Үйлесімді шешімдер теориясының бір мәселелері - шешімді белгісіз шарттарда қабылдау
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Ы.Алтынсарин атындағы Арқалық мемлекеттік
педагогикалық институты
Жаратылыстану және ақпараттандыру факультеті
Тақырыбы: Матрицалық ойындардың таза және аралас стратегиялық шешімін табу.
Орындаған: Кабдуалиева А.
Тексерген: Утельбаева А.
Арқалық 2009 ж
Үйлесімді шешімдер теориясының бір мәселелері – шешімді белгісіз
шарттарда қабылдау. Шешімдердің негізделуі үшін ойындар теориясында
қарастырылатын арнайы математикалық тәсілдер ойлап табу. Ойындар
теориясында жас математикалық дисцеплиналар қатарына жатады. Ойынның пайда
болуы 1944 жылы Нейман мен Моргенштерна Экономикалық ұстаным және ойын
теориясы атты монографиясының жарық көруімен байланысты. Кейінірек ойын
теориясы тәжірибелік маңызы бар математикалық жеке бағытқа айналып кетті.
Ойын теорииясы бұл қатысушының қалауы және мақсатты әрекетті жолмен
орналасатын математикалық модельдер теориясы. Қатысушы қалауының қарама
қарссы қақтығысушылар даулы жағдайға әкеліп соғады. Осындай жағдайда
сипатттау қажетттілігі, өз кезегінде, мақсатты дауға қатысушының мінез
құлығының рационалды ұсынысын қаратыру болып келетін ойын теориысының
тууына әкеліп соқты.
Тәжірибелік даулы жағдайдың сараптамасы кезінде көптеген ұсақ
факторлардың нәтижесінде пайда болатын қиындықтарды жеңу үшін жағдайын
қарап моделін құрастырады. Мұндай модел ойын деп аталады. Ойынның модельде
даулы жағдайы бір ережелер бойынша дамып отырады.
Ойын нәтижесінің белгісіздігі үш топқа бөлуге болады:
1. Ойын ережесінің ерекшеліктері оның дамуында нәтиженің алдын ала
айту мүмкіндігінің болмауы. Мұндай түрдің белгісіздігінің көзі
комбинаторикалық, ал сәйкес ойындар комбинаторикалық деп
аталады.
2. Белгісіздіктің келесі бір көзі кездейсоқ факторлардың әсер етуші
болып келеді. Барысы кезінде себептер нәтижесінде белгісіз болып
келетін ойындар құмар ойындар деп аталады.
3. Белгісіздіктің үшінші көзі қарсылық іс қимыл жайлы оның
стратегиясы жайлы дәл мәндердің жоқтығы болып табылады. Ойынның
бұл түрі стратегиялық деп аталады.
Мысал төлемдік матрицаларында берілген ойынның төменгі және жоғарғы
құнын анықтау.
Шешімі матрицасының ұатарларындағы дің ең кіші мәндері 2,3,1
–ге тең. осылардың ішіндегі максималды мән 3ке тең. Сонымен
марицасына сәйкес ойынның төменгі құны 3ке тең.
(ойынның жоғарғы құнын) табу үшін матрица бағандарындағы
максималды мәндерді табамыз. Баған бойынша бізде 4,5,6,3 мәндері бар.
Солайша, . матрицасы үшін
Осылайша ойын құны. Берілген ойынның шешімі А ойыншының
стратегиясын таңдауында; В ойыншы үшін ең үйлесімді стратегия болып оның
жеңілісі деп сол санмен шектеуге мүмкіндік беретін стратегиясы
табылады. Ойыншылардың бірінің оптимальды стратегиядан ауытқуы ұтыстық
азаюына және жеңілістің көбеюіне әкеліп соғады.
Сонымен, егер матрицаның ерлі нүктесі болса, онда ойын шешімі белгілі.
Әрбір ойыншы өзінің үйлесімді стратегиясын қолданады.
Матрицалардың ерлі нүктесі жоқ ойындар шешімін табу сұрағы туындайды. Бұл
ойындарда . Әрбір ойыншының минимакеті стратегияны пайдалануы дан
аспайтын ұтыс пен дан кем емес жеңіліспен қамтамасыз етеді. Әрбір
ойыншы үшін ұтыс көлемін нығайту мәселесі маңызды екені анық. Мұндай
шешімдер ізденісі ойыншылардың бір емес, бірнеші стратегия қолдануынан
көрінеді. Стратегияны таңдау кездейсоқ жағдайда анықталады. Ойыншылардың
стратегияны таңдауы аралас стратегия деп аталады. өлшемді матрицасы
бар ойнында А ойыншының стратегиялары көмегі арқылы ойыншы өзінің бастапқы
таза стратегияларын қолдануға мүмкіндіктер жиынымен беріледі. Бұл
жиындар компонентті үшін
Шарты орындалатын дәрежілі вектор ретінде қарастыруға болады.
Сәйкесінше В ойыншы үшін дәрежілі. Оның аралас стратегиясына
сәйкес келетін векторын анықтайды.
Ойындар теориясының негізгі теориялары бар: кез келген соңғы ойынның кем
дегенде бір шешімі болады және ол шешім аралас стратегия аумағынан болуы
мүмкін.
Үйлесімді стратегияны пайдалану ойын құнына тең ұтысын алуға
мүмкіндік береді.
Ойыншылардың үйлесімді стратегиясы үшін орны бөлек.
А ойыншысының Х* оптималды стратегиясын қолдануы оның В ... жалғасы
Ы.Алтынсарин атындағы Арқалық мемлекеттік
педагогикалық институты
Жаратылыстану және ақпараттандыру факультеті
Тақырыбы: Матрицалық ойындардың таза және аралас стратегиялық шешімін табу.
Орындаған: Кабдуалиева А.
Тексерген: Утельбаева А.
Арқалық 2009 ж
Үйлесімді шешімдер теориясының бір мәселелері – шешімді белгісіз
шарттарда қабылдау. Шешімдердің негізделуі үшін ойындар теориясында
қарастырылатын арнайы математикалық тәсілдер ойлап табу. Ойындар
теориясында жас математикалық дисцеплиналар қатарына жатады. Ойынның пайда
болуы 1944 жылы Нейман мен Моргенштерна Экономикалық ұстаным және ойын
теориясы атты монографиясының жарық көруімен байланысты. Кейінірек ойын
теориясы тәжірибелік маңызы бар математикалық жеке бағытқа айналып кетті.
Ойын теорииясы бұл қатысушының қалауы және мақсатты әрекетті жолмен
орналасатын математикалық модельдер теориясы. Қатысушы қалауының қарама
қарссы қақтығысушылар даулы жағдайға әкеліп соғады. Осындай жағдайда
сипатттау қажетттілігі, өз кезегінде, мақсатты дауға қатысушының мінез
құлығының рационалды ұсынысын қаратыру болып келетін ойын теориысының
тууына әкеліп соқты.
Тәжірибелік даулы жағдайдың сараптамасы кезінде көптеген ұсақ
факторлардың нәтижесінде пайда болатын қиындықтарды жеңу үшін жағдайын
қарап моделін құрастырады. Мұндай модел ойын деп аталады. Ойынның модельде
даулы жағдайы бір ережелер бойынша дамып отырады.
Ойын нәтижесінің белгісіздігі үш топқа бөлуге болады:
1. Ойын ережесінің ерекшеліктері оның дамуында нәтиженің алдын ала
айту мүмкіндігінің болмауы. Мұндай түрдің белгісіздігінің көзі
комбинаторикалық, ал сәйкес ойындар комбинаторикалық деп
аталады.
2. Белгісіздіктің келесі бір көзі кездейсоқ факторлардың әсер етуші
болып келеді. Барысы кезінде себептер нәтижесінде белгісіз болып
келетін ойындар құмар ойындар деп аталады.
3. Белгісіздіктің үшінші көзі қарсылық іс қимыл жайлы оның
стратегиясы жайлы дәл мәндердің жоқтығы болып табылады. Ойынның
бұл түрі стратегиялық деп аталады.
Мысал төлемдік матрицаларында берілген ойынның төменгі және жоғарғы
құнын анықтау.
Шешімі матрицасының ұатарларындағы дің ең кіші мәндері 2,3,1
–ге тең. осылардың ішіндегі максималды мән 3ке тең. Сонымен
марицасына сәйкес ойынның төменгі құны 3ке тең.
(ойынның жоғарғы құнын) табу үшін матрица бағандарындағы
максималды мәндерді табамыз. Баған бойынша бізде 4,5,6,3 мәндері бар.
Солайша, . матрицасы үшін
Осылайша ойын құны. Берілген ойынның шешімі А ойыншының
стратегиясын таңдауында; В ойыншы үшін ең үйлесімді стратегия болып оның
жеңілісі деп сол санмен шектеуге мүмкіндік беретін стратегиясы
табылады. Ойыншылардың бірінің оптимальды стратегиядан ауытқуы ұтыстық
азаюына және жеңілістің көбеюіне әкеліп соғады.
Сонымен, егер матрицаның ерлі нүктесі болса, онда ойын шешімі белгілі.
Әрбір ойыншы өзінің үйлесімді стратегиясын қолданады.
Матрицалардың ерлі нүктесі жоқ ойындар шешімін табу сұрағы туындайды. Бұл
ойындарда . Әрбір ойыншының минимакеті стратегияны пайдалануы дан
аспайтын ұтыс пен дан кем емес жеңіліспен қамтамасыз етеді. Әрбір
ойыншы үшін ұтыс көлемін нығайту мәселесі маңызды екені анық. Мұндай
шешімдер ізденісі ойыншылардың бір емес, бірнеші стратегия қолдануынан
көрінеді. Стратегияны таңдау кездейсоқ жағдайда анықталады. Ойыншылардың
стратегияны таңдауы аралас стратегия деп аталады. өлшемді матрицасы
бар ойнында А ойыншының стратегиялары көмегі арқылы ойыншы өзінің бастапқы
таза стратегияларын қолдануға мүмкіндіктер жиынымен беріледі. Бұл
жиындар компонентті үшін
Шарты орындалатын дәрежілі вектор ретінде қарастыруға болады.
Сәйкесінше В ойыншы үшін дәрежілі. Оның аралас стратегиясына
сәйкес келетін векторын анықтайды.
Ойындар теориясының негізгі теориялары бар: кез келген соңғы ойынның кем
дегенде бір шешімі болады және ол шешім аралас стратегия аумағынан болуы
мүмкін.
Үйлесімді стратегияны пайдалану ойын құнына тең ұтысын алуға
мүмкіндік береді.
Ойыншылардың үйлесімді стратегиясы үшін орны бөлек.
А ойыншысының Х* оптималды стратегиясын қолдануы оның В ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz