НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕР

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 18 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК ЖАЛПЫҒА МІНДЕТТІ БІЛІМ БЕРУ
СТАНДАРТЫ

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІ

ЖОҒАРЫ ОҚУ ОРЫНДАРЫНДА ДИПЛОМ ЖҰМЫСЫН (ЖОБА) ОРЫНДАУ ЕРЕЖЕСІ

НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕР
___________________________________ _________________________________
Енгізу күні 2009.09.01
1 Қолдану саласы

Осы стандарт жоғары оқу орындарында диплом жұмыстарын (жобаны) орындау
тәртібін анықтайды.
Осы стандарттың ережелерін ҚР жоғары білім беру ұйымдарында, олардың
ведомстволық бағыныштылығына, ұйымдық-құқықтық нысандарына, олардың меншік
нысандарына қарамастан қолдануға және сақтауға міндетті.
Осы стандарт жоғары оқу орындарында бітіруші курс оқушыларының диплом
жұмыстарын (жобаларды) жазу және қорғау талаптары анықталғанда, жоғары оқу
орнында мемлекеттік аттестациялауды және аккредитация өткізу барысында
қолданылады.
Осы стандарт сонымен қатар мына жағдайда пайдаланылады:
а) жоғары оқу орындарының қызметін іштей және сырттай бағалау (аудит)
үшін;
б) нормативтік құжаттарға сәйкесті әзірлеушілерге.

2 Нормативтік сілтемелер

Осы стандартта келесі нормативтік құжаттарға сілтемелер жасалынған:
2.1 Қазақстан Республикасының Білім туралы Заңы [1];
2.2 Қазақстан Республикасының Техникалық реттеу Заңы [2];
2.3 Жоғары кәсіптік білімнің білім беру бағдарламаларын іске асырушы
ұйымдар кызметінің типтік ережелері [3] ;
2.4 ҚР МЖМБС 5.04.019-2008 Қазақстан Республикасының мемлекеттік
жалпыға міндетті білім беру стандарты. Жоғары білім. Бакалавриат. Негізгі
ережелері [4];
2.5 Білім беру ұйымдарында білім алушыларды ағымдағы бақылаудан,
аралық және қорытынды аттестаттаудан өткізу ережелері [5];

Ресми басылым

2.6 Кредиттік оқыту технологиясы бойынша оқу процесін ұйымдастыру
ережесі [6].

1

2 3 Анықтамалар

Осы стандартта Қазақстан Республикасы жоғары и жоғары оқу орнынан
кейінгі білімі мамандықтары жіктеуіші (ҚР МЖ 08-2009), Білім беру
ұйымдарында оқушыларды, аралық және мемлекеттік қорытынды аттестациядан
өткізу ережелері (ҚР білім және ғылым министрінің 18 наурыз 2008ж. № 125
бұйрығымен бекітілген), Қазақстан Республикасының Білім туралы (2009
жылғы 27 шілдедегі № 319-ІІІ ҚРЗ), Техникалық реттеу (2004 жылғы 9
қарашадағы № 603-ІІ ҚРЗ) Заңдарына сәйкес терминдер мен анықтамалар
қолданылады.

