Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 21 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
Кіріспе
І. Қазақстан Республикасы білім беруді дамытудың 2005-2010
жылдардағы жаңа білім беру бағдарламасы.
ІІ. Білім беру жүйесінің жай - күйін талдау.
ІІІ. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері.
ІV. Бағдарламаны іске асрыудан күтілетін нәтижелер.
Қортынды:

Кіріспе
Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2005-2010 жылдарға
арналған мемлекеттік бағдарламасы Қазақстан Республикасы Президентінің 2004
жылғы 19 наурыздағы Бәсекеге қабілетті Қазақстан үшін, бәсекеге қабілетті
экономика үшін, бәсекеге қабілетті халық үшін, атты Қазақстан халқына
Жолдауына, Қазақстан Республикасы Президентінің 2001жылғы 4 желтоқсандағы
№735 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының 2010жылға дейінгі
стратегиялық даму жоспарына сәйкес әзірленеді. Бағдарлама білім беру
саласындағы мемлекеттік саясаттың стратегиясын, негізгі бағыттарын,
басымдықтарын, міндеттерін және оны іске асыру тетіктерін айқындайды әрі
Қазақстан Республикасының заңнамасына, білім беру саясатына және әлеуметтік
саясатқа өзгерістермен толықтырулар енгізу үшін негіз болып табылады.
Осы Бағдарламаны әзірлеу жаңа экономикалық және әлеуметтік – мәдени
жағдайларда Қазақстандық білім беру жүйесінің алдында тұрған білім беру
сапасын арттыруға, стратегиялық міндеттерді шешуге бағытталған түбегейлі
қайта өзгертулердің қажеттігінен туындады. Қазақстан Республикасының
әлемдік қоғамдастық нарықтық экономикалы мемлекет ретінде таныды.
Тәуелсіздігінің қысқа тарихы кезеңінде еліміз әлеуметтік қоғамдастыққа
ықпалдаса отырып, экономиккада айтарлықтай өсуге қол жеткізді.
Осы орайда, қоғамдық даму деңгейінің, елдің экономикалық қуаты мен
ұлттық қауыпсіздігінің өлшемдері ретінде білім беру жүйесінің, адам
ресурстарының рөлі мен маңызы арта түседі. Қоғамдық қатынастар жүйесіндегі
өзгерістер білім беруді, одан ұтқырлықты, жаңа тарихи кезеңінің болмысына
барабар әрекет етуді және экономиканың даму қажеттіліктеріне сай болуды
талап ете отырып әсерін тигізеді.

І. Қоғамдағы қазіргі кездегі қайта құрулар, экономиканы дамытудағы жаңа
стратегиялық бағдарлар, қоғамның ашықтығы,оның жедел ақпараттануы мен
қарқынды дамуы білім беруге қойылатын талаптарды түбегейлі өзгертті.
Әлемнің жетекші елдерінің көпшілігінің білім беру жүйесі білім берудің
мақсатын, мазмұны мен технологияларын оның нәтижесіне қарап бағалайтын
болды. Білім берудің қазіргі негізгі мақсаты білім алып, білік пен дағды-
машыққа қол жеткізу ғана емес,солардың негізінде дербес, әлеуметтік және
кәсіби біліктілікке ақпаратты өзі іздеп табу,талдау және ұтымды
пайдалану,жылдам өзгеріп жатқан бүгінгі дүниеде лайықты өмір сүру және
жұмыс істеу болып табылады.
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесі әлемде болып жатқан
өзгерістермен онша үндеспей отыр.Қазір педагогикалық қоғамдастықтың алдында
білім берудің жаңа моделін құрудың, сынақтан өткізу мен енгізудің ауқымды
міндеттері тұр, оның жүйесінің негізгі ұстанымдары Қазақстан
Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасында
көрсетілген.
Осы тұжырымдамаға сәйкес мектепке дейінгі тәрбие жүйесін сақтап
қаламыз және дамытамыз деп отырмыз. Оқытудың дамытушылық және ойын
нысандары көзделген мектепалды даярлығымен бес жастағы балалар қамтылатын
болады.
Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, білім берудің жаңа сапасына қол жеткізу
12 жылдық жалпы білім беретін мектептер жағдайында мүмкін болады, ол білім
туралы құжаттардың айырбасталуын, бейімдік оқытуды, көп тілділікті
қамтамасыз етеді.
Қазақстанда 12 жылдық білім беруге көшуді 6 жастан бастау
көзделеді, бұл жас мектепте білім алуға неғұрлым қолайлы, адам дамуының
физиологиялық ерекшеліктеріне сәйкес деп есептелінеді. Бастауыш мектепте
оқу жүктемесін ұлғайтпай-ақ, шетел тілі мен информатика негздері енгізледі.
Негзг мектепте базалық білім беру 10-сыныпта аяқталады, біріктрілген
курстар, алдын ала бейімдік даярлау енгізіледі.
11-12 сыныптарда әлеуметтік-гуманитарлық, жаратылыстану-ғылыми
және техникалық бағыттар бойынша бейімділік даярлау алдындағы жұмыстар
міндетті болып есептелінеді. Кәсіптік мектептер мен лицейлерде білікті
жұмысшы кадрларды даярлау жүзеге асырылады. Бұдан да жоғары біліктілік алу
үшін қосымша бір жылдық оқу мерзімі көзделіп отыр.
Орта білім берудің мазмұны мектеп бітірушінің дербес және лайықты
өмір сүруі, білім алуын едәуір жоғары деңгейде жалғастыруы немесе еңбек
рыногынада өзінің орнын табуы үшін құрылады. Бұл жерде мемлекеттің 12
жылдық ақысыз білім беруге кепіл болатынын айту керек.
ЮНЕСКО-ның ұсынымдамаларына сәйкес орта мектепті бітіргеннен
кейін университеттен тыс білім алу орта білімнен кейінгі жоғарғы емес
білім беру бағдарламалары да кіреді.
Тұжырымдамаға сәйкес колледждерде осы деңгейде білім алу үшін
жастар 12 жылдық білім алғаннан кейін ғана қабылданатын болады. Осы
деңгейдегі білім беру бағдарламалары университеттердің бакалаврлық
бағдарламаларымен сәйкес келетін болады. Диплом оқу бітірушіге екі жылдан
кейін беріледі, ол егер бітіруші бейім бойынша оқуға түсетін болса, жоғарғы
оқу орнының үшінші курсынан бастап оқуын бірден жалғастыруға немесе
алған мамандығы бойынша жұмысқа тұруына мүмкіндік береді.
ІІ. Жоғарғы және жоғарғы оқу орнынан кейінгі білім беру саласында
жоғары білікті мамандар (бакалавр-магистр- PhDдокторы) даярлаудың жаңа
тәсілдері аркылы көп деңгейлі даярлауға көшу және оқытудың кредиттік жүйесі
ұсынылады.
Жоғарғы білім беру өндіріс пен нарықтың жылдам өзгеріп жатқан
жағдайына бейімделген жаңа үлгідегі мамандар даярлауға мүмкіндік беретін
бакалаврлық бағдарламалар арқылы іске асырылатын болады.
Жоғарғы оқу орнынан кейіінгі білім беру қызметін ғылыми және
өндірістік салалары үшін арнайы икемді бағдарламалар бойынша жоғарғы оқу
орындары мен ғылыми-зерттеу институттарының базасында магистрлер даярлауды
енгізеді.
Жоғарғы оқу орнынан кейінгі білм берудің екінші сатысы
тұжырымдамада берілген PhD докторлық бағдарламалары, бұл оқыту мен ғылыми-
зерттеу қызметі арасындағы оңтайлы байланысты қамтамасыз етеді.Осы
бағдарламаларды енгізу жоғарғы ғылыми дәрежеге дайындауды және оны
тағайындаудың мерзімдерін қысқартады, ол жастардың ғылыми жұмысқа деген
ынтасын арттырады және ғылыми кадрлардың қартаю проблемаларын түбегейлі
өзгертеді.
Ғылым және ғылыми-педагогикалық кадрлар даярлау жүйесін реформалау
ғылым кандидаттары мен PhD докторлары ғылым дәрежелерінің қатар жүруін
көздейді.
