Меню командалары
Си программасын орындау ортасы
1. Турбо Си редакторы терезесі
Turbo Си программалау жүйесі Си тілінде программа құрастырып, оны орындауға
мүмкіндіктер береді.
Жалпы түтынушы мынадай әрекеттфді орындай білуі керек:
- программаның мәтінін жазып, дискіде программа файлы ретінде сақтау;
- программаны компиляциядан өткізіп, егер синтаксистік қателері бар болса,
оларды түзету;
- программаны орындап, нәтижесін алу.
Сонымен, кез келген программа оны теру, компиляциялау, құрастыру,
атқарылушы модульді жасау және орындап нәтиже алу сатыларынан өтуі тиіс.
Си тілінің біріктірілген (интегралданған) ортасында программа орыңдау
төмендегідей кадамдардан түрады:
1) компилятор кажет файлдарды іздеп тауып алуы үшін ортаның параметрлерін
тағайындау;
2) программалық файлды редактор ортасына жүктеу немесе теру;
3) атқарылатын модульді (орыңдалатын файлды) жасау;
4) программаны іске қосу және орындау;
5) программада кзте болса, оны жөндеп түзету.
Программа құру үшін, ең аддымен Турбо Си біріктірілген ортасымен жүмыс
істей білу керек.
Турбо Си ортасы — арнайы көп терезелі мәтіндік редактор. Ол көбінесе
C:\TC\BIN\tc.exe файлын іске қосу арқылы немесе соның жарлықтарының бірін
іске қосу жолымен жүктеледі:
ТС.ЕХЕ файлының жүмыс істеу барысында экранда Турбо Си ортасының негізгі
терезесі ашылады.
C.bat файлын немесе оның жарлығын шерту арқылы да Турбо Си ортасы ашылады.
Ол іске қосылған соң, орыс әріптеріне және ағылшын әріптеріне ауысу қос
Shift пернелерін (ол басқаша да болуы мүмкін) катар басу арқылы орындалады.
Турбо Си редакторы DOS ортасында жүмыс істейтін көкшіл экранға шығады. Ол
экран төрт бөліктен түрады меню жолы, түзетутеру терезесі, мәімедеме
хабарлар терезесі, қалып қатары.
Терезені үлкейту үшін Alt+Enter пернелерін басу керек, редактор терезесін
экранды толық алатындай етіп үлкейту үшін, оның оң жақ жоғары бұрышындағы
тілсызық (батырманы шерту керек. Ал терезені жабу үшін — сол жақ жоғары
шеттегі төртбүрышты батырманы шертеміз. Турбо Си-ден шығу үшін Alt
және X (латын) пернелерін катар басу керек.
Терезе нөмірі оның оң жақ жоғары жағында орналасады. Керекті терезеге (1 —
9 ) көшу үшін:
- Alt+0 пернелерін басқанда шығатын терезелер тізімінен керектісін тандау
арқылы;
- Alt+5 деп терезе нөмірін 5-ті енгізіп көшу;
- F6 пернесі арқылы терезелердіңбірінен біріне көшуге болады.
- F5 пернесі арқылы терезені үлкейтуге немесе аздап кішірейтуге болады.
Меню жолында 11 команда бар, олар әр түрлі қызметтер атқарады, әр менюді
таңдағанда, ішкі командалары ашылады. Солардың кез келгенін тандап орындай
аламыз.
2. Меню командалары
Программа іске қосылып, терезе ашылғаннан кейін, курсор жұмыс алабында
тұрады. Меню қатарына F10 пернесі арқылы шығып, ESC арқылы жұмыс алабына
ораламыз. Меню қатарының командаларын және төменгі сатылы командаларының
қажеттісін тілсызық бағыттауыштар арқылы таңдай аламыз. Команданы орындау
үшін Enter пернесін басамыз.
Осы әрекеттерді тышкан қолтетігімен де қалыптағыдай етіп орындауға болады.
Командалар тізімі
• Ё— қосымша әрекетгер орындау.
• File (файл) — файлдармен жұмыс істеу.
• Edit (түзету) — ашық терезедегі мәтінді түзету режимдерін орыңдау.
• Search (іздеу) — іздеп табу өрекеттерін орындау.
• Run (аткару) — программаны орындау.
• Compile (компиляция) — программаны компиляциядан өткізу.
• Debug ( отладка) - программаны жөндеу.
• Options (варианттар) — орта параметрлерін тағайыңдау.
• Windows (терезе) — тереземен жұмыс істеу.
• Help (көмек) — анықгамалық жүйеден көмек алу.
Қосымша әрекеттер жұмыс істеп тұрған файлдарды анықгау, ішкі Ассемблерді
іске қосу сияқты әрекеттерді орывдайды.
