Қиын жасөспірімдердің тәрбиелік деңгейіне қатысты эксперименттік және тәжірибелік жұмыстар

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

1. Жеке қиын баланы жан-жақты тануда және алғашқы алған тәрбие
нәтижесінің деңгейі.
2. Қиын жасөспірімдердің тәрбиелік деңгейіне қатысты эксперименттік
және тәжірибелік жұмыстар
3. Қиын жасөспірімдердің басты ұжымдық бағыт-бағдары және қоғамдық
белгілерінің мінез-құлқы.
Жеке қиын баланы жан-жақты тануда және алғашқы алған тәрбие нәтижесінің
деңгейін анықтауда тұлға тәрбиелілігі деген атау-терминді қолданамыз. Бұл
атау оқушы тұлғасының адамгершілік қасиеттері шоғырланған рухани
сапасының сипатын бІлдіреді. Тәрбиелілік деген ұғым жеке тұлғаның
қоғамдық маңызы бар қадір- қасиеттерінің қалыптасуын анықтап, жан-жақты
даму деңгейін көрсетеді.

Жеке тұлғаның тәрбиелілігін қарастырғанымызда, оның адамгершілігі мен
рухани дамуын, адамзатқа тән мәдениетті қандай дәрежеде меңгергендігін
айқындап, қиын оқушының ғылым негіздерінен алған білімін, ұстанған
қоғамдық бағытын және әлеуметтік адамгершілік қасиеттерін зерттейміз. Сонда
ғана жасөспірімнің еңбекке, адамдармен қарым-қатынасын байқап, тануға
болады. Сонымен бірге қиын баланың күнделікті :жүріс-тұрысы, сөйлеу
мәдениеті, ақыл-ой қабілетінің даму жайларынан хабардар боламыз.
Қиын жасөспірімнің тәрбиеленген мінез-құлқын анықтайтын
белгілерге-тоқталайық.
Ең бастапқы (бірінші) белгі— қиын бала болмысының (тұлғасының) ұжымдық
бағыт-бағдарында өзгерістердің болуы. Бағыт-бардар ұғымына: ынта-ықыласы
мен қызығушылығы, талап-тілегі мен мұң-мұқтажы, өмірлік мақсаты мен болашақ
туралы толғануы және асқақ мұраты жатады. Бағыт-бағдар — жеке тұлғаның
негізгі белгісі. Қиын баланың бағыт-бағдары өзінің ішкі дүниесіне
бағытталып, сырттан жасалатын ықпалдардан қорғану бағытын ұстап, тәрбие
ықпалдарына қарсылық көрсетеді. Себебі үнемі қарсылық жасауға үйреніп
қалған бала алғашында тәрбие ықпалына да қарсылық жасап бағады.
Екінші белгіге қиын оқушынын, жалпы даму деңгейі яғни ғылым негіздерін
игеруі, танып-білуге деген ынта-ықыласы, көзқарасы, жалпы мәдени өресі
кіреді. Жалпы даму деңгейі қиын оқушының өзіндік мінез-құлқын белгілейді.
Жалпы деңгейі төмен болса, қатар-құрбыларының теріс ықпалына тез түсіп,
көсемнің бұйрығын тез қабылдайды. Ал дамуы жоғары деңгейдегі оқушының
мінез-құлқы өзінің ішкі жан-дүниесімен қабысып, сырттан болатын теріс
ықпалдарға қарсылық көрсете алады, сөйтіп, қиындықтарды да жеңетін болады.
Үшінші белгі — жеке тұлғаның адамгершілік тұрғыдан тәрбиелілігі немесе
тәрбиесіздігі. Ол баланың мінез-құлқынан байқалады.

Төртінші белгіге қиын баланың оқу жүйесіндегі үлгерім деңгейінің
(төмен, орташа, жоғары) шамасы алынып, танып-білу қызметінің дұрыс немесе
жеткіліксіз даму дәрежесін көрсетеді.
Сонымен бірге қиын жасөстрімдердің жүйкесі шаршап-шалдығуына байланысты
психопатиялық күйде болатындықтан, мінез-құлық ерекшеліктеріне талдау
жасау, яғни тәрбие қорытындысын шығару тәлімгерлерге өте қиынға соғады.
Жүйке жүйесінің нашарлығынан патологиялық тұрғыдан құбылмалы болуына
байланысты олардың ынта-ықыласы да, талап-тілегі де әп-сәтте өзгеріп
тұрады. Мұндай қиын балалар сенгіш, басқаның ықпалына түсуге бейім болады.
Сол себептен мұндай балалар уытты сұйық заттарды иіскеуге, наша, темекі
тартуға, арақ-шарап ішуге, даңғыбастыққа бейім болып, ұрлыққа бір табан
жақын тұрады.

Жыныетық жағынан бұзылған қиын оқушылардан жеке шағын топ құрау керек.
Бұлардың барлық ой-тілегі жыныстық әуестенушілікке бейімделгендіктен,
оларды қайта тәрбиелеу де аса күрделі болады.

ТәрбиеліліктТөменгі Орта Жоғары
ің белгілері
1. Дербес Өзін-өзі Өзіне-өзі есеп беруге Өзін-өзі тәрбиелеуге
икемділігі тәрбиелеуге талаптану деңгейі, үнемі талаптанады,
ынтасы төмен өзін-өзі тәрбиелеу оқуға, еңбекке, қоғамдық
ынтасы төмен тапсырманы орындауға
ынталы
2.Топтың Өзіне, Өзіне, жолдасына Өзіне, қатар-құрбы
икемділігі құр-бысына дер-ліктей талап қоймау,ларына жоғары талап
талап қоймау, оқуы мен еңбегі, тәртібіқояды, тәртібі үлгілі,
оқшаулану, мен жауапкершілігі оқуға, ұжым ісіне
тәртібі төмен,канағаттандырарлық жауапкершілігі мол,
жауапкершілігідеңгейде басқаға қол ұшын береді
жоқ
3. Жалпы Ынта-ықьілас Ауық-ауық ынта-ықылас Тұрақты ынта-ықылас
икемділігі танытпау таныту. таныту
4.Қоғамдық Қоғамдық Қоғамдық істерге Қоғамдық жұмыстарға
белсенділігіістерге енжар.қа-тысады, оны орындайдыбелсене
қатысады . қатысады,ұйымдастырушылы
қ қабілеті бар

Қиын оқушылардың икемділіктерін бағалауда олармен емін-еркін
әңгімелесіп, қажетті мәселелер төңірегінде мағлұмат алынады. Анкеталық
сұрақтарға жауап алу мен белгілі тақырыптарға шығарма жаздыру ісі де
баланың өрісін байқауға мүмкіндік береді.
Сонымен бірге қиын жасөспірімдердің қалыптасқан адамгершілік
қасиеттерін саралаймыз. Бұған негізінен мына белгілер тән:

1) педагогке сенім: арту, сыйлау және оған ден қою;
2)өшігу, сыр бермеу, сақсыну сияқты жағымсыз қылықтарының ашық-
жарқындыққа ұласуы;
3)шыдамсыздық, сенімсіздік сияқты мінез тұрақсыздығының
ұстамдылықпен ұласуы;
4) қоғамдық маңызы бар іске ынта-ықыласының байқалуы;
5) іс-әрекеттерінен жаңа нышандар мен жаңа мақсат-міндеттердің
көрінуі;

6) тәртіпті жүру әдет-дағдыларының байқала бастауы;
7) сабаққа дайындалу, көркем-әдебиет оқу, өздігінен білімін жетілдіру
дағдыларының қалыптаса бастауы;
8) қоғамдық тапсырмалар мен пайдалы еңбекке құштарлығы
өсіп, еңбек дағдыларының қалыптаса бастауы; :

9) қиын бала педагогтармен, ұжым мүшелерімен дұрыс қарым-
қатынас жасап, айналасындағы адамдарға, еліміздегі өзгерістерге дұрыс баға
беруі;
10) өз денсаулығын күту, жүйкесінің шаршап-шалдықпауын қадағалау,
оған қолайлы жағдай туғызу мүмкіндігін байқау;
Қиын жасөспірімдердің басты ұжымдық бағыт-бағдарын көрсететін және
қоғамдық белгілердің мінез-құлықтағы бірлігін, ұжымшылдық қасиеті мен ынта-
ықыластарын, мұң-мұқтаждарын білу үшін жоғарғыдай кесте құрап, қорытындысын
шығаруға болады. Қорытындының дұрыс-бұрыстығын тексеру үшін оқушыларддың
анкета, сұрақтарына берген жауаптарын бұрынғы нәтижелерімен салыстырамыз.
Бұл тәсіл жинақталған мағлұматтардың кем-кетігін толықтыруға, дұрыс-
бұрыстығын анықтауға көмектеседі. Анкета сұрақтары мынадай болады және
оларға оқушылар жазбаша түрде жауап беруге тиіс:
1.Мектеп қабырғасында тәрбиеленген жылдары сен қандай қоғамдық
тапсырмалар орындадың?

2. Мектепті бітіріп отырсың, енді сен не істемекшісің, алдыңда қандай
жоспарларың бар?
3. Мектепте де үйрендің, қолыңнан ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.