Жоғары білікті мамандар,ғылыми және ғылыми-педагогикалық кадрлар
даярлаудың негізінде оқытудың кредиттік жүйесі жүзеге асырылады. Білім
берудің үздіксіздігі, оқу жетістіктерін үстемелеу және оқу бағдарламаларын
өзара тану қамтамасыз етіледі. Жаңа тұрпатты мамандар даярлау
Декларациясына және білім берудің халықаралық стандарттау жіктеуішіне
сәйкес үлгіде жүзеге асырылатын болады.
Осы тұжырымдаманы іске асыру жуық арадағы болашақта барлық деңгейдегі
білім беру стандарттарына түбегейлі қайта қарауды, ғылыми және
педагогикалық кадрлардың жаңа буынын даярлауды, оқу-әдістемелік кешендерді
толық жаңартуды, менеджментті және сапаны бағалауды,бүкіл білім беру
жүйесін бұдан әрі демократияландыруды талап етеді.
Ұзақ мерзімді болашақта білім беру ұйымдардың материялдық-техникалық
базасын едәуір жаңалау,оқу үрдісін толық ақпараттандыру қажет.
Тұжырымдаманы іске асырудың нәтижесінде адам ресурсын озық дамытуды
және Қазақстанды әлемдік білім беру кеңістігіне біріктіруді қамтамасыз
ететін білім беру жүйесі құрылатын болады.
Білім беруді дамыту тұжырымдамасы (бұдан әрі – тұжырымдама )
мемлекеттік тәуелсіздікті қалыптастыру мен нығайтудың, елдің прогресшіл
дамуының негізін құрайтын Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін
дамытудың максаттары мен міндеттерін, құрылымы мен мазмұнын және негізгі
стратегиялық бағыттарын айқындайтын ғылыми-теориялық, әдіснамалық құжат
болып табылады.
ТҰЖЫРЫМДАМА. Қазақстан Республикасының Конститутциясына, Білім
туралы, Қазақстан Республикасының Заңына, Ғылым туралы Қазақстан
Республикасының Заңына,Қазақстан-2030 стратегиясына, Қазақстанның 2015
жылға дейінгі индустриалдық-инновациялық даму стратегиясына БІЛІМ
мемлекеттік бағдарламасына, Баланың құқықтары туралы конвенцияға , ЕУРОПА
аймағындағы жоғары білімге қатысты біліктілікті тану туралы Лиссабон
конвенциясына, Жоғары білім жөніндегі бүкіл дүниежүзлік конференцияның
декларациясына, Болоньядағы Еуропа елдері білім министрлері кеңесінің,
тәуелсіз мемлекеттер достығына қатысушы мемлекеттер білім министрлерінің
және ТМД-ға қатысушы мемлекеттердің білім беру саласындығы ынтымақтастығы
жөніндегі кеңесінің, Еуразия Экономикалық Қоғамдастығының Интеграциялық
комитетінің жанындығы білім, ғылыми дәрежелер мен атақтар туралы құжаттарды
өзара тану және олардың баламалығы жөніндегі кеңестің конференцияларының
ұсынымдарына сәйкес әзірленді.
Белгілейді және мемлекеттік Қазақстан Республикасының ұзақ мерзімге
арналған білім беру саясатын дамытудың негізін қалайды әрі заңнамаға ,
қаржыландыру жүйесіне , білім беру мазмұнына , білім беру жүйесінің
құрлымына , білім беруді басқару жүйесіне , кадрлық және әлеуметтік
саясатқа өзгерістер мен толықтырулар енгізу үшін негіз болып табылады.
Осы Тұжырымдамаға сәйкес оны іске асыру жөніндегі бағдарлама
әзірленетін болды.
Тұжырымдаманың құрлымы мыналарды қамтиды:
•ағымдағы жағдай және білм беруді дамытуды тежейтін факторлар:
•тұжырымдаманың мақсаты мен міндеттері:
•білім берудің деңгейлері мен мазмұны:
•тұжырымдаманы іске асырудан күтілетін нәтижелер:
•тұжырымдаманы іске асырудың кезеңдері.
Қазіргі кезде әлемдік қауымдастық Қазақстанды нарықтық экономика елі
ретінде танып отыр. Тәуелсіздік алған қысқа тарихи кезең ішінде Қазақстан
экономикада сілкініс жасады, әлемдік өркениетпен ықпалдасуда, жаңа
прогресшіл технологияларды пайдалануда. Елдің әлеуметтік- экономикалық даму
перспективалары айқындалған.
Осыған орай қоғам өмірінің жаңа сапасының негізін құрайтын және
елдің экономикалық қуаты мен ұлттық қауіпсіздігінің аса маңызды
факторлары әрі базасы болып табылатын, қоғамдық даму деңгейінің өлшемдері
ретінде қазіргі білім беру жүйесінің, адам капиталының рөлі мен мәні арта
түседі.
Қоғамдық қарым- қатынастар жүйесіндегі өзгерістер өз кезегінде
білім беру ісіне ықпал етеді және одан жаңа тарихи кезеңнің шақыруларына
жұмыла үн қосуды әрі соған сай жауап беруді талап етеді және де тұтастай
алғанда экономиканың даму қажеттіліктеріне сәйкес келуге тиіс.
Қазақстандық білім беру жүйесін дамыту оның әлемдік білім беру
кеңістігіне кезең- кезеңімен енуіне жеткіліксіз болып келген бұрынғы білім
беру әдіснамасының, құрылымы мен мазмұнының жағдайында өтіп жатыр.
Білім беру саласының жай- күйін талдау бір жастан бес жасқа
дейінгі балаларды мектепке дейінгі тәрбиелеу мен оқытудың ұйымдастырылған
бағдарламаларымен нашар қамтылғанын көрсетеді.
Қазіргі жалпы білім беретін мектептегі оқытудың мазмұны фактология
күйінде қалып отыр, пәндік тәсілге негізделген мемлекеттік стандарттар
моралдік тұрғыдан ескірген. Оқушының даралығына бағдарланған білікті
көзқарас жоқ. Мектепте оқу оқушының өмірлік жолын, мүдделері мен
перспективаларын таңдауына нақты дәлелдемелер бермейді. Жоғарғы сынып
оқушыларының тек 30 %-ы ғана өздерінің қабілеттеріне сәйкес келетін кәсби
қызметті таңдайды. Демек бұл жоғарғы оқушыларының 70%-ының өмірден өз
орындарын табуға мүмкіндгі аз деген сөз.
Соңғы бес жылдағы ЮНЕСКО-ның зерттеулері мен жалпы білім беретін
мектеп бітірушілері тестілеудің нәтижелері білім сапасының ұдайы төмендеп
келе жатқанын көрсетеді.
Орта білім берудің жоғары сатыларында кәсібилендірудің
жеткіліксіздігінен сәйкессіздігі 1997 жылғы ISKED Білім берудің халықаралық
стандарттық жіктелімнің өлшемдеріне қарсы келеді.
Техникалық және кәсіби білім беру жұмыс берушілер мен еңбек
рыногының қызметкерлерінің біліктілік деңгейіне қоятын жаңа талаптарына
коятын кадрлық ашығу проблемасын толық көлемінде шеше алмайды.
Жоғары білім жүйесінде де үрдістер қалыптаса бастады.
Жекелеген жоғары оқу орындары мен олардың көптеген филиалдарының
қазіргі талаптарға сәйкес келетін интеллектуалдық кадрлық, материалдық-
техникалық әлеуметінің жоқтығынан, жоғарғы оқу орындарына түсудің жалпыға
бірдей қол жетімділгі мамандарды қайта өндіруге және еңбек рыногын талап
етілмеген кадрлармен тоғытуға әкеп соқтырды. Бұған сондай-ақ бұрыннан
қалыптасқан тұрақты салаларға және тұтынушыларға ғана бағдар ұстанған тар
шеңбердегі мамандықтар бойынша жаппай даярлауға ықпал етті Біздің білім
беру бағдарламалары мен олардың шетелдік баламаларының өзара есептесу,
білім туралы құжаттарды өзара тану тетігінің жоқтығы студенттердің,
оқытушылардың және жұмысшы күшінің академиялық ұтқырлығын тежеп отыр.
