Оқушыларда механикалық қозғалыс жөніндегі ұғымды қалыптастыру

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Дәріс тақырыбы: Қозғалыстар жөніндегі ұғымдарды қалыптастыру әдістері.
Жоспар:
1) Оқушыларда механикалық қозғалыс жөніндегі ұғымды қалыптастыру.
Траектория, жол ұғымдары енгізіліп, оларды өлшеу әдістерін үйрету.
2) Уақыт бірліктерін қолдана білуді, осы бір жүйеге келтіруді үйрету. (СИ
жүйесіне)
3) Бір қалыпты және бір қалыпсыз жөнінде, бір қалыпты қозғалыс жылдамдығы
мен жылдамдық бірліктері жайлы түсінік беру. Бұл ұғымдарды күнделікті
өмірде қолдана білуге үйрету.
4) Бір қалыпсыз қозғалыстың орташа жылдамдығын, жалпы, уақытын есептей
білуге үйрету.
механикалық қозғалысты оқып үйренуге кіріскен кезде бұл жөнінде
оқушылардың, өмір тәжірибесімен алғаш түсінігі болады. Математика курсынан
оларға сол қозғалысты сипаттайтын кейбір шамалар да белгілі: жол, уақыт,
жылдамдық. Сондықтан материалды математикаландыру қаупі бар. Бұл қауіп
кейбір мұғалімдер оқушылардың өмір тәжірибесі мен құбылыстардың қарапайым
болып көрінуі физикалық экспериментті керек етпейді, деп есептеп
қателесетіндігімен күшейе түседі. Мұндай жағдайда материалды оқып үйрену
көбінесе жөнді, уақытты немесе жылдамдықты есептеуге берілген есептерді
шығаруға келтіреді, мұның өзі едәуір дәрежеде оқушыларға математика
сабағынан бұрыннан таныс. Шындығында тақырыпта үлкен мәні бар физикалық
материал мен бірқатар жаңа ұғымдар бар, ең алдымен соларға назар аударылуы
керек. Ондай ұғымдарға механикалық қозғалыстың салыстырмалылығы,
траектория, бір қалыпты және бір қалыпсыз қозғалыс, бір қалыпыт қозғалыс
жылдамдығы жатады.
Алдыңғы тақырыпта, заттың құрылысы негіздерімен таныса отырып, оқушылар
атомдар мен молекулалардың хаостық жылдамдығы жөнінде бастапқы түсініктер
алады. Олар заттардың көптеген қасиеттері сол қозғалыстың сипатымен
анықталатынын біледі сонымен, оқушылар денелердің қозғалысын оқып үйренудің
маңыздылығын ұғнуға белгілі дәрежеде дайын.
Траекторияның формасына байланысты қозғалыстың екі түрін айырлуы: түзу
сызықты және қисық сызықты. Оқушылардың назарын ең алдымен траекториялары
жақсы көрінетін денелердің қозғалысына аударады: бір түйір бордың тақтадағы
ізі, шаңғышының қардағы ізі, реактивтік самолеттің ізі.
Қисық сызықты қозғалысты түтіктен судың ағып шығуын немесе сияға батырып,
горизонтқа қандай да бұрыш жасай, ақ қағазбен жабылған, келбетін қойылған
тақтайтын бойымен шариктің қозғалысын көрсетеді.
Пысықтау үшін мынадай есеп шығарады:мына денелер: трамплиннен қарғыған
шаңғышы; сағаттың гирі, іс машинасының шегі, сағаттың тілі жерге қатысты
түзу сызықты қозғалыс жасай ма, әлде қисық сызықты қозғалыс жасай ма?
Ақырында, осы сабақта дененің қандай да бір уақыт аралығында қозғалатын
траекториясының ұзындығымен өлшенетін физикалық шамасы ретінде жол
жөніндегі ұғым енгізіледі. Осыған байланысты ең алғаш математика тұсынан
белгілі ұзындық бірліктерін міндетті түрде қайталап алған жөн.
Ұзындықтың негізгі бірлігі -метр, ең көп тараған еселі бірлік – км,
үлестік бірліктер – дм , см, мкм екенін оқушылардың естеріне салу керек.
Ұзындық бірліктері жөніндегі түсініктерді тексеру үшін әр түрлі денелермен
мұғалімнің тақтаға бормен сызған кесінділерінің сызықтық өлшемдерін
оқушыларға шамалап көз мөлшермен бағалатқан жөн, мұндай жаттығуларды
оқушылар зор ынтамен орындайды. Қисық сызықты траектория жағдайында оның
формасы бойынша сымды иіп, сонан соң оны жазады да, сызғышпен жолды
өлшейді. Сондай-ақ оқушыларға қисық сызықты жолды циркулмен сызғышты
пайдаланып жуықтап өлшеу әдістерін көрсеткен пайдалы. Осы тәсілмен
масштабты пайдалана отырып, оқушылар карта бойынша өзендердің ұзындығын,
теңіз жағауларының, әкімшілік шекараларын үйде өлшей алады.
Уақыт ұғымының практикалық маңызы зор. Халық шаруашылығының қой саласында
істейтін маман болса да, уақытты өлшей білу керек.
Уақыт бірліктерімен оқушылар таныс; мұнда оларды тек қайталаса болғаны.
Уақыттың негізгі бірлігі-секунд. Ол 160 минут немесе 13600 сағат немесе
орташа күн тәулгінің ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.