Мектепте еңбекке тәрбиелеу - тәрбиенің жалпы жүйесінің құрамды бөлігі

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 44 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

1. Тақырыбымыздың актуальдығы қазіргі замандағы бастауыш сыныптардағы негізгі және қажетті сабақтарда түрлі еңбек элементтерін пайдаланудан туындайды.

2. Еңбегіміздің зерттеу объектісі оқушы, ал кеңінен айтқанда оқушыға сабақты меңгеруде еңбекке баулу элементтерін пайдаланудың әдістерімен жолдарын белгіледі.

3. Мақсаты:

- Жас ұрпақтың дене және ақыл-ой еңбегіне деген қатынасын, өмірде еңбекті қажетсінуін тәрбиелеу.

- Жас ұрпақтың бойында адалдық және адамгершілік қасиеттерін қалыптастыру.

- Еңбек әдістері арқылы баланы қызықтыра отырып, баланың денсаулығын нығайтып, халықтың әдет-ғұрып, салт-дәстүрін білу дағдыларын дамыта түсу.

- Оқушыларды пайдалы іске, мәдениетті сөйлеуге тапқырлыққа, ептілікпен күштілікке, бірлесіп қызмет атқаруға, төзімділікке тәрбиелеу.

- Еңбектану кезінде оқушылардың жеке басының тазалығымен ұқыптылығына көңіл аудару, мәдени-гигиеналық дағдыларды бойында қалыптастыру.

- Оқушыларды ізденімпаздыққа, зейінділікке, тапқырлыққа деген қызығушылықтарын арттыру. Олардың рухани жетілуімен табиғи өсуін, және халықтың салтын үйренуге, табиғат құбылысын тануға, бабаларымыздың мирас болып қалған рухани асыл қазыналарын құрметтеуге үйрету, эстетикалық мәдениетін қалыптастыру, ұлттық салт-сананы бойына сіңіру.

4. Міндеті:

- Жастардың организмін дамыта отырып, сан қилы дене еңбегінің түрлерімен салыстыру;

- Оқу еңбегіне қызықтыру, үйрену, оған дағдыландыру;

- Шығармашылық еңбек дегенді түсіндіру, нәтижесін таныту, оны пайдалануды, бағалауды үйрету;

- Саналыда, сапалыда еңбек етуге әдеттендіру, өйткені еңбек қоғамның экономикалық байлығын арттырудың көзі;

- Еңбек ету іскерлігін дағдысын дамыту;

- Еңбегінің нәтижесіне, азда болса жеткен табысына қанағаттану, қуану сезімін дамыту;

- Еңбек мәдениетін сақтауға, еңбек уақытын, еңбек материалын үнемдеуге, ұқыптылықпен жұмсауға үйрету;

- Қабілетіне қарай-мамандыққа ие болуына бағыт беру;

- Еңбек белсенділік, бастамашылдық, ұйымшылдық, оны жоспарлай білушілік мүмкіндіктерін дамыту.

5. Жету жолдары:

а) Сабақта еңбектену арқылы еңбекке баулу әдістерін жеке-жеке қарастыру.

б) Оқушылардың еңбек арқылы еңбекке бейімділігін зерттеу.

в) Теориялық материалдарды салыстырмалы ретке келтіру.

г) Сабақта еңбек элементтерін пайдалану нәтижесінде туындайтын мәселелерді қорыта отырып, тұжырымдама жасау.

д) Оқу үрдісіндегі жұмыстардың нәтижесінде практикалық және теориялық оқу-тәрбие жұмыстарындағы орындарын анықтау.

6. Негізгі идея: (гипотеза)

Еңбектану еңбек әдістерін сабақта неғұрлым зерттесе, соғұрлым олардың мазмұндық жағы тереңдей түседі.

7. Жұмысымыздағы қолданылатын әдістер: анализ, синтез

8. Теориялық, практикалық құндылығы педагогтарға қолданбалы материал бола алады.

Еңбектану, балалық кезеңінен басталады. Тәрбиелікке оқыту үшін мектепке арналған бағдарламаны басшылыққа алу керек.

