Біріктірілген сызықтар

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

Corel DRAW программалық құралын үйрету технологиясы

Графикалық программалардың көмегмен жұмыс жасайтын барлық кескінде екі
классқа бөлінеді: пикселдік және векторлық..
Пикселдік (нүктелік) кескінді массивтік кескін деп атайды. Әр пикселге
түс беріледі. Пикселдік кескіннің ең жақын аналогі мозайка болып табылады.
Пикселдік кескін пикселдеден тұратындай мозайкада жеке түрлі-түсті
әйнекшелерден тұрады-смальта. Аз көлемді самльталармен жекеленген бөліктер
көзге көрінбей мозайкалық кескінді құрайды – адам көзі кескінді біртұтасқып
қабылдайды.
Бұл құбылыс визуалды құбылыс деп атайды және ол компьютерлік графикада
үлкен роль атқарады.
Кескін кез-келген компьютердің мониторанда — пиксельдік, және ол үлкейткін
әйнектен өтке жақсы көрінеді.
Басу құрылғыларының көбі қағаз бетіне пикселдік кескін басып шығарады.
Вектролық кескін компьютерлік графикада күрделі және әртүрлі
графикалық объектілер деп танылған. Векторлық кескінге қарапайым
геометриялық фигуралар да енгізілген (шеңбер, эллипс, тіктөртбұрыш,
көпбұрыш, тік және доғал қисық сызықтардың кескіні).
Векторлық графиканың ең негізгі қасиеті ол геометриялық объектілер
немесе класстарын басқару объектілерінің параметрлерін және сыртық бейнесін
анықтайды.
Мысалы, шеңбер үшін басқару параметрлері диаметр, түс, түр, сызықтың
көлемі және ішкі ауданының түсы болып табылады.
Векторлық кескін компьютер жадында пикселдік кескінге қарағанда күрделірек
бірақ ол шағын ғана болады. Ол кескіннен құралған тізімнің барлығын болады
тағы сол сияқты ол әр объектінің қай классқа қатысты екенін және басқару
параметрлерінің мәнін көрсетеді.
Вектрлық кескінге өмірде анлог таңдау өте қиын.
Векторлық кескінр математикада – графикалық функция. Көбінесе
векторлық кескін экран бетіне немесе басу құрылғысынан шығар алдында
нүктелік кескінге айналады.
Компьютерлік графикада бұл құбылыс рендерингом деп аталады.
Пикселдік кескіннің басты кемшілігі пикселдің анықталған көлемінен
тұрады. Сондықтанда кескінді үлкейтіп және кішірейткен кезде кескіннің түрі
бұзылып кетеді.
Кескінді үлкейткен кезде біріне-бірі тығыз тұрған пикселдердің арасы
босап ашық орын қалады. Оны еш нәрсемен толтыра алмаймыз, тек қасындағы
тұрған пикселдің көшірмесін қоймасақ. Бұл кескінді үлкейткендегі пикселдің
көлеміне тепе-тең. Бірақ пикселді қатты үлкейтуге болмайды — өте үлкен
пикселдер адам көзіне дұрыс көрінбей кескін бұзылады. Машиналық графикте
бұл құбылысты түрдің бұзылуы. Түрдің ауысуы деген түсінік ол вектролық
кескіннен пикселдік кескінге ауысуы немесе бір пикселдік кескіннің екінші
пикселге параметірімен ауысуы болып табылады. Кескінді сақталған көлемімен
кішірейткен кезде бірқатар пикселдер түсіп қалып ақпараттың бір бөлігі
жоғалып кетуі мүмкін. Пикселді кішірейткенмен де құрылғылар (дисплей, басу
құрылғысы) өте кішкентай пискелдерді қабылдамайды –нәтижесінде кескіндердің
түрін ажырату қиынға түседі.
Пикселдік кескіннің бастапқы сақталған көлемін тек қана екі, үш есе
үлкейтуге болады. Егерде осы ереже сақталмаса онда кескінде — толқынтүрлес
сызықтар, нүктелер немесе торлар пайда болады. Олардан құтылудың өзі де
қиынға соғады.
Пикселдік кескіннің екінші кемшілігі ішкі құрылымының болмауы. Мысал
ретінде жасап көрейік.
Егерде нүктелік кескінде біз ер галстуктегі адамды көрсек – біздің
миымыздың ер адамдағы галстук сияқты объектілерді бөліп алғандағы жұмысының
нәтижесі.

Арнайы прграммалардың көмегі объектінің пикселдерін қалпына келтіру
үшін біраз еңбектену керек. Егерде жұмыс жасау кезінде бір белгіні өшіріп
тастау керек болса кейін сол өшірілген белгінің орны тесік болып қалады
сондықтан оны толтыру үшін қайта салып шығу керек.
Пикселдік кескіннің үшінші кемшілігі — сақтаған кезде жадыдан көп орын
алуы. Нүктелік кескінмен жұмыс жасау кезінде олардың жоғары сапалы кескін
алып көлемін өзгерткен кезде сол файл көлемі де жүздеген МБайт орын алуы
ғажап емес.
Векторлық кескін жұмыс жасауға өте ыңғайлы. Оны үлкейтіп немесе
кішірейту үшін тек қана басқару параметірінен – масштаб өзгерте салу
керек. Масштабы өзгерткен кезде векторлық кескін көлемі еш өзгермейді.

Барлық өзгертілген өзгертулер ескеріліп кескіннің сапасы өзгермейді.
1.1 суретте вектрлық және нүктелік кескіндердің үлкейтілген түрлері
көрсетілген.
Сур. 1.1. Векторлық кескін (солжақ) пикселдік кескінге (оңжақта) қарағанда
масштабын еш сапасын өзгерпей үлкейтуге және кішірейтуге болады.
2 Векторлық кескіннің пикселдік кескінге қарағанда құрылымын өз қалауыңмен
өзгертуге болады. Ол сурет салушының өз қалауымен анықталады. Кескінді
салған кезде оған ат беруге және текст жазуға болады.
Суреттегі ер адамның галустігін өзгерту еш қиындық туғызбайды оны тек
қана бұрыштардың мәндерін өзертсе болды. Векторлық файлдардың көлемі
пикселдік кескіндердің көлемінен әлдеқайда аз болады.

1. Жұмыс ортасы және интерфейсі.

CorelDRAW 12 программасын іске қосу үшін Windows стандарты түрлері мен
жүзеге асырылады.
Программаны іске қосқан кезде экран бетіне 1.2 суретте көрсетілгендей
негізгі терезе CorelDRAW өзінің негізгі тұтынушылық интерфейстік
элементтерімен ашылады.
Windows стандартты терезелері сияқты тақырып жолының астында меню жолы
орналасқан.
CorelDRAW мәзірі өте күрделі өзінің көптеген қосымша менюлері мен
командаларының түрлері. Кез келген басқа программалар сияқты мәзір
CorelDRAW көптеген функцияларын тез ашуға көмек береді, бірақ та оның
кейбір атқаратын қызметі программаның көмегінсіз де орындала береді.
Сол жақ жұмыс алаңында интерфейс элементі — саймандар тақтасы
(toolbox) орналасқан. Кесікннің объектілерімен барлық жұмыс саймандар
тақтасын таңдау арқылы басталады.

Сур. 1.2. CorelDRAW тұтынушысының жұмыс ортасы.
Кейбір саймандар батырмасы терезенің төменгі жағының оң бұрышында
үшбұрыштармен қамтамасыз етілген. Бұл — батырма мен бір немесе бірнеше
саймандарға байланысты екенін көрсететін бағыттауыш. Барлығын көру үшін
тышқан батырмасын тез басу арқылы көрсеткішке басу керек — экранға
саймандардың нақты түрлері ашылды. 1.3 суретте нақты ашылған
саймандар батырмасы көрсетілген Fill (Заливка).

Сур 1.3. Fill саймандар тақтасының ашылған түрі.
Қажетті сайманды таңдау үшін тышқан батырмаларының бірін шерту
жеткілікті. Ережеге сай әр сайманның өзіне тән тышқан батырмасының
көрсеткіші болады.
Меню жолының астына орналасқан стандартты басқару элементтернің
саймандар тақтасы (toolbar) жұмыс барысында өте жиі қолданылатын
элементтер орналасқан мысалы: құжатты сақтау, жабу, буермен опреациялар
жасау т.б.
Стандартты саймандар тақтасының төменгі жағында атрибуттар тақтасы
орналасқан (property bar). Ол таңдалып алынған сайманның параметірінің
көмегімен белгленген объектінің стандартты операциялар жасауға арналған.
Ол тұтынушының басты жұмыс саймандары болып табылады және ол әдайым өзгеріп
тұрады..
Оң жақ жиегінде экранның түс палитрасы (color palette) орналасқан. Ол
түстерді бейнелеуге негізделген. CorelDRAW терезесінің төменгі жағында
қалып күй қатары (status bar) орналасқан. Оған жұмыс барысында белгіленген
объекті жайлы және көптеген қосымша ақпараттар жайлы мәліметтер шығады.
CorelDRAW негізгі жұмыс бөлігі құжаттар терезесінде бейнеленген (drawing
windows).
CorelDRAW құжат құрғаннан кейін терезеде сурет салу парағының кескіні ғана
көрінеді. Парақтың жақтаулары көлеңке болып тұрады, бірақ оның кейбір
элементтері кескін элементтеріне жатпайды. Кескін жасалатын объектінің
көлемі сол парақтың жақтауларынан шықпауы керек. Кескін салынатын терезенің
қалған аудандарының жұмыс үстелі деген аты болады және олар объектілерді
уақытша сақтаушы болады.
CorelDRAW жұмыс үстелі біздің көзімізге көрінгеннен де үлкен болады.
Терезенің көрінбей тұрған жерін көру құжат терезесіүшін оң және төменгі
жақтарында айналдыру жолақтары арқылы көре аламыз.
Құжат терезесінің сол және жоғарғы жағында координаттық сызықшалар
орналасқан (rulers), оның қызметі объектінің координатасын өлшеп
орналастыру болып табылады.
Жаңа құжат құру.
CorelDRAW программасын іске қосқан кезде әрқашанда құжат терезесі
ашылады. Егер программа файл белгісі арқылы ашылмаса ол жаңа документ болып
ашылады. Жұмыс барысында жаңа құжат ашу керек болса File мәзіріндегі New
(Новый документ) командасын таңдау керек. Нәтижесінде CorelDRAW
программасының жаңа құжат, таза парақ ашылады.
Егер де жұмыс барысында саймандар тақтасында батырмаларды іздеу
қиындық тудырса, онда тышқан көрсеткішін сол батырманың орналасқан жеріне
қойып 1-2 секунд жібермей ұстап тұру керек. Сол кезде батырманың қасына
көмекші меню шығады.
Құжаттарды ашу және жабу.
CorelDRAW құжаттарын ашу барысында Windows басқа стандартты
программаларсияқты CorelDRAW файлының суреті бар құжаттарды тышқанмен
шерту арқылы жүзеге асырылады немесе стандарты саймандар тақтасынан Open
(Открыть) командасын орындау керек.
Соңғы екі жағдай бойынша 1.4 - суретте көрсетілгендей диалогтық терезе
Open Drawing (Открыть документ) ашылады..
Бұл диалогтық терезеде Windows қолданбалы программалардың барлық түрлері
көрсетілген. Одан басқа да файлдар тізімінің оң жағында алдын ала көру
алаңы Preview (Предварительный просмотр) болады ол жерде біздің ашайық деп
отырған файлымыздың кескіні немесе суреті кішірейтілген түрде көрінеді.
Ағымдағы құжатты жабу үшін жабу командасын орындаймыз. Егер құжат жадыда
соңғы рет өзгертілсе программа оны сақтау үшін анықтама сұрайды.
Сол өзгертілген файлды сақтағанда кішірейтілген көшірмесі қосылмауы
мүмкін. Ондай жағдайда жалауша қойғанның өзі көмектеспейді. Preview
(Предварительный просмотр).

1.4.- сурет. Диалогтық терезе Open Drawing

Құжатты сақтау

CorelDRAW құжаттарын сақтау стандартты саймандар тақтасындағы Save
(Сохранить) командасы арқылы жүзеге асады. Егер құжат бұрынырақ жадыға
сақталмаса, экранға сур. 1.5. көрсетілген Save Drawing (Сохранить документ)

диалогты терезе шығады.

1.5.- сурет
Save Drawing (Сохранить документ)

Құжаттарды сақтау үшін оның қай бумаға сақтау керек екенін таңдаймыз
содан кейін File name (Имя файла) жолына файлдың атын енгіземізде Save
(Сохранить) батырмасына баса саламыз. Егер файл бұрында сақталған болса
онда жадыға Save Drawing (Сохранить документ) командасы орындала береді..
2. CorelDRAW программасының объектіліері.
Тіктөртбұрыш
Жоғарыда айтылғандай CorelDRAW кескіндермен жұмыс негізінен объектілер
болып табылады. Барлық объектілерді үш категорияға бөлуге болады:
қарапайымдылық, сызықтық және мәтіндік. Бұл – төртбұрыштар, эллипстер,
көпбұрыштар және стандартты фигурлар.
Тіктөртбұрыштар категориясына тек стандартты фигураларды ғана өз
қалауымызша құрастыруға болады. 2.1- суретте тікбұрыштар класына жататын
бірнеше кескін келтірілген.

2.1.-сурет. Тікбұрыштар тобына жататын бірнеше кескіндердің үлгісі
Тікбұрыштың сыртқы түріне қарап көп жағдайларда басқа объектілерден оңай
ажырату қиынырақ. Егер сол объектіге тышқанның батырмасымен бассақ қалып
күй қатарында Rectangle on Layer 1 (Прямоугольник на слое 1) сөз шығады, —
бұл тікбұрыш екеніне сенімді болыңыз.
CorelDRAW программасында барлық қарапайымдылық сәйкес саймандардың
көмегімен құралады. Тікбұрыштар Rectangle (Прямоугольник) сайманының
көмегімен тұрғызылады.
Rectangle батырмасын басқан кезде тышқан көрсеткіші айқас сызыққа
айналады.

2.2.-сурет. Қалып-күй қатарындағы хабарлама және тікбұрышты бөліп алу
жолақтарының элементтері

Тікбұрыш салу үшін тышқан көрсеткішін Rectangle(Прямоугольник) құралына
апарып диагональ бойынша созу керек. Тышқанмен жылжытып болғаннан кейін
оның батырмасын жібергенде, экранда тікбұрыштың жан-жақтарына жиектерін
белгілеу және орталық маркері шығады. Ал қалып-күй қатарына тікбұрыш тобына
жататын объекті белгіленді деген хабарлама шығады.
Бөліп алу жақтауы дегеніміз экранда бөлініп алынған габариттер немесе
бірнеше объектілерді белгілейтін 8 маркерден (қара құйылмалы кішкене шаршы)
құралған топ.
Бөліп алу жақтауы қисық крестик түрінде маркер ортасында орналасады.
CorelDRAW-да кез келген графиктік объектіні құрғаннан кейін ол бөлініп
алынған болып табылады және оның айналасында бөліп алу жақтауы пайда
болады.

Тіктөртбұрыштардың атрибуттар құралы (2.3.-сурет) мына қасиеттерден
тұрады: төртбұрыштың өлшемін, төртбұрыштың орналасуын, масштаб
коэффиценттерін және т.б.. бұл қасиеттер батырмаларды өзгертуге мүмкіндік
береді. Сонымен бірге онда объектілермен жұмыс жасау батырмалары
орналасқан (бұру, айналық бейнелеу, бұрыштарды дөңгелектеу және т.б.)

Эллипс

Шеңбердің диаметрлерінен қашықтықта созу арқылы эллипсті құруға болады.
Эллипс объектілерінің құрамына оның доғалары мен секторлары енеді. Олар
төртбұрыштың бұрыштарын дөңгелектеу тәсілімен алынған.
CorelDRAW программасында эллипстің өлшемі төртбұрыштың пішінінің
(ерекшелендіру жақтауына сәйкес) өлшемімен анықталады. Ерекшелендіру
жақтауындағы орынға маркердің 4 орта қабырғасы орналасқан эллипс берілген
(2.4-сурет). Пайда болған эллипсте бар болғаны бір түйін ғана бар. Эллипс,
рамка выделения, указатель инструмента Ellipse

2.4. – сурет. Эллипс, ерекшелендіру жақтауы, Ellipse құралының көрсеткіші
және қалып-күй қатарының хабарламалары

Эллипсті салу үшін Ellipse (Эллипс) құралдар тақтасының жиынтығынан
қажетті құралды таңдау қажет. Rectangle (Тіктөртбұрыш) құралымен жұмыс
жасауда пернелердің қызметін қалай пайдалансақ, дәл сондай етіп, эллипс
құралымен жұмыс жасауда да оларды қолданамыз. Ctrl пернесін ұстап
тұрып,эллипсті емес дұрыс дөңгелекті салуға болады. Ал Shift пернесін
қолдану арқылы төртбұрыштың орта сызығынан бастап, созу арқылы эллипсті
салуға болады. Егер Ctrl мен Shift пернелерін қатар бассақ, онда
дөңгелектің центрінен созу арқылы эллипс пайда болады. Осы әрекетті
орындағаннан кейін ғана тышқан батырмасын жіберуге болады.
Эллипсті секторға түрлендіру үшін Shape (Форма) құралын таңдау қажет.
Жаңадан салынған эллипстің түйінін табу үшін оған тышқан көрсеткішін апару
жеткілікті. Түйінге апарып тышқан батырмасын басамыз және тіктөртбұрыштың
пішінінің орта сызығының бағытына түйінді орналастыру керек. Содан кейін
эллипстің шекарасынан шықпай, сағаттың тілі бойынша тышқан батырмасын
айналдырамыз. (2.5-сурет).

Осы әрекетті орындағаннан кейін тышқан батырмасын жіберсек, онда эллипс
секторға айналады (2.5. – сурет). Эллипсті секторға түрлендіру арқылы
эллипстің ішіндегі түйінге апарамыз. Егер эллипс түйінін оның ішіне емес,
сыртына орналастырсақ, онда эллипстің секторы емес доғасы салынады.

Көпбұрыштар мен жұлдызшалар

CorelDRAW программасында көпбұрыштар объектілер класына тек дұрыс
көпбұрыштар ғана жатады: дөңес және жұлдызша (көбіне оны қарапайым жұлдыз
ретінде қарастыруға болады).

2.6. – сурет. Көпбұрыштар класына енген объектілер жиыны
CorelDRAW программасында көпбұрышты салуға негізделген арнайы құрал бар.
Ол құралдар тақтасында орналасқан Polygon (Многоугольник) батырмасы.

2.7.-сурет. Құралдар тақтасындағы Polygon батырмасы.
Құралды таңдау үшін құралдар тақтасындағы орнын және 2.9.-суретте
келтірілген белгілердің ішінен біреуін таңдап, қажетті батырманы басу
жеткілікті..
Көпбұрышты салу үшін құралдар тақтасынан Polygon (Многоугольник) құралын
таңдаймыз. Атрибуттар тақтасындағы дөңес көпбұрышты таңдап, түйіндер санын
анықтап, тіктөртбұрыштың диагоналдары бойынша созу арқылы көпбұрышты
саламыз. Егер Ctrl пернесін жібермей тышқан батырмасымен қатар бассақ,
онда теңқабырғалы көпбұрыш пайда болады. Егер Shape (Форма) құралын
таңдасақ, онда оның көрсеткішін көпбұрыш қабырғаларының ортасында
орналасқан түйіндердің кез келгеніне апарып қою керек. Ctrl пернесін
жібермей, центрге дейінгі қашықтықтың жартысына радиусы бойынша түйінді
орналастырса, онда көпбұрыштың қабырғаларының ортасында орналасқан
қамтылған түйіндермен орналастырылатын болады.нәтижесінде жұлдыз пайда
болады (2.8.-суреттің ортасында).

2.8. – сурет. Бастапқы көпбұрыш және Polygon Стандартные фигуры құралының
көмегімен түйіндерді созу арқылы алынған фигура.
Тиімді құралдар тобының бірі — стандартты фигуралар (perfect shapes).
Бұл топтағы құралдар күнделікті өмірде көбірек кездесетін графиктік
үзінділерді тез салуға негізделген. Бұл топтағы құралдар 5 топшаға
бөлінеді: базалық фигуралар (basic shapes), бағыттауыштар (arrow shapes),
блок-кескіндер элементтері (flowchart shapes), жұлдызшалар (star shapes),
выноски (callout shapes). 2.9.-суретте Perfect Shapes (Стандартные фигуры)
құралдар тақтасы мен палитралар бейнеленген. Олардың әрқайсысына жоғарыда
аталған стандартты фигуралардың сәйкес келеді. Ал палитралар атрибуттар
тақтасындағы бірдей атты құрал арқылы ашылады.

2.9.- сурет. Perfect Shapes құралдар тақтасы және стандартты фигуралардың
ішкі топшаларының палитрасы
Стандартты фигураларды салу үшін мынадай екі амал орындалады: өздігінен
құру және формаларды баптау. Стандартты фигураларды салу үшін Perfect
Shapes (Стандартные фигуры) құралындағы батырмаға басу жеткілікті, не
болмаса тышқан көрсеткішін салынатын стандартты фигураның диагоналы бойынша
созу қажет. Сонда бөліп алу маркерімен қоршалған таңдалынған стандартты
фигура пайда болады. (2.18. – сурет, оң жақта). Стандартты фигураның сыртқы
түрін тышқанның көрсеткішін жылжыту арқылы өзгерте беруге болады.
Маркерлер бірден үшке дейін болуы мүмкін (2.10. - сурет, сол жақта және
ортасында).

2.10. – сурет блок-кескіннің ішкі элементтерінен құралған стандартты
фигуралар және маркердің көмегімен оның формаларын өзгерту нәтижелері

3. Сызықтар
Қисық сызықтар моделі

Түрлі топтағы сызықтарды түрлендіру үшін CorelDRAW программасында
объектілердің бірнеше топтары қарастырылған. Ондай объектілер тобына қисық
сызық (curve), өлшемді сызық (dimension line), жалғастырушы сызықтар
(interactive connector line) және суперсызық (artistic media group).
CorelDRAW программасында сызықтар моделі үшін екі ұғым қарастырылады: түйін
(узел) және сегмент.
Мұнда сызық ұғымы қисық сызықтар тобына жататын объектіні түсінуіміз
керек. Түзу сызықтар кесіндісі топ объектілерінің дербес бір бөлігі (үлкен
радиусты шексіз иілуден құралған қисық сызық)және ол жеке қарастырылмайды.
Түйін дегеніміз қисық сызық сегментінің бір жағы шектеулі жазықтықтағы
бейнелер нүктесі. Сегмент дегеніміз екі түйіннің арасы біріктірілген қисық
сызық. Түйіндер мен сегменттер бір-бірімен тығыз байланысты: тұйық
сызықтардың түйіндері қанша болса, сонша сегменті болады. Ал тұйықталмаған
сызықтарда бір түйін артық болады.
CorelDRAW графикалық ортасында кез келген қисық сызық сегменттер мен
түйіндерден құралады. Ал қисық сызықтармен орындалатын амалдар ол ортада да
орындалады. Түйін сегментке қатысты сипатты анықтайды. Сондықтан
тұйықталмаған сызықтар үшін түйіндердің бірі – бастапқы, ал тұйықталған
сызықтар – сызықтар бағыттары екендігін білу маңызды (сағат тілінің бойымен
немесе сағат тіліне қарсы). Түйін үш типке бөлінеді: тұйықталмаған қисық
сызықтар үшін бастапқы түйін, тік сызықты (line) және қисық сызықты
(curve) түйіндер.

3.1. – сурет. Сегменттер мен сызықтар түйіндері

3.1 – суретте аралық түйін 1 және соңғы түйін — тік сызықты, ал аралық
түйін 2 — қисық сызықты сегменттер мен сызықтар түйіндері бейнеленген
Сызықтар түйіндері экранда кішкене квадраттар түрінде бейнеленеді. Бастапқы
түйін кішкене өлшемді квадрат түрінде бейнеленеді. Түйіндерді редакторлеу
кезінде олар кішкене үлкейтілген қара түспен қоюланған квадрат түрінде
экранда бейнеленеді.

Тұйықталған, тұйықталмаған және біріктірілген сызықтар

Бастапқы түйіннен тұратын сызық тұйықталмаған (open curve) деп аталады.
Соңғы түйіндері жоқ сызықтар тұйықталған деп аталады (closed curve).
Тұйықталған сызықтарда бастапқы және соңғы түйіндер бір немесе бірнеше
түйіннің қызметін атқарады. Сондықтан түйіндерді таңдауда Shape (Форма)
құралын таңдаймыз. Сызықтарды тұйықтауды кішкене үлкейтілген квадрат
түрінде белгіленеді.
Біріктірілген сызықтар. Әрқайсысы тұйықталған немесе тұйықталмаған
сызықтардан құралған бірнеше бұтақтардан тұратын объекті болып табылады.
Дербес жағдайда, Combine (Соединить) командасы арқылы объектілерді
біріктіру амалын орындауға болады. Кішкене квадратиктермен белгіленген
бірнеше түйіндерден тұратын объектілерді біріктірумен ерекшеленеді. Ол оның
басқа белгілерден ерекшелігін анықтайды. 3.2. – суретте тұйықталған,
тұйықталмаған және біріктірілген сызықтардың мысалдары келтірілген.

3.2.-сурет Тұйықталған сызық (сол жақта), тұйықталмаған (ортада) және
біріктірілген сызықтар (оң жақта)
Құралдар тақтасындағы Curve (Кривая) құралы түрлі типтегі сызықтарды
сызуға мүмкіндік береді. Оның батырмаларына ену үшін тышқан батырмасын
жібермей ұстап тұрып, қажетті батырмаларды ашып, жіберу.