File менюінің ішкі командалары:
Open F3 Бүрын жазылған файдды ашу
{A:\LB1.C}
New Жаңа файл аіпу
Save F2 Файлды дискіге жазып сақгау
Save as ... Файлды баскаша түрде жазып
сақгау
Save all Барлығын да жазып сақгау
Change dir Директорийды өзгерту
Print Ашық терезедегі файдды кдғазға
басу
Dos shell DOS-кд (Turbo Си-ден) уақытша
шығу
Exit Alt-X Turbo Си-ден шығып кету
Edit менюінің ішкі командалары:
Undo (боддырмау) Alt + Bksp — соңғы орындалған команданың әрекетін
болдырмай алып тастайды. Redo Shift +Alt + Bksp — Undo командасының кері
қайтарған командасы әрекетін кайтадан іске косады.
Cut (қиып алу) Shift+Del — белгіленген бөлікті буферге қиып алады (бұрынғы
орнында қалмайды). Copy (көшіру) Ctrl+Ins — белгіленген бөлікті буферге
көшіреді (бұрынғы орнында сақгалады).
Paste (кірістіру) Shift+Ins — курсор орналасқан жерге буфердегі ақпаратты
кірістіріп қояды яғни енгізеді.
Clear (өшіру) Ctrl+Del — белгіленген бөлікті өшіру.
Copy Examples — мысалды көшіру.
Show Clipboard (буферді ашу) редактор терезесінен буферге алынған мәтінді
сақтайтын терезені ашады.
Search менюінің ішкі командалары:
Find (табу) — табуға кажетгі сөзді енгізу мұмкіндігін беретін сұхбат
терезені ашады.
Replace (орын алмастыру) Alt+S+R — іздейтін мәтін мен оны алмастыратын
мәтінді енгізу мүмкіндігін беретін сұхбат терезені ашады.
Search Again (қайтадан іздеу) Ctrl+L — Find немесе Replace командаларының
соңғы әрекетін қайталайды.
Go to line number (нөмір қатарына бару) — курсорды нөмірі көрсетілген
кдтарға орналастырады.
Previous error Alt+F7 — алдыңғы қате орнына бару.
Next error Alt+F8 — келесі кате орнына бару.
Run менюінің ішкі командалары
Run (орындау) Ctrl+F9 — орнатылған параметрлерді қодцана отырып, редакгор
терезесіндегі екпінді программаны ... жалғасы
1. Турбо Си редакторы терезесі
Turbo Си программалау жүйесі Си тілінде программа құрастырып, оны орындауға
мүмкіндіктер береді.
Жалпы түтынушы мынадай әрекеттфді орындай білуі керек:
- программаның мәтінін жазып, дискіде программа файлы ретінде сақтау;
- программаны компиляциядан өткізіп, егер синтаксистік қателері бар болса,
оларды түзету;
- программаны орындап, нәтижесін алу.
Сонымен, кез келген программа оны теру, компиляциялау, құрастыру,
атқарылушы модульді жасау және орындап нәтиже алу сатыларынан өтуі тиіс.
Си тілінің біріктірілген (интегралданған) ортасында программа орыңдау
төмендегідей кадамдардан түрады:
1) компилятор кажет файлдарды іздеп тауып алуы үшін ортаның параметрлерін
тағайындау;
2) программалық файлды редактор ортасына жүктеу немесе теру;
3) атқарылатын модульді (орыңдалатын файлды) жасау;
4) программаны іске қосу және орындау;
5) программада кзте болса, оны жөндеп түзету.
Программа құру үшін, ең аддымен Турбо Си біріктірілген ортасымен жүмыс
істей білу керек.
Турбо Си ортасы — арнайы көп терезелі мәтіндік редактор. Ол көбінесе
C:\TC\BIN\tc.exe файлын іске қосу арқылы немесе соның жарлықтарының бірін
іске қосу жолымен жүктеледі:
ТС.ЕХЕ файлының жүмыс істеу барысында экранда Турбо Си ортасының негізгі
терезесі ашылады.
C.bat файлын немесе оның жарлығын шерту арқылы да Турбо Си ортасы ашылады.
Ол іске қосылған соң, орыс әріптеріне және ағылшын әріптеріне ауысу қос
Shift пернелерін (ол басқаша да болуы мүмкін) катар басу арқылы орындалады.
Турбо Си редакторы DOS ортасында жүмыс істейтін көкшіл экранға шығады. Ол
экран төрт бөліктен түрады меню жолы, түзетутеру терезесі, мәімедеме
хабарлар терезесі, қалып қатары.