Бағдарламаға сүйене отырып, балалардың психикалық дамуы, өмірге көзқарасы, оқушылардың бір-бірімен қарым қатынас еңбектенуге ынтасы, өзіне-өзі қызмет ету дағдысын қалыптастыру көзделеді. Әр пәннің мазмұнына білімділік, тәрбиелік және балалардың еңбектену әрекетін дамыту кіреді.

Еңбек - адам өз қажеттерін қанағаттандыру үшін табиғат заттарының түрін өзгертуге және оларды өз қажетіне бейімдеуге бағытталған мақсатқа сай істелетін қызметі, қоғам өмір сүруінің негізгі адамзат тіршілігінің мәңгілік табиғи шарты.

Еңбек - адамның өзін де қалыптастырады.

Еңбек - адамдардың сыртқы ортаға бейімделуінің тарихи процесі.

Еңбек - барлық уақытта қоғамдық еңбек болып табылады, ол қоғам байлығын жасайды. Нәтижесінде қоғам өркендейді, экономикасы нығаяды, халықтың тұрмыс ахуалы жақсарады.

Еңбек - жеке адамның өркендеуіне, санасымен қайратының қалыптасуына әсер етеді.

Еңбек - өмір сүруші адамның өркендеуіне, әр жақтылы әсер етеді. Адамның адалдық бейнесінде, санасы мен қайраты да еңбек әдістерінің ықпалында қалыптасып жетіледі. Еңбек адам баласын рухани байытып, оның мәдени өмірінің мол қазынасын жасайды.

Еңбек үстінде оқушының іскерлік қабілеті, күш-қайраты, мінез-құлқы қалыптасады. Еңбек арқылы баланың білімі артады, дүниеге көзқарасы тереңдей түседі.

Адам үшін, адамның өмір сүруі үшін негізгі қажеттілік - еңбек .

Педагогика ғылымында еңбек тәрбиесінің оқу үрдісінде алатын орны туралы зерттеліп жүрген еңбектер аз емес. Себебі оқу, еңбек іс-әрекеттерімен бірге адамның өмір сүруінің маңызды бір түрі. Енді оқушылар еңбегінің түрлерін мынадай кесте арқылы көрсетуге болады:

«Еңбек» ұғымына түсініктеме берсек бұл адамның өз қажеттерін қанағаттандыру үшін табиғат заттарының түрін өзгертуге және оларды өз қажетіне бейімдеуге бағытталған мақсатқа сай істелетін қызметі, қоғамның өмір сүруінің негізі, адамзат тіршілігінің мәңгілік табиғи шарты.

Адамзат тәжірибесінде еңбек тәрбиесі мынадай қызметтерді атқарады.

өнімділік
коммуникативтік қарым-қатынас
диагностикалық (еңбек барысында өзін-өзі тану)
коррекциялық (өзін-өзі түзету)
әлеуметтендіру

Әлі де болса еңбек тәрбиесінің адамдардың дамуына, қалыптасуына тәрбиесіне байланысты функциялар анықталуда.

Еңбек арқылы балалар өмірден көптеген мәліметтер алып, білімін, күшін, қайратын жетілдіреді.

Еңбек бір қарағанда қарапайымда, күрделі әрекет іспеттес. Ол міндетті түрде жеке немесе ұжымдық әрекет.

Еңбектің, еңбек тәрбиесінің өзіне тән мотивтері болады. Мысалы: мазмұндық, оқушының өмірге деген көзқарасын болашақ еңбек жолын дұрыс таңдауға бағыт бағдар беруде зор маңыздылық атқарады.

Еңбектену еңбек тәрбиесі арқылы бала өз қасиетін қалай қанағаттандыра алатынын, неге, және қандай қабілеті бар екенін байқап көреді.

Еңбек тәрбиесі баланың жеке басының ұқыпты болуына көңіл аудару, дағдыландыру, және зейіндігін байқағыштығын арттырумен қатар, ерік сезімі түрлерінде дамытады.

