Ахмет Яссауи халқымыздың рухани жебеушісі кейінгі үрпақ тәуіп етер қасиетті әулие

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Қожа Ахмет Яссауи.
Түркі халықтарының орта ғасыр кезінде бір жола араб жазунан көшу,
өмірге көптеген ғылыми дүниелерді алып келді.Сонымен қатар бұл кез шығыс
әлумінде сопалық ағымның әсерікүшеип, бірте бірте ұанатыңн кең жая түскен
кез еді. Бұл кезен Орта Азия мүслмандары үшін де аса жауапты
уақыт болатын. Осы шақта елдін бірлігін, халықтың татулығын, адамгершілік
пен имандылықы, өз шығармаларына арқау еткен ақын- шаиырлр тобы тарих
сахнасына шықты . Олардын ішіне ерелше талантымен көзге түскендер
хоризмдік Ахмет Үгінеки, Ахмет Яссауи Отырар өлкесінен
Еағы да басқа көптеген сопалық өкілдері болды. Ахмет Яссауи жөнінде ел
арасында көптеген аңыз әнгімелер тараған . Егерде ,тарихи деректерге
жүгінсек,ақын ежелгі қала Исфиджабта Саирам Ибраһим мен Махмуд деген
диханнын әулетінде дүниеге келді .
Ақын 149-хикметінде щнын шыққан тегі туралы төмендегі сыршертеді:
...Ысқақ баба жұрыны, шеих Ибрахим Құлыны,
Машайықтар ұлығы –шехым Ахмет Яссауи .
* * *
Ясы оның арасы , жатыр гаухар парсы ,
Маишықтар саасы-шеихым Ахмед Яссауи.
Түрік ғылым докторы М.Көпрулу өзінің Түрік әдибиетінде или Мутасаввифлар
атты кітабінда Ахметтің әкесі Саирамдағы Хазрет Әлидің әулеті Ибрахим
атты шех екенің аитады. Осы пікірге орыс зеріттеуші М.Е.Массон да ден
қоиғанымен , ол Қожа Ахметті түрік нәсілінен еді
деді.
Қожа Ақмет Яссауидың өмірбаяні жан-жақты ,толық белгілі емес .
Өмірінің кеибір деректері ғана жетіп отыр. Ол әлі ғылыми зеріттеулерде . Ер
жеткенен соң түркістан ол кезде Ясы деп аталған шш щаһарына келіп тұрады.
ХІІ ғасырдағы көне түркі тілінде жазылған Диуани Хихмет кітабінің
автопры- Ахмет Яссауи .Диуани Хихмет даналық кітабі оғыз-қыпшақ тілінде
өмірге келген ,өте қарапаим , көпшіліке түсінкті тілім жазылған төл әдеби
туынды. Ақынның кең өлкені көшіп қонып жүрген түркі тайпаларының бәріне
де түсінікті ауыз екі сөйлеу тілінде әдемі жеткізе алғандығына күмән
келтірмейміз.
Хикметтін түп нұсқасы сақталмаған. Бізге жеткені ХV-ХІV ғасырлардағы
көшірмелері ғана. Олар негізінен Стамбулда, Қоқанда, Ташкентте, Мәскеуде,
Алматыда сақтауы. Дін исламнан хабары бар жанға Хихмет өте жеңіл. Кітапта
Орта Азиялық қалалардың мәулі бақтарындағы алуан жемістер мен рухани
гүлдерінен гөрі даладағы қызғалдақ пен қымыздық иісі анқиды. Ахмет Яссауи
щығармалары тек қазақ еліне ғана емес ,бүкіл түрік тілдес халықтарға
ортақ рухани мұра екені бәрімізге мәлім.

Яссауи өз ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.