ҚАЗАҚСТАНДЫҚТАРДЫҢ ПАРТИЗАН ҚОҒАЛЫСЫНА ҚАТЫСУЫ

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАНДЫҚТАРДЫҢ ПАРТИЗАН ҚОҒАЛЫСЫНА ҚАТЫСУЫ

Оккупацияланған аудандардағы партизан қозғалысы. Фашистік агрессорларға қарсы Отан соғысы бүкіл халықтық соғыс болды. Жау уақытша басып алған аудандарда жаппай партизан қозғалысы басталып, бұл қозғалысты ұйымдастырушы Коммуинстік партия болды. СССР Халық Компссарлары Советі мен Орталық Комитетін 1941 жылғы 29 июньде Директивасында, ВҚГІ(б) Орталық Коминистік 1941 жылғы 18 июльдегі каулысында және баска да документтерге Совет Одағының жау уақытша оккупациялаған территориясында партизандар қозғалысын өрістетудің және астыртын ұйымдардың қимыл - әрекеттерінің нақты программасы баяндалады. Астыртын партия және комсомол ұйымдары жау оккупациясының қиын жағдайында халықтың арасында саяси жұмыс жүргізіп, астыртын газеттер шығарады. Листовкалармен тартаты, оккупанттар орнатқан «жаңа тәртіптің» мәнін әйгілеген әшкерелейді.

Гитлершіл жыртқыштарға қарсы халықтық соғыс өрістетеді. 1943 жылдың аяғына таман миллионнан астам совет адамдары СССР-дің жау уақытша оккупациялаған территоряясында партизандық күрес жүргізді. Партизан қозғалысында халыктың барлық топтарды, әр жастағы адамдар, ерлер, әйелдер мен балалар қатысты.

Партизандардың қимылын Совст армиясымен үйлестіру мақсатында ВКП(б) Орталық Комитетінің шешімі бойынша партизан қозғалысының орталық штабы құрылды. Партизан қозғалысының Орталық штабының және жау оккупацпялаған аймақтағы одақтас республикалар Компартиялары Орталық Комитеттерінің, облыстық партия комитеттерінің басшылығымен жұмыс істеген партизан қозғалысының республикалық және облыстық шт-абтары құрылды.

Жау әскерлерінің терең тылында -Ленинград облысында, Брянск ормандарында, Белоруссияда, Украинада партлзандардың тірек базалары болған партизан өлкелері пайда болды Совет партизандары мен астыртын жұмыс жүргізушілері соғыс жылдарында өлтіргені, тұтқынға алғаны және жараланғаны бар бір жарым миллион гитлершіл солдаттарды, офицерлерді, оккупациялық әкімшіліктің чиновниктерін, колонистерді катардан шығарды. Олар соғыс техиикасын, дұшпаннан соғыс объектілерін жойып, поездарды құлатуды ұйымдастырды, темір жол көпірлерін бұзып, темір жол линияларын, байланыс линияларын, т. б. істен шығарды.

Халық кегін алушылардың қатарында көптеген ұлттар өкілдерінің болуы жау тылындағы шын мәніндегі бүкіл халықтық күрестің өзіне тән бір синаты болып табылады Мысалы, Украинаның партизан отрядтары мен кұрамаларында СССР-дің 62 ұлтының өкілдері жауға қарсы шайқасты.

М И ІІІукаевтің партизан кұрамасында 79 қазақ, ал екі мәрте Совет Одағының Батыры С А Ковпактың партизан кұрамасында 70-тен астам қазақстандық, оның ішінде 56 қазақ болды. Украинаның партизан құрамалары мен отрядтарында 1500 қазақ соғысты Ленинград облысы партизандарының құрамында 220 дан астам Смоленск өңіріндеп 15 партизан отряды мен бригадасында 270 тен астам Қазақстандық соғысы Белоруссияның әр түрлі аудандарында шайқасқан 65 отряд пен бригаданың қатарында 1, 5 мың Қазакстандық болды.

Украина мен Белоруссиядағы Қазақстандық-партизанда Партизандар отрядтарын, дивсрсиялық топтарды табан ерік - жігері мол адамдар, шебер коммунист-ұйымдастыршылар басқарды Олардың арасында Қазақстаннан келген коммунистер де көп болатын Мәсслен, мұғалім, Павлодар облыстық халыққа білім беру бөлімнің инспекторы Қ Қаисеиов 1941 жылдың ноябрінде жау тылына түсіріліп, Киев облысының Ржищев ауданындағы партизан отрядын ұйымдастырушылардың бірі болды Бірнеше ұсақ отряд Чапаев атындағы ірі партизан құрамасы болып қосылғаннан кейін Қ Қаисенов құрама отряддының бірі баскарды. Чапаев атындағы құрама Ржищев, және Борисполь аудандарының территорнясында гитлершілдерге елеулі соққылар берді

Кейінен командованиенің тапкырмасы бойынша ол жаңатан отряд ұйым-дастытып, Батыс Украина мен Молдавия территориясында оккупанттарға қарсы күрес жүргізеді.

Киев партизандары арасында Қарағанды облысынын Колхознос селосынан келген «Ленин орденімен наградталған взвод комалдирі

Д И. Сачава, Талдықорған облысының Лепсі селосынан келген Қыл ту орденімен наградталғанвзвод командирі П. С: Шленский табандылықпен және ерлікпен шайқасты. Сондай - ақ қазақстандықтар Н. А. Калачев, И. Т. Сердюк, Н. Н. Чебетарев, және басқалары жауға қарсы аянбай күрестті.