4 Жалпы ережелер

4.1 Осы стандарттың мақсаты, диплом жұмыстарына ұсынылған (жоба) жалпы
талаптарды анықтау болып табылады.
4.2 Диплом жұмысы (жоба) жазбаша бітіру жұмысы болып табылады, егер де
бұл мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартында және
мамандықтардың оқу жоспарында қарастырылған болса, жоғары оқу орнында
оқушылар оқудың соңғы аяқталу кезеңінде орындайды.
4.3 Диплом жұмысы (жоба) мынадай мақсатта әзірленеді:
1) мамандық бойынша теориялық білімі мен практикалық дағдысын
жүйелеуге, бекіту мен кеңейтуге және нақты ғылыми, техникалық,
экономикалық, өндірістік, сонымен қатар мәдени мақсаттарды шешуге;
2) ғылыми зерттеу әдісін меңгеру және өз бетінше жұмыс жүргізе алу мен
мәселелерді шешу кезіндегі эксперимент жүргізу дағдыларын дамыту;
3) студенттің қазіргі заманғы өндіріс, ғылым, техника, мәдениет және
кәсіби құзырлылық жағдайындағы өзбетілік жұмысқа дайындығын анықтау;
4.4 Диплом жұмысы (жоба) белгілі бір мамандық пен ғылым саласының бір
өзекті мәселелесін, зерттеу және өзбетінше ізденіс нәтижелерін
қорытындылайды;
4.5 Диплом жұмысы ғылыми жетекшінің жетекшілігімен орындалады және
мына келесі талаптарға жауап беруі тиіс:
4.5.1 ғалымдармен, аналитиктермен, практиктермен, атап айтқанда,
инженерлермен, конструкторлармен, менеджерлермен, экономистермен бірге
өткізілген зерттеулер мен жобалар шешімдерінің қорытындылануы;
4.5.2 зерттелген обьектілер бойынша ғылыми негізделген теориялық
тұжырымдардың болуы;
4.5.3 нақты мәселелерді шешуді қамтамасыз ететін ғылыми негізделген
нәтижелердің болуы;

5 Диплом жұмысының (жобаның) тақырыптарына қойылатын талаптар

5.1 Диплом жұмысының тақырыптары (жоба) қазіргі жағдай мен болашақтағы
ғылымның, техника мен мәдениеттің дамуына сай болып, мазмұны жағынан 4.5
баптағы талаптарға жауап беруі қажет;
Диплом (жоба) жұмыстарының тақырыптарын анықтағанда, өндіріс, ғылым
және мәдениеттің мәселелері мен шынайы міндеттерін есепке алу ұсынылады.
5.2 Диплом (жоба) жұмысының тақырыптары мамандықтарға және мамандарды
даярлау бағытына сәйкес болуы қажет .
5.3 Диплом (жоба) жұмысының тақырыптары шығарушы кафедрада әзірленеді,
факультет кеңесінде қаралып бекітіледі (жоғары оқу орнының).
5.4 Диплом (жоба) жұмысы тақырыптарының 30%-ы жыл сайын жаңартылып
отырылуы тиіс.
5.5 Техникалық жоғары оқу орындарында дипломның жобасы факультет
деканы ұсыныс жасаған жағдайда ғана ректордың рұқсатымен алмастырылады. Бұл
жағдайда дипломдық жұмыс ғылыми-зерттеушілік сипатта болып, оның есептік-
графикалық бөлімі болуы қажет.
5.6 Студент диплом жұмысының (жобаның) тақырыбын бекітілген
тақырыптардан таңдайды.
Студентке бекітілген тақырыптардан да тыс тақырыпқа диплом жұмысын
(жобаны) орындау құқығы беріледі. Мұндай жағдайда студент таңдаған
тақырыбының негіздері дәлелденген тұжырымдамасын немесе осы тақырыпқа
тапсырыс берген мекеменің хатын кафедраға тапсыруы керек.
Сырттай бөлімде оқушыға диплом жұмысын (жобаны) өндірістік
қажеттілікке сәйкес таңдап алуына рұқсат беріледі.
5.7 Студентке диплом жұмысының тақырыбы диплом жұмысы қорғалатын оқу
жылының басында жоғары оқу орнының ректорының бұйрығымен бекітіледі.
Диплом алдындағы практика аяқталысымен диплом жұмысының (жобаның)
тақырыбы қажетті жағдайларда шығарушы кафедраның ұсынысымен өзгертілуі,
нақтылануы, түзетілуі мүмкін.

