Қоңырқай (ғаламшар)

Кіріспе

Қоңырқай — Күннен санағанда алтыншы, салмағы мен үлкендігі бойынша Күн жүйесіндегі екінші ғаламшар.

Қоңырқа Күннен 1429 млн км (9,58 а.б.) қашықтықта орналасқан. Күннен айналу уақыты - 29,46 жыл.
Қоңырқайдың шамамен 60 серігі бар және ең күрделі сақиналар құрылысы бар ғаламшар.
Жалпы мағлұмат
Қоңырқай газды ғаламшарлардың қатарына жатады: ол газдардан тұрғандықтан қатты беті жоқ.
Ғаламшардың экваториалдық радиусы 60300 км тең, полярлық радиусы - 54000 км; Сатурн - Күн жүйесіндегі ең сопақ ғаламшар. Ғаламшардың массасы Жерден 90 есе асады, алайда Сатурнның орташа тығыздығы бар болғаны 0,69 г/см, бұндай шама оны Күн жүйесіндегі ең сирек атмосфералы ғаламшарлардың қатарына жатқызып қоймай, орташа тығыздығы судың тығыздығынан төмен ғаламшарына жатқызады.
Өз осінен Сатурн 10 сағат 39 минутта айналып өтеді.
Атмосфера
Сатурнның жоғарғы атмосферасының 90%-ы сутегі және 7 пайызы гелийден тұрады. метан, су буының, аммиак және басқа газдардың қоспалары бар. Аммиак бұлттары Юпитерге қарағанда қоюырақ болады.
"Вояджердің" мәліметтері бойынша Сатурнда Күн жүйесі ең күштер болады, құрылғылар жел ағымдарының 500 м\с болатынын көрсетті. Жел көбінесе шығыс бағыты бойынша жүреді (осьтік айналымына байланысты). Олардың күштері экватор соқтығысқан кезде азаяды; экватордан алшақтаған сайын батыс атмосферлік ағымдар пайда бола бастайды. Кейбір мәліметтер бойынша, желдер бұлттардың жоғарғы қабатында соғып қана қоймай, ішке 2000 м бойлайды. Және

Пән: Астрономия
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Қоңырқай (ғаламшар)

Қоңырқай — Күннен санағанда алтыншы, салмағы мен үлкендігі бойынша Күн
жүйесіндегі екінші ғаламшар.

Қоңырқа Күннен 1429 млн км (9,58 а.б.) қашықтықта орналасқан. Күннен айналу
уақыты - 29,46 жыл.
Қоңырқайдың шамамен 60 серігі бар және ең күрделі сақиналар құрылысы бар
ғаламшар.
Жалпы мағлұмат
Қоңырқай газды ғаламшарлардың қатарына жатады: ол газдардан тұрғандықтан
қатты беті жоқ.
Ғаламшардың экваториалдық радиусы 60300 км тең, полярлық радиусы - 54000
км; Сатурн - Күн жүйесіндегі ең сопақ ғаламшар. Ғаламшардың массасы Жерден
90 есе асады, алайда Сатурнның орташа тығыздығы бар болғаны 0,69 гсм,
бұндай шама оны Күн жүйесіндегі ең сирек атмосфералы ғаламшарлардың
қатарына жатқызып қоймай, орташа тығыздығы судың тығыздығынан төмен
ғаламшарына жатқызады.
Өз осінен Сатурн 10 сағат 39 минутта айналып өтеді.
Атмосфера
Сатурнның жоғарғы атмосферасының 90%-ы сутегі және 7 пайызы гелийден
тұрады. метан, су буының, аммиак және басқа газдардың қоспалары бар. Аммиак
бұлттары Юпитерге қарағанда қоюырақ болады.
"Вояджердің" мәліметтері бойынша Сатурнда Күн жүйесі ең күштер болады,
құрылғылар жел ағымдарының 500 м\с болатынын көрсетті. Жел көбінесе шығыс
бағыты бойынша жүреді (осьтік айналымына байланысты). Олардың күштері
экватор соқтығысқан кезде азаяды; экватордан алшақтаған сайын батыс
атмосферлік ағымдар пайда бола бастайды. Кейбір мәліметтер бойынша, желдер
бұлттардың жоғарғы қабатында соғып қана қоймай, ішке 2000 м бойлайды. Және
де "Вояджер-2" көрсетуі бойынша, оңтүстік және солтүстік жартышарлардағы
желдер экваторға симметриялы түрде бойлайды. Симметриялық ағымдардың көзге
көрінетін атмосфераның түбінде бір-біріне байланысты екендігі болжанады.
Сатурнның атмосферасында кейде аса күшті құйын түріндегі орнықты түзілулер
пайда болады. Ұқсас объекттер Күн жүйесі басқа да ғаламшарларында да
байқалады (Юпитердегі Үлкен қызыл дақ, Нептундағы Үлкен қара дақ). Ірі
"Үлкен ақ доғал" Сатурнның бетінде шамамен 30 жыл сайын көрінеді, соңғы рет
ол Сатурн бетінде 1990 жыл жылы көрінген (одан кішігірім құйындар жиірек
көрінеді).
Күні бүгінге шейін Сатурнның бетіндегі Ірі гексагон табиғаты белгісіз болып
отыр. Бұл орнықты түзіліс ғаламшардың солтүстік полюсінде орналасқан,
ұзындығы 25 мың. км, дұрыс алтыбұрыш түрінде.
Атмосферада күшті найзағайлар, полярлық жарықтар, сутегінің ультракүлгін
шашыратуы байқалады
Ішкі құрылысы
Сатурн атмосферасының түбінде қысым мен температура өсе түседі де, сутегі
біртене-біртене сұйық түрге айналады. 30 мың. км тереңдікте сутегі метал
түріне айналады (қысым 3 миллион атмосфераға жетеді). Металл сутегіндегі
электротоктардың айналымы магниттік ортаны түзеді (Юпитерден біршама
басым). Ғаламшардың ортасында ауыр заттардан тұратын массивті ядро бар.

Сатурнды зерттеу
Сатурн - Күн жүйесіндегі көзге Жерден көрінетін бес ғаламшарлардың бірі.
Шарықтау шегінде Сатурнның жарығы бірінші жұлдыздық шама асады.
Сатурнды алғаш рет бақылаған Галилео Галилей ғаламшарды біркелкі аспан
денесі емес, бір-біріне жанасатын үш дене деп, бұлар Сатурнның екі ірі
серіктері деп болжам жасады. Екі жылдан кейін жасаған бақылауында
серіктердің орнында болмауы оны таңдандырды.
1659 жылы Гюйгенс өзінің одан қатты телескобымен қарап, серіктердің дене
емес - жұқа және жалпақ сақина екенін және ғаламшарға тимей тұрғанын көрді.
Және Гюйгенс Сатурнның ең үлкен серігі - Титан ашты. 1675 жылдан бастап
ғаламшарды зерттеуді Кассини бастады. Оның байқағаны, сақина аралары ашық
екі сақинадан, ал ортасындаға анық көрінетін қуыс, яғни Кассини қуысы
тұрады, және тағы бірнеше ірі серіктерді ашады.
1979 жылы "Пионер-11" құрылғысы алғашқы рет Сатурнның қасынан ұшып өтеді,
оның артынан 1980 және ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.