Оқушының экологиялық мәдениетін қалыптастыру

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 59 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе. 2-9

1 Негізгі бөлім.

1. 1 Экологиялық тәрбие берудің қазіргі

кездегі маңызы, оның ғылымдағы орны. 9-13

1. 2 Экологиялық білім қалыптастырудың

педагогикалық принциптері. 14-18

1. 3 Оқушының экологиялық мәдениетін

қалыптастыру. 19-31

1. 4 Экологиялық білім қалыптастырудың

пәндік жүйесі. 32-40

Қорытынды. 41-43

Пайдаланған әдебиеттер. 44-45

Экология тәрбиесін беруге байланысты

практикалық жұмыстар(сабақ үлгісі, экоқойылым,

сауалнама, дидактикалық ойындар, т. б. ) 46-72

Кіріспе

Қазақстан Республикасының Конституциясының алтыншы бабы жер және оның қойнауы, су көздері, өсімдіктер мен жануарлар дүниесі, басқа да табиғи ресурстар мемлекеттің меншігі екендігін, олардың мемлекет қорғауында болатындығын мәлімдейді.

Қазіргі әлемдік денгейдегі дамушы Қазақстанның жағдайында жас ұрпаққа экологиялық білім мен тәрбие беру бүгінгі күн тәртібіндегі бірден-бір қажетті кезек күттірмес мәселе екендігі 1991 жылы «Қазақстан Республикасының жалпы білім беретін мектептері тұжырымдамасында» және 1992 жылғы «Қазақстан Республикасының білім беру туралы заңында1996 жылғы «Қазақстан Республикасының экологиялық қауіпсіздігінің тұжырымдамасында» көрсетілген.

Сонымен қатар, Қазақстан Республикасының «Қоршаған ортаны қорғау туралы» заңның 89-шы бабының әрқайсысы еліміздің болашағын экологиялық жағынын қамтамасыз етуге арналады. Заңда басқа салалармен қатар педагогикалық жағынан шешуге тиісті міндеттер белгіленіп, экологиялық тәрбие мен білім берудің жалпыға бірдей және үздіксіз жүргізілу қажеттілігі баса көрсетіледі.

Организмдер, олардың түрі тобы және бірге түрлі тобы белгілі бір жерді қоныстанып өмір сүреді, ол ортада табиғатпен және өзара байланыстар жасайды.

Қоршаған табиғи ортаға адамдар, жануарлар, өсімдіктер, басқа да тірі жәндіктер өмір сүретін мекен-жәй, ондағы жер-су, ауа мен жел, жылы мен суық, ас пен қорек, олардың достары мен жаулары кіреді.

Қоршаған орта тірі және өлі табиғаттан құралған, өзара тығыз

Қазақстан Республикасының «Қоршаған ортаны қорғау туралы» заңның 89 бабы. Бастауыш мектеп.

байланыстары бар біртұтас жүйе. Табиғатта болатын барлық құбылыстар мен өзгерістер осында өтеді.

Табиғат байлықтарын есепсіз, бақылаусыз жұмсауға болмайтынын, қоршаған орта бүлініп, істен шығуы оңай екенін адамдар ХХ ғасырдың алғашқы жылдарынан түсіне бастады. Сол кезден бастап қоршаған ортаны қорғау деген ұғым пайда болы.

Бұл ұғым, әуелі жануарлар мен өсімдіктердің жойылып кетуден, табиғаттың қымбат ескерткіштерін қыйраудан қорғауды білдіретін.

Отызыншы жылдары қазбалы кен қорлары таусылу, ормандар мен су көздері жойылу қаупі төнген кезде бұл ұғым табиғат байлықтарымен қорғаумен толықты, 50-60 жылдары қоршаған ортаны қорғау ұғымына жоғарыда айтылғандарға қосымша ауаны, су көздерін, топырақты зиянды өндірістік және радиактивті қалдықтардан, уытты химиялық заттардан қорғау кіретін болды.

