Әкімшілік бөлінуі

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Ресми атауы — Қытай Халық Республикасы.
Астанасы — Пекин.
Қытай Шығыс Азияда орналасқан. Жерінің көлемі жөнінен (9,6 млн. шаршы км)
әлемде Ресей мен Канададан кейін үшінші орын алады. Құрғақгағы шека-расының
ұзындығы — 22,8 мың км. Қытай шығысында КХДР-мен (КНДР), солтүстігінде
Моңғолиямен, солтүстік-шығысында Ресеймен, солтүстік-баты-сында
Қазақстанмен, Қырғызстанмен және Тәжікстанмен, батысында Ауған-станмен және
Пәкістанмен, оңтүстік-батысында Индиямен, Непалмен және Бутанмен,
оңтүстігінде Мьянмамен, Лаоспен және Вьетнаммен шектеседі. Қытайдың шығысы
және оңтүстік-шы-ғысында Кореямен, Жапониямен, Филиппинмен, Брунеймен,
Малайзия-мен және Индонезиямен теңіздегі шекаралары бар.
Халқы. Халқының саны жөнінен ҚХР әлемде бірінші орын алады, 2005 жылдың
қаңтарында Қытай халқы 1,3 млрд. адамға жетті.
Қытай территориясында 56 ұлт тұрады, Олардың ішінде ел халқының 91,6%-ын
ханьдықтар құрайды. 2000 жылғы 5-ші бүкілқытайлық халық
санағы бойынша саны 1 млн. адамнан артық 18 үлтгың өкілдері бар: чжуавдар,
ұйғырлар, маньчжурлар, дунгавдар, мяо, и, ту, моңғолдар, тибеттіктер,
дундар, корейліктер, кдзақгар, дайлықгар, т.б. Қытайдағы үлттық азшылық
үлесінің төмендігіне қарамастан, олардың орналаскдн жер аумағы кең-ақ — ел
территориясының 64,3%-ы. ҚХР-да 5 автономиялық аудан, автономиялық округ,
120 автономиялық хошун, 1300 ұлттық болыстық бар.
Қазіргі кезде елде балалардың аз туылуы, өлімнің және халық өсімінің
төменгі деңгейде болуы бағытында ша-ралар жүргізілуде, отбасын жоспар-
лаудың негізгі мәні — "бір отбасына — бір бала" қағидасын іске асыру, кеш
некелесу мен кеш бала тууды қолдау.
Жүмыс күші жетпейтін шаруа отбасыларына бірінші баладан кейін едәуір уақыт
өткен соң, белгілі межеден кейін екінпгі бала рүқсат етіледі. Үлттық
азшылықтар түратын аудандарда жергілікті халықгың еркі мен санына, табиғи
ресурстардың шамасына, эко-номиканың, мәдени дәстүрлердің және халықтық
әдет-ғүрыптардың ерек-шелігіне байланысты әртүрлі ережелер қолданылады.
Мүндай үлтгық азшылықбар жерде әр отбасы екі, ал кейбір аудаңцарда үш бала
асырауына болады. Ереженің халық саны аз шалғайдағы ұлтгық автономияларға,
оның кңзақгарға да кдтысы бар.
Әкімшілік бөлінуі: ҚХР территориясы 23 провинция, 5 автономиялық аудан,
орталыққа бағынатын 4 қала және 2 арнаулы әкімшілік ауданға бөлінген.
Қытайда үш сатылы әкімшілік бөлінісі жұмыс істейді: провинция — қаяа(уезд)
— поселок (болыстық).
Провинциялар мен автономиялық аудандардың күрамына автономиялық округгар,
аудаңдар, Іфлалар, уездер және автономиялықуездер кіреді. Уездер мен
автномиялық уездердің күрамына бо-лыстықгар, үлттық болыстықгар мен
поселкелер кіреді. ҚХР Конституция-сына сәйкес қажет жағдайда мемлекет
тікелей орталық үкіметке бағынған, территорияльіқ-әкімпіілік күрылым боп
саналатын арнаулы әкімшілік аудандар құра алады. Сянган (Гонконг) мен
Аомэньге (Макао) "Жоғары дәрежелі автономия" аты берілген. Олардың
әкімшілік басқару мен заң шығаруға толық құқы бар, сыртқы саясат пен
қорғаныс мәселелерінен басқасын тәуелсіз заңдықжолмен өздері шешуге және
үзілді-кесілді сот шешімін қабьш-дауға құқы бар.