6 Диплом жұмысының (жобаның) жазылу ережелеріне қойылатын талаптар

6.1 Диплом жұмысын (жобасын) жазу үшін кафедраның ұсынуымен әр
студентке ғылыми жетекші тағайындалады;
6.2 Диплом жұмысының (жобасының) ғылыми жетекшілері болып
профессорлар, доценттер, тәжірибелі оқытушылар мен сол жоғары оқу орнының
ғылыми қызыметкерлері және басқа ұйымдардың ғылыми зерттеу, басылым
салалары студенттің мамандығына сәйкес келетін жоғары білікті мамандары
тағайындалады;
6.3 Диплом жұмысының (жобаның) жетекшісі:
1) диплом жұмысына (жобаға) тапсырма береді;
2) студентке диплом жұмысының (дипломның жобалануы) орындалуының
барлық кезеңіне күнтізбелік кесте құруға көмектеседі;
3) студентке негізгі қажетті әдебиеттерді, анықтамалық және архивтік
материалдарды, тақырыпқа қажетті типтік жобалар және басқа да дерек
көздерін ұсынады;
4) барысында студенттің күнтізбелік кестесінің орындалуын қадағалайтын
ағымдық бақылау жүзеге асырылатын консультация кестесін құрады;
5) диплом жұмысының (жобаның) барлық тарауының көлемін белгілейді және
диплом жазушы мен консультанттың жұмысын үйлестіреді.
6.4 Диплом жұмысына (жоба) тапсырма студенттердің дайындаған бастапқы
материалдар мен дерек көздерінің сипаттамаларынан, сұрақтар тізімінен,
ұсынылатын әдебиеттер тізімінен, кестелік материалдардың тізімінен (кесте,
диаграмма, улгі), диплом жұмысының (жоба) күнтізібелік кестесінен тұрады.
Диплом жұмысының (жоба) тапсырмасын кафедра меңгерушісі аяқталу
мерзімін көрсете отырып бекітеді. Диплом жұмысының (жоба) тапсырмасы диплом
жұмысына (жобаға) тігіледі.
6.5 Жекелеген тараулардың кезекпен орындалуы көрсетілген жұмыстың
күнтізбелік кестесі барлық кезеңдерге құрылады және ғылыми жетекшімен
келісіледі.
6.6 Қажет болған жағдайда диплом жұмысының (жобаның) ғылыми
жетекшісінің ұсынуымен кафедра диплом жұмысының (жобаның) жекелеген
тараулары бойынша ғылыми жетекшіге бөлінген уақыты есебінен консультанттар
шақырады.
6.7 Консультант ретінде профессорлар, доценттер, тәжірибелі
оқытушылар, осы жоғары оқу орнының ғылыми қызыметкерлері, басқа да
ұйымдардың жоғары білікті мамандары мен ғылыми қызыметкерлерін де