Сонымен, қоршаған ортаны қорғау жануарлар мен өсімдіктер дүниесін азып-тозудан, жойылып кетуден, қазбалы кендер қорғауларын тауысылудан, талан-тараж болудан, ауаны, топырақты, өзендерді, көлдерді, теңіздер мен мұхиттарды ластанудан, ысырап болудан сақтау болып табылады.

Табиғатты қорғау проблемалары әр елде әр түрлі. Тіпті кейде басқа елдің іс-әрекетінен де зиян көріп жатады.

Ауаның, өзен, теңіз суларының ластануы мемлекеттік шекараға тоқтамай желмен, ағын сулармен өтіп, біреудің зиянды қалдықтарын мыңдаған километр қашықтықта жатқан жазықсыз екінші елдің ауасын, суын, топырағын, орманын ластап, оны тазалауға көп қаржы мен күш жұмсауға мәжбүр етеді.

Министрліктер, мемлекеттік комитеттер, жергілікті әкімдер заңның орындалуын ұйымдастырушы және бақылаушы рольін атқарады. Кәсіп орын, ұжым, мекеме басшыларынан, жеке азаматтардан заң талаптарын уақытында орындауын талап етіп, көнбегендерін жауапқа тартады.

Туған табиғатты қорғау мәселелеріне экономикалық мекемелер, құқық қорғау орындау орындары және қоғамдық ұйымдар да қатысады.

Міне, сондықтан табиғат жұмыстары тек мемлекеттің ғана міндеті болып қоймай, оған бүкіл жұртшылық, барлық азаматтар қатысуы қажет.

Сонымен, қоршаған ортаны қорғау деген ұғымға табиғат байлықтарын сақтау, ұтымды пайдалану, қалпына келтіріп отыру туралы, ортанын зиянды қалдықтарымен, уытты және басқа да тіршілік үшін қауіпті заттармен ластанбауын қамтамасыз ету жөнінде қабылданған мемлекеттік заңдармен, қаулылар, экономикалық мекемелер, құқық қорғау және ұйымдардың ережелері мен нұсқаулары, халықаралық және мемлекеттер аралық келісімдер, конвенциялар, шарттар кіреді.

Мемлекеттің заңдары мен халықаралық шартарда көзделген табиғатты сақтау жөніндегі шаралар жинағын қоршаған ортаны қорғау деп атайды.

Қоршаған ортаның күрделі проблемаларын зерттейтін, ғылыми тұрғыдан ұсыныстар жасайтын ғылым саласы соңғы жылдары экология деп аталып жүр. Ол гректің «ойкос»-үй, мекен, тұрғын жер, және «логос»-білім, ғылым, зерттеу деген екі сөзінен құрылған.

Экология барлық тірі организмдерді, олардың тұратын «үйін», «мекен жайын», және сол «үйді» тұруға қолайлы ету үшін атқаратын міндетті зерттейді.

Экология - белгілі бір ортада тұратын организмдерді зерттейтін, олардың басқа организмдермен және қоршаған ортамен арақатынастарын анықтап, жиынтық қорытынды жасайтын ғылым. Сондықтан экология қоршаған ортаны сақтаудың ғылыми негізі болып саналады.

Ең алғаш «экология» деген сөзді пайдаланған Генрих Девид Тюро. Ол 1858 жылы қантар айының бірінші жұлдызында бір досына «Гоар мырза өлі Конкордта, ботаника және экология мен айналысуда» деп жазған болатын.

Экологияны ғылымға бірінші болып енгізген белгілі табиғат зерттеушісі, дәрігер, аса дарынды неміс ғылымы Э. Геккель. Ол ғылымға көптеген жаңа сөздер, ұғымдар қосты, соңың бірі экология.

1869 жылы Э. Геккель экологияға мынадай анықтама берді: Экология табиғаттың экономикасын білу, сонымен қатар тірі организмдердің осы ортадағы басқа органикалық және органикалық емес заттардың арақатынасын, өсімдіктер мен жануардың, олардың достары мен жауларының бір - бірімен байланысын зерттеу.

Экология - тіршілік тірегі. Ол адамзат және ондағы қоғаммен тығыз байланыта.

Сонымен биосфера дегеніміз - біздің айналамызды қоршаған орта. Оны адамзат жасаған жоқ, ол адамзат баласының пайда болуынан әлде қайда бұрын жаралған.

Экологияның табиғи компоненттерін (жер, су, ауа) қорғау идеясы әсіресе мектеп оқушыларының, студенттердің, болшақ оқытушылардың күнделікті өмірінен, оқу тәрбие үрдісінен лайықты орын алуға тиіс. Бұл іске мектеп мұғалімдеріне, ата-аналарға, халық ағарту қызметкерлеріне пәрменді жұмыс жүргізуге, бұл жұмыстың турлерін жетілдіре түсуге тура келеді.

Экология және оның химиялық-биологиялық құбылыстары болашақ оқытушылардың танымдық қызығушылығын қалыптастырудағы ролі зор екені жүргізген ғылыми-зерттеу жұмыстарымыздың қорытындылары толығымен дәлелденді.

Зерттеу объектісі - болашақ оқытушыларға Қазақстан экологиясынан жер, су, радиоэкологиялық жағдайынан білім және тәрбие беруде оқушылардың танымдық қызығуын қалыптастыру процесі.

Зерттеу пәні - оқушылардың Қазақстан экологиясына: жер, су, радиоэкологиялық жағдайына қызығуын тудырып, дамытудың әдістемелік жүйесі.

Зерттеу болжамы - егер Қазақстан экологиясының жер, су, радиоэкологиялық жағдайына, мазмұнына нақтылы талдау арқылы: 1) негізгі және қосымша ғылыми деректерге құрылған танымдық материалдарды оқыту үрдісінде тиімді пайдаланудың әдістемелік жүйесі жасалса, 2) қызықты қосымша танымды, оқу материалын енгізудің ғылыми-теориялық негіздері - анықталса, онда оқушыларға Қазақстан экологиясына жер, му, радиоэкологиялық жағдайына, және оларға ғылыми пән ретінде қызығуы қалыптаса түсінетіні сөзсіз.

Зерттеудің мақсаты мен болжамына сәйкес мынадай міндеттері анықталды:

Жеке пәнге
Оқушылардың Қазақстан экологиясына қызығуын тудыратын биология химиялық материалдардың мазмұнын және танымдық ғылыми-методикалық жүйесін жасауға пайдалану.
Іріктелген қызықты эксперименттерден, алынған материалдар мен танымдық деректерді экологияны оқыту үрдісінде пайдаланып әдістемелік жүйесін жасау.
Жасалған жүйені оқу-тәрбие үрдісінде пайдаланып оның тиімділігін дәлелдеу.

Зерттеудің әдістемелік ғылыми негізі : - жеке тұлғаға білім және тәрбие беру тұлғысындағы философиялық таным теориясы, психология мен педагогиканың іс-әрекет теориясы, жеке басты тұлғаның, жеке сапаларының қалыптасуына адамзат баласының айналасын қоршаған ортасына тигізетін әсері жөніндегі көзқарастар, жоғары жүйке туралы И. П. павловтың ілімі.

Жоғарыдағы міндеттерді орындау барысында мына зерттеу әдістері пайдалынады:

1. Проблеманы шешуге байланысты арнайы және ғылыми-әдеби сипаттағы оқыту-методикалық, ғылыми-теориалық материалдарды талдау.

2. Бастауыш сынып оқушыларына Қазақстан экология жағдайы туралы оқылатын сабақтардың материалдарын талдау.

3. Мектептерде Қазақстан экологиясын жүйелі түрде пайдаланумен қатар оларды қорғау сабақтарында оқушылардың танымдық әрекетін ұйымдастыру жайымен танысып, оларды талдау.