Діндері. Қытай — зиялы мемлекет. Онда мемлекет діннен бөлінген. Елде
әртүрлі діндер қатар өмір сүреді. Әр аза-матгың қай дінге сенсе де өз еркі.
Негізгі діндері: буддизм (13 мың буддалықхрам мен монастырь бар), ислам (30
мыңнан астам мешіт), даосизм (1500 храм мен монастырь), католицизм (4600
костел) және протестанттық дін (12 мың шіркеу мен приход). Елде шаманизм,
правос-лавие және шығыс бали буддизмін үста-натындар бар. Тибеттіктер,
моңғолдар, лобайлықгар, мэньби, туйлықгар және югурлар тибет буддизміне
(ламаизм) сенеді. Үйғырлар, қазақгар, дунгандар, қырғыздар, татарлар,
өзбекгер, тәжіктер, дунсяндар, саларлар, баоаньдықгар ел халқының мұсылман
бөлігін құрайды.
Үлттъщ ақшасы — юань.
Мемлекеттік құрылысы. ҚХР Конституциясына сәйкес мемлекеттік және атқарушы
биліктің 6 негізгі органы бар: халық өкілдерінің Бүкілқытайлық Жиналысы
(ВСНП), ҚХР Төрағасы, Мемлекеттік Кеңес, Жоғарғы Халық Соты және Жоғарғы
Халық Прокура-турасы.
Халық өкілдерінің Бүкілқытайлық жиналысы (ВСНП) (бір палаталы парламент) —
4 негізгі өкілеттігі бар мемлекеттік биліктің жоғарғы органы: заң шығаруда
бастамашылдық, кадр-ларды тағайындау және босату, шешім-дер қабылдау және
бақылау қызметі. 1954 жылдан ВСНП-ның 9 шақыры-лымы болды. Әр шақырылымның
жиналысы 5 жылға сайланады.
ВСНП Түрақгы Комитеті (ПК) — бұл ВСНП сессиялары арасындағы үзілістер
кезінде биліктік және заң шы-ғарушы қызметтерді атқаратын ВСНП органы. ВСНП
Түрақгы Комитетінде 134 адам бар. Түрақты Комитет мүшелері мемлекеттік-
әкімшілік, сот және прокуратура мекемелеріңде лауа-зымдық орындарда істеуге
күқы жоқ.
ҚХР Төратсы — мемлекет басшысы. ҚХР-дың елдегі және шетелдегі жоғар-ғы
өкілі. Төраға институты — мемле-кеттік биліктің тәуелсіз органы, мем-
лекетгің күрылыстың маңызды күрамды бөлігі. ҚХР Төрағасын ВСНП сайлайды.
ҚХР Мемлекеттік Кеңесі — Орталық халық үкіметі, агқарушы билікіің жоғар-ғы
органы. Қытай Конституциясына сәйкес ҚХР Мемлекеттік Кеңесінің өкілеттігі
өте үлкен, оның ішінде: әкім-шілік заң шығару, заң шығару жөнінде үсыныстар
жасау күқы, әкшшілік билік, экономикалық басқару, сыртқы саяс^т билігі,
әлеуметтік саланы басқару және ВСНП-ның тапсырмасымен басқа қызметтер
атқару.
ҚХР Орталық Әскери Кеңесі (ЦВС) — мемлекеттік жоғарғы әскери коман-далық
мекеме. Ол елдің барлық қарулы күштерін басқарады. ЦВС Төрағаның жеке
жауапкершілік қағидасын жүзеге асырады. Төраға ВСНП-ға есеп береді және ЦВС-
ның құзырына қатысты мәселелер жөнінде ақгық піешім қабыл-дауға өкілеттігі
бар. ЦВС төрағасын ВСНП сессиясы сайлайды.
Жогарғы Халық Соты (ВНС) — Қытайдың жоғарғы сот органы, ВСНП мен оның
Тұрақты Комитетіне есеп береді. ВНС-тың жоғарғы сот ісін жүр-гізуге және
сот автономиясына хұқы бар. Заңға сәйкес шешімдер қабылдайды және кез-
келген әкімпіілік мекемелерге, қоғамдықұйымдар мен жеке адамдарға есеп
бермейді.
Жоғарғы Халық Прокуратурасы (ВНП) — заңдардың орындалуын қада-ғалаушы
жоғарғы мемлекеттік орган. ВНП-ның негізгі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.