Ресейдің қол астына қараған, өзге халықтардың прогресшіл педагогтары

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Ұлы орыс педагогы К.Д.Ушинский
(1824 – 1870)
К.Д.Ушинский есімі ХIХ ғасырдың екінші жартысындағы орыс ағарту
ісінің көрнекті қайраткерлерінің қатарынан бірінші орын алады. Ол
Россиядағы педагогика ғылымының және орыс халық мектебінің іргетасын
қалаушылардың бірі. Оның Балалар әлемі, Ана тілі, Педагогикалық
антропология атты еңбектрі балалар мен мұғалімдер үшін таптырмайтын,
қайталанбас, орыстың педагогикалық әдебиетінің алытн қорына қосылған
туындылар. Сндай - ақ, педагогика ғылымы саласынан шетелге тұңғыш
танылған еңбектер болды. Ушинский педагогикалық жүйесінде оқудың
принциптері мен мақсаттары, тәрбиенің мәні мен маңызы көрнекті орын
алады. Ол қарапайым, заңдылық - парадоксті қамтитын тәрбие. Егер ол
адамға баықт сыйлағысы келсе, онда ол бақыт үшін тәрбиелемей, өмірге
және еңбекке баулу керек. Тәрбиені жетілдіре отырып, адамдардың
дене, ақыл – ой, нравтық күшін белгілі деңгейден әрі жалғастырып
көтеріп тастауы мүмкін - деп жазды. Қалай болса да, адамда және
тәрбиенің жоғарғы мұраты, тағыда ерекше күш тауып, межелі мақсатқа
жетуге жол табуы тиіс - деп көрсетті.
К.Д.Ушинский мектептегі қоғамдық тәрбиенің орталығы, ол мұның ең
маңызды тұлғасы мұғалім деп бағалайды. Білім берумен тәрбие ісі
көптеген жағдайларға байланыстьы деген. Олар мектептің өзінің
ішкі жағдайы, мектепте қалыптасқан дәстүрлер мен тәртіптер, оқу
бағдарламалары, оқулықтар мен құралдары т.б. Ал,осылардың ішіндегі ең
негізгісі-мұғалім, оқу мен тәрбие сол мұғалімнің сапалы сабағына
байланысты болады деген. Осы жағдайды ескерте келе Ушинский былай
деген: Тәрбиеде барлығында тәрбиешінің жеке басына негізделуі
тиіс...Ешқандай жарғы және бағдарлама, ешқандай оқу орнының жасанды
орталығы, қаншалықты жетілдіргенімен, тәрбие ісінде жеке тұлғаны,
мұғалімді алмастыра алмақ емес, тәрбиешінің тәрбиеленуші әсерінсіз
мінез-құлыққа сіңірліктей шын тәрбие беру мүмкін емес.

Оқытудың дидактикалық негіздері
Дидактика және әдістеме мәселелері К.Д. Ушински енбектерінде көркем
орын алады. Бұл мәселелерің адама тәрбиесі, Н.И. Пироговтын
шығармалары, Ана тілін оқутуға басшылық, Швицарияға педагогикалық
саяхат аты шығармалары кен түрде баяандалады.
1 Ушински оқудын тәрбиелік сипатта болу присіпіне ерекше мән берді. Оқуды
ол тиоряны негізгі туралы деп бағалады. Сондықтан оқу тәрбиелік
ерекшеліктер болуға тиіс. Ушинский собақта әр бір оқутушы балаға
деректерді ғана ұсына бермей , мақсаты түрде олардың ақыл ойында,
адамгершілігінде дамытатын дай етіп ұйымдастыру ды талап етеді.
2 Ушинский оқудағы баланың саналылығы мен белсенділігі оқу процесін
ұйымдастырудағы негізгі және жетекші присіптері бірі деп бағалағын.
Оқу ісінің сапалы құрылуы оқу прйесін белсанді ететіндігінде, бүкіл
оқу пройесінде бала белсенділігің тудыратыннына ол түсінді де сенді.
Сондықтан оқудағы баланың саналығы мен белсенділігі бір бірінен
бөлінбейді деп есептеді.
3. Ушинский оқытудағы көрнекілік прнйептерінің көптеген мәселеріне жанаша
талдау жасаған, бұл принцип жана сатыға көтерген. Оқутудағы көрнекілік
– Ушинскийдің дәлелдеуінше, оқуды жалпы ұғымдарға емес, нақты
факторларға , нақты обрыздарға негіздеу. Көрнекілік әдісімен оқу –
оқушылар өз бетінше байқаға, үйретуге негізделеді.
Ушинский көрнекілік мәселесінде оқутудын көрнекілігі мен жолдарын
тұнғыш рет анықтады. Бастауыш мектептердегі көрнекіліктің әдістемесін
жасады.
Ушинскийдің ескеруінше бала табиғаты үнемі көрнекілікті талап етіп
отырады. Сондықтан , көрнекі құралмен оқытуды баланың ерте жасынан
бастау керек – деген. Ушинский көрнекіліктін бастапқы оқуда көбінесе
сөз бен байланысты болуын талап етті, себебі сол арқылы баланың ойлай
білуді де , тілі де дамиды.
Ушинский оқыту жұмысын ұйымдастырудың негізгі жолы сыныптағы сабақ жұйесі
деп білді және осы жүйе үшің кұресті. Ушинский енбектерінде реті ,
дұрыс ұйымдастырған жақсы сабақтың негізгі белгілері анықталды. Олар:
сабақтын негізгі мазмұны мен деректерің білдіріп отыру, бұрышы
тиянақты менгерілген білімдерге іштей байланысты түрде жана ойларды,
ұғымдармен деректерді ендіру , білімдердің байланыстардын ескеру
оқушылардың сабаққа деген ынтасы мен белсенділігің артыру, өтіліп
жатқан тақырыпты оқушылардың терен менгеруін ойластыру, саналу тәртіп
пен теріліктін болуы тб.
Ушинский оқу пройесін сапалы ұйымдастарудың басты шарты - әдістемелік
шеберлік әр түрлрі оқыту әдістеріне байланысты деп есептеді. Ол
мұнадай негізгі әдістерің негізгі оқыту әдістерің ұсынды түсіндіріп
оқыту, оқытушының әнгімесі. Бақылай әнгімелесу.
Ушинский өзінің педагогика және филасофия саласындағы енбектері арқылы , өз
кезегінде көрнекті ғалым денгейіне көтерілді. Оған, оның комиралдін
білім деру туралы, адам организімі – тәрбиенің тұлғасы, жан туралы
және онын қазіргі жағдайы тб. ендектері үлкен трактаттар қатарына
қосылды.
Ол тәрбиенін белгілі мақсатқа негізделген пройес екені сөзінін ана
тілі балалар әлемі аты кітабында дәлелдеп берді.
Пидагогика ғылымының, онын негізгі саласы тәрбиенің басты мақсаты – адамды
өмірге дайарлау екенің пидагогикалық денгейде дәлелдеді тәрбие адамды
бақыты жасаймын десе, ен алдымен соны енбекке үйретуі тиіс – деген
тұжырым жасады Ушинский. Жеке тұлғаның мемесе бала басындағы бұл
салалық белгі. Оны белгілі принципке үйретеді және оның негізінде
халықтық принцип жатады деді – ол.
Тәрбиенін халықтық принципіне мынадай талаптар қойды.
1 тәрбие халықтық негізде құрлуы тиіс. Бұл мектептін ауқымды болуын, сөйтіп
ол қарапайым халықтын барлығының мектеп ісінің қатысын қамстамасыз ете
отырып міндеті оқуды жүзеге асырып, жас өспірімдердің халықтық
эконамикалық, мәдени ағартушылық қоғамдық саяси көз қарасын
қалыптастырады.
2 тәрбие жас өспірімді өмір шындығы баулып олардың ақылын жетілдіріп,
білімін халық мүдесінне пайдалану жетілдіріп, сақтап отыру
3 Адамды және жас өспірімдері қалыптастырудағы ана тілі рөлін жоғары ұстау.
Халықтын, ұлттын ана тілі – деп жазды Ушинский – Ұлыты силау , онын
рухани байлығын көтеру, мәдинетің көтеру, оның ұлтық дәстүрін көтеру.

4 тәрбиенің халықтығы, оның отаның сүю, халықын қадірлеу, оның негізделе
отырып бүкіл ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.