Еңбек тәрбиесі проблемасымен шұғылданған көрнекті ғалымдар К. Д. Ушинский, Е. И. Тихеева, Е. А. Аркин, А. Л. Усова, А. С. Макаренколардың айтуынша: баланы еңбекке, еңбек тәрбиесінің міндеттеріне үйрететін болсақ олар: еңбек сүйгіштік еңбекті құрметтеу, еңбек ету дағдысымен шеберліктерін қалыптастыру көзделген.

Бастауыш мектеп 2005ж №11 (16 бет)

І. Еңбек тәрбиесі туралы түсінік. Адамның адам болып қалыптсауының құралы - еңбек. Еңбектің нәтижелі болуы әр адамның еңбекке саналы қатынасына байланысты. Олай болса, бүгінгі таңдағы қоғам қажеттілігі - жас ұрпақтың бойында еңбекке ынталылықты, құштарлықты тәрбиелеу, болашақ еңбек жолын дұрыс таңдауға бағыт-бағдар беру. Баланың жеке басының еңбекке бейім болып өсуі, оны еңбекке дұрыс баулудың нәтижесі.

Тәрбие адамның ақыл-ойын дамытатын белгілі бір мағлұматтар беріп қана қоймайды, күнделікті өмірінде қимыл-әрекетін қамтамасыз етеді. Барлық денесінің қозғалысқа түсіп, бұлшық еттерінің дамуына, сомдануына, ми талшықтарының өсуіне мүмкіндік тудырады. Баланың жас шағында алған дене тәрбиесінің әсерінен еңбекке деген ынтасы өсіп те, өшіп те қалуы мүмкін. Сондықтан баланы жас кезінен ұқыптылыққа баулып қарапайым еңбекке үйрету, мінез-құлқының еңбекке бағытталуын қамтамасыз етіп тәрбиелеу жөн.

Еңбек тәрбиесінің мақсаты - жас ұрпақтың дене және ақыл-ой еңбегіне деген дұрыс қатынасын, өмірде еңбекті қажетсінуін тәрбиелеу.

Еңбек тәрбиесінің міндеттері:

- Жастардың организмін дамыта отырып, сан қилы дене еңбегінің түрлерімен таныстыру.

- Оқу еңбегіне қызықтыру, үйрету; Оған дағдыландыру.

- Шығармашылық еңбек дегенді түсіндіру, нәтижесін таныту, оны пайдалануды, бағалауды үйрету.

- Еңбегінің нәтижесіне, аз да болса жеткен табысына қанағаттану, қуану сезімін дамыту.

- Саналы да, сапалы да еңбек етуге әдеттендіру, өйткені еңбек қоғамның экономикалық байлығын арттырудың көзі.

- Еңбек ету іскерлігін, дағдысын дамыту.

- Еңбек мәдениетін сақтауға, еңбек уақытын, еңбек материалын үнемдеуге, ұқыптылықпен жұмсауға үйрету.

- Қабілетіне қарай мамандыққа ие болуына бағыт бері.

- Еңбекке белсенділік, бастамашылдық, ұйымдастырушылық, оны жоспарлай білушілік мүмкіндіктерін дамыту.

- Жас ұрпақты еңбек арқылы адамдық және адамгершілік қасиеттерін қалыптастыру.

Еңбек тәрбиесі барлық халықтар мен ұлттардың дәстүрлі

Бастауыш мектеп 1999ж (57бет)

халықтың педагогикасының негізгі құрамдас бөлігі ретінде дамыған. Мысалы, қазақ халқының дәстүрлі тәлім-тәрбие беру жүйесінде жас кезінен бастап еңбекке, белгілі бір кәсіпке баулынған әрбір жас сәби

«Еңбек етсең ерінбей, тояды қарның тіленбей» деген мақал рухында тәрбиеленген (қ. Халықтық педагогика) . 18 ғасырдың ағартушылары

