Дыбыстарды айтқызу жұмыстары

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

ҚР Ғылым және білім министрлігі
Ы.Алтынсарин атындағы Арқалық мемлекеттік педагогикалық институты

Тақырыбы:
Жазу мен оқуындағы кемістіктерді түзету жұмыстарының басты бағыттары.

Орындаған: Патеева Г.
Тексерген: Бейжанова Ғ.Қ

Арқалық – 2009ж

Қазіргі уақытты балалардың ауыз екі сөйлеу тілінің толық дамымауы мен
оқуындағы және жазуыңдағы кемістіктердің арасында тығыз байланыс бар екені
көпшілікке мәлім. Сондықтан кемістіктерді жою үшін түзету ықпалының
біріңғай жүйесі қажет. Дисграфия мен дислексия екеуі бір – бірі мен тығыз
байланысты ақаулық.Н.А.Никашина, Л.Ф.Спирова, Р.И.Шуйфер балалардың жазу
патологиясын тузету мәселесіне арналған жұмыстарында ауызекі сөйлеу тілінің
және оқуы мен жазуындағы кемістіктерін жұмылдырып жою керек екендігіне
ерекше көңіл аударды.
Бұндай кемістіктерді жою мақсатында логопед сабақтан бос уақытында
аптасына 3-4 рет логопедиялық жұмыс жүргізеді. Логопедиялық жұмыстың
негізгі бағыттары:
1.Фонематикалық түйсігін жетілдіру. Қарама-қарсы дыбыстарды және
буындарды ажырату жұмысын тек айтумен естіртіп қана жүргізіп
қоймайды, сондай-ақ оны жазу тілінде бекітіп машықтандырады. Фонематикалық
түйсігін қалыптастыруды, сондай-ақ міндетті түрде тілдің қимылдау
анализаторының қатысуымен жүргізеді. Сондықтан фонематикалық есту
қабілетін жетілдірумен дыбыстарды айтқызу жұмыстары бір мезгілде
жүзеге асырылады.
2. Дыбыстарды айтқызу жұмыстары. Ең алдымен бұрмалану, алмастыру,
түсіріліп қалдыру сияқты дыбыстардың айтылуындағы барлық
кемсітіктерді жою қажет. Кейде сөйлеу тіліндегі дыбыстардың айтылуы
сақталған балаларда кездеседі. Бұндай жағдайда тіл қимылының
анализаторларын іске қосу үшін сөйлеу тілі мүшелерінің анығырақ істейтіндей
ету керек. Одан басқа фонематикалық есту қабілеті бұзылған
кезде, тіпті сақталған дыбыстардың ездерінің артикуляциялы мүлде анық
болмайтынын есте сақтау қажет.
3. Дыбыстарды талдауға және жинактауға дағдылануын жетілдіру.
Фонематикалық түйсігін жетілдіру жұмысы дыбыстарды талдауға
дағдылануын жетілдіру жұмысына өтеді. Соңғы жұмыс әр уақытта
балалардың дыбыстарды дұрыс айту құралдарымен жүргізіледі. Бұл жұмыстың
негізгі түрлері мынандай болады:
А) сөйлемнен сөзді, сөзді буынды, буыннан дыбыстарды бөлу. Бұндай талдау
ұзын сөйлемді, қысқа сөздерді, ең қысқа буындардан тұратын сөйлем құрастыру
беріледі.
Ә) жетпейтін дыбыстарды, буындарды жазып бітіру;
Б) бір бағанаға бір буынды сөздерді, екінші бағанаға екі буынды сөздерді
жазып, буындардың сандық мөлшері бойынша сездерді іріктеу;
Г) берілген дыбысқа сөздер ойлап табу және оларды жазу, әр сөзге қарама-
қарсы дыбыстары бар баска сөздерді іріктеп алу.
4. Сөздік қорын байыту және оларды іс жүзінде пайдалана білуге
жетілдіру. Әдетте бұл кезеңде балаларға жаңа сөздердің әр түрлі жасалу
жолдарын таныстырады. Әр түрлі жұрнақтардың көмегімен бірнеше жаңа сөздер
жасайды. Мысалы: кел-ін, кел-те, кел-сап, бір жұрнақтың көмегімен бірнеше
жаңа етістік сөздер жасайды, мысалы: қолтық-тас, пысық-тас.
Сөзді құрастыру жұмысының басқа бір түрі біріккен сөздерді іріктеу
болып табылады. Мысалы: аққу, белбеу, тасбақа, Боранбай, Әссемгүл.
Бұндай жұмыс дұрыс жазу ережесін жақсартып, балының ой-өрісін кеңейтеді.
Өткізілген барлық оқу жұмысында балалардың сөздік қоры молаяды, бекітіліп
тұрақталады. Назар аударатын басты мәселе дыбыстарын талдау бойынша
әрбір сөздің маңызын анықтау, жазуы мен оқуын жатығуымен байланыстыру.
Сөздік қорының белсенділігін арттыру үшін үлкен жұмыс жүргізеді.
5. Грамматикалық дағдыларын жетілдіру. Бұл кезеңнің ең негізгі мақсаты
жалғаулықтарды түсіндіру және қолдану, жалғаспалы көп бейнелі суреттер
бойынша сөйлемдер құрастыру, сөйлемдердің көлемін кеңейту және қысқарту
болып табылады.
6. Ауызша қалай айтылса жазбашада солай болатын сөйлеу тілінің
байланысын жетілдіру. Жазуы мен оқуындағы кемістіктерді жою жұмысы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.