Қаржы нарығының үлгілері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы бағалы қағаздар нарығы және оның үлгілері
Қаржы нарығының жаһандануы кезінде бағалы қағаздар нарығы және оның
дамуы өзекті мәселелердің бірі болып табылады. Қаржы институттар мен бағалы
қағаздар нарығының инфрақұрылымы болып табылатын мекемелердің дамуы бағалы
қағаздар нарығының отандық экономиканың құрамдас бөлігі ретінде танылады.
Алайда, соған қарамастан отандық нарықтағы біршама қайшылықтардың
салдарынан бағалы қағаздар нарығының жетіле дамымауы сипат алады.
Бағалы қағаздар нарығы еліміздің егемендігімізді алғаннан бастап
қалыптасты. Бағалы қағаздар нарығын дамытуда көптеген шет елдік
тәжірибелерді қолдануда. Бірақ, басқа мемлекеттерге ұқсамайтын
тәжірибеміздегі кейбір жағдайлар ерекшелінеді. Мысалға, репо операциясы
осылардың қатарына жатқызылады. Репо операциясы кезінде клиент бағалы
қағаздарды кепілге бере отырып қысқа мерзімде несие алу және қайта бағалы
қағаздарды қайтып алу мен несиені қайтару мәмілесін білдіреді. Батыс
тәжірибелерде репо операциясы бағалы қағаздар нарығының барлық мәміледен
аз ғана үлесін алады. Ал, Қазақстан Республикасында бұл көрініс қарама-
қайшы. 2006 жылы Қазақстан қор биржасында айналыстың 67,2%-ы репо
операциясына тиесілі. Ал, 2005 жылы 75,6%-ын құрады. Салыстыру негізінде
2004 жылды алсақ, оның биржалық мәміледегі сипаты 71,4%-ын құрады. Әр жыл
сайын бұл операцияның келемі негізгі операциялардың бірі ретінде сипат
алады.
Репо операциясының қарқын-ды дамуы ең алдымен отандық бағалы
қағаздар нарығындағы етімді активтердің аз болуын куәландырады. Сондықтан
да биржа қатысушыларының негізгі сауда айналыс объектісі ретінде репо
операциясына тіреледі.
Жалпы теориялық тұрғыдан алғанда, бағалы қағаздар нарығын бірқатар
үлгілерге жіктейді. Көбінесе келесідей үлгілері кездеседі:
• банктік үлгі;
• банктік емес үлгі;
• аралас үлгі.

Көрсеткіштері Қаржы нарығының үлгілері
Қаржыландыру Ағылшын-американдық Жапон-немістік үлгі негізінен
әдістері үлгі негізінен банктік несиелер арқылы
облигацияларды шығару
арқылы
Коммерциялық Төмен Жоғары
банктерге
тәуелділігі
Банктік Қысқа мерзімді Орта-ұзақ мерзімді
несиелердің
сипаты
Капиталға Онша әсер етпейді әсер етеді
банктік
инвестициялардың
әсері
Негізгі акция Ірі меншік ТҰҚ, өндірістік корпорациялар
ұстаушылары иеленушілердің болмауы
Коммерциялық сирек жиі
банктердің
акциялармен
сауда-саттық
жүргізу

Бағалы қағаздар нарығының қай үлгіге жататыны қаржылық институттардың
қайсысы басыңқы орнын алатынына байланысты болып келеді. Қазақстан
Республикасы бағалы қағаздар нарығы қай үлгіге жататыны бойынша пікір-талас
бар. Отандық бағалы қағаздар нарығы аралас үлгі ретінде тұжырымдайтын
экономистердің пікірінше, бағалы қағаздар нарығының қатысушылары көбінесе
банктік емес ұйымдар атқарады. Сондай-ақ, мемлекеттің бекіткен ережелерінде
кейбір қызмет түрлерін тек қана банктік емес ұйымдар атқаруға құқықтары бар
болғандықтан осы институттардың бағалы қағаздар нарығындағы орнын
анықтайды. Алайда, бағалы қағаздар нарығын банктік үлгіге жатқызуға
келесідей факторларды анықтауға бола-ды:
1) репо операциясы биржалық мәмілелердің негізгілерінің бірі, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.