4. Тест - рейтинг жүйесі әдісі бойынша оқушылардың білімінке бақылау жасау, жеке әңгімелесу және сауал-сұрақтар үлестіру педагогикалық жұмыстар жүргізу және басқа да әдістерді пайдаланып оқушылардың Қазақстан экологиясына қызығу деңгейін арттыру.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы және оқыту-методикалық, ғылыми- теориялық маңыздылығына келетін болсақ, ол мына төмендегі принциптерден тұрады.

а) оқушылардың Қазақстан экологиясына танымдық жетілдірілген арнаулы жүйенің қажеттілігі ғылыми тұрғыдан енгізу;

ә) «қызығу», «танымдық қызығу», «бір пәнге қызығу», олардың ғылыми-теориялық ара қатынасы, мәндес ғылыми-теориялық ұғымдармен байланыстыра айқындалды.

б) Қазақстан экологиясын оқыту үрдісінде оқушылардың танымдық қызығуын қалыптастыру үшін танымды модельдерді пайдалануына әдістемелік жүйесі ұсынылып, сол сияқты әлемдік қызықты ғылыми деректер енгізілді.

в) Қазақстан экологиясының ғылыми негізде және қосымша деректерді қамтитып білімге және тәрбиеге негізделген танымдық ғылыми модельдердің түрлері, жасау тәсілдері айқындалды.

Зерттеудің практикалық маңызы . Қызықты қосымша ғылыми деректер мен танымдық модельдерді, тірі объектілерді эксперименттерден алынған материалдарды сабақтардың кез-келген бөлімдерінде пайдалану арқылы Қазақстан экологиясын оқытудың тиімділігі артты, Қазақстан экологиясы ерекшеліктеріне қызығып қоймай, сол салада білімін өздігінен көтеруге ынталана түсті.

Зерттеудің өзектілігі. Адамзат баласы тіршілік етуінің алғашқы кезеңінен бастап өздерінің күнделікті тіршілік өміріне керекті заттарының бәрін биосфера компоненттерінен жерден, судан, өсімдіктер әлемінен, жануарлар дүниесінен, жер қойнауынан алып келгені баршаға белгілі.

Сол себепті осы тақырыпты таңдаудағы мақсаты: жеке адамның бойына табиғатқа деген ізгілік қатынастарды қалыптастыра отырып, «адам-қоғам-табиғат» арасындағы толық үйлесімділік рухында тәрбиелеу.

Тақырыптың құрылымы: кіріспе, негізгі бөлім, қортынды, пайдаланған әдебиеттер, қосымшалар.

Экологиялық тәрбие берудің қазіргі кездегі маңызы,

оның ғылымдағы орны

Бастауыш сыныпта экологиялық білім мен тәрбие берудің аса маңыздылығы бұл қоғамдық талаптардан туындап отырған мәселе. Өзге емес, дәл қазіргі жағдайда еліміздің экологиялық аса қауіпті аймақтармен әлем назарына ілігіп отыр. Осы тұрғыда еліміздің кез келген азаматы экологиялық жоғары сауатты болуы өте қажеттілікті талап етеді. Сондықтан шығарылған заңдар мен тұжырымдарға сәйкес экологиялық білімнің ғылыми негізі қазіргі таңда жасалынып та болды. Осыған орай еліміздің білім беретін бүкіл мектептерінде экологиялық тәрбие мен білімді бастауыш сыныптан бастау өте қажет. Себебі бастауыш сыныптағы оқушылар білімге деген құштарлығымен қатар осы экологиялық оқу-тәрбие барысында қоршаған ортаға, табиғатқа деген сүйіспеншіліктері мен білімдерін қатар қалыптастыра алады.

Осы тұрғыда Я. А. Коменский «Тәрбиенің негізі -табиғат, ал адам-табиғаттың бір бөлігі және оның заңдылықтарына бағынушы» дейді.

Француз ағартушы Ж. Ж. Руссо өзінің педагогикалық еңбектерінде «Баланы табиғатпен байланыста тәрбиелеу керек, табиғат баланың ересектігінен бұрын бала болғанын қалайды» деп жазды.

Табиғат арқылы экологиялық тәрбие берудің негізі, жас ұрпақ үшін маңыздылығы, табиғат сұлулығына қатысты эстетикалық қатынас, экологиялық аспектдегі адамгершілік қатынас қалыптасады. Осы тұрғыда белгілі ғалым-эколог И. Д. Зверев «Педагогикалық практиканың негізгі жағдайында барлық оқу пәндерін экологияландыруға байланысты мұқият ойланып істелген жұмыстар қажет» дейді. Сондай-ақ, ол пәндерді экологияландыру басты мәселе деп қарайды. Ол экологиялық мақсаты ғылыми білім жүйелерін көзқарастар мен икемдерді мораль нормаларына сәйкес, қоршаған ортаның хал-жағдайына азаматтық белсенді қатынасуды қамтамасыз ету болып табылады дей отырып, экологиялық білім беру мен тәрбие оқушының табиғат сұлулығына ықыластылығын, табиғатты эстетикалық түсіну, осы сұлулықты сақтау үшін адамгершілік, азаматтық борышты ұғыну сияқты дамытушылықты қалыптастырады деп атап көрсетеді.

Тірі организмдердің және табиғаттың басқа да құрамдары мен арақатынастарын зерттеген кезде экология басқа ғылым салаларымен тығыз байланыста болады. Зерттеу кезінде биологиялық, техникалық, экономикалық, әсемдік, көркемдік, тағы басқа көптеген мәселелермен айналысады. Тек биологиялық проблемалармен айналысып қоймай, табиғатты қорғаудың және пайдаланудың әлеуметтік - экономикалық жақтарын зерттейді. Сондықтан экологияны жаратылыс тану саласындағы ғылым, немесе биологияның бір тарауы деп қарау дұрыс болмайды. Әлеуметтік-экономикалық проблемаларды зерттейтін болғандықтан оны қоғамдық ғылымдар саласына жатқызуға болады.

Экология Ч. Дарвин «өмір сүру үшін күрес жағдайлары» деген табиғаттағы қиын байланыстар мен арақатынастарды зерттейтін ғылым.

Э. Геккель экологияны табиғаттану ғылымдарына жатқызады. Бірақ, ол тірі организмдерді түр - түсін белгілеп топқа бөлу үшін зерттемейді, олардың өмір сүру жағдайын, қоғамның өсіп өнуінде табиғаттың алатын орнын білу үшін зерттейді.

Оның үстіне табиғаттың экономикасын білуді де мақсат етеді. Сондықтан экологияны тек табиғаттану ғылымдары қатарына жатқызу дұрыс емес. Табиғат экономикасын, адамдармен табиғаттың арақатынасын, қоғамның экономикалық жағдацын зерттейтін ғылым қоғамдық ғылымдар қатарына қосылуға тиіс.

Э. Геккельдің кейінгі көптеген ғалымдар экологияның анықтамаларын беріп, оның басқа ғылымдардан айырмашылығын көрсетуге тырысты.

1920 жылы Ф. Клементс (АҚШ) экологияны бірге өмір сүретін түрлі өсімдіктер мен жануарлар туралы ғылым;

1937 жылы Ч. Элтон (Ұлыбритания) экологияны жануарлардың жаратылу тарихын, олардың әлеуметтік және экономикалық орнын зерттейтін ғылым;

жылы Х. Б. Одум (АҚШ) экология табиғаттың құрлысы мен атқаратын міндетін білу туралы ғылым;

1972 жылы С. С. Шварц (бұрынғы Советтер Одағы) экология өсімдіктер мен жануарлардың табиғи ортада өмір сүру заңдарын зерттейтін ғылым;

1975 жылы Р. Дажо (Франция) экология тірі организмдердің өмір сүру жағдайларын, организм мен ортаның өзара байланыстарын зерттейтін ғылым деп көрсеткен болатын.

Экологиялық мәселелерді зерттеуге Қазақстан ғалымдары да көптеген зерттеулер жариялап, оқу құралдарын шығарып, өз үлестерін қосып келеді. Бұл салада қазақ тілінде басып шығарылған кітаптарда аз емес. Дегенменде бұл зерттеуі бітпейтін, анықтауы тауысылмайтын, күнбе - күн жаңадан талап қоятын тақырып.

