БАСТАУЫШ СЫНЫПТА ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ТӘРБИЕ БЕРУ

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Ахметова Б.Б.

№ 34 орта мектеп

Қарағанды, Қазақстан

БАСТАУЫШ СЫНЫПТА ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ТӘРБИЕ БЕРУ

Бұл сақалада экологиялық тәрбие беру арқылы бастауыш сыныптағы балалар -дың
дүниетанымын қалыптастыруды теориялық және әдістемелік жағынан негіздеу.

В статье влияние экологического воспитания на формирование мировозрения
учащихся начальных классов

This avticle is about influence of ecological education to formation of
world outlook of primarj school's students.

Қазіргі кезде адамзатты қоршаған ортаның күрделі экологиялық
проблемалары толғандыруда оларды жедел шешу тәсілдері іздестірілуде. Бұл
ізденістерге айналадағы орта туралы білімнің берері мол. Қазақстан
Республикасы тұрақты дамудың жаңа жолына түскенде экологиялық білім мен
тәрбие берудің маңызы арта түсуде. Бұл проблемалар президент Н.А.Назарбаев
ұсынған "2030 стратегиясы"бағдарламасында басты орын алып тұр.
Қоршаған орта бүлініске ұшырап ауқымды экологиялық проблемалар туындаған
қазіргі жағдайда , білім мен насихат барлық адамдардың - мұғалімдердің,
дәрігерлердің, ғалымдардың, биснесмендер-өндірушілердің, саясаткерлердің
назарына ілініп отыр. Қоғамның іргелі құрылымынан қолдау тапқан жағдайда
экологиялық білім мен насихат қана жаңа адамды - XXI ғасырдың азаматын
қалыптастырады және күрделі, әрі шиеленіскен әлеуметтік- экологиялық
жағдайда іс-әрекет жасауға үйретеді. Міне, осы тұрғыдан қоғамға жан-жақты
білімді, жоғары мәдениетті, жұмысты шығармашылықпен ұштай білетін жеке
тұлға қажет. Ондай адамды орта және жоғары оқу орны дайыңдайды.
Оқушылардың қоршаған ортамен қарым-қатынасына мәдениетін қалыптастыру үшін
берілетін ғылым мен білім, ақиқат пен дәлелді болуы негізінде Қазақстан
Республикасы денсаулық сақтау, білім және ғылым министрлігі, Қазақстан
Республикасы экология және табиғат ресурстар министрлігінің Экологиялық
білім бағдарламасындағы, (1999 ж.), Бұқаралық ақпарат құралдарының жұмысы
атты тақырыпты: . - Қазақстан Республикасы -ның білім беру жүйесіндегі
экологиялық білім беру саласында шетелдік әдістемелікке бейімделу жөнінде
зерттеулер жасау тармағы, бүгінгі біздің қарастырып отырған мәселеміздің
арқауы.
Олай болса Сорос-Қазақстан Қорының Демократиялық Білім беру Орталығы
ұйымдастыруымен жүргізіліп жүрген Оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан
ойлауды дамыту бағдарламасының қазіргі алдағы талаптарға сай білімді,
әсіресе білгенін өмірде пайдалана білетін мамандарды тәрбиелеу мақсатында
алатын орны ерекше. Шетел әдіскерлері А.Женни, Стилл, Куртис, Мередит, "Оқу
мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлауды дамыту" бағдарламасы жалпы үшін
дайындалған оқу жоспарының әдістемелік құралын басшылыққа алдық. Оқушыларға
білім беру барысында белсендендіру, ой түйіндеріне өздігінен келтіру, яғни
теорияны үстірт оқып жаттап алу емес, қарастырылатын құбылыстардың
ерекшеліктерін практикалық іс-әрекет үстінде ұғынып, тұжырымға келтіру -
аса маңызды. Бұл маңыздылықты ашатын сын тұрғысынан ойлау-белгілі бір
идеяларды қабылдай отырып оның неге қатысты екендігін зерттеу, оларды жеңіл
септикалық ойларға қарсы қоя салыстыру, сол идеяларға қарсы көзқарастармен
тепе-теңдікте ұстап зерттеу, оларға сеніммен қарайтын белгілі бір жүйелікке
түсіріп қолдану.
Әр сабақтың тәрбиелік мақсатында экологиялық тәрбиеге көңіл бөліп жаңа
білімді қабылдау, бекіту, іскерлік пен дағдыны тәрбиелеу барысындағы
өзіндік ойлау, проблемалық сұрақтарға жауап бере білу негізінде
төмендегідей шараларды жүргіздік.
Оқушыларды топтастырып жұмыс істей алу мақсатын көздеп ыңғайланып
дөңгелек үстелге отырғызылады.