(Ж. Ж. Руссо, И. Г. Пестолоций) оқыту мен Еңбек тәрбиесін ұштастыру мәселесін алғаш рет ғылыми тұрғыдан талдады. Қазақстанның халыққа білім беру жүйесінде еңбек тәрбиесі отбасында, мектепте, мектептен тыс мекемелерде жүзеге асады. Отбасында бала кішкене кезінен еңбек тапсырмаларын орындаауға, еңбекқорлыққа, төзімділікке баулынады. Еңбек тәрбиесі мектепте білім берумен тығыз байланыста жүзеге асады. Оқу еңбегінің барысында балада ұқыптылық, еңбекқорлық, еңбек ету дағдысы қалыптасады. Оқушылардың жас ерекшеліктеріне қарай оқу процесінде өзіне-өзі қызмет ету, оқу құралдарын дайындау, мектеп үйін жөндеу, табиғатты қорғау, т. б. қоғамдық пайдалы жұмысқа қатысуы олардың ой-өрісінің кеңеюіне, қабілеттіліктерінің, бейімділіктерінің дамуына мүмкіндік жасайды. Педагогика ғалымы еңбек тәрбиесін жас ұрпақты отбасы мен мектепте тәрбиелеудің жалпы үрдісінің бір бөлігі ретінде қарастырады. Оқушыларды еңбек етуге, еңбекқорлыққа баулу, оларға кәсіптік бағдар беру қазіргі таңда барлық оқу жүйесінде оқушы әрекетінің белсенділігін қамтамасыз етудің бәр тәсілі болып табылады.

Жас ұрпақтың мінез-құлқындағы еңбекке бағыт алуы мектептен көп бұрын отбасында, өзіне-өзі қызмет ету, табиғаттағы еңбек, тұрмыстық-шаруашылық еңбек, ойын баласы кезеңінен басталады да, мектепте білім негіздерін игеру және сыныптан тыс тәрбие үрдістері кезінде жалғастырылады.

Қазақ халқы ежелден ұл бала мен қыз баланың тәрбиесін отбасында іске асырған. Тәрбиеге бүкіл ауыл адамдары қалыс қалмай қатысып, баланың теріс жолға түспеуіне мүмкіндік жасаған. Ұлды төрт түлікті бағып баптауға, отын шауып тамақ тасуға, құсбегілікке, аңшылыққа, ат құлағында ойнауға, қолөнер шеберлігіне, аталары мен әкелері баулыса, қызды үй жұмысын, қолөнер жұмыстарын (тігу, тоқу, ою-өрнек т. б. ) атқаруға, яғни отбасының жұмыстарына баулыған. «Ата көрген - оқ жанар, ана көрген - тон пішер» деген мәтелдің мәні де осында жатыр. Қыз баланы болашақ ана, бала тәрбиешісі, отбасының ұйтқысы, алтын діңгегі деп түсінген халқымыз оның өнегелі, өнерлі, ақылды,

Бастауыш мектеп 1999ж (58 бет)

тапқыр, еңбексүйгіш болып өсуіне ерекше мән беріп, қыз баланы қатты құрметтеген. «Ұлың өссе - мұратың, қызың өссе - жұратың», «Ұлың өссе - ұрпақ, қызың өссе - ырыс», «Ұлың өссе, күндей боласың, - деп тіле, қызың өссе, күндей боласың, - деп тіле», «Ұлға отыз үйден, қызға қырық үйден тыю», «Абыройыңның қадірін қызың өскенде білесің!» - деп тәрбие нәтижесін ұл-қызың өскенде байқайсың, еңбегіңнің жемісін ұлыңнан көресің деп «Үйінде ұл-қызы бардың көгінде сөнбес жұлдызы бар» екенін танытқан. Сондай-ақ халық жастарды кәсіпті игеруге тәрбиелеу, әсіресе төрттүлік мал бағуға үйрету, аңшылыққа, саяткершілікке, мергендікке баулып, ептілікке, қырағылыққа, шапшаңдыққа жаттықтырған. Өйткені жастардың жеңіл өмір сүруі, біреудің еңбегінің арқасында өмір сүруі, күн көруі адамгершілік, имандылық қағидаларымен сыйыспайды деп дәлелдеген. Жас ұрпақты ой еңбегі мен дене еңбегіне шығармашылықпен кірісетіндей етіп тәрбиелеу, еңбекті дәріптеу, еңбек адамын үлгі ету, күнделікті өмірдегі ата-ананың еңбекке деген қатынасы, бірден-бір тәрбие әдісі болып табылады. Адам өміріндегі еңбектің алатын орны туралы халық даналығында: «Еңбегімен ер көгерер», «Еңбек мұратқа жеткізер, ерлік елдікке жеткізер», «Еңбексіз өмір - сөнген көмір», «Ер дәулеті - еңбек», «Еңбек - адамның екінші анасы», «Еңбегі аздың, өнбегі аз» - деген тұжырымдар адам өміріндегі еңбектің рөлін дөп басып танытады.

