Биліктің түсінігі
1. Саяси билік. Билік түсінігі. Саяси билік саясаттығ аса маңызды
проблемасы болып табылады. Билік - адамзат қауымдастығының, адамдар
өмірінің негізгі бастауларының бірі. Қоғам бар жерде биліктің де
болатындығы дәлелсіз шындық. Бұған басқа тұрғыда көз салсақ - билік
жүргізу үшін сол билікке мойын ұсынатын қоғам қажет.
Алғашқы билік нысандары сонау ғасырлар қойнауынан қыландап көрініс
береді де, өз тамырын отбасындағы, ру мен тайпадағы өзара қарым -
қатнастардан алады және де ол өндірістің дамуына да байланысты болады.
Еңбек бөлінісі. Биліктің отбасылық-рулық түрі көшпелі халықтар
арасында біздің дәуіріміздің алғашқы ғасырларында көрініс бере
бастады. Отырықшылықтың дамуына байланысты бірте-бірте тайпалық билік
қалыптасты. Солардың арасынан неғұрлым күштілері, ақылдылары, айлакерлері
мен қабілеттілері дараланыпкөзге түсе бастады. Қоғамдық өндірісті бөлу
мен жеке меншіліктің пайда болуына байланысты аймақтық билік қалыптасты.
Сөйтіп рулық-тайпалық байланыстың күйреуіне орай жария билік орныға
бастады. Уақыт оза келе басқарудағы өз құқығын жариялаған және
егіншілер мен малшыларды өзіне күшпен бағындырған жария билік қоғамнан
іргесін аулақ сала бөлінді. Бұл мемлекетсіз қоғамның мемлекеттік
қоғамға өтуіне негіз қалады да, енді билік саяси мәнге ие болды.
Билік қоғамдық көрініс ретінде қалыптасады да нақты табиғи-тарихи
дамудың нәтижесі ретінде пайда болады. Сөйтіп саясат өрісі билік пен
соған қатысты барлық жүйелер арқылы анықталады. Билік міндетті түрде
саясатты жүзеге асырудың құралына айналады.
Билікке таласу, оған ие болу үшін күресу (бейбіт жағдайда -сайлау
өткізу , тағайындау, немесе жаулап алу яки басып алу), оны қолда ұстап
тұруға ұмтылу- қоғамның саяси өмірінің негізгі қырларының бірі. Саясат
билікке жетудің себебі болса, ал билік -саясаттыңсебебіне айналады.
Сондықтан саясат пен билікті әлдебір себептерге орайбір-біріне
тәуелді түрде шеңберлене байланысып жатқан көрініс ретінде
қарастырған дұрыс секілді. Билік жүргізбейтін және күш жұмсамайтын
адамзат қауымдастығы болды дегенді біз әлі күнге дейін тарихтан кездестіре
қойған жоқпыз. Билік қоғамның тұтастығын, басқаруға икемділігі мен
бейімділігін сақтайды, ұйымшылдық пен тәртіпті орнықтырады, яғни қоғамның
өміршеңдігін қамтамасыз етеді.
Биліктің нәтижесінде қоғамдық қатынастар мақсатты түрде алдағы
нысанаға қарай бағытталады, басқару мен бақылау байланыстарының дұрыс
сипатын қалыптастырады, ал адамдардың бірлесе өмір сүруі аса ұйымшыл
және тәртіпті болады. Билік ұғымы арқылы саяси институттарды, саяси
қозғалыстарды, саясаттың өзін ой елегінен өткізіп, мәнін білуге
мүмкіндік туады. Билік әлеуметтік қатынастарды ретке келтіруді әр түрлі:
сендіру, ынталандыру, ырықсыз көндіру мен күш көрсету секілді құралдары
арқылы жүзеге асырады.
Сонымен , билік дегеніміз бұл-қоғамның беделінің , ерік-
жігерінің, күш көрсетуінің көмегімен бір адамдардыңбасқа біреулердің
ұстанған бағыт-бағдарына немесе қызметіне шешуші дәрежеде ықпал етуі.
Билік -басқа адамдарға жасалатын ықпал арқылы белгілі бір
мақсатқа жетуі; белгілібір тәсілдерді, атап айтқанда, күш көрсетуді
қолдану мүмкіндігі; Басқарушы мен Басқарылушының және іс-әрекетке
қатысушы ерекше тұлғалардың арасында өзгеше бір үлгідегі қатынастар арқылы
сипатталады. Бұлар басқа адамдардың іс-әрекеттерін өзгерту мүмкіндігіне,
белгілі бір тәсілдерді-күш көрсету тәсілін қолдану мүмкіндігіне
негізделеді.
2. Билік құлымы дегеніміз оның құрамы мен қозғаушы күші: биліктің
субьектісі, обьектісі, құралдары мен белгіленетін мақсатқа жету үшін осының
барлығын қозғалысқа келтіруші үрдістер.
Әлуметтік немесе ұлтық қауымдастықта таптар, жеке адам немесе
топтар, мемлекет, үкімет және басқалар саяси биліктің субьектісі болып
табылады.