3.3.-сурет. Curve құралдар тақтасының батырмалары

Freehand (Произвольная кривая) құралы тышқанды Bezier (Кривая Безье)
құралына жылжыта отырып, траекторияны түрлендіруге мүмкіндік береді. Мұндай
жағдайда орындаушы сызылатын қисық сызықтардың түйіндерінің орналасу түрін
береді де, Shape (Форма) құралы арқылы алынған сызықтың түрін өзгертеді.
Artistic Calligraphic Polyline 3 point curve құралы Dimension (Размерные
линии) бір құрал емес құралдар тақтасының жиынтығын қолдануға мүмкіндік
береді. Мұндай жағдайда түрлі өлшемдегі кескіндерді бейнелеуге болады
(состоящих из выносных линий, өлшемді сызықтар және өлшемді жазулар ) және
выносных сызықтар. Өлшемдік кескіндер және выносные сызықтар келесі
топтардың құрамды объектілерін құрайды:
• сызықтық өлшем(linear dimension);
• бұрыштық өлшем (angled dimension);
• выноска (callout).
Объектілерді жалғау нүктесі өлшемдік кескін, жалғастырушы сызықтар немесе
выноска құралының элементтерімен байланысты нүктені айтады. Объектілерге
сызықтарды жалғау ережесі 12 программа версиясынан тұрады. Егер осы аталған
орындарда объектілер сызықтары өтсе, онда келесі версияда нүктелерді жалғау
ретінде тек объектілер түйіндері ғана емес, сонымен бірге жолақтарды бөліп
алу маркерін орналастыру да ерекше мәнге ие болады. Енді мұндай нүкте
объекті контуры мен баспаға берілетін беттердің кез келген нүктесі болуы
мүмкін. Дегенмен, базалық фигураны және өлшемдік кескінді автоматты түрде
өзгерткіміз келсе, онда объектінің түйіндерімен және бөліп алу
маркерлерінің ортасымен байланысты жалғау нүктелерін шектеу қажет.
Өлшемдік кескінмен және выноскамен жұмыс жасауда атрибуттар тақтасы
ерекше роль атқарады (3.4. - сурет). Онда орналасқан басқару элементтері
өлшемдік кескінде қолданылатын типті және оның бөлек құрастырушыларын
басқаруды таңдауға мүмкіндік береді.

3.4. – сурет. Dimension құралын таңдаудағы атрибут тақтасы

• Vertical Dimension Tool (Вертикальный размер). Кескіндердің өлшемдерін
қоюда өлшемдік сызықтардың вертикальды бағыттары қолданылады.
• Horizontal Dimension Tool (Горизонтальный размер). Кескіндердің
өлшемдерін қоюда өлшемдік сызықтардың горизонтальды бағыттары қолданылады.
• Slanted Dimension Tool (Наклонный размер). Кескіндердің өлшемдерін қоюда
өлшемдік сызықтарды көлбеу бағыттары қолданылады.
• Callout (Выносная линия). Арнайы құрама объектіні таңдау жазуларды
нүктемен байланыстыратын объектілерді жалғау қызметін атқарады.
Выносная линия қызметіне өлшемдерді кескінге қою қызметі енбейді. Басқаша
айтқанда, оған енетін жазулар қандай да бір бейне параметрлеріне
байланыссыз.ол салу тәсілдерінің бірі ретінде ғана құралдар тақтасы тобына
еніп отыр.
• Angular Dimension Tool (Угловой размер). Бұрыштық өлшемді кескіндер
таңдауда қоюда өлшемдік сызықтар шеңбер центріне байланысты доғаның формасы
ретінде қолданылады.
Dimension Style (Тип измерения) жылжымалы тізім өлшемдердің мәнін бейнелеу
форматын басқарады. Оның тізіміне келесі тізімдер енеді:
• Decimal (Десятичный) — өлшемнің мәні ондық бөлшек түрінде бейнеленеді.
Бөлшек разрядтар саны өлшем дәлдігі тізіміндегі альтернативті таңдаумен
анықталады;
• Fractional (Дробный) — өлшемнің мәні натурал бөлшек түрінде бейнеленеді.
Бөлшектің бөлімі өлшем дәлдігі тізіміндегі альтернативті таңдаумен
анықталады;
• US Engineering (Инженерный) және US Architecture (Архитектурный) —
өлшемдік жазулардың мазмұны мен бейнелеу формасы АҚШ-ның стандартына сәйкес
анықталады және ол инженерлік және құрылыстық сызбаларды сызуға арналған.
Dimension Precision (Точность измерений) альтернативтік тізімі өлшемдік
жазудағы өлшемнің мәнін бейнелеу дәлдігін басқарады. Альтернатив құрамы
таңдалынған өлшемнің типіне тәуелді. Dimension Units (Единицы измерений)
ашылатын тізімі CorelDRAW программалық құралында өлшенетін кез келген
бірліктің өлшем бірлігін анықтауға мүмкіндік береді (мысалы, дюймдер қос
нүкте сияқты сөз түрінде белгіленеді).
Құралдар тақтасындағы Text Position (Положение текста) батырмасы өлшемдік
жазулардың өлшемдік сызықтарға қатынасы бойынша орналасуын анықтайды
(3.5.-сурет).

