Жалғыз ғана заңды саяси қозғалыстар

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

1918 – 1939 жылдардағы Австрия, Венгрия, Испания.

1Австрия – Венгрия империясынан Австия республикасына дейін.
XX ғасырдың басында Австирия үлкен көп ұлтты Габсбургтер империясының
саяси ядросы – Европаның неғұрлым дамушы аймақтарының бірі болып
табылды.Жоғары дәрежеде монополизацияланған австрия өнеркәсіптерінің
жетекші салалары Франция, Германия, ағылшын банктері үшін тұрақты капитал
шоғырландыру объективті болып табылды. XIX ғасырдың соңында Вена ірі
орталыққа айналды., күрделі өндірістік, транспорттық, әлеуметтік
инфрақұрылымы бар мегаполис болды. Алайда потенциялы бүкіл империяның
тұрақты даму үшін жеткіліксіз болды. XIX –XXғасырдың барысында дүние
жүзінің экономикалық дамуында Австрия – Венгрия экономикалық жүйесінде
сәйкессіздік пайда болды, атап айтсақө оның ішкі аймақтарды жаңару
процесінің формалары мен даму арқыннын арасында сәкессіздік орын алды. 1919
жылы Көпұлтты мемлекет ыдырай бастады. Экономикалық дағдарыстың өрлеуі,
жаппай стачкалық қозғалыс армиядағы тәртіптің нашарлауы империяның басқару
оргондарының қызметін әлсіретті. Күзде мемлекеттік жүйені қайта құру
қажеттігі айқын көрініс тапты. Ұлттық қайта өрлеу идеясы пайда болды.
Венада жағдай басқаша қалыптасты. Жетекші партиялар демократиялық,
християн - әлеуметтік, пангермандық партиялар революциялық процесті
құқықтық қайта құруға бағыттай алды. 1918 жылы қазан айының басында олар
империялық неміс жерлерін біртұтас демократиялық мемлекетке біріктіру
мақсатында бірлесіп қызмет ету жөнінде келісімге келді. 21 қазанда Австрия
депутаттарының Рейхсрат мәжілісің (империялистік өкілетті орган) тәуелсіз
неміс – австрия мемлекеттерінің құрылғандығын жариялады, ал 12 қарашада
жаңа парламент Австрия республикасының құрылғандығын жария етті. Монарх
өкілеттігі Рейхсрат құрылтай жиналысына сайлауға дейін тартылды. Ал
жергілікті ландтагтар жұмыс ұйымдарының өкілдері есебінен кеңейтілді. 1919
жылы 16 ақпанда Құрылтай жиналыстарына тікелей, жалпы халықаралық сайлау
жүргізілді, нәтижесінде Австрияның сан – демократиялық жұмыс партиясы 72
мондотпен жеңіске жетті. Хриситян әлеуметтік партиясы 69, пангермандықтар –
26 депутат медаль иеленді. Құрылтай жиналыс шешімімен социал –
демократиялық Карл Реннер басқарған уақытша үкімет құрылды.
Социал демократтар билік басында. 1919 жылдың алғашқы айларында
Австрияда имприялық мемлекеттік институттар толық жойылып, жалпыға
бірдей сайлау құқы және негізгі демократиялық бостандықтар енгізілді.
Реннер үкіметі жұмыссызддықты қысқарту жолында шаралар жүргізді.
Кәсіпкерлерге өнеркәсіптік округтік комиссиялардың жұмыястан босатуға тиым
салыды. 15 жұмыссыздан артық адамы бар кәсіпорын негізгі штаты 1,5 есеге
арттыруға тиіс болды. Демобилизацияланған барлық мемлекеттік қызметкерлер
бұрынғы өз жұмыс орындарына қайта оралды.
Үкімет жұмысшы заңдарын шығару туралы реформалар жүргізді. Жұмыстық
кітапшалар, келісімшартты бұзғаны үшін төлейтін айып, әйелдер мен балалар
үшін түнгі жұмыстар тотатылы. 1919 жылы 30.07 заң бойынша тұңғыш рет ақылы
демалыс енгізілді. 1919 жылы желтоқсанда жалпыға бірдей 8 сағат жұмыс күні
белгіленді. Фабрика ,завод комндирі туралы 919 жылы 15. 05 заң бойынша
өнеркәсіп орындарында жұмыс бақылауы оргондарың функциясы кеңейді.
Басқарушы үкімет неғұрлым терең қоғамдық құқытарға мүмкін емес деп
есептеді. Инфляция өндірісті дамытуға жол бермеді. Шаруалар революциялық
оқиғаларға өте сақтықпен қараы, нәтижесінде Вена ауыл шаруашылық
өнімдерінің рыногынан тыс қалды. Халық армиялардың казармаларда солдат және
жұмыс депутаттарын ың кеңестерінде команданың ықпалы күшейді. Осындай
жағдай Австрияның сан – демократтар қандай да болмасын жолмен өз билігін
нығайтуды мақсат етпеді, революцияның шиеленісті таптық күрес кезеңіне
өтуіне жол бергісі келмеді., қарулы экстримизм, төтенше саяси жағдай
туғызғысы келмеді.
1919 жылы 10.09 Париж бейбіт конференцияясына қатысушы елдердің Сен –
Жермен бейбіт келісім – шартқа қол қоюы іс жүзінде Австриядағы революциялық
стратегиялардың жеңілісін көрсетті. Алдағы уақытта өз бағдарламасыяның
жүзеге асырылуы мүмкін еместігін мойындай отырып, саяси күш көрсету жолына
түсуді жоққа шығара отырып сан – демократиялық партияның басшылығы ХСП мен
келісімге келді, нәтижесінде коалициялық үкімет құрылды, оны Реннер
басқарды, бірақ оның кабинеті және жүргізген саясаты сапалық өзгерістерді
білдірді. Жұмыс және солдат депутаттарының Кеңестері қызметін шектеу
шаралары, армияны кәсібилендіру ( Қызыл гвардия отрядтарын тарату, әскери
– бөлімдердің (үкімет) күшейту). Мемлекеттік әлеуметтік бағдарламалар
айтарлықтай қысқартылды. 1920 жылы шілдесінен Майрдың Коалициялық үкіметі
билікте болды, онда сан – демократтар позициясы төмен болды. Жаңа кабинет
Конституция даярлап, ол 1920 жылы 1 қазанда ұрылтай жиналыспен бекітілді,
негізгі саяси бостандықтар, көп партиялық жүйе енгізілді. Конституция
қабылданғаннан соң, сан – демократтар оппозицияға көшті. 1920 жылы
желтоқсанда Бержде революциялық центристердің алғашқы конференциясы
болды, 1921 жылы ақпанда Венада Социалистік партияның халықаралық жұмыс
бірлестігі деген Вена интернационалы құрылды. Австрия сан – демократтар
онда негізгі роль атқарды Алайда Орталық Еуропада революциялық өрлеудің
құлдырауы нәтижесінде центристік қозғалыс социал – реформизмге ығыса
бастады, ол 1923 жылы демократиялық негізде Социалистіцк
интернацинализімнің құрыуымен аяқталды.