Жаңа жүзжылдықтың басында елдегі экономикалық ахуалдың жақсаруы
тұтастай алғанда білім беру жүйесіне оң әсерін тигізді.Жаңа мектептер салу
ісі жандандырылды. Білім беру ұйымдарының материалдық-техникалық базасын
нығайтуға қаражат бөліне бастады. Алайда бұл білім беру жүйесіне оң әсерін
тигізді. Жаңа мектептер салу ісі жандандырылды. Білім беру жүйесіндегі
жағдайды түбірімен өзгертуге жеткіліксіз. Білім беру жүйесінің нарықтық
экономикалық,ашық азаматтық қоғамның қажеттіліктерінен қалыс қалуы айқын
көрініп отыр.
Білім беру жүйесіндегі мұндай жағдайдың негізгі себептері мыналар:
• жүйеде білім берудің барлық деңгейлерінде келеңсіз сәттерді
тудыратын білім берудің сапасын субъективті түпкілікті бағалаудың басым
болуы;
• білім беру жүйесінің жаңа енгізілімдерді қабылдауға
қауқарсыздығы және оқыту сапасының жүйесін енгізуге дәлелдемелердің
болмауы;
• Материалдық- техникалық базаның, оқу- зертханалық жабдықтың, оқу
және әдістемелік әдебиеттің қазіргі талаптарға сәйкес келмеуі;
• мамандар даярлау жүйесінде білім берудің жоғары сапасын
қамтамасыз етуде дәлелдеменің жоқтығы.
Білім беру саласында қалыптасқан ахуал республиканы дамытудың
қазіргі әлеуметтік- экономикалық және саяси жағдайларына және жоғары
дамыған елдердің прогресшіл тәжірбиесіне сәйкес келеңсіз құбылыстарды
болдырмау, түбегейлі ұйымдық, құрлымдық қайта құрулар, білім берудің
мазмұнын жаңарту және мамандар даярлаудың сапасын жетілдіру қажет екенін
көрсетеді.
ІІІ. Мақсаты: әлемдік білім беру кеңістігіне ықпалдастырылған және
жеке тұлға мен қоғамның қажеттіліктерін қанағаттандыратын көп деңгейлі
үздіксіз білім беруді дамытудағы стратегиялық басымдықтарды белгілеу.
Міндеттер:
• білім беруді басқаруды одан әрі демократияландыру негізінде
қазақстандық білім беруді моделінің жұмыс істеудің заңнамалық, нормативтік,
құқтық базасын жетілдіру;
• білім берудің мазмұны мен матириалдық- техникалық базасын
жаңарту;
• блім сапасын бағалаудың ұлттық жүйесін құру;
• білім беруді, ғылым мен өндірісті ықпалдастыру;
• кәсіптік білім беруді сапасын арттыру үшін нақты экономика
салаларын тартудың тетіктерін құру;
• әлемдік білім беру кеңістігіне ықпалдасу.
Қазақстанның білім беру жүйесі мектепке дейінгі тәрбіие мен оқыту,
орта білім беру, орта білімнен кейінгі кәсіптік білім беру, жоғары және
жоғары оқу орнына кейінгі кәсіптік білім беру деңгейлерінен тұрады.
Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту (бастауышқа дейінгі білім беру –ЮНЕСКО-
ның ұсынымдарына сәйкес атауы ) –баланың жасына және өзіне тән
ерекшеліктерін ескере отырып, оның толыққанды қалыптасуы үшін даму ортасына
құратын үздіксіз білім берудің бастапқы деңгейі.
Балалардың мектепке дейінгі тәрбие мен оқуға деген құқығын мектепке
дейінгі ұйымдардың, жалпы білім беретін мектептердің мектепалды
сыныптарының, сондай-ақ жетім балалар мен ата- аналарының қамқорлығынсыз
қалған балаларға арналған балалар үйлері мен мектеп- интернаттардың
мектепке дейінгі топтарының және мектептен тыс ұйымдардағы мектепке дейінгі
топтардың желісі қамтамасыз етеді. Осы кезең сонымен бірге мектепке дейінгі
арнайы түзеу ұйымдары мен топтарында, мектеп - балабақша кешендерінде
болуға айрықша мұқтаж балалардың ұйымдасқан тәрбиесі мен оқуын қамтиды.
