бекіткен есеп саясаты кәсіпорынның қызмет атқаруы барысында қолданылады. Оған өзгеріс енгізу мынадай жағдайларда жүргізілуі мүмкін:

• Қазақстан Республикасының бухгалтелік есеп және қаржылық есеп
• Беру туралы заңының өзгеруіне сәйкес;
• Бухгалтерлік есеп бойынша нормативтік актілердің өзгеруі салдарынан;
• Жаңа бухгалтерлік есеп стандартына көшуге байланысты және тағы да басқа.

Кәсіпорынның бухгалтерлік есепті жүргізу жолдары ұйымның есеп саясатының дайындалған кезінде таңдалып алынады. Бұл есеп саясаты кәсіпорынның барлық құрылымдық бөлімшелерінде олардың орналасқан орындарына қарамастан қолданылады. Ұйымның филиалдарының, еншілес және тәуелді серіктестерінің және тағы басқа бөлімшелерін есеп саясатындағы болған өзгерістер туралы алдын ала қамтамассыз етуі қажет.

Ұйымдардың түсініктеме жазуларында (пояснительная записка) жыл бойы орындалған жұмыстар бойынша жасалынған қаржылық талдаудың мәтінімен қатар бухгалтерлік қорытынды есеп туралы шығарылған шешім және таза табысты бөлу тәртібі жазылады. Сонымен қатар осы түсініктеме жазуда кәсіпорынның келесі жылға қабылдаған есеп саясаты (егер оған, яғни есеп беру жылына өзгерістер енгізілген болса) жазылады.

1. 2. Бақыт кәсіпорынның қаржы жағдайын талдау

Кәсіпорынның бірден бір басты міндеті оның қаржы жағдайының бағалығы болып табылады және ол көрсеткіш жүйелерін және қаржы коэффицентін анықтайды. Негізгі қаржылық коэффиценттерді төмендегі үш санатқа топтастыруға болады:

• Өтімділік (төлем қабілеттілігі )
• Пайдалылық (табыстылық)
• Активтерді басқару тиімділігі

Қаржы ресурстарының құралуы түрлі көздер болса жүзеге асырылады олар ішкі және сыртқы болып бөлнеді

Ішкі көздер меншікті және оларға ішкі теңестірілген қаржылар есебінен құрлады және шартты жүргізудегі нәтижелігімен байлансты. Ал сыртқы кәсіпорынға сырттан түсетін ресурстар кәсіпорынның өзінің қысқа мерзімді міндеттемесін төлеуге қабілеттілігін өтімділік немесе төлем қаблетілігі деп аталады. Тез өтімділіктің коэффициенті- қысқа мерзімді несие қарыздарының ең өтімділік активтердің үлесін көрсетеді. Ол өтімділік актьивтердің ағымдағы міндеттемесін қатынасын білдіреді.

«Бақыт» кәсіпорынның мүліктік құрлымы мен құрамы.

Кесте №1

Қорытынды: « Бақыт » кәсіпорындағы мүліктің түрлері мынадай көрсеткішке жетті. Имобилизацияланған құралдар барлығы 2005 жылы 103600 мың теңгеге 56, 4 пайыз, 2006 жылы 112100 мың теңге 55 пайыз, 2007 жылы 117 мың теңгеге 55, 4 пайыз. Ал өзгеруіне келетін болсақ, 2005 жылы 26400 мың теңге, 2006жылы 18900 мың теңге болды. Мобильді құралдар барлығы 2005 жылы 80200 мың теңге 43, 6 пайыз, 2006 жылы 91600мың теңге 45 пайыз, 2007 жылы 94455 мың теңге 44, 6 пайыз. Өзгеруі 2005 жылы 20345 мың теңге, 2006 жылы 28345 мың теңге болды. Жиыны 2005 жылы 183800 мың теңге 100 пайыз, 2006 жылы 203700 мың теңге 100 пайыз, 2007 жылы 211455 мың теңге 100 пайыз. Өзгеруі 2005 жылы 27655 мың теңге, 2006 жылы 7755 мың теңге болды.

« БАҚЫТ » Кәсіпорынның запастары мен шығындарының есебі.

Кесте№2

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс