Температураны анықтау

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Бойль – Мариотт және Гей – Люссак заңдары.
Температураны анықтау.
Газдардың өзі тұрған ыдысты тегіс толтырып, тұратын және сол ыдыстың
қабырғаларына қысым түсіретін қасиеті бар. Р қысым сан жағынан алғанда
ауданның бір өлшеу бірлігіне перпендикуляр бағытпен әсер ететін күшке тең
физикалық шама болып табылады. Сонымен, егер S ауданға перпендикуляр
бағытпен әсер ететін күш болса, онда р қысымы мынаған тең болады:

CGS системасында р қысымы бармен өлшенеді, бар дегенміз – 1 см2
ауданға перпендикуляр бағытпен әсер ететін 1 дина күштің қысымы.
Өлшеу бірліктерінің халықаралық системасында қысым бірлігіне 1м2
ауданға перпендикуляр бағытпен әсер ететін 1 ньютон күштің әсері алынады.
Қысымның бұл бірлігі н м2 деп белгіленеді; 1 н м2=10 бар екендігі
өзінен - өзі түсінікті. Бұлармен қатар қысымды өлшеуге мынадай да бірліктер
қолданылады:
1). Техникалық атмосфера, ол – 1 см2 ауданға түсетін 1 кг күштің
қысымына тең.
2). Физикалық атмосфера (қысқаша ат), ол – 1,033 кг см2 қысымға тең.
3) сынап бағанасының миллиметрі (қысқаша мм Hg), ол – биіктігі 1 мм
сынап бағанасының салмағы түсіретін қысымға тең. 760 мм Hg қысым бір
физикалық атмосфераға тең. Бұл бірліктерді біріне – бірін айналдыру үшін
мына қатыстарды қатыстарды пайдалануға болады:
Физ. ат техн. ат = 1033 Г см2 = 760 мм Hg = 1033· 981 бар = 1,013
·106 бар.
Газдың алынған белгілі бір мөлшері мынадай төрт шамамен сипатталады;
1) оның м массасы;
2) оның алып тұратын V көлемі;
3) р қысымы;
4) t темперитурасы. Бұл шамалардың барлығы да біріне – бірі тәуелді
болады; жалпы алғанды, бұлардың біреуі өзнергенде қалғандарының барлығы да
өзгереді. Осы шамалардың барлығын заңды түрде байланыстыратын формула газ
күйінің теңдеуі деп аталады.
Газ күйінің жалпы теңдеуінің өрнегін қорытып шығармас бұрын жоғарыда
көрсетілген төр шаманың екеуі тұрақты болатын жағдайда қатысы бар қарапайым
эмпирикалық заңдылықтарды қарастырайық.
Температура тұрақты болғанда газдың берілген массасының ( т мен t
тұрақты) қысымы оның көлеміне кері пропорционал болады (Бойль – мариотт
заңы);
pV = const (т мен t тұрақты болғанда).
Температура тұрақты болғанда газдың берілген т массасының р қысымы мен
V көлемінің арасындағы тәуелділік графих түрінде тең бүйірлі гиперболамен
кескінделеді (1 - сурет).
Бойль – Мариотт заңын кесікндейтін қисық сызық тұрақты температурада
сызылатындықтан оны изотерма деп аталады.
Бойль – Мариотт заңы жуық заң болады. Атап айтқанда газдардың барлығы
да өте үлкен қысымдарда, Бойль – Мариотт заңында айтылғандағыдан гөрі, аз
сығылады. Алайда бөлме температурасына жуық температураларда және атмосфера
қысымынан оншалықты айырмашылығы аз қысымдарда газдардың көпшілігі Бойль –
Мариотт заңына жеткілікті түрде бағынады.
Ілгеріде айтылатын келесі заңдылықтар ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.