Қазіргі кезде көптеген ғалымдар келіскен анықтама мынау: Экология - қоршаған ортаны қорғаудың ғылыми негізі, тірі организмдердің өмір сүру жағдайларын, олардың өзара қатынастарын, табиғи ортамен байланыстарын зерттейтін ғылым.

Экология барлық материалдық игіліктердің қайнар көзі. Оның байлықтары (жер, су, ауа, өсімдіктер әлемі мен жануарлар дүниесі ) ежелден бері қарай адамзат баласының барлық мұқтаждықтарын өтеп келеді. Экологияның барлық сыйы біздің қоғамымыздың жан-жақты дамуына үлес қосады, тіршіліктің негізгі көзі.

Осы кезде табиғи байлық қорлары - жер, су, өсімдіктер әлемі мен жануарлар дүниесін, пайдалы қазбаларды қорғау керек болып отыр. Оларды қорғау дегеніміз табиғи байлықтарды ұқыпты, тиімді пайдалану, ұқыпсыздық пен ысырапшылдыққа жол бермеу, табиғи байлықтың болашағын байқау, келешегіне зиян жасамау.

Экологияның ауа, жер, су, өсімдіктер әлемі мен жануарлар дүниесі. Бұл компоненттердің қай-қайсысы болмасын адамзат баласының дамуында шешуші роль атқарады.

Біздің ғасыр - техникалық, ғылымның барынша өркендеген заманы. Алуан түрлі механизмдермен машиналар заманы екені белгілі. Қисапсыз көп техниканы қолына ұстаған қазіргі кездегі адамзат баласының биосфера компоненттерінің (жер, су, өсімдіктер әлемімен жануарлар дүниесін) жер бетінен мүлдем жойып жіберуге мүмкіншілігі жетеді. Сондықтан да биосфера компоненттерін қорғау проблемаларын алға қойып отыр.

Экология ортасында өмір сүре отырып, адамзат баласы, оның байлықтарын пайдаланудың көптеген жасырын табиғи сырларын ашып, оларды тіршілік өміріне пайдалана білді. Ол табиғи байлық, қорларын меңгеруді жетілдіріп, биосферадағы экологиялық-биологиялық тепе-теңдік механизмін дұрыс ұққан сайын биосфераға және оның байлықтарына жаңашырлықпен қару қажеттілігі идеясын ұсынып отыр.

Адамзат баласы қаншама жасампаз болса, ол соншама өзгертуші де.

Экология байлығын қорғау жөніндегі жұмыстар қысқа мерзімді жұмыстар емес, жүйелі түрде, комплекс жүргізілетін, ұзақ мерзімдік, халық шаруашылығының барлық саласын қамтитын мемлекеттік зор маңызы бар проблемаларға айналып отыр. Өйткені, қорыта келгенде биосфера компоненттерін (жер, су, ауа, өсімдіктер әлемі мен жануарлар дүниесін) қорғау қазақ елінің тұрмысы мен әл-ауқатының артуына денсаулығының мықты болуына, айналаны қоршаған ортаның жақсара түсуіне, өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығының барлық салаларының өркендеуіне және т. б. жағдай жасайды Халықтың саны өсіп, азық-түлік және энергия қуаты жетпей, қоршаған орта шектен тыс ластана бастаған соң, экология бұрынғы жаратылыс тану бағытына қосымша экономикалық, әлеуметтік, қоғамдық бағыт алды.

Түпті тамыры биологияда болғанымен қазір одан бөлініп, жаңа ғылым саласы ретінде жеке отау тікті.