Сондай-ақ «Бақыт кілті - еңбекте» - деп түсінген халқымыз. «Еңбек пен өнердің егіз» екенін тәжірибеде дәлелдеген. Күнделікті өмір тіршілігінде киім-кешек, төсек-орын, ыдыс-аяқ, үй жиһаздары мен әсемдік бұйымдарын, т. б. қол өнер еңбегі арқылы жасап пайдаланған.

Сондықтан да халық «Шебердің қолы ортақ», «Ұсталы ел озар», «Өнер - таусылмас азық - жұтамас байлық», «Ісмердің байлығы қолында», «Өнерлінің қолы алтын», - деп қолөнер еңбегін ел қажетіне жұмсау, сол арқылы мұратына жету, өнер байлығының көзін ашу керек екенін, оның бәрі еңбек арқылы орындалатынын жас ұрпаққа жеткізуді мақсат еткен. Бүгінгі таңда орта білім беретін мектептерде және арнаулы орта білім беретін мектептерде «Еңбекке оқыту» дәрісінің бағдарламасы бойынша еңбек туралы, оның өнімі жайлы білім, оның кәсіби маңызы туралы түсінік беріп, шығармашылық іс-әрекеттерге үйретеді. Жастардың еңбекке ынтасы мен қалауын ескере отырып, ұл бала тәрбиесі мен қыз бала тәрбиесін жекелей қарап, мектеп шаруашылықтарында көкөніс,

Бастауыш мектеп 1999ж (59 бет)

жеміс, гүл өсіру сияқты еңбек түрлерін іске асыру ұйымдастырылуда. Техника тілін, экономика мен өндірісті ұйымдастыру ісін, халықтық қолөнерді (зергерлік, қосалқы қолданбалы бейнелеу) үйретуді меңзейді. Оқушылар өз қалауынша ағаш, мата, т. б. өңдеу, аспазшылық, тоқымашылық, тұрмыс қажетіне қажетті техниканы жөндеу, т. б. еңбек түрлері бойынша арнайы дайындықтан өтеді.

Еңбекке оқыту мен тәрбиелеудің нәтижесінде қалыптасқан білім мен білік, дағды мен іскерлік жастардың өмірге, еңбекке құштарлығын арттырып, мүмкіндігін дамытатын сенімді құралына айналдырады. Жастарды болашақ мамандығына, икемділігіне сәйкес тәжірибелік еңбекке дайындау, оларға еңбек етудің дағдыларын игерту, сынып жетекшісінің басты парызы.

Білім негіздерін үйренудің өзі - оқушыларды еңбекке тәрбиелеудің негізгі құралы. Оқу - үлкен ой еңбегі. Ол - оқушының қоғам, халық, ата-ана алдындағы жауапты міндеті. Оқушыларды жүйелі оқу еңбегіне үйрету - кітаппен жұмыс, зертханалық жұмыстарды орындау, бақылау, өздігінен жұмыс істей алу қабілетін дамыту, дағдысын қалыптастыру, жұмыс орнын таза ұстау - еңбек тәрбиесінің міндеттерінің бірі.

Көпшілікпен жүргізілетін сыныптан тыс тәрбие жұмыстарында әр оқушыға жеке тапсырма беру тәсілі маңызды орын алады. Еңбек озаттары туралы баяндамалар, әңгімелер, диспуттар, кештер, кездесулер сияқты, т. б. тәрбие түрлері, көркемөнерпаздар үйірмесінің сан салалы жұмыстарына оқушыларды қатыстыру, оларды тиімді өткізудің мәні зор.