Биліктің обьектілері - жеке адамдар, олардың бірлестіктері, топтар
мен қауымдастықтар, таптар, қоғам, яғни жоғарыда тұрған саяси субьектісінің
іс - әрекеті ... жалғасы
проблемасы болып табылады. Билік - адамзат қауымдастығының, адамдар
өмірінің негізгі бастауларының бірі. Қоғам бар жерде биліктің де
болатындығы дәлелсіз шындық. Бұған басқа тұрғыда көз салсақ - билік
жүргізу үшін сол билікке мойын ұсынатын қоғам қажет.
Алғашқы билік нысандары сонау ғасырлар қойнауынан қыландап көрініс
береді де, өз тамырын отбасындағы, ру мен тайпадағы өзара қарым -
қатнастардан алады және де ол өндірістің дамуына да байланысты болады.
Еңбек бөлінісі. Биліктің отбасылық-рулық түрі көшпелі халықтар
арасында біздің дәуіріміздің алғашқы ғасырларында көрініс бере
бастады. Отырықшылықтың дамуына байланысты бірте-бірте тайпалық билік
қалыптасты. Солардың арасынан неғұрлым күштілері, ақылдылары, айлакерлері
мен қабілеттілері дараланыпкөзге түсе бастады. Қоғамдық өндірісті бөлу
мен жеке меншіліктің пайда болуына байланысты аймақтық билік қалыптасты.
Сөйтіп рулық-тайпалық байланыстың күйреуіне орай жария билік орныға
бастады. Уақыт оза келе басқарудағы өз құқығын жариялаған және
егіншілер мен малшыларды өзіне күшпен бағындырған жария билік қоғамнан
іргесін аулақ сала бөлінді. Бұл мемлекетсіз қоғамның мемлекеттік
қоғамға өтуіне негіз қалады да, енді билік саяси мәнге ие болды.
Билік қоғамдық көрініс ретінде қалыптасады да нақты табиғи-тарихи
дамудың нәтижесі ретінде пайда болады. Сөйтіп саясат өрісі билік пен
соған қатысты барлық жүйелер арқылы анықталады. Билік міндетті түрде
саясатты жүзеге асырудың құралына айналады.
Билікке таласу, оған ие болу үшін күресу (бейбіт жағдайда -сайлау
өткізу , тағайындау, немесе жаулап алу яки басып алу), оны қолда ұстап
тұруға ұмтылу- қоғамның саяси өмірінің негізгі қырларының бірі. Саясат
билікке жетудің себебі болса, ал билік -саясаттыңсебебіне айналады.
Сондықтан саясат пен билікті әлдебір себептерге орайбір-біріне
тәуелді түрде шеңберлене байланысып жатқан көрініс ретінде
қарастырған дұрыс секілді. Билік жүргізбейтін және күш жұмсамайтын
адамзат қауымдастығы болды дегенді біз әлі күнге дейін тарихтан кездестіре
қойған жоқпыз. Билік қоғамның тұтастығын, басқаруға икемділігі мен
бейімділігін сақтайды, ұйымшылдық пен тәртіпті орнықтырады, яғни қоғамның
өміршеңдігін қамтамасыз етеді.
Биліктің нәтижесінде қоғамдық қатынастар мақсатты түрде алдағы
нысанаға қарай бағытталады, басқару мен бақылау байланыстарының дұрыс
сипатын қалыптастырады, ал адамдардың бірлесе өмір сүруі аса ұйымшыл
және тәртіпті болады. Билік ұғымы арқылы саяси институттарды, саяси
қозғалыстарды, саясаттың өзін ой елегінен өткізіп, мәнін білуге
мүмкіндік туады. Билік әлеуметтік қатынастарды ретке келтіруді әр түрлі:
сендіру, ынталандыру, ырықсыз көндіру мен күш көрсету секілді құралдары
арқылы жүзеге асырады.
Сонымен , билік дегеніміз бұл-қоғамның беделінің , ерік-
жігерінің, күш көрсетуінің көмегімен бір адамдардыңбасқа біреулердің
ұстанған бағыт-бағдарына немесе қызметіне шешуші дәрежеде ықпал етуі.
Билік -басқа адамдарға жасалатын ықпал арқылы белгілі бір
мақсатқа жетуі; белгілібір тәсілдерді, атап айтқанда, күш көрсетуді
қолдану мүмкіндігі; Басқарушы мен Басқарылушының және іс-әрекетке
қатысушы ерекше тұлғалардың арасында өзгеше бір үлгідегі қатынастар арқылы
сипатталады. Бұлар басқа адамдардың іс-әрекеттерін өзгерту мүмкіндігіне,
белгілі бір тәсілдерді-күш көрсету тәсілін қолдану мүмкіндігіне
негізделеді.
2. Билік құлымы дегеніміз оның құрамы мен қозғаушы күші: биліктің
субьектісі, обьектісі, құралдары мен белгіленетін мақсатқа жету үшін осының
барлығын қозғалысқа келтіруші үрдістер.
Әлуметтік немесе ұлтық қауымдастықта таптар, жеке адам немесе
топтар, мемлекет, үкімет және басқалар саяси биліктің субьектісі болып
табылады.
Биліктің обьектілері - жеке адамдар, олардың бірлестіктері, топтар
мен қауымдастықтар, таптар, қоғам, яғни жоғарыда тұрған саяси субьектісінің
іс - әрекеті ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz