Мінез жеке адамның өзіне тән қылық - әрекетінде, тіл қатынасында тұрақты қалыптасатын дара ерекшеліктерінің жиынтығы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Мінез жеке адамның өзіне тән қылық - әрекетінде, тіл қатынасында тұрақты
қалыптасатын дара ерекшеліктерінің жиынтығы.
Мәнез нақты адамның шыншыл, адал, ақкөңілдігіне орай сипатталмайды,
аталған сапалар - әртүрлі жағдайларды көрініс беретін жеке адам қасиеттері.
Адам мінезін біле отырып, оның алдағы ықтималды әрекеттері мен қылықтарын
күні ілгері барластырумен оларға тиісті реттеулер және түзетулер ендіруге
болады. Мінезді адамның қандай әрекетке келетінің жаңылмай дәл, айтуға
болады.
Алайда, жеке тұлға ерекшелікке бай келеді, ал солардың бәрі де адам мінезін
танытады деу қате. Мінез көрсеткіші – адамның барша жағдайлардағы мәнді
сипаты мен тұрақты сақталатын таңдаулы қасиеттері.
Мінезді дұрыс түсінуде адам үшін маңызды болған қоғамдық құндылытар
мен жеке талғамдар арақатынасы шешуші мәнге ие. Әр қоғамның өзіне сай
маңызды да мәнді міндеттері болады. Міне, осы міндеттерді іске асыру
барысында мінез қалыптасады. Кейін солар тұрғысынан тексеріледі,
бағаланады. Сондықтан да мінез қандай да адам қасиетінің көрінісі ғана
болып қоймастан, қоғамдық мәні бар іс-әрекетке болған бағыт-бағдары
негізінде нақты бір қалыпқа келеді. Мінез қалыптасудағы басты шарт -
өмірлік мақсат, мұраттың нақтылығы. Мақсаттың болмауы не оның
шашыраңқылығы – босбелбеулік, мінезсіздіктің белгісі.
Мінез құбылысын зерттейтін ғылым – характерология ұзақ даму тарихына
ие. Ғасырлар бойы бұл психология саласы мінездер типін саралап, адамның
әртүрлі өмір жағдайларындағы әрекет-қылығын болжастыру мақсатында әрқандай
мінез сипатын нақтылаумен шұғылданып келді. Адамның тума емес, өмір
барысында қалыптасатын белгісі болғандықтан, мінез типтерін жіктеу көбіне
тұлға дамуындағы сыртқы, жанама факторларға негізделеді. Осы бағытта
ежелден өрістеп келе жатқан, мінез танып, әрекет-қылық
болжастырудың психологиялық жолдары бар.
Адам мінезінің белгілі түрде қалыптасуы оның қоршаған дүниеге қатынасына
баланысты. Бұл қатынастардың мәні адам араласып, байланысқа келген өмірлік
объектердің маңызымен анықталады:
1. Басқа адамдармен қатынасына қарай (шыншыл-өтірікші,
әдепті-дөрекі. т.б.)
2. Орындалатын іс қызметіне орай (еңбеккер-еріншек, т.б.)
3. Өз басына болған қатынасына байланысты (сыншыл-өзімшіл, т.б.)
4. Заттарға қатынасынан (сақи-ашкөз, ұқыпты-салақ, т.б.)
Аталған қатынастардың бәрінің де мінез түрінің қалыптасуында үлкен маңызға
ие екені сөзсіз, дегенмен тұрақты, нақты мінездің орнығуы ең алдымен
адамның адаммен, қоғамға араласып, қатынасу дәрежесіне тәуелді. Ұжымнан тыс
тұлғаның жолдастық, достық, махаббат, т.б. формаларда көрінетін ізгі
ниеттерінен бөлек мінез түрі болмайды.
Мінезде жеке бітістер және сапалармен қатар тұлғаның қоршаған ортаға
икемдесуін қамтамасыз етуші жалпы қылық тәсілі – мінез типтерін ажыратуға
болады. Мінез типін анықтауда ақты адамдар мінезінің жалпы да мәнді,
өмірлік қажетті тараптары ескеріледі
Осыған орай мінез келесі типтерге бөлінеді:
1. Үйлесімді мінез типі – қоршаған ортаға икемділігімен ерекшеленеді.
Мұндай мінезді адамда ішкі қарама-қарсылықтар болмайды, ойлаған ойы мен
істеген іс бір-біріне сай келеді. Көпшіл, ерік күші мол, қайсар, бір сөзді.
Өмірдің барша қиын жағдайларында таңдаған бағыт-бағдарынан қайтпайды,
көзқарас, талғамын ауыстырмайды. Мақсат-мұраттары мен принциптері үшін
күреске дайын. Бұл адамдардың өмір сүру тәсілі жағдайға бағыну емес, оны өз
қалаауына орай өзгерту.
2. Іштек қарама-қарсылықты, бірақ сырттай келісімді мінез адамы. Бұл
типті адамның ішкі ниеттері мен сырт әрекет-қылығы арасында келіспестік
бола тұрып, өзінің қоршаған ортамен қатынасында әлеумет талаптарына ыңғай
береді. Өзін ерік билегенін бірде босатпайды, жан, ой дүниесін сырттай
болмыс шындығынан ажыратпаудың жолдарын іздестіруге дайын тұрады.
Сыртқы дүниемен болған араздықты мұндай адамдар өздерінің
ой-пікірлерін қайта қарастырумен, психологиялық қорғаныс
іздестіру және әлеумет қолдамаған күнделікті тұрмыс күйбеңіне берілмеу
жолдарымен шешуге бейім келеді. Қоғам мүшелері қабылдаған рухани
құндылықтарды мойындайды, бірақ сыртқы жағдайларды өзгертуге ынталы емес.
3. Икемі кем, қарама-қарсылық мінез адамы: көңіл-күй, ниеттері мен
әлеуметтіе борыштары арасында үйлеспестік орын алған, шамданғыш, ұнамсыз
эмоциялары басым, тілдесу қабілеті нашар дамыған, іс-әрекетін ақыл сарабына
ала бермейді. Бұл мінез адамдарына тән ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.