2.Австрофашизм
Австриядағы ерте фашмстік қозғалыстың өзге елдердегі
қозғалыстардан айырмашылығы болмады. Оның негшізін салған Хеймвер - әскери
өзін - өзі қорғау отрядтары болды. Олар срғыстан кейінгі жылдары алғаш рет
Австрияның шаруалар аудандарында пайда болдыыя. Алайда Хеймвер дербес саяси
күшке айналмады. Австро фашизмді қалыптастыруда идеологиялық және
ұйымдастыру орталығының рөлін атқарушы християн - әлеуметтік партиясы (ХСП)
болды. Австрияны фашистендірудің алғашқы қадамы, бұл көп партиялық
парламенттік демократияны бірте – бірте шектеу және атқару билігін арттыру
болды. Осы жағдайда 1927 жылы парламент сайлауында ХСП – ң жеңіске жетуі
түбегейлі өзгеріс туғызды. 1959 жылы экономикалық дағдарыстың басталуы
Австрияның мемлекеттік құрылысындағы трансформацияны жеделдетті. Бір
жағынан пангермандықтардың, ХСП мен Хеймвердіцң жетекшілігінің арасындағы
өзара қақтығыстың нәтижесінде бұл процесс уақытша баяулады., бірақ коалиция
елдері Шобер және Зейпельдің өлімі Австрофашизімінң жаңа лидері Энгельберт
Дольфустың билік басына кеуіне жол ашты. (20 жылдары Австрияда билік
басында коалийиялық үкімет – пангерман партиясы, басшысы И. Шобер және И.
Зейпель басқарған Християн әлеуметтік партиясы отырды)
Дольфус диктатурасы 1930 жылы парламент сайлауы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.