Бастауыш мектеп 1999ж (60 бет)

І. І. Адам тұлғасы дамуында еңбектің рөлі. Адамның жан-жақты және үйлесімді дамуында еңбек шешуші факторлардың бірі. Ал халық педагогикасында еңбекті озық тәрбие жүйесінің күре тамыры деп қарастырады. Адам еңбекпен дамымайды, кері кетеді, азады.

Еңбек арқылы адамның денесі, көзқарасы, эстетикалық және ақыл-ой деңгейі дамып, жетіледі, еңбектің мәні және құндылығы артады.

Балалар мен жастардың еңбек тәрбиесі ежелден-ақ ата-ана парызы, бүкіл халық міндеті болды.

Халық еңбекті асыл мұрат деңгейінде қарады. Адам өміріне жан және тән сұлулығын еңбекте ғана көрсете алатындығына назар аударады. Сондықтан да баланы еңбекке тәрбиелей отырып үйелменің қасиетті борышы. Жас ұрпақтың еңбекке қатынасы халық ауыз әдебиетінің өзекті мәселесі ретінде жырлайды.

Жас ұрпақты халқымыз жалпы еңбек сүйгіштікке тәрбиелеп отырып, «он саусағынан өнері тамған» нақты кәсіпті көздеді. Бұл жерде еңбек дағдыларын меңгертуге жігерліктің қажет екенін жақсы түсінді. Еңбек сапасы жоғары көрсеткіш ретінде алынды.

Еңбек, адамның еңбекке қатынасы тақырыптары аңыз әңгімелер, ертегілер, мақал-мәтелдер және ән-жырлардың нұсқауы болды.

Халық педагогикасынан орын алған еңбек және еңбекке тәрбиелеу көзқарастары қазіргі педагогика теориясындағы принциптермен ұштасып жатыр.

Еркін еңбек барысында өзінің және бүкіл қоғам мүшелерінің қажеттілігін қанағаттандыру үшін адам материалдық және рухани құндылықты жасайды. Шығармашылық еңбек барысында адам өз күшінің шамасын және қабілетін анықтайды. Неғұрлым адам өз еңбегінің қоғамдық маңызына терең түсінсе, соғұрлым оның жұмысы нәтижелі, өз басының бақыты толыса түседі.

Қоғамның ең басты талаптарының бірі - әр азаматтың өмірде не орнында толық күш-жігерін жұмсап, қоғамдық байлықты жасай түсуге еңбек үлесін қосуы, еңбекке адал, саналы қатынасы қоғамның өмір салтының алғы шарты болып табылады. Ол және адам еңбекке лайықты тәрбиеленуі керек. Осы заманғы еңбекпен біліммен қаруланған, белсенді және қоғамдық іс-әрекеттерге жан-жақты даярланған еңбек адамын қалыптастыратын әлеуметтік тәрбие институттарының негізгісі - жалпы орта білім берудің политехникалық еңбек мектебі. Мектепте еңбекке тәрбиелеу - тәрбиенің жалпы жүйесінің құрамды бөлігі.

Педагогика Ж. Б. Қоянбаев, Р. М. Қоянбаев Алматы 2004ж

Еңбекке тәрбиелеу, баулу және кәсіптік бағдар, мектеп оқырмандарының еңбекке пайдалы, өнімді еңбекке тікелей қатысы оқуға деген саналы көзқарасты тәрбиелеудің, азамат болып өсуін, жеке адамды адамгершілік және зиялылық жағынан қалыптастырудың негізгі көзі болып табылады. Осымен қатар адам еңбек тәрбиесінің мақсаты деп түсінуіміз қажет.

Мектепте еңбекке тәрбиелеудің басты міндеттері: біріншіден, еңбекке сүйіспеншілік пен адамдарына құрметпен қарау; екіншіден, оқушыларды халық шаруашылығының салаларында еңбектің түрлерімен таныстыру, еңбек іс-әрекетінің бастысы олардың дағдысы мен іскерлігін қалыптастыру; үшіншіден, мамандықты таңдауға дайындау.

