Дене тәрбиесінің тарихи негіздері, жас ерекшелігіне сәйкес спортты таңдау және таңертеңгілік жаттығуларды ұйымдастыру

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

"Ғылымның қай саласы болмасын өз тарихын терең зерттеп алмайынша алға баспайды. Демек, зерттеудi өз тарихынан бастау - ғылым жетiстiктерiн игерумен қатар, оның одан ары алға басуына үлкен мүмкiншiлiктер туғызады. " Дәл осы жағдай спорт ойындарының даму тарихына да қатынасы болса керек. Халықтың ұлттық және спорттық ойындарының да өзiндiк тарихи даму жолдары, қалыптасу кезеңдерi, тәрбиелiк маңызы халықтың саяси әлеуметтiк-экономикалық дамуының негiзiнде болды.

Демек, қазiргi бiзге жеткен өнердiң, театр элементтерiнiң қай-қайсысы болса да ойын үстiнде көрсетiлiп, осы ойындардың әр түрлi мәнерлi орындауының нәтижесiнде тап қазiргiдей үлкен өнер дәрежесiне жеттi. Адам баласы көне замандардан берi жабайы аңдармен талай рет "күш сынасуына" тура келдi. Аң және балық аулау, жемiс-жидек теру адамның күшi мен төзiмдiлiгiн, икемдiлiгi мен шапшаңдығын, байқампаздығын қалыптастырып, дамытты.

Дене тәрбиесiнiң пайда болуы мен бастапқы даму дәрежесi халықтың тұрмысы мен санасына байланысты белгiлi бiр мақсатты шешуге бағытталды.

Адамның қимыл әрекеті таңертең ұйқыдан оянудан басталады. Алғашқы тіршіліктің бастамасы- таңертеңгілік бой жазу жаттығулары. Бала спорттың қай түрімен шұғылданса да, өзінің жас ерекшелігі мен ағзасының құрылысы, құбылысының хабары болуы керек. Осы негізді нақтылы спортпен шұғылдану үшін жоғарыдағы жағдайлардың бәрін ескере отырып, болашақта нәтиже көрсететіндей спорттың түрін таңдап алған жөн. Мәселен, гимнастика, суда жүзу тәріздес спорт түрлерімен шұғылдануды жасырақ кезден бастаған жөн.

10-15 жастағы жасөспірімдердің мінез құлқы мен сана- сезімінде әлі де болса тұрақтылық бола бермейді. Демек, олар өзінің спортпен шұғылданудағы әрекетін өз санасымен қажетті деп, белгілі бір жүйеде бақылап та отырмайды. Жасөспірімдердің спорттың қандай түріне қабілеті бар екеніні жаттықтырушылар мен мұғалімдерден сұрап ақылдасып барып содан кейін ғана жаттығуды бастауы керек. 14-15 жасқа дейінгі ұлдарға қыз балалардың дене жағынан даму процесі тез болады. Осы кезде олар спорт қоғамындағы жаттығуларға басқа да балалар спорт мектептеріндегі әр түрлі жаттығу түрлеріне қатысып шеберліктерін шыңдаған дұрыс.

Республикамызда 50-ден астам спорт түрі дамыған. Солардың бір түрімен жаттығатындардың жолы әр түрлі. Ал спорттық ойындарды алсақ, баскетбол, валейбол, футбол т. б. жаттығулар кестесі дұрыс құрылса ғана нәтиже береді. Ол шұғылданушыны әр уақытта қызықтырып, ынталандырып отырады.

Жаттығудың ойдағыдай болуы көбіне жаттықтырушыға байланысты. Жаттығуды белгілі ғылыми жүйеге негіздеп, жаттығушының шама-шарқына, жас мөлшеріне қарай ынталандырып отырса ғана жақсы спортшы шығара алады.

Адам өзінің күнделікті тіршілігінде еңбек барысында толып жатқан әрекеттер мен әр түрлі қозғалыстар жасайды. Осының бәрі дененің кейбір жекелеген мүшелерінің қалыптасып, жетілуіне өзіндік әсер етеді. Кей жағдайда мұндай ықпалдар теріс болуы да мүмкін. Бір бағыттағы артық қозғалыстың әсерінен дененің бір мүшесі шаршап немесе деформацияға яғни ағзаның қалыпты формаларының өзгеруіне әкеліп соғады. Сондықтан да күнделікті тіршілікте болатын бір бағытта ғана жүргізілетін дене қозғалыстары мен әрекеттерінің бәрін бірдей дене тәрбиесінің құралы деуге болмайды.

Адамның жеке басының қасиеттері дененің қалыптасуымен тығыз байланысты. Демек денені жүйелеп шынықтыру мен денсаулықты қалыптастыру адамның ой санасының жетілуі мен шығармашылық күштерінің дамуының негізі.

Ағза шамасы келетін жаттығуды және дұрыс ұйымдастырылған жұмысты орындағанда ғана дамып, нығайтып жетіледі.

Саналы түрде орындалатын жаттығулар денсаулыққа, мінез-құлықтың белгілі бір мүсіннің қалыптасуына қалай әсер етеді деген сұраққа жауап бермесе бұрын ең алдымен азда болса адам ағзасының жұмыс істеу жүйесімен құрлысы жайында бірер сөз айта кеткеніміз жөн. Жалпы білім беретін мектеп бітіретін жасөспірімдер мектеп бағдарламасына сай адам дене құрылысымен танысады. Оның себебі адамның барлық ағзаның, іш құрылысының әрекеті өзара байланысты. Демек, қандай да болсын жеке мүшелерге түскен аруырпашылық бүкіл денеге әсерін тигізеді.

Адамның қимыл әрекеті таңертең ұйқыдан оянудан басталады. Алғашқы тіршіліктің бастамасы - таңертеңгілік бой жазу жаттығулары. Бала спорттың қай түрімен шұғылданса да, өзінің жас ерекшелігі мен ағзасының құрылысы, құбылысының хабары болуы керек. Осы негізді нақтылы спортпен шұғылдану үшін жоғарыдағы жағдайлардың бәрін ескере отырып, болашақта нәтиже көрсететіндей спорттың түрін таңдап алған жөн. Мәселен, гимнастика, суда жүзу тәріздес спорт түрлерімен шұғылдануды жасырақ кезден бастаған жөн.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.