Жеке тұлғаның тәрбиесі

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Адам өзінің даму кезеңінде оның іс- әрекетіндегі мінез- құлқына, мақсат - мұраттарына, құндылықтарына, мағыналық, өмірлік мақсаттарының жүйесіне, формалары мен тәсілдеріне бағыт беріп отыртын белгілі бір әлеуметтік ортада өмір сүріп, іс- әрекет жасайды.

Әрбір жеке тұлғаның тәрбиесі балабақшадан бастап, отбасы мектептегі оқу - тәрбие жұмыстары барысында қалыптасса, қоғамдық сана дәрежесіне көтерілгенге дейін дамып отырады. Дегенмен жеке тұлғға тәрбие беру институттарының ішінде мектептің орны аса маңызды. Өйткені, мектеп өскелең ұрпақтың бойына ғылым негіздерін сіңіру мен бірге әрбір жеке тұлғаны әлеуметтік ортаға бейімдеу, оларды қоғамымызды ізгілікті адамгершілікті тұрғыдан жаңартудың әлеуметтік - экономикалық міндеттерін іс жүзінде асыруға қабілетті, өзін -өзі қоғамдық талаптар мен сұраныстарға сай іскерлік пен шығармашыл әрекеттерге икемді, әлеуметтік қатынастарға тән мінез - құлықты қалыптастыра алатын адамгершілік қадір - қасиеттері жоғары азаматтар даярлауды қаматамассыз етеді.

Әлеуметтік тәрбие жеке тұлғаны қалыптастыру тек қоғам туралы түсінікпен, демократиямен, адам құқығымен шектеліп қалмайды. Азаматтық түсінік пен іс - әрекеттің негізгі бастауы ретінде мектеп қабырғасында меңгеретін өмір тәжірибесінен көрінеді. Мектепте азаматтың жан - жақты толық білімді болуына жағдай жасайды, мектепте қоршаған орта туралы тек кешенді білім бермейді, сондай-ақ қарым - қатынас жүйесі қалыптастырылады, азамат ретіндегі тәжірибе әрекеті жүзеге асады. Сондықтан да көзқарасы түзу, қоғамға пайдалы жеке тұлғаны қалыптастырудың негізгі шарттарының бірі - мектеп өміріндегі алған әлеуметтік тәрбиесі мен мектеп өміріне демократиялық қарым - қатынасты енгізу. Басқаша айтқанда, мектепте өмірдің демократиялық қабаты құрылады.

Мектеп өміріндегі демократиялық жағдайды қалыптастыру туралы түсініктерді А. Тубельский,

И. Фрумин, В. Башев, Е. Ямбург қалыптастырған.

Демократиялық жағдайды қалыптастыру толық анықталған жүйеге негіделген, бұл жйе өзара және бір - бірімен жұмыс істеу барысында көрінбек. Бұл жүйенің өзіндік ерекшкліктері бар - бұл шектеусіз және бөлінбейтін тірі қарым - қатынас жүйесі.

В. Державин мен А. Лученкованың пікірінше, жүйені бүтін және бөліктерге бөлу сәттілікке апармайды. Жүйенің негізгі ұстанымдардың бірі - енгізу тармақтары.

Демократиялық жағдайды қалыптастыру элементтері мен оның әлеуметтік жеке тұлға өмірін сәттілікке жетелейтін жолдарына кеңірек тоқталып өткен жөн.

Демократиялық бастаулар негізі - оқу үрдісін ұйымдастыру. мұндай ұйым біріншіден , білім үрдісінің негізгі көрсеткіші бола алады және оның жеке тұлғаның дамуына негізделеді. Мұғалім тапсырмалары- оған қажет педагогикалық бағыт беру кезінде ата - аналармен, педагогтармен іс - әрекеті барысындағы қарама - қайшылықтардан шыға білуіне жәрдем жасау. Бұл балаға өзінің даму жолына деген көзқарасты қалай болса да білімге деген міндетін анықтайды, жеке оқу бағдарламасын құрады.