Терезені үлкейту үшін Alt+Enter пернелерін басу керек, редактор терезесін
экранды толық алатындай етіп үлкейту үшін, оның оң жақ жоғары бұрышындағы
тілсызық (батырманы шерту керек. Ал терезені жабу үшін — сол жақ жоғары
шеттегі төртбүрышты батырманы шертеміз. Турбо Си-ден шығу үшін Alt
және X (латын) пернелерін катар басу керек.
Терезе нөмірі оның оң жақ жоғары жағында орналасады. Керекті терезеге (1 —
9 ) көшу үшін:
- Alt+0 пернелерін басқанда шығатын терезелер тізімінен керектісін тандау
арқылы;
- Alt+5 деп терезе нөмірін 5-ті енгізіп көшу;
- F6 пернесі арқылы терезелердіңбірінен біріне көшуге болады.
- F5 пернесі арқылы терезені үлкейтуге немесе аздап кішірейтуге болады.
Меню жолында 11 команда бар, олар әр түрлі қызметтер атқарады, әр менюді
таңдағанда, ішкі командалары ашылады. Солардың кез келгенін тандап орындай
аламыз.
2. Меню командалары
Программа іске қосылып, терезе ашылғаннан кейін, курсор жұмыс алабында
тұрады. Меню қатарына F10 пернесі арқылы шығып, ESC арқылы жұмыс алабына
ораламыз. Меню қатарының командаларын және төменгі сатылы командаларының
қажеттісін тілсызық бағыттауыштар арқылы таңдай аламыз. Команданы орындау
үшін Enter пернесін басамыз.
Осы әрекеттерді тышкан қолтетігімен де қалыптағыдай етіп орындауға болады.
Командалар тізімі
• Ё— қосымша әрекетгер орындау.
• File (файл) — файлдармен жұмыс істеу.
• Edit (түзету) — ашық терезедегі мәтінді түзету режимдерін орыңдау.
• Search (іздеу) — іздеп табу өрекеттерін орындау.
• Run (аткару) — программаны орындау.
• Compile (компиляция) — программаны компиляциядан өткізу.
• Debug ( отладка) - программаны жөндеу.
• Options (варианттар) — орта параметрлерін тағайыңдау.
• Windows (терезе) — тереземен жұмыс істеу.
• Help (көмек) — анықгамалық жүйеден көмек алу.
Қосымша әрекеттер жұмыс істеп тұрған файлдарды анықгау, ішкі Ассемблерді
іске қосу сияқты әрекеттерді орывдайды.
File менюінің ішкі командалары:
Open F3 Бүрын жазылған файдды ашу
{A:\LB1.C}
New Жаңа файл аіпу
Save F2 Файлды дискіге жазып сақгау
Save as ... Файлды баскаша түрде жазып
сақгау
Save all Барлығын да жазып сақгау
Change dir Директорийды өзгерту
Print Ашық терезедегі файдды кдғазға
басу
Dos shell DOS-кд (Turbo Си-ден) уақытша
шығу
Exit Alt-X Turbo Си-ден шығып кету
Edit менюінің ішкі командалары:
Undo (боддырмау) Alt + Bksp — соңғы орындалған команданың әрекетін
болдырмай алып тастайды. Redo Shift +Alt + Bksp — Undo командасының кері
қайтарған командасы әрекетін кайтадан іске косады.
Cut (қиып алу) Shift+Del — белгіленген бөлікті буферге қиып алады (бұрынғы
орнында қалмайды). Copy (көшіру) Ctrl+Ins — белгіленген бөлікті буферге
көшіреді (бұрынғы орнында сақгалады).
Paste (кірістіру) Shift+Ins — курсор орналасқан жерге буфердегі ақпаратты
кірістіріп қояды яғни енгізеді.
Clear (өшіру) Ctrl+Del — белгіленген бөлікті өшіру.
Copy Examples — мысалды көшіру.
Show Clipboard (буферді ашу) редактор терезесінен буферге алынған мәтінді
сақтайтын терезені ашады.
Search менюінің ішкі командалары:
Find (табу) — табуға кажетгі сөзді енгізу мұмкіндігін беретін сұхбат
терезені ашады.
Replace (орын алмастыру) Alt+S+R — іздейтін мәтін мен оны алмастыратын
мәтінді енгізу мүмкіндігін беретін сұхбат терезені ашады.
Search Again (қайтадан іздеу) Ctrl+L — Find немесе Replace командаларының
соңғы әрекетін қайталайды.
Go to line number (нөмір қатарына бару) — курсорды нөмірі көрсетілген
кдтарға орналастырады.
Previous error Alt+F7 — алдыңғы қате орнына бару.
Next error Alt+F8 — келесі кате орнына бару.
Run менюінің ішкі командалары
Run (орындау) Ctrl+F9 — орнатылған параметрлерді қодцана отырып, редакгор
терезесіндегі екпінді программаны ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz