Компьютерлер процессоры

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Компьютердің негізгі құрылғылары.

Компьютер — бұл әмбебаб автоматтандырылған электронды құрылғы
(көпфункционалы), ақпаратты беру мен өңдеу және жинақтау үшін керек.
Компьютердің негізгі блоктары: процессор, жады, сыртқы құрылғылар,
Магистраль (жүйелік шина) — бұл қызметші сигналдар мен жады адресациясы,
сондай – ақ деректерді беруге арналған орталық процессор, негізгі жады мен
сыртқы құрылғылар арасын байланыстыратын электронды сызықтар жиынтығы.
Модульды принциптің арқасында пайдаланушы өзі компьютер кешенін керекті
конфигурациямен жасап алуына болады да керек кезінде оны модернизациялайды.

Жүйелік блоктың негізгі бөліктері мен магистраль конструктивті түрде
жүйелік платада орналасады. Компьютерлердің көп бөлігінің жүйелік платасы
болады, олар негізгі желілерден тұрадыдағы олардың элементтерінің
байланысы; мысалға алатын болсақ жинақтағыштың приводтарымен, дисплеймен
және көптеген басқа да сыртқы апаратттар шиналардан паралель беріледі.
Процессор жұмысының негізгі режимдарына қолданылған құрылғылар беріледі.
Яғни бұл жағдайда болған элементтер баспа платаларында орналасады, олар
арнайы ажыратылған кеңейтілген орындарға қойылады. Ол орындар жүйелі
платада арнайы қарастырылған. Бұл қосымша платаларды негізгі жүйелік
платаны – материндік, ал қосымша платаларды – дочерендік деп атайды.
Дочериндік платаларда орындалатын функциялардан құралады, жиі
контроллерлер немесе адаптерлер деп атайды, ол дочериндік платаның өзін
кеңейтілген плата дейміз. Сол себепті тікелей материндік платада орналасқан
компьютердің магистралының бөлек модульдеріне қосылатын, функциялық
деңгейде контроллердің көмегімен жүзеге асырылады, ол программалық жүйеге
асырылуы драйверлердің көмегімен жасалады. Контроллер процессордан келетін
сигналды қабылдап, оны дешифрлейді, яғни сәйкес құрылығы осы сигналды дұрыс
қабылдап, дұрыс жауап қайтара алуы үшін. Процессор оның орындалуына жауапты
емес, оған сәйкесінше контроллер жауап береді, содықтан ауыстырылатын
сыртқы құрылғыларды және олардың модульдерының жиынтығын таңдау әркімнің өз
еркінде. Сыртқы құрылғылардың көп бөліктері сырттан, жүйелік блоктық
корпусында ажырайтын сәйкесінше контроллердің шығыс порттары арқылы оңай
іске қосылады. (Сыртқы құрылғыларды перефиринді құрылғылар деп те атайды,
яғни олар ЭЕМ-мен сыртқы әлем арасындағы байланысты жүзеге асырады).
Ақпарат алмасудың магистралды шиналы принципі жүйенеің модульді
ұйымдастырылуына әкеп тіреледі. Процессор арифметикалық және логикалық
операцияларды, жадымен байланысты және сыртқы құрылғылар жұмысын
келістіруді және басқаруды орындайды.
Компьютердің жеке құрылымдардың арасындағы ақпарат алмасу, магистрал,
құратын, үш көп разрядты шиналар көп проводты сымдар байланысы арқылы
орындалады. Олар деректер шинасы, адрестер шинасы, басқару шинасы
модульдерімен байланысады. Шинаның разряды деректер беру шинасының
биттерінің санымен анықталады: олар:
• Жедел жадыдан деректерді жазуоқу (жедел есте сақтау құрылғысы) – ОЗУ.
(ЖСҚ);
• Сыртқы сақтау құрылғыларынан деректерді жазуоқу. ВУЗ (СЕСҚ);
• Енгізу құрылғысынан деректерді оқу;
• Шығару құрылғысына деректерді аудару.
Дерек алмасу кезіндегі абонент таңдауды процессор атқарады, яғни
қарастырылған құрылғының адрес кодын қалыптастырады, ал ЖСҚ үшін жады
ұяшығының адрес кодын қалыптастырады. Адрес коды, адрестік шина арқылы
беріледі, және де бұл сигналдар процессордан құрылғыларға бір бағытта ғана
беріледі (бір бағытталған шина).
Басқару шиналары арқылы ақпарат алмасу сипаттамасын анықтайтын
сигналдар, құрылғылардың өз-ара әсерін синхролизациялайтын ақпарат алмасуға
қатынасатын сигналдар беріледі.
2. Компьютерлер процессоры. Негізгі сипаттамалары (адрестік аймағы,
разрядтағы және т.б.).
Процессор — бұл компьютердің негізгі құрылғысы. Ол микросхемалар
корпусының арнайы қатынасына шығарылған адрес, деректер және басқару
шиналар көмегімен сыртқы құрылғыларға қатынасады және жедел жадыда
орналасқан программа командаларын орындайды. Процессордың міндетті
компоненттеріне арифметика-логикалық (орындалатын) құрылғы (АЛУ) – АЛҚ және
басқару құрылығылары (УУ) – БҚ – жатады. Процессормен орындалатын
командалар: арифметикалық әрекеттер, логикалық операциялар, басқарудың
берілуі (шартты және шартсыз). Деректердің жадының бір орнынан келесі
орынға ауыстырылуы және ЭЕМ-нің әртүрлі құрылғыларының байланысын
координациялауды қарастырады. Процесстормен өңделетін командалардың төрт
этапы бөліп айтуға болады: таңдау, қайта кодтау, орындау және нәтижені
жазу. Жағдайға байланысты бірінші команда орындалып жатқанда, екіншісі
қайта кодталады, үшіншісі таңдалады т.с.с.
Төртінші деңгейдегі орталық процессорының функцияларын микропроцессор
(МП) - өте үлкен литегралды схема (СБИС) - ӨӨНС орындайды, ол 0,1 см2-тан
кем, ауданда біріккен шарттыпроводниктік кристалда таратылған. Компьютердің
жүйелік платада орналасқан МП моделін білу үшін, командалардың құрал-
жабдықтарының қай класқа жататындығын білу керек. Микропроцессорлардың
келесі сипаттамаларын айта кетуге болады:
• Ақпаратты өңдеудің тактілік жиілігі,
• разрядтылығы,
• жүйелік шинаның интерфейстерімен;
• адрестік аймағымен (жады адресациясымен).
Процессор разрядтылығы – процессорымен бір уақытта өңделетін биттерінің
саны, яғни, МП негізгі өнімділік факторлары ішкі биттер разрядының санымен
анықталады. Процессор 8, 16, 32 және 64 разрядты болуы мүмкін. Компьютер
процессорыменен бірлік уақыт ішінде өңделетін ақпараттардың көлемі, жылдам
орындалуымен бірге разрядтылығыменен сипатталады.
Адрестік аймағы (жады адресациясы). Процессор функцияларының бірінің
құрамына мәліметтер алмасу, және олардың сыртқы құрылғылар мен жедел
жадыдағы алмасуды ұйымдастыруы жатады. Бұл кезде процессор құрылғы жадын
қалыптастырады, ал ЖСҚ (ОЗУ) үшін жады ұяшығының адресін қалыптастырады.
Адрес коды адрестің шинамен беріледі. Микропроцессормен жедел жадыда
физикалық адресациялайтын көлем оның адрестік аймағы деп аталады. Ол сыртқы
шина адресінің разрядтылығымен анықталады. Шынындада, N – адрестік шинаның
разрядтығы болсын, онда оған берілетін әртүрлі екілік сандардың мөлшері 2^
тең болады. Белгілі адрестік шина арқылы жедел жадыға процессор қатынас
жасаған кезде берілетін сан ОЗУ(ЖСҚ) ұяшығының адресі болып табылады, яғни,
2м — бұл жедел жады ұяшықтарының саны. Оған адрестік шинаны қолдану арқылы
процессор қатынасуынан болады, демек 2м — процессордың адрестік аймағының
көлемі. Сонымен шина адресінің 16-, 20-, 24- немесе 32-разрядтылығына
байланысты сәйкесінше 216 = 64 Кбайт, 220 = 1 Мбайт, 224 = 16 Мбайт, 232 =
4 Гбайт. Сондықтан процессор разрядтылығын мысалы: келесі жазылулар арқылы
анықтауға болады 180386 — 3232 үшін микропроцессор деректер шинасының 32-
разрядтылығы және 32-разрядты шиналар адресін қамтиды, яғни микропрцессор
бір уақытта 32 бит ақпаратты өңдейді және микропроцессордың адрестік
аймағының көлемі 232 == 4 Гбайтты құрайды.
2.2 Сырқы құрылғылар. Ақпаратты сақтау принциптары. Компьютер жадысының
негізгі сипаттамалары мен ұйымдастырылуы. Жедел жады.

Дәріс конспектілері:

Сырқы құрылғылар. Сырқы құрылғылар (принтер және т.б.) компьютер
аппаратурасына сыртқы құрылғыларды басқару құрылғылары деп аталатын арнайы
контроллерлер арқылы қосылады.
Пернетақта. Басқару сигналдарын беру және компьютерге ақпарат енгізу
үшін керек. Ол алфабитті – сандық пернелердің стандартты жиынтығынан,
сондай – ақ басқарушы және функциональдық, курсорды басқару пернелері, кіші
сандық пернелер деп аталатын қосымша пернелерден тұрады.
Курсор — манитор экранында жарықша түрінде көрінетін символ. Ол перне
тақтадан енгізілетін келесі белгі пояициясын көрсетеді.
Монитор — ақпараттың визуальды бейнесі көрінетін құрылғы (мәтін, кесте,
сурет, және т.б. түрінде).
Принтер — баспаға шығару құрылғысы.Компьютерде кодталған ақпараттарды
печатталған мәтін көшірмелері түрінде немесе графика түрінде шығаруды
орындайды. Принтерлердің мыңдаған атаулары бар. Бірақ негізгі принтерлердің
үш түрі бар: матрицалық, лазерлік және жылжымалы(струйный).
- Матрицалық принтерлер кіші тетіктер комбинациясын қолданады, олар
бояғыш лентеларға ұрып отыру арқылы,символдарды қағаз батіне басып
шығарады. Принтерде басылатын әрбір символ, тік қатарлар түрінде
қалыптастырылатын 9, 18 немесе 24 ине жиынтығымен құрастырылады. Бұл арзан
принтерлердің кемшіліктеріне оның жұмысының шулылығы, сапасыз басып
шығарылуы жатады. Ол негізінен үй мақсаттарында қолданылады.
- Лазерлік принтерлер ксерокстар (көшірмелер) сияқты жұмыс жасайды.
Компьютер өз жадысында мәтін бетінің “бейнесін” қалыптастырадыда, оны
принтерге жібереді. Бет жайлы ақпарат электрлік қасиеттерін жарықтандыруға
байланысты өзгертетін, жарық сезгішпен жамылған, айналып тұрған барабанға
лазерлік сәуле арқылы беріледі
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.