Жасөспірімді, еңбекке тәрбиелеудің жалпы міндеттері мен жеке міндеттерді орындау арқылы іске асырылады. Олар: еңбекке психологиялық және практикалық тұрғыларынан; оқушылардың еңбек дағдыларын қалыптастыру; еңбек мәдениеті дағдыларын дарыту, оқушылардың ынтасын және қабілетін дамыту.

Балаларды еңбекке психологиялық тұрғыдан дайындау - бұл қоғам үшін оқушылардың пайдалы еңбекке даярлығын және талаптануын тәрбиелеу, еңбекті өз бетімен, өз еркімен ынталанып орындауға үйрету. Бұл өте күрделі процесс мұнда оқушылардың әдеті, сезімі қалыптасады. Мысалы, балалар адамдардың табысты еңбегіне масаттанады немесе адал еңбеккерлердің есебінен келген адамдарды жаны сүймейді, жек көреді, керек десе олармен күресуге де даяр тұрады. Бұл процесс екі фактордың ықпалымен жүзеге асырылады: объективтік фактор қоғамның материалдық-техникалық базасын және жаңа қоғамдық қатынастарды жасау. Осының негізінде әдет, моральдық нормаларын бекітеді. Субъективтік фактор - адамның еңбектің маңызына терең түсінуі және ішкі сезімнің әмірімен өзінің борышын орындауы.

Еңбек етуге әдеттену - бұл жай ғана еңбекке үйрену емес, бұл адамгершілікті адам тәрбиесінің жоғары деңгейі, еңбек процесіне құштарлық, еңбек етуге әзірлік, жұмысты істей білу, - деді Н. К. Крупская, - демек өз күшіңді және басқалардың күшін және жұмыстың барлық жағдайын есептей білу.

Ең бастысы балаларды еңбекке даярлауды 1-сыныптан, үйелменде балалық шақтан бастау, оларды еңбек түрлеріне қатыстыра отырып, еңбектің адамды қайратты және бақытты ететіндігіне сенімін қалыптастыру.

Педагогика Ж. Б. Қоянбаев, Р. М. Қоянбаев Алматы 2004ж

Сонымен, оқыту және тәрбие жұмысының барлық жүйе оқушыларды еңбекке психологиялық және практикалық тұрғыдан дайындау міндеттерін шешуге бағытталуы қажет.

Оқушылардың ұжымдық еңбек дағдыларын қалыптастырудың маңызы өте зор. Ұжымдық еңбекте балалардың қабілеті, дарындылығы толық ашыла бастайды, ұжымдық өмірде терең және мінез-құлықтық әдеттері, дағдылары қалыптасады. Еңбекпен достық, жолдастық өзара көмек және жауапкершілік нығайту. Әркімнің қылықтары ұжымдық өмір нормалары тұрғысынан бағаланады.

Осылардың барлығы ұжымдық сынып өмірінде, оқушылардың өндірістік бригадаларында байқалады. Егер ұжымдық еңбектің дағдылары оқушының бойында қалыптасса, ол мектепті бітіргеннен кейін қандай да бір жағдайда болмасын ұжымдық қатынаста нормаларын және жолдастық өзара көмекті әр уақытта қолдайды.

Еңбек мәдениеті дағдыларын дарыту басты мәселелердің бірі. Еңбек мәдениетінің көрсеткіші: жұмысты сапалы және тиімді істеу, уақытты ұтымды пайдалану, еңбек құралдарына, түрлі материалдарға құнттылықпен қарау. Еңбек мәдениетіне өзін көрсете білу, дербестік, еңбектің демалыспен қабысуы, алдағы жұмыстың негізгі кезеңдерін белгілей білу, еңбек процесін талдау және іс-құжаттарын сауатты жасау жатады.

Балалардың ынтасын және қабілетін дамыту еңбек тәрбиесіндегі жеке міндеттердің бірі. Халық шаруашылығында азаматтарды, роботтарды, компьютерлерді, электрониканы, т. б. қолдану барлық мамандардан жоғары техникалық сауаттылықты талап етеді. Сондықтан оқыту және тәрбие жұмысының барысында оқушылардың ынтасын ғылыми-техникалық білімді жүзеге дамыту және тәрбиелеу қажет.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.