Ұлы Отан соғысы жылдарында республикада гроф

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Психология ерте уақыттан келе жатқан ғылымдар-дың бірі болғанмен, адамның күнделікті қажетін өтеу-ге оның пайдасы өте аз тиіп келді. Өйткені, сол кездегі көпшілік зерттеулердің философиялық негізі ғылыми жағынан дәйексіз болды да өмірден алшақ мәселелерді сөз етті. 'Психологияда шын мәнісіндегі ғылыми-зерттеу-леп, тек үстіміздегі ғасырда ғана көріне бастады.

М966 жылы Мәскеуде дүние жүзі психологтарынын: XVIII конгресі, алЧ980 жылы Лейпцигте кезекті XXII халықаралық конгресс болып өтті. Бұларда осы ғылым-ның көптеген салаларында жүргізілген зерттеулер қорьь тындыланды. Психология ғылымының қалыптасуына және оның аса маңызды іргелі теориялық проблемала-рын зерттеуде Б. Г. Ананьев, П. П. Блонский, Л. С. Вы-готский, П. Я- Гальперин, Р. В. Давыдов, А. В. Запоро жец, А. Р. Лурия, К. Н. Корнилов, Г. С. Костюк, А. Н. Леонтьев, Б. Ф. Ломов, А. В. райювский,, А. А. Смирнов, Б. М. Теплов, С. Л. рУшщштдйн, Д, Н. Узнадзе, Ж. Аймауытов, М. Мүқанов, Т. ТәжТбаев т. б. елеулі үлес қосты. Қазірде психология халық ша-руашылығы мен мәдениетінің сан алуан саласына . араласып, әр адам үшін қажетті білімнің біріне айналды. Еңбек әрекетінің сан қилы жақтарын ғылыми тұрғыдан ұйымдастыру, еңбек өнімділігін арттыру, жетілдіру мә-селелері психология ғылымының көмегіне ерекше зәру/

Психологиялық зерттеулердің бірінде 5-6 адамнан тұратын өндіріс ұжымын құру онша қиынға соқпайтындығы, бұларда еңбек ынтымағы жақсы болатындығы, жолдастық, достық қарым-қатынастар тезірек калып-гасатындығы, сондай-ақ ұжым жетекшісінің жеке қаси-сттері де ондағы жұмыс стиліне үлкен әсер ететіндігі анықталған^ Психология ғылымы ұжымның жеке адам-дарға жасайтын ықпалын көрсетумен қатар, қоғам мү-шелерінің әлеуметтік әуендерін, көңіл күйі мен талғам-дарын, дәстүрі мен әдет-ғүрпын да зерттеп отырады. Бұл гылымға қоғам тарапынан қойылып отырған талап-тілектер өте көп. Осы салада зерттеу жүмыстарын жүргізү психология ғылымының алдында тұрған басты мінцеттердің бірі.

'Психология адамның өзін-өзі тәрбиелеуге жөн сіл-тейді, оның өз ерекшеліктерін ажырата білуге жәрдем-деседі, :

