Толық құнды ақшалар - номиналдық құны оны дауындауға кеткен нақты құнымен сәйкес келетін ақшалар

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Ақшаның өндіргіш күштер мен тауар қатынастарының біршама жоғары дамуы
нәтижесінде пайда болғандығы ертеректен белгілі. Ақшаның жаратылысын
зерттегендігі басты анық болғаны, ол оның тауарлы шығу тегіне
байланыстылығын көрсетеді.Тауар-сатуға немесе айырбастауға арналған еңбек
өнімі. Осы еңбек өнімінің тауарға айналауы ақшаның пайда болуының
обьективтік алғышарттарын туғызған. Нақты және абстракты еңбектің, жеке
және қоғамдық еңбектің бөлінісі,тұтыну құны мен құнның арасында тауар
табиғатына байланысты болатын қайшылықтар айырбас құнның әр түрлі
формаларын туғызады.Айырбас бұл бір тауар өндірушіден,екінші біреуіне
жүретін тауардың қозғалысын білдіреді.Мұнда тауарлардың баламалылығын
(мал=бидай= балта), яғни тауардың түріне ,сапасына,формасына және
тағайындалуынабайланысты өлшенуін талап етеді.Сонымен қатар,әр түрлі
тауарлардың бір-біріне өлшенуіне ортақ негіз болуы қажет.
Мұндай негізи тауарлардың құны, демек тауар өндірісі процесінде
жұмсалатын және сол затқа айналып отырған қоғамдық еңбек жатады.Тек
қоғамдық еңбек қана (жеке адамның еңбегі емес) тауарларды өлшенетін
жасайды.
Нарықта бір тауарды екінші бір тауарға айырбастаудың өзі бұл тауарларға
еңбектің шығындалғандығын, яғни екі тауардың да құнының барлығын көрсетеді.
Осыған байланысты жекелеген тауарларды өндіруге жұмсалған еңбек әр түрлі
болып, нәтижесінде олардың құндары да бірдей болмайды. Сөйтіп, қоғамдық
еңбекті немесе құнды сандық жағынан өлшеу қажеттігі туындап, айырбас
құнының (1-мал=1 қап бидайға) ұғымы туындайды.
Айырбас құны-бұл бір тауардың басқа да бір тауарға белгілі сәйкестікте
айырбасталу қабілетін білдіреді. Натуралды шаруашылық тұсында өнім тек
өндірушінің және оның отбасының қажетін қанағаттандырғандықтан да, ол
тұтыну құны қасиетіне ие болды. Тауар өндірісі тұсында өндірушіні өз өнімін
айырбастау үшін, бірінші кезекте құны болмаса, яғни оны ешкім қажет етпесе,
онда оны айырбастау мүмкін емес. Демек, айырбасқа арналмаған тауардың
өндіәруші үшін тұтыну құны болса жеткілікті.Ал егер де тауар айырбасқа
арналған болса,онда оның өндіруші үшін айырбас құны мен сатып алушы үшін
тұтыну құны болуға тиіс.Сөйтіп .тауарлар айырбасының дамуы өз кезегінде
құнның мынадай формаларының қалыптасуына себеп болған:
Алғашқы формасы - өндіргіш күштердің төменгі даму сатысына тән құнның
жай және кездейсоқ формасы.Айырбастың бұл формасында бір еңбек өнімі екінші
бір еңбек өніміне тікелей айырбасталып отырған.Мысалға,бір мал бір қап
бидайға айырбасталды.Екінші формасы –бұл құнның толық немесе жалпы
формасымен сипатталады.Еңбек бөлінісінің дамуы және өндірістің өсуі
нәтижесінде нарықтағытауарлар саны мен түрілері арта түседі.Мұнда көбіне
бір тауар басқа да көптеген балама –тауарлардың айырбасында жүрген. Мысалы:
1 қап бидай=1 қойға
=1балтаға
=1 құмыраға
Үшінші формасы-бұл құнның жалпылама формасы.Әр тауар өндіруші өздерінің
еңбектеріне қарай барлығына бірдей қажет жалпылама тауар алуға
тырысады.Осыған байланысты жергілікті нарықтарда, тауарлар массасынан
жалпылама балама рөлде жүретін тауарлар ығысып шығады.Мұндай тауарлар рөлін
кей халықтарда мол (ертедегі гректе,римдиктерде славяндарда,монғолдарда),аң
терісі ( Скандевияда, ертедегі Русьте), шай (Қытайда), тұз (Абиссинияда),
піл сүйегі (Оңтүстік Африкада ) атқарады.Рессейге қосылғанға дейінгі
Қазақстанның кейбір алыс түпкірлерінде ішкі сауда – саттық жүргізу үшін
жалпыға бірдей балама ретінде тоқты немесе саулық қой пайдаланылған.Бірақ
аталған тауарлар мұндай рөлде ұзақ уақыт жүрмеген,себебі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.