«Сыдықов жолдас - мейлінше ержүрек қопарғыш . . . Оның жеке есебінде жаудың күйрстілген үш эшелоны бар . . . 65 фашист солдаты мен офицерін өлтірді. Оның басшылығымен рота жаудың адам күші мей техникасы тиелген

Көкшетау облысын Щучьс ауданынан келген X. Ысмағұловта Чернак атындағы отрядта өзінің ержүрек взвод командирі екенін көрсетті. Ол жауға қарсы 25 рет жауынгерлік шайқаска катысып, 70 гитлершіні жойды.

Могилев облысының Круглянск және Быховск аудандарында қимыл жасаған 425-Қызыл партизан полкі жүздеген гитлершілерді жер жастандырды. Қазақстандық Ф. Ф. Сухов осы полктің ұйымдастырушылары мен командирлерінің бірі болды. Ф. Ф. Суховтың партизан полкі дұшпанның 21 эшелопын құлатып, 32 гартизон мен болыс басқармасын талкандады. 425-полктің партизаны Г. К. Омаров табанды патриот-коммунитет екенін көрсетті. Казақстандық партизандар Т. Жанкелдин, Е. Сагынов және

Л. Бондаренко «Дядя Коля» бригадасының тарихына гитлершіл оккупанттары қарсы қаһармандық күрестің жарқын беттерін косты. Жау тылында жаралы болып қалған Т. Жанкелдин Белоруссияның астыртын қимыл жасаушыларымен байланысты. Содан соң ол «Коммунар» партизандар отрядының шағын бөлімшесін басқарып, көптегсн ұрыс операцияларына катысты. Борнсов қалалық астыртын комсомол комитетінің мүшесі болған ол партизандар мен жергілікті халық арасында саяси жұмыс жүргізді. Көп ұзамай ол бригада комиссарының орынбасары қызметіне жоғарылатылды.

Минск облысының Борисов ауданындағы Щорс атындағы бригаданың «Большевик» патизандар отрядының жауынгер комиссары коммуинст В. Б. Оразбасвты атап айтуға болады. Зор саяси-тәрбие жұмысымен қатар ол жау гаризондарын талқандау жөніндегі «98 жауынгерлік нәтижелі операциялар» өткізуге басшылық жасады. Ол дәрежелі Отан соғысы орденімен және дәрежелі «Отан соғысы партизанына» медалімен наградталды.

Могилев, содан кейін Брест облысында қимыл жасаған 8-партизандар бригадасының құрамында 38 қазақстандық шайқасты. Көптеген қазақстандықтар жау тылында арнаулы тапсырмалар орындады. Мысалы, комсомол мүшесі Ы. Байсейітова радистердін арнаулы курсын бітірген соң партнзандар қозғалысының Болорусс штабының қарамағына келді. Жас партизан қыз тек радист міндетін ғана емес, сонымен біргс барлау сипатындағы тапсырмаларды орындап, ұрыстарға қатысты. Командованиенің жауапты тапсырмаларын ойдағыдай орындағаны үшін Отан оны Кызыл Жұлдыз орденімен наградтады.

Минск облысыныц Лагойск ауданында «Болыпсвик» партизандар отряды құрамында I дәрежелі «Отан соғысы партизанына» медалімен наградталған енді бір қазақ қызы комсомол мүшесі Т. Жұмабасва табандылықпен шайкасты.

Қазақстандық партизандар РСФСР-дің батыс және солтүстік-батыс облыстарында. Орел өңірі мен Брянск ормандарында кимыл жасаған Фрунзе атындағы партизан отрядында алматылык А. Нұрымбаев бір жарым жылдан астам жаумыс жөніндегі. Ол қопарғыш және барлау-дивсрсиялық топтың саяси жұмыс жөніндегі жетекшісінің орынбасары болды.

Алғашында Смоленск мен Витебек аралығында, кеніннен Великие Луки ормандарында, Пепо қаласы ауданыпда қимыл жасаған В. Г. ІЦупахинні партизан отрядында қазақстандықтар М. Ефремов пен Көшекбаев оккупанттарға қарсы өжеттілікпен шайқасты. 1941 жылдың октябрь-ноябрь айларында олар аты аңызға айналған қаһарман қыз Лиза Чайкинамен бірге талай рет жауынгерлік операцияларға катысты.

1944 жылдың ионь айында Палик көлі маңында гитлершілдер бірнеше партизан отрядын қоршауға алды. Партизандар табандылықпен аянбай шайқасқанымен, олардың жағдайы өте-мөте ауыр болды. Күші басым дұшпан қоршау құрсауын қусыра түсті. Ендігі жол - бұзып өту ғана. 1944 жылдың 15 июнінде Ф. Ф. Озмитель мен Б. Галушкин бұзып өту үшін шабуылдаушы топтарды басқарды. Кескілесксн ұрыстарда партизандар қор-шаудың үш құрсауын бұзып өтті, бірак Ф. Озмитель мен Б. Галушкин ауыр жараланды. Қансыраған олар қоршаулан шыкқан партизандарға одан әрі көмектесті. Олардын оқ-дәрісі таусылған кезде қарақшылар батырларға бас салды. Ф. Озмитсль мен Б. Галушкин соңғы гранатамен өздері де мерт болып, бір топ фашистерді құртты. Ф. Озмитель мек Б. Галушкинге қаза тапқаннан кейін Совет Одағының Батыры атағы берілді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.