Экология қамтитын проблемалар өте күрделі әрі көп сырлы. Дұрыс шешімін табу үшін жаратылыс тану, техникалық, қоғамдық тағы басқа ғылым салалары қатысуы қажет. Бұл проблемалар бір ғылымның қолынан келмейтін мәселе. Осы күнге дейін әр ғылым өзіне таныс, түсінікті проблеманы бөліп алып, жеке зерттеп келді. Сөйтіп біртұтас, бір жүйеге жататын мәселе еріксіз бөшектеніп, жан- жақты зерттелмей, ғылыми тұрғыдан негізделген қорытынды шешім таппай келді. Олардың зерттеулері өзара байланысы жоқ, үштастырылмаған бөлек жүргізілген жұмыстардың жәй жиынтығы болып қала берді. Әртүрлі бағдарламаға негізделген, түрлі әдіспен жүргізілген зерттеулерді бір-бірімен салыстыруға, талдау жасауға мүмкін болмайды. Олардың сапасы төмен, пайдасы аз, шығын көп болады. Қоршаған ортаға біртұтас жүйе деп қарамай, бөлшектеп зерттегендіктен ғалымдардың ұсыныстары қайшылықтары көп, ортаның бір бөлігіне пайдалы болса басқасына зиянды болып, жұмсалған күш пен қаражат зая кетіп, табиғи ортаның жағдайы жақсару орнына күннен күнге нашарлап, кері кетіп жатады.

Өзара үйлеспеген, пайдасы аз, шығыны көп ғылыми зерттеулер орнына бір жүйемен жүргізілетін, проблеманы жан - жақты зерттеуге көшу пайдалы.

Қоршаған ортаны, өңдірістік аймақты, ауданды, қаланы, облысты, біртұтас алып олардағы барлық проблемаларды зерттеу арқылы экологиялық дағдарыстар шығу мүмкін.

Ол үшін экология басқа ғылым салаларына өзінің тапсырмаларын үлестіріп беріп, олардан түскен ғылыми зерттеулерге талдау жасап, бір-бірімен салыстырып, дұрысын алып, қатесін қайтарып, бір жүйеге келтіріп отыратын жеке ғылым саласына айналуына қажет.

1. 2 Экологиялық білім қалыптастырудың педагогикалық принциптері

Орта мектептерде оқушыларға экологиялық білім беру бірнеше арнайы талаптарды қажет етеді. Олар:

1. Оқу жоспарын, оларға сәйкес оқулықтар және оқу әдістемелік құралын жасау, сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастыру, (табиғат мұражайлары, экскурсия, экологиялық соқпақ т. б. ) .

2. Мұғалімнің экологиялық білімінің дайындық деңгейі.

3. Жаратылыстану пәндері бойынша биоцентризм принципіне негізделген факультативтік сабақтар арқылы экологиялық білімді тереңдетіп беру.

4. Табиғат қорғау мәселелері мен экология бойынша мұғалімдердің білімін жетілдіру және қайта даярлау шаралары.

5. Қазіргі техникалық құралдарды, оқытуды компьютерлендіруді және оқытудың жаңартылған әдістерін кең түрде қолдану.

6. Мұғалімдердің тәжірибе, оқу материалдарымен алмасу мүмкіндіктерін туғызу.

7. Ақпарат жинақтау орталығын құру және меңгеру (Мәліметтер банкі - Internet) .

8. Географтар, биологтар, тарихшылар, әдебиетші және математиктер, т. б. с. с. барлық пәндердің мұғалімдері қоршаған орта туралы деректер мен заңдар, оның мәселелері мен мүмкіндіктері туралы хабар болуы тиіс.

9. Мемлекеттік экологиялық саясатты жетік білуі керек.

Экологиялық білім берудің міндеттері:

оқушы бойында экологиялық білім жүйесін қалыптастыру;
оқушылардың қоршаған ортаны қорғауға деген жоғары адамгершілік сезімі мен жауапкершілігін тәрбиелеу;
экология саласындағы ғылым жетістіктерінен хабарлар болу;
нормативті-құқықтық құжаттарды білу.

Жоғарыдағы міндеттерді жүзеге асыру үшін оқытудың әр түрлі әдістерін, формаларын қолдана алу керек. Олар:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.