Екіншіден , оқу үрдісінде демократиялық ұйым құру мұғалім мен оқушы арасын жақындастырады, сондай - ақ оқушылардың құқықтары мен бостандықтарын айқындауға көмектеседі. Оқу үрдісінде адамға қатысты демократиялық ұстанымдардың бәрі қамтылған. Бұл - құқық пен бостандыққа деген құрмет, диалог құра білу өнері, өзара іс - әрекетін құра білу.

Үшіншіден, бұл оқу үрдісі баланың жеке қабілетіне де әсер етеді, оның өмірді тануы мен икемделуіне бейімдейді. Өздерінің жеке қабілеттерін танып білу, оны адамдар арасында, қоғамда көрсете білу мүмкіндігіне ие болады. Әрбір жеке адам қоғам үшін бағалы және қажет.

Төртінішден, таңдауға ерік берілген оқу жүйесі болып табылады. Оқушылар қаншалықты өздеріне қажетті оқу пәндерін, курстар мен факультатив сабақтарын таңдай алса, соншалықты олардың материалды игерулері жоғарылайды. Оқу үрдісінің өзі оқушы таңдау жасауға ерікті болатындай ұйымдасқан болуы керек.

Мектептің ұйымдастыру жұмысы болашақ білім кеңістігіндегі нақты оқу, тәрбие жұмыстарын игеруге жағдай жасайды. Бұл әлеуметтік кеңістіктің (оқу, спорт, ойын түрлері ) нақты ерекшеліктерінің бірі - қатал тәртіп пен талап етудің болмауы. Бұнда қатал, арнайы бекітілген ереже жоқ. Бұл номаның субьектісі - нысаны осы кеңістікте өмір сүретін оқушы және ата - аналар мен достары. Екінші ерекшеліктерінің бірі - олардың бәрі сол кеңістіктің іс - әрекетін атқарушы болмақ. Аталмыш орта өз бетінше шешім қабылдай алатын, сондай - ақ кемшіліктерін көре біліп, оны түзеуге ниеттене білетін адамдардың жұмыс істегенін қалайды. Іс - тәжірибе - жеке тұлғаның қалыптасуына апаратын бірден - бір жол.

Жеке өмір ережелері, бұны құруға жеке оқушылар мен ұстаздары да (ата- аналары қатысса тіптен жақсы) қатысады. Бұл ереже әрқашан да жаңарып отыруы қажет, әр оқушы бұл ереженің авторы болуға және осы ережелерді меңгере алатындай жағдайға жетулері керек. Тек осындай шарттар негізінде ғана демократиялық жағдай қалыптасқан ортада серіктестер бір - бірімен түсінісе алады және осы ортада өмір сүре алады. Осы жағдайда ол келісім шарт қарым - қатынасының мықты құралы болып табылады және демократиялық қоғамның заманға сай негізделген элементтері болмақ.

Қабылданған шешімнің ашықтығы, ұжымның әр мүшесінің мүмкіндігі (оның қатарында ата - аналар да бар ) олардың мінездеріне әсер етеді, әсіресе ол мектеп азаматтарының әрқайсысына қатысты болғанда. Көрсетілген мұндай мүмкіндіктер нақты құрылымдар мен басқару органдарына бағынышты болмаулары керек және қоғам өміріндегі болып жатқан жаңалықтардан шет қалмауды де ескерулері шарт.

Мектеп әкімшілігің таңдауы, бұл педагогтар мен оқушылар үшін өте қажет. Бұл мүшеге мұғаліммен қатар оқушылар да, ата - аналар да тартылады. Басшылардың таңдауы, өмір сүрулері, азаматтың жеке қабілетінің дамуының негізгі факторы болмақ. Мұндай шараларға белсене қатысу оқушыларды жауапкершілікке, өздерінің шешімдерінен алғашқы нәтижелерін көруге тәрбиелейді, осы іс - шараларға қатысу демократиялық іс - әрекеттің қалыптасуының алғашқы баспалдақтары болмақ.

Мектепті азаматтық қоғамның үлгісі ретінде ұйымдастыру . Мұндай түсінікті оқулық пен дәрістерден алу аздық етеді, нағыз өмірден, адамдар арасындағы демократиялық қарым -қатынастан алған жөн. Бұл адамдардың жеке құқықтары мен бостандықтарына деген ниеттен туындайды

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.