.
3.5. – сурет. Өлшемдік жазулардың өлшемдік сызықтарға қатынасы бойынша
орналастыру батырмалары
Dynamic Dimensioning (Динамическая привязка) батырмасы өлшемдік жазуларды
қалыптастыру режимін басқарады. Егер ол басулы тұрса, онда өлшемдік жазу
өлшемдік кескінге байланысты объектінің өлшемінің өзгерісіне сәйкес
қайтадан қалпына келіп отырады. Кері жағдайда, өлшемдік жазу өлшемдік
кескіндердің салуына сәйкес қалыптасады.
Suffix for Dimension (Суффикс размера) алаңына өлшемдік саннан кейін
қосылатын өлшемдік жазулар мәтіні енеді.
Prefix for Dimension (Префикс размера) алаңына өлшемдік санның алдына
өлшемдік жазулар қосылатын мәтін енеді.
Show Units for Dimension (Показывать единицы измерения) батырмасы өлшемдік
жазудың құрамына өлшем бірліктерді енгізуге мүмкіндік береді.
Біріктірілген сызықтар
Біріктірілген сызық сызықтық объектілердің негізгі тобын құрайды. Ол
кескіндік бейнелерді, әсіресе, блок-кескіндерді салуға тиімді.
Interactive Connector Tool (Соединительная линия) құралы қолданушыға
стандарттық фигуралардың қосымша мүмкіндіктерімен жұмыс жасауға мүмкіндік
береді.
Біріктірілген сызықтардың екі жағы арнайы нүктелер объектісіне жалғанады
(жалғану нүктелері). Біріктірілген сызықтарды салғаннан кейін бұл нүктелер
бір-бірімен байланыса бастайды. Жалғаудың екі түрлі варианты бар:
горизонтальды және вертикальды тік сызықты сегменттерден құралған сынық
сызықтар және түзулер кесіндісі. Атрибуттар тақтасында орналасқан
Interactive Connector Tool (Соединительная линия) құралы Angled connector
(Ломаная соединительная линия) және Straight connector (Прямая
соединительная линия) батырмалары көмегімен таңдалады. Сынық біріктірілген
сызықтар мысалы 3.6.-суретте бейнеленген.

3.6.-сурет. Біріктірілген сызықтарды салудың соңғы кезеңі

Біріктірілген сызықтарды салу амалы екі әрекеттен тұрады және ол
Interactive Connector Line (Соединительная линия) құралын таңдау барысында
орындалады.
1. Екі объектінің біріне біріктірілген сызықтарды жалғау нүктесін белгілеу.
Ол үшін құралдар көрсеткіші жалғау нүктесіне келтіріліп, түсті дөңгелекке
айналғанша тышқан батырмасын басу әрекеті орындалмайды.
2. Екінші объектіні біріктірілген сызықтармен жалғау үшін оның нүктесін
белгілеп алуымыз керек. Ол әрекет бірінші әрекеттегі сияқты орындалады.
Жалғау сызықтарын салғаннан кейін оны бөлек сегменттерге жылжытуға болады.
Ол үшін Interactive Connector Line (Соединительная линия) құралын
қолданамыз. Біріктірілген сызықтарға жалғанған объектілер олар үшін басқару
болып табылады.
4. Мәтін
Corel Draw мәтіннің екі типі бар:
1. фигуралық мәтін - artistic
2. қарапайым-paragraph. Қарапайым мәтіндердің форматталуы өте жоғары
деңгейде. Мәтіндік абзац жолына 32000 символға дейін жазуға болады, ал
жолдардың саның кез келген санымен алуға болады.
Фигуралық текстте графикалық объектілердің қасиеттері бар. Графикалық
мәтінге әртүрлі фигуралық эффектілерді қолдануға болады. Көпшілік жағдайда
фигуралық мәтінді шағын мәтін жазу үшін пайдаланылады.
Мәтінді түзету үшін тікелей Corel Draw редакторында немесе Текст
менюінен ашылатын Edit Text диалог терезесінде немесе атрибуттар панелінде
(aв) көмегімен жөндеуге болады. Атрибуттар панелінің көмегімен тексттің
параметрлерін өзгертуге болады.
Фигуралық мәтінді енгізу үшін текст инструменттін тышқанмен белгілеп,
курсорды беттің қажетті орнына келтіреп, тышқанның сол жақ батырмасын
басыңыз, қажетті символдарды перне арқылы фигураларды келесі жолға көшу
Enter арқылы орындалады. Мәтіннің аяқталғанын білдіру үшін курсорды беттің
кез келген жеріне әкеліп тышқанның сол жағын басамыз.
Фигуралық мәтіндер атрибуттары
Фигуралық мәтіндер келесі атрибуттар қолданылады:
- Символ суреті Гарнитура(font) деп аталады
- Пункттегі мәтіндер символдарының биіктігі кегл (size) деп аталады.
Гарнитура мен кеглді қатар қолдану қаріп деп аталады (мысалы, фигуралық
мәтіндер Arial 24 қарпімен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.