Сабақтың мақсаты: оқушылардың экологиялық білімдерін бекіту мен
тереңдету, адамның табиғи ортадағы адамгершілік іс-әрекеттері туралы
түсініктер жүйесін қалыптастыру, қоршаған ортаның зиянды әдеттерінің адам
денсаулығына әсерін түсіндіру.
Міндеттері:
1. Мазмұнға байланысты :
Жалпы экология жөнінде білімдерін өз жұмысында қолдана алады, топтық
сызбалар жасай алады.
2. Сын тұрғысынан ойлауды дамыту:
Экологиялық сауаттылық арқылы оқушылардың дүниетанымдық көзқарасы
кеңейеді .Сыншы сауалдарына жауап беру арқылы әңгіме бөліктерін зерттейді,
экологиялық тәрбие берудің жолдарын қарастырады.
3. Бір-бірімен пікірлесе отырып, ортақ қорытынды шығарады.
Сабақта қолданылатын әдістер: топтастыру, кубизм.
Сабақтың барысы :
1 .Қызығушылыкты ояту:
Алғашқыда жеке жұмыс жасайды.
Табиғат, қоршаған орта, экология, экологиялық тәрбие, білім жайлы не
білесіздер, ойларынызға не келеді, соның бәрін дәптерлерінізге жазыңыздар
(5 минут) деп тапсырма бердік.
Жұппен жүмыс.
Енді осы ойларымен көршілерімен бөліседі.(2 минут)
Топпенжұмыс.
Шағын топта талдап, осы жазылған сөздерді мағынасына қарай топтастырады.
Берілген қағазға топтық сызба құрылып, тақтаға әр топтың лидері
(белсендісі) шығып, өз жұмыстарын қорғады. (Змин)
Мысалы, оқушылардың жеке, жұп болып орындаған жұмыстарының көрінісі
былайша қысқаша суреттелді. Ауаның ластануы, сулардың тартылып қалуы, Арал
тағдыры, Каспий теңізінің экологиялық мәселелері, топырақтың құнарсыздануы,
дәрілік өсімдіктерді тиімді пайдалану, жан-жануарлар,қорықтарға жағдай
жасау, сирек кездесетін өсімдіктер мен жануарлар санының қызыл кітапқа
енгізілуі, озон қабаты, биосфера, гидросфера, литосфера, атмосфера,
экожүие, өнеркәсіптің дамуы, қалдық-сыз өнім, радиацияның денсаулыққа
зияны, жана туған балалардың шетінеп кетуі, эколоиялық тәрбие, білім беру
мекемелерінің міндеттері, балаларды табиғатты аялауға, қорғауға тәрбиелеу,
экологиялық құқық деген сияқты аулан түрлі мәселелерді ортаға салды.
Бұдан байқағанымыз оқушылардың ойлары шашыраңқы, жүйе болмай кетті,
өйткені ойларынызға не келеді соны жаз деген тапсырма берілген болатын.
Оқушылар экология туралы жинақталған материалдарды, тиянақтылық,
түсініктілік, бірізділік, жүйелілік саналылық, белсенділік сияқты
дидактикалық қағидаға сүйене отырып, экологиялық мәселердің мәні, мазмұны,
атқаратын функциясы тағы басқа ұқсастықтарын, айырмашылықтарын ажыратып
оларды топтастырды (сурет).
Бұл стратегия топтастыру деп аталады
Топтастыру - қарастырылып отырған мәселе жайлы ойдағы бар мәліметті қағазға
түсіру. Тоқтаусыз, шектемей жаза беру, содан кейін классификациялау арқылы
ішкі байланыстарын анықтау, білімнің желісін немесе торын құру осы сияқты
ақпарат алуға пайдаға асыру, кәдеге жарату, өз білетінен тысқары
жаңалықтарды ашуға мүмкіндік етінін көрдік.
Қазіргі уақытта жас ұрпақтың жеке тұлға болып қалыптасуына ізгілік,
ғылымилық, жүйелілік ұстанымдарына негізделген үздіксіз экологиялық білім
беру жүйесін құру, оның тәрбиелік мүмкіндіктерін саралау өзекті
мәселелердің бірі болып саналады. Сондықтан да соңғы республика көлеміндегі
мектепке дейінгі мекемелер мен бастауыш сыныптардағы экологиялық тәрбие
жұмысы бұрынынғы қалыптасқын бағдарламадағы Балаларды табиғатпен
таныстыру бөлімінен бастау алады. Ал табиғатпен таныстыру – балалардың
танымын дамытудың басты құралдардың бірі. Мұнда балалардың қоршаған орта
жөніндегі ұғым түсініктерін байытатын жалпы және нақты ғылыми мәліметтер
алуының маңызы зор. Табиғатпен таныстыру барысында Табиғат – бүкіл
тіршілік атаулының алтын ұясы, тал бесігі, өсіп-өнер мекені екендігі
жөнінде нақты түсініктер беріледі. Кейінгі он жылдықта мектепке дейінгі
және бастауыш сынып балаларының тірі және өлі табиғатқа ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.