Мақсаты - мектепке дейнгі білім беру, сауықтыру және түзеу
бағдарламаларымен қамтуды дәйекті түрде ұлғайту жолымен балалардың білім
алуына бірдей бастапқы мүмкіндіктерді қамтамасыз ету.
Міндеттер:
• әлуметтік жағдайы мен тұратын орнына қарамастан, барлық
балаларды мектепке дейінгі ұйымдармен ертерек қамту;
• бес жастағы балаларды мектепалды даярлығымен толық қамтуды
қамтамасыз ету;
• мектеп алды даярлығының мазмұнын мектеп жасына дейінгі
балаларға тән қызмет түрлерін, жасына және даралығына сай тәсілдерді ескере
отырып қайта қарау және оқу- тәрбие үрдісін ұйымдастыру кезінде заттық
кеңістік ортасын жасау;
• мектепке дейінгі және бастауыш білімнің оқыту бағдарламаларының
үйлесімділігі, баланы шаршаудан қорғау мақсатында оны оңтайлы жүктемемен
қамтамасыз ету, салауатты өмір салтының құндылықтарына баулу арқылы
денсаулығын нығайту;
• баланың бойында оқу қызметін меңгеруге қажетті жеке қасиеттерді
тәрбиелеу.
Тәрбие мен оқыту мазмұны бірінші деңгейде қызметтің өзіндік түрлерін
және баланың даму бағытын, оның кейінгі мектеп жағдайына бейімделуін
қамтамасыз етуге тиісті.
Орта білм беру елдің тұтас үздксіз білім беру жүйесінің базалық буыны
ретінде жұмыс істейді.
Балалардың орта білім алуға деген құқығы жалпы білім беретін
мектептердің желісімен қамтамасыз етіледі. Оқытудың ерекше жағдайлары
бойынша мектептер мектеп- интернаттар, дарынды балаларға арналған мектептер
және оқу мүмкіндіктері шектеулі балаларға арналған мектептер және т.с.с.
болып бөлінеді.
Мектептен тыс мекемелер балаларға қосымша білім беру мен тәрбиелеуді
қамтамасыз ете отырып, орта білім беру жүйесіне енеді.
Орта білім берудің мақсаты- жылдам өзгеріп отыратын дүние
жағдайларында алынған терең білімнің, кәсіби дағдылардың негізінде еркін
бағдарлай білуге, өзін-өзі дамытуға және өз бетінше дұрыс, адамгершілік
тұрғысынан жауапты шешімдер қабылдауға қабілетті жеке тұлғаны қалыптастыру.
Міндеттер:
• азаматтыққа, адамның құқықтары мен бостандықтарына құрметпен
қарауға, елжандылыққа, өз Отанын сүюге тәрбиелеу;
• білім сапасын түпкілікті бағалаудың субъективтік факторларының
әсерін азайту;
• оқушылардың сапалы білім алуға, функционалдық сауаттылыққа, ал
мұғалімдердің біліктілігі мен педагогиалық шеберлігін ұдайы арттыруға деген
уәждемелерін арттыру;
• білім алушылардың еңбек рыногындағы бәсекеге қабілеттілігін
қамтамасыз ету үшін кәсіптік дағдылар алуына жағдай жасау;
• денсаулық сақтайтын және ақпараттық технологияларды енгізу;
• даму мүмкіндіктері шектеулі балаларды оқытуға жағдай жасау,
Қойылған міндеттерді іске асыру үшін мыналар қажет:
1) білім берудің мазмұнын орталық білімнен біліктілік мазмұнына қарай
(нәтижеге бағдарланған білім беру ) өзгерту;
2) білім берудің мазмұнын дүниені тұтастай қабылдауды қамтамасыз
ететін: тіл мен әдебиет, адамтану, қоғамтану, математика,
информатика, жаратылыстану, өнер, технология, дене тәрбиесі сияқты
білім беру салалары арқылы іске асыру;
3) оқушылардың жеке қабілеттері мен қажеттіліктеріне сәйкес жоғары
сатыдағы бейімдік және кәсіптік бағдарлы оқыту жүйесін құру;
4) білікті ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.