лПсихологияның әсіресе мүғалімдер үшін маңызы зор. Анатомия мен физиологияны жөнді білмейтін дәрігердің жүмысы қандай пәрменсіз болатын болса, психологияны білмейтін мүғалімнің де оқу-тәрбие саласындағы еңбегі пәтижелі болмайды/ Осы жайды украин аса көрнекті педагогы, сезімтал психолог А. С. Макаренко (1888- 1939) бізге талай рет ескертіп еді. Ғылыми-техыикалык прогресс елімізде осы гылымның үдере дамуына ерекше ықпал жасап келеді. Кеңес психологтары әсіресе оқу-ағарту, тәлім-тәрбие мәселелерінің көптеген қырларына замана талабына сай зерттеулер жүргізді. Мәселен, төменгі класс оқушыларын оқудың жаңа жүйесіне кө-шіруде психологтар (Л. Б. Занков, В. В. Давыдов, Д. Б. Эльконин т. б. ) елеулі еңбек сіңірді. Психология-ның салиқалы проблемалары Мәскеу, Киев, Тбилисидегі ғылыми-зерттеу институттарында, университеттер мен ттединституттардың арнаулы кафедраларында зерттелу-де. Осы ғылым саласындағы үздік ғылыми еңбектері үшін С. Л. Рубинштейнге Мемлекеттік (1940), А. Н. Ле-онтьевке Лениндік (1963), Соколянский мен Мещеря-ковтарға Мемлекеттік сыйлықтар (1980) берілді. Еліміз-д^ психология кадрлары көптеген Университетте даяр-ланады. 1957 жылдан бастап психологтардың Бүкіло-дақтық қоғамы жүмыс істеді. Диссертациялық зерттеу-лер үшін психология ғылымының кандидаты, докторы деген арнайы ғылыми атақтар беріледі.

Казақстандағы психологиялық ой-пікірлердің тари-хы Иоллыг--тегін (Орхон-Енисей ежелгі түркі жазба ескерткіші) . Қорқыт-ата, әл-Фараби, Асан-Қайғы, Ка-дырғали Жалайри, Бүқар жырау, Дулат, Махамбет,

щ. Уәлиханов, Ы. Алтынсарин, А. Қүнанбаев, С. Торай-рыров есімдерімен тығыз байланысты. Республикамызда психология тек Кеңес өкіметі жылдарында ғана ғылым ретіндг көріне бастады/ 1923 жылы Орынборда В. Я- Струминскийдің (1880-1967) «Психология» атты көлемді ецбегі жарық көрді. Осы жылы Ташкентте П. Н. Архангельскийдің «Мектептегі психологиялық зерттеулер» деген еңбегі қазақшаға ықшамдалып ау-дарылды. Ж. Аймауытов пен М. Жүмабаевтың психоло-гияға байланысты бірнеше еңбектері жарияланды. Қа-закстанда 1935/40 жылдары белгілі орыс психологы проф. А. Н. Нечаев (1870-1948) қызмет етті, ол көпте-ген еңбектер жазды. 1930-1960 жылдар арасында бізде Ә. Сыдықовтың, Ш. Әлжановтың, С. Қожақметовтың, Т. Тәжібаевтың, Ә. Темірбековтын, С. Балаубаевтың педагогикамен араластыра жазған бірнеше қолтума еңбектері жарық көрді. Ұлы Отан соғысы жылдарында республикада гроф. П. М. Рубинштейн, проф. Г. С. Кос-тюк, проф. В. Я. Резник т. б. ғалымдар қызмет атқарды. Қазақстанда психология ғылымы, әсіресе соғыстан ке-йінгі жылдарда ерекше қарқынмен дами бастады. 1946 жылы БҚП(б) -ның Орталық Қомитетінің орта моктеп-терде логика мен психология пәндерін оқыту жөніндегі қаулысына сәйкес қазіргі әл-Фараби атындағы Казақ Үлттық университетінде аталмыш пәндерден мүғалімдер даярлайтын белім ашылды. 1947 жылы КазПЙ-де дер-бес психология кафедрасы қүрылып, кейіннен аспиран-тура ашылды. Қазірде жоғары оқу орындарында психо-логияның он бір дербес кафедрасы жүмыс істейді. Алты жоғары оқу орнында психолог кадрлары даярлануда. 1980 жылы маусым айында Алматыда бүрынғы КСРО психологтар қоғамы Орталық Кенесінің көшпелі сессия-сы болып өтті. Онда осы ғылымның Одак көлеміндегі даму перспективалары, сондай-ақ Қазақстан психолог-тарының алдағы жерде жүргізетін зерттеу жүмыстары кеңінен сөз болды. 1990 жылы мамырда өткен «Казак-стандағы психология және педагогика ғылымдарының

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.