тағайындауға болады. Консультанттар өздеріне белгіленген тарауларын
тексеріп, қолын қояды.
6.8 Шығарушы кафедра диплом жұмысы (жоба) орындалмас бұрын әдістемелік
нұсқау әзірлеп, студенттерді қамтамасыз етулері қажет, диплом жұмысының
(жобаның) орындалуына ұсынылған талаптар мамандықтың мемлекеттік жалпыға
міндетті білім беру стандартына сәйкес болуы тиіс.
6.9 Кафедра меңгерушісі диплом жұмысының (жоба) орындалуы бойынша
студенттің есеп беру мерзімін белгілейді. Бұл мерзімдерде студент ғылыми
жетекшінің алдында және кафедра меңгерушісіне есеп береді, осы есеп бойынша
диплом жұмысының (жобаның) дайындық дәрежесі назарға алынып, факультет
деканына мәлімет ретінде беріледі.
6.10 Диплом жұмысы (жоба) мамандық бойынша негізгі әдебиеттерді терең
зерттеу арқылы орындалады (оқулықтар, көмекші оқулықтар, монографиялар,
басылымдық әдебиеттер, лекциялық курстар, шет тілдеріне арналған журналдар,
нормативтік әдебиеттер және т.б.).
6.11 Әрбір дипломдық жұмыстың (жоба) тапсырмалары жеке және
перспективалық теориялық, практикалық сұрақтарды дайындау тапсырмаларымен
сәйкес болуы қажет. Мысалы, инженерлік мамандықтарда дипломдық жұмыс (жоба)
негізгі тақырыптан тыс технологияға байланысты жарық көрген сұрақтарды
қамтуы қажет, (автоматтандырылған және кешенді өндіріс механизмі,
стандарттау, ғылыми еңбекті ұйымдастыру және өндірісті басқару т.б.). Әр
жобаның экономикалық негіздемесі сонымен бірге еңбек қорғау мен өндірістік
экологияға арналған сұрақтарды қамтыған тараулары болуы қажет.
6.12 Диплом жұмысының (жобаның) ең негізгі мәтіні шығармашылық ойды,
зерттеу әдістерін пайдаланудың негіздемесін компьютерлік технологияны
қолданумен қабылданған есептеу әдістері мен есебін, жүргізілген тәжірибенің
сипаттауын, оларды талдау және олардың тұжырымдары, техникалық-экономикалық
нұсқаларын салыстыруды ашып көрсетуі және қажет болған жағдайда
кестелермен, эскиздермен, диаграммалармен, сызбалармен және т.б көрсетіліп
сүйемелденуі қажет.
6.13 Диплом жұмысын (жобасын) студент жоғары оқу орнында, сонымен
бірге өндірісте, ұйымдарда, ғылыми, конструкторлық-жоба және басқа да
ұйымдарда орындалады.

7 Диплом жұмысының (жобаның) мазмұны мен құрылымы

7.1 Диплом жұмысы өзінің мазмұны жағынан жоғары оқу орнын бітіруші
курс студентінің нақты мамандық бойынша өздігінен дайындайтын, қолжазба
түріндегі ғылыми-зерттеу жұмысы.
7.2 Диплом жұмысының (жобаның) көлемі, ереже бойынша, 60-90 бет болуы
қажет (кейбір жағдайларда гуманитарлық мамандықтар бойынша 100 бетке
дейін). Қосымшалар диплом жұмысының (жоба) көрсетілген көлеміне
енгізілмейді.
7.3 Диплом жұмысының (жобаның) құрылымдық элементтеріне мыналар
жатады:
- мұқаба (сыртқы беті);
- титул беті;
- диплом жұмысының (жобаның) орындалуына тапсырма;
- мазмұны;
- кіріспе;
- негізгі бөлім;
- қорытынды (тұжырым);
- пайдаланылған әдебиеттер тізімі;
- қосымшалар.
7.4 Мұқабада (сыртқы бетінде) келесі мағлұматтар келтіріледі:
- диплом жұмысы (жоба) орындалған, ұйымның атауы,
- студенттің тегі және аты-жөні,
- диплом жұмысының (жобаның) тақырыбы,
- жұмыстың түрі-диплом жұмысы (жоба),
- мамандықтың атауы және коды,
- қала және жыл.
7.5 Титул беті диплом жұмысының бірінші беті құжатты қажетті жағдайда
өңдеу және іздестіру үшін қажет болып табылатын ақпарат дерек көзі ретінде
қызмет етеді.
Титул бетіне келесі мағлұматтар келтіріледі:
- диплом жұмысы (жоба) орындалған, ұйымның атауы,
- дипломдық жұмыс жобасы орындалған, кафедра атауы,
- шектеуіш гриф (қажет болғанда),
- кафедра меңгерушісінің бекітілген қолы,
- жұмыстың түрі - диплом жұмысы (жоба),
- тақырыбына деген сөздің көрсетілуімен, диплом жұмысының (жобаның)
тақырыбының, атауы,
- мамандықтың атауы және коды,
- сол жағында орындаған, қарама-қарсы оң жағынан студенттің тегі
және аты жөні,
- бір жол төмен ғылыми жетекшінің ғылыми дәрежесі, ғылыми атағы және
тегі мен аты жөні,
қала және жыл көрсетіледі,
Мұқабаны рәсімдеу үлгісі және титул беті Б және В қосымшаларына сәйкес
келтіріледі.
7.6 Диплом жұмысының (жобаның) мазмұны кіріспе бөлімін, реттік
нөмірлер және барлық тараулардың атауларын, тараушаларды, қорытындыны,
пайдаланылған әдебиеттер тізімін, беттердің нөмірлері көрсетілген
қосымшаларын қамтиды.
7.7 Кіріспе бөлім диплом жұмысының (жобаның) өзекті мәселелерін,
ғылыми жаңашылдығын және практикалық маңыздылығын, қазіргі ғылыми
мәселелерді шешу, ахуалын бағалаудан, сонымен қатар дипломның мақсаты,
міндеттерін зерттелу обьектісін теориялық және әдіснамалық негіздерін
құрайды.
7.8 Диплом жұмысының (жобаның) негізгі бөлігінде, орындалған дипломдық
зерттеулердің мәнін, мазмұнын, әдістемесі мен диплом жұмысының негізгі
қорытындыларын білдіретін мәліметтер келтіріледі.
Диплом жұмысының (жобаның) негізгі бөлігі ережеге сай, бөлім және
бөлімшелерге бөлінеді (бөлім және параграфтар).
7.9 Қорытынды бөлім (тұжырым) дипломдық зерттеулер қорытындыларының
қысқаша тұжырымынан, қойылған міндеттердің толық шешілуін бағалаудан,
зерттелінген обьекті бойынша нақты ұсыныстардан тұруы қажет.
7.10 Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ғылыми жұмыстарға қойылған
талаптарға сәйкес рәсімделеді.
7.11 Қосымшаға дипломның зерттелуі мен орындалуына байланысты, негізгі
бөлімде қамтылмаған материалдар кіргізіледі.
7.12 Диплом жұмысындағы (жобаға) қабылданған шешімнің және барлық
деректердің обьективтілігі мен дәлдігі туралы жауапкершілікті студент-
диплом жұмысының (жоба) авторы - өз мойнына алады.

8 Диплом жұмысын (жобасын) ресімдеу тәртібі

8.1 Диплом жұмысы (жобасы) компьютер, принтер арқылы А4 форматты ақ
қағаздың бір жақ бетіне бір интервал (аралық) сақтай отырып орындалады.
Шрифт-қалыпты, кегль 14.
Диплом жұмысының (жобаның) мәтіні жан-жағынан қалдырылатын ашық
орындардың (поля) мына мөлшерлерін сақтай отырып басылуы тиіс: сол жағынан
- 30 мм, жоғары жағынан - 20 мм, оң жағынан - 10 мм және төменгі жағынан -
25 мм.
Айқындалып назар аударылатын терминдерге, формулаларға, теоремаларға,
компьютерлік жағдайлардағы түрлі гарнитурлы шрифтарды пайдалануға рұқсат
беріледі.
8.2 Диплом жұмысының (жобаның) орындау тәсіліне қарамастан басылған
мәтіннің сапасы мен иллюстрациялардың, кестелердің ресімделу ЭЕМБ - дан
басып шығарылған кездегі айқындығы талапты қанағаттандыруы тиіс.
8.3 Диплом жұмысын (жобаны) әзірлеу барысында көрінген қателер және
графикалық дәлсіздіктерді, тазартқышпен немесе ақ бояумен бояу арқылы
түзетуге және сол жерге машинамен басылған әдіспен немесе қара сиямен не
қара тушпен - қолжазба түрінде түзетуге рұқсат беріледі.
8.4 Дипломдық (жоба)жұмыстағы тегі, мекеменің, ұйымның, фирманың
аттары, өнімнің аталуы және басқа жалқы есімдер атаулары түпнұсқа тіліне
келтіріледі.
8.5 Диплом жұмысының (жобаның) құрылымдық элементтерінің атаулары
Мазмұны, Нормативтік сілтемелер, Анықтамалар, Белгілеулер мен
қысқартулар, Кіріспе, Қорытынды, Пайдаланылған әдебиеттер тізімі,
құрылымдық элементтерінің басында жазылуы тиіс.
8.6 Диплом жұмысын (жобаны) бөлімге және бөлімшелерге бөлу қажет.
Әрбір бөлім және бөлімше аяқталған ақпараттан тұруы қажет.
Бөлімдердің атаулары диплом жұмысының (жобаның) тақырыбын ашып
көрсетуі, ал бөлімшелердің атаулары өзі сәйкес бөлімінің тақырыбын ашып
көрсетуі тиіс.
8.7 Бөлімдер мен бөлімшелердің атаулары олардың мазмұнын нақты және
қысқаша дәріптеуі тиіс.
8.8 Бөлімдер мен бөлімшелердің тақырыптарын абзацтан кейін бас
әріппен, аяғында нүкте қоймай, астын сызбай басу қажет.
Егер де атаулар екі сөйлемнен тұрса, оларды нүктемен бөледі.
8.9 Диплом жұмысының (жобаның) беттерін араб сандарымен нөмірлеу
қажет. Беттің нөмері қағаздың төменгі жағының ортасына нүктесіз қойылады.
8.10 Титул беті жалпы беттердің нөмірленуіне қосылады. Титул бетіне
нөмір қойылмайды.
8.11 Жекелеген беттерге орналастырылған иллюстрациялар және кестелер
диплом жұмысы (жобаның) беттерінің жалпы нөмерлеріне қосылады.
А3 формат парағындағы иллюстрациялар, кестелер бір бет ретінде
есептелінеді.
8.12 Диплом жұмысының (жобаның) бөлімдерінің барлық құжаттың өн
бойында абзацтан кейін араб сандарымен белгіленіп нүктесіз қойылған реттік
нөмірлері болуы қажет. Бөлімшелер бөлімдер аясында нөмірленуі қажет.
Бөлімше нөмірі, нүктемен бөлінген бөлім мен бөлімше нөмірлерінен тұрады.
Бөлімше нөмірінен кейін нүкте қойылмайды. Бөлімдер екі немесе бірнеше
бөлімшеден тұрады.
Мысал
1. Типтік және негізгі мөлшері
1.1
1.2
1.3
2. Техникалық талаптар
2.1
2.2
2.3

8.13 Диплом жұмысының (жобаның) әр бөлім жаңа парақтан (беттен)
басталуы қажет. Бір бөлімнің ішіндегі бөлімшелер бір-бірінен мәтіннен екі
жол төмен түсіріліп бөлінеді.
8.14 Диплом жұмысының (жобаның) беттері және қосымшасы, диплом
жұмысының (жоба) құрамына кіретін барлық беттерінде нөмірлері болуы қажет.
8.15 Диплом жұмысындағы (жобада) иллюстрациялар (сызбалар, карталар,
кестелер, схемалар, диаграммалар, түсірілген суреттер) бірінші немесе
келесі беттерде екендігі ескертілген мәтіннен кейін орналасуы керек.
Иллюстрациялар компьютермен де түрлі-түсті жолмен де орындалуы мүмкін.
Барлық иллюстрацияларға сілтемелер болуы қажет.
8.16 Диплом жұмысына (жобада) орналасқан сызбалар, кестелер,
диаграммалар, схемалар, иллюстрациялар конструкторлық құжаттардың бірыңғай
жүйесі (БЖКҚ) мемлекеттік стандарттың талаптарына сай болуы тиіс.
8.17 Қосымшадағы иллюстрациялардан басқа иллюстрациялар араб
сандарымен басынан аяғына дейін нөмірленуі тиіс.
Егер сурет біреу болса, онда ол Сурет 1, Сурет ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.