Қалыптардың басқару элементтері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 19 бет
Таңдаулыға:

№11 Билет
1. Деректер қорындағы қалыптар, сұраныстар, есеп беру.
2. Компьютерлік жүйенің құрамы мен жұмысы атты сабақты оқыту
әдістемесі.

1. Қалыптар мәліметтерді енгізудін, алдын-ала карап шығудың және
түзетудің ең колайлы әдістерін ұсынады. Олар камтитын баскару
элементтерінің көмегімен кестедегі мәліметтерге қатынау жүзеге асырылады.
Мәліметтерді енгізу мен түзетуге арналған мәтіндік өрістер, жалаушалар,
батырмалар, тізімдер, жазбалар, графиктік мәні ОLЕ объектілерін бейнелеуге
арналған коршаулар басқару элементтері деп аталады. Қалыптарда бағынышты
қалыптардың көмегімен байланыскан кестелердегі мәліметтерге қатынай аламыз.
Қалыптар үшін негізгі мәліметгер кезі кесте немесе сұраныс болып
табылады.
Қалыптарды құрастыру
Автоқалып. Кестелер мен сұраныстардан қалыптардың айырмашылығы, оларды
автоматтандыру кұралының көмегімен дайындауға болады. Соның ішінде,
толығымен автоматандырылған кұрал Автоқалып (Автоформа) болып табылады.
Автоқалыптың үш түрі бар:
• бағандык;
• кестелік;
• ленталык;
Автоқалып дайындау үшін, мәліметтер базасының негізгі терезесінен
Қалыптар (Формы) қыстырмасын ашып, Құру (Создать) батырмасын басамыз.
Ашылған Жаңа қалып (Новая форма) сұхбат терезесінен автокалыптың түрін және
сол қалып негізделетін кестені (немесе сұранысты) таңдап аламыз. ОК
батырмасын басқаннан кейін дайын автоқалып пайда болады. Оған мәліметтерді
енгіземіз.

Қалыптарды шебердің көмегімен даярлау
Қалыптарды даярлаудың автоматтандырылған құралын қарастырайық. Қалыптар
шебері Мәліметтер базасы (База данных) терезесіндегі Шебердің көмегімен
қалып даярлау (Создание формы с помощью мастера) таңбашасына тышқанды шерту
арқылы іске қосылады. Оның жұмысы келесідей сатылардан тұрады:
• калыптар шеберінің жұмысының алғашқы сатысында болашақ
қалыпқа кіретін кестелер мен олардын өрістерін таңдап алады;
• қалыптар шеберінің жұмысының екінші сатысында калыптың
сыртқы түрі таңдалынады;
• үшінші сатысында қалыпты безендіру стилі таңдалынады;
• соңғы сатыда кұрылған қалыпты берілген атпен сақтап қояды.
Қалыптарды конструктор режімінде даярлау
Қалыптарды конструктор режімінде даярлау үшін темендегі
амалдарды орындаймыз:
1. Мәліметтер базасы (База данных) терезесіндегі Қалыптар (Формы)
қыстырмасын ашу арқылы қалыптар тізімін аламыз.
2. Сол терезеде Конструктор батырмасын бассак, Мәліметтер аймағы
(Область данных) деген бір ғана бөлімнен тұратын бос калыптың макетін
аламыз.
3. Ассеss-тің бас менюіндегі Түр^Тақырып
(Вид-Заголовок)командасын орындау арқылы тағы екі бөлім қосып аламыз. Түр-
Колонтитул (Вид-Колонтитул) командасын орындаймыз.
Қалыптың құрылымы
Қалыптың құрылымы мынандай бөліктерден түрады:
• Қалыптың тақырыбы (заголовок формы) оның жоғарғы бөлігін
анықтайды. Тақырып аймағына мәтін, графика және басқару
элементтерін орналастыруға болады. Егер қалып бірнеше беттен тұратын
болса, онда тақырып бөлімі бірінші бетте ғана бейнеленеді.
• Жоғарғы колонтитул (верхний колонтитул) — қалыпты баспаға жіберердегі
беттің жоғарғы колонтитулын анықтайды.
• Төменгі колонтитул (нижний колонтитул) — калыпты баспаға жіберердегі
беттің төменгі колонтитулын анықтайды.
• Мәліметтер аймағы (область данных) — түптектерден алынған
мәліметтерді қамтитын негізгі бөлім болып табылады. Бірнеше беттен тұратын
қалыптарда бұл бөлім барлық беттерде орналасады.
• Ескертулөр (примечание) — қалыптын ең төменгі бөлігін кұрайды. Бұл
белім қалыпқа тақырып бөлімімен бірге енеді. Көп бетті қалыптарды
дайындаған кезде калыптың ескертулері тек сонғы беттен кейін шығады.
Қалыптардың басқару элементтері
Жобалаушы пайдаланатын басқару элементтері Элементтер панелінде
орналасқан. Оны ашу үшін Түр-Элементтөр панелі (Вид-Панель элементов)
командасын орындаймыз. Элементтер панеліндегі (Панель элементов) басқару
элементін таңдап алып, қалыптың қажетті аймағына қоямыз. Элементпен бірге
қалып өрісіне оның біріктірілген таңбасы қойылады. Жалпы жағдайда бүл таңба
стандартты болып табылады. Мысалы, батырмалар үшін Кнопка 1, Кнопка2 және
т.с.с. енгіземіз. Басқару элементінің қасиетін редакциялау арқылы оған
сәйкесінше ат беруге болады (қасиеттерін ашуды жанама менюдің көмегімен
жүргізеді).
Мәтіндік жазбалар мен суреттер калыптарды безендірудің негізгі
элементтері болып табылады. Қалыптарда мәтіндік жазбаларды кұру үшін екі
басқару элементгері қолданылады: таңба (надпись) және өріс.
2. Сурет(Рисунок), Объектінің еркін қоршауы (Свободная рамка объекта)
және Объектінің біріктірілген қоршауы (Присоединенная рамка объекта)
атты басқару элементтері безендірудің графиктік элементтерін даярлау
үшін қызмет атқарады. Сурет элементі графиктік файлдардан таңдалынып
алынып, қалыпқа кірістіріледі.
Сұрату объектісі
Сұрату (Запрос) - арқылы бір уақытта бірнеше кестелерден мәліметтерді
тандауға болады. Жалпы Сұрату дегеніміз бір немесе бірнеше кестеде кейбір
әрекеттерді орындау үшін қойылатын талаптар. Мұндай талаптар арнаулы тілде
(SQL) бағдарламаланады.
Сұрату - қолданушылардың талабы бойынша шарттарға байланысты бір немесе
бірнеше кестелердегі жазуларды таңдап, жеке құжат ретінде пайдаланады.
Місrоsоft Ассеss-те мұндай сұратудың бес түрі бар: тандамалы, параметрлі,
айкастырылган және нәтижелі сұрату. МҚ-да көбінесе Тандамалы сұрату
қолданылады.
Сұратуды - МҚ-ның басқа объектілері сияқты әр түрлі жолдармен құруға
болады.Сұрату құру шеберлерінің біреуімен де құруға болады. Сұратудағы
мәліметтерді бірнеше рет шығару үшін немесе баспаға шығару үшін Форма
ісмері (Мастер форма) немесе Есеп ісмерін (Мастер отчетов) қолданылады, іс
жүзінде шебер керекті сұратуды автоматгы түрде құрады. Егер есеп пен
формаға байланыссыз іс жүргізу керек болса, онда жай сұрату ісмерін
пайдалануға болады.
Сұратудың құрамына өзгерістер енгізу үшін Конструктор тәртібіне өту
керек. Сұрату терезесі екі бөліктен тұрады:
• төменгі бөлігі бағаналарға белінген, әрбір бағанаға кесте және өріс
таңдауға болады. Және бұл бөлікте кестелері топтауға, сұрыптауға және
шарттар қоюға болады;
• жоғарғы бөлігінде кестелер арасындағы байланысты көруге болады. Егер
кестелер арасында байланыс орнатылмаған болса, онда іс жүзінде осы
терезеде ксстелер арасындағы байланысты орнатуға болады, Бірақ бұл
байланыстар сұрату үшін ғана пайдаланылады, ал Мөліметгер сызбасы (Схема
данных) терезесінде бұл байланыстар орнатылмайды. Мұндай
байланыстарды біріктіру деп атайды.
Параметрлі сұрату-қолданушы сұрату сұхбат терезесінде тандауға берілген
параметрлерді енгізеді. Параметрлі сұрату қолданушыға кестелер ішінен
кейбір мәліметтер тобы керек болған жағдайда қолданылады. Керекті
мәліметгерді табу үшін оған бірнеше сұрату құрудың орнына, тек керек
параметрлерін енгізіп, параметрлі сұрату кұрады.
Параметрлі сұратуды төмендегідей қүруға болады:
1. Тандау сүратуында Конструктор тертібіне өту керек.
2. Іріктеу шарттары (Условия огбора) жолына кажетті шарттарды квадрат
жақша ішіне жазу керек.
3. Қүрылған сүратудың дүрыстығын тексеру үшін сүратуды іске қосу керек.
Осы кезде ашылған Параметрлер менін енгіз (Введите значения параметра)
сұқбат терезесінде сәйкес мәндерді енгізіп және ок батырмасын басу қажет.
4. Егер сұрату құру кезінде алдында күрған сұратуды
қолданатын болса, онда параметрлі сұратуды жаңа атпен сақтау кажет. Егер
сүқбат терезесіңце параметрлі мәндер мөтінмен берілсе, онда бұл параметр
қандай мәлімет енгізу керек екенін корсетеді.
Нөтижелік сұрату - мәліметтердің сандық есебін шыгару үшін құрылады.
Егер іс жүзінде жай сұрату ісмері арқылы тандалған өрістер арасында сандық
мәліметтер бар болса, онда сандық мэліметтерін шығаруға болады, Кез келген
сүратулардан нәтижелі сүрату құруга болады.
Мәліметтердің есебін шығару үшін тандау сүратуын Конструктор
тәөртібінде ашу қажет.
Операцияларды топтау (Группировка операции) батырмасын басса,Сүрату
блогында топтау жолы пайда болады, Бүл мәнді нәтиже есебін шығаратын өрісте
калдыру керек. Ал басқа өрістер үшін нәтижелі функциялар тізімінің
терезесін ашу қажет. Керек функцияны тандап, өрістің осы жолына қою керек.
Есеп беру
Есеп беруші (Отчеты) - кестеде немесе сұратуда берілген мәліметтерді
баспаға шығару үшін қолданылады. Місrosоft Ассеss-те есептің әртүрлі
формалары қолданылады.
Есептің мүмкіндіктері МҚ-ғы басқа жүйелерге қарағанда басым келеді.
Есепте формадағы сияқты Visual Basic тілінде жазылған процедураларды
қолданады.
Есеп-бұл МК,-ның неізінде құрылған нәтижелі кұжат. Місrosoft Ассеss
есепті дайындаудың әртүрлі түрлерін таңдауға мұмкіндік береді. Есепте
жазбалардан тұратын мәліметтер толығымен немесе бір бөлігі ғана көрсетілуі
мүмкін. Есеп беруші сақгаған кезде тек қана олардың кұршіымдары ғана
сақталып қалады. Алдын-ала көру тәртібінде мәліметтер есептермен бірге
сақгалмайды. Есептегі мәліметтер МҚ-ғы жазбалармен сәйкес келеді.
Есептер көбінесе Ленталы немесе Бағана түрінде беріледі. Баганалы
есептер әрбір жолға бір өрістің мәліметтерін шығарады, нәтижеде беттегі
мәліметтер бір ғана бағанада орналасады. Бағаналық есептер-баганалық форма
сияқты болады. Ленталы есепте мәліметтер қатар бойынша көрсетіледі, бірінші
жолға өріс атаулары жазылады, ал келесі жолдарда атауларға байланысты
мәлшеттер енгізшеді.
Есеп беруші құрудың бес түрі бар:
• Есеп беруші Конструктор көмегімен кұру;
• Есеп беруші жартылай автоматты түрде есеп ісмерінің көмегімен құру;
• Есеп беруші кесте немесе сүратудан тандап алынған өрістегі
мәліметтерден ( бір немесе екі есеп) автоматты түрде есеп ісмері көмегімен
құру;
• Есеп беруші диаграмманың өрбір кадамы арқылы жүргізілетін диаграмма
ісмерін пайдаланып қүру;
• Почталы-наклейка ісмері көмегімен почталы наклейкалар құру;
Кейбір есептер негізгі мәліметтерді шығару үшін қолданылады, олармен
қатар есепке басқа МҚ-нан мәліметтер енгізуге болады.
Жай есептер Автоесеп беруші ісмерінің көмегімен құрылады. Кестеден
немеее сұратудан автоматты түрде есеп құрудың Ленталы және Бағаналы түрлері
болады.
Автоесеп құру үшін:
І.Есеп беруші (Отчеты) қосымшасында ашылған тізімнен Жаңа объект (Новый
объект) жолы тандалады, ашылған сүхбат терезеден Жаңа есеп (Новый отчет)
жолын таңдау керек.
2. Автоесеп беруші: бағаналық (Автоотчет: в столбец), Автоесеп:
ленталық (Автоотчет: ленточный) вариантын таңдау керек.
3. Ашылған терезеден есеп құруға негіз болатын кестені немесе сұратуды
таңдау керек.
4. ОК батырмасына басса,экранда есеп берушінің қүрылымы көрсетіледі.
5. Егер есеп беруші керек болса, оны баспага шығарып немесе терезені
жабу қажет.
Шебердің көмегімен есеп беруші кұру.
Есеп беруші ісмері (Мастер отчетов) - есеп беруші көрсетілетін
өрістерді тандау және мәліметтерді топтау, өңдеу, форматтау мүмкіндіктерін
береді.
Есеп беруші ісмерінің көмегімен есеп беруші құру:
1. Есеп беруші (Отчеты) қосымшасында ашылған тізімнен Жаңа объект(Новый
объекг) жолын тандап, ашылған сүқбат терезеден Есеп беруші ісмері (Мастер
отчетов) жолын таңцау қажет.
2. Есеп беруші негізделетін кестені немесс сұратуды таңдап, оң жақта
көрсетіліп тұрған(стрелка) батырманы басып, Таңцал-ған өрістер (Выбранное
поле) терезесіне жіберу керек.
3. Өрістерді тандап болған соң, Ары карай (Далее) батырма-сына басу
керек.
4. Есеп беруші нүсқасын, баспа парағын, түрін және өрістерді
тегістеуді тацдап алып, Ары қарай (Далее) батырмасына басу керек.
5. Хаттау түрін тандап жөне Ары қарай (Далее) батырмасына басу керек.
6. Есеп берушінің атын енгізіп және конструктор тәртібінде немесе
Алдын-ала көру төртібін тандап, Дайын (Готова) батыр-масына басу керек.
Форманың құрылымы - есеп берушінің құрылымына байланысты. Есеп беруші
құрылымымен жүмыс істеу үшін Конструктор тәртібінде ашу қажет.

2. Компьютерлiк жүйенің құрамы мен жұмысы
Мәліметтерді автоматты түрде өндеуге арналған құрылғылардың жиынтығын
есептеу техникасы деп атайды. Өзара карым-қатынаста болатын кұрылғылар мен
программалар жиынтығын есептеу жүйесі деп атайды. Есептеу жүйесінің негізгі
құрылғысы компьютер болып табылады.
Компьютерлер қолданылуына қарай мынандай топтарға бөлінеді: үлкен ЭЕМ
(электрондық есептеу машинасы), мини-ЭЕМ, микро-ЭЕМ және дербес
компьютерлер.
1999 жылдан бастап дербес компьютерлер үшін халықаралық стандарт — РС99
спецификациясы жұмыс істейді. Жаңа стандарт бойынша дербес компьютерлерді
келесідей топтарға бөледі:
• бұқаралык дербес компьютер (Consummer РС);
• іс дербес компьютері (Оffice РС);
• ықшам компьютер (Мobil РС);
• жұмыс бекеті (Workstation РС);
• ойын ДК (Enteraiment РС).
Қазіргі кездегі колданыстағы компьютерлердің көпшілігі бұқаралық дербес
компьютерлер тобына жатады. Іс дербес компьютерлерінің графиктік бейнелеу
құралдарына қойылатын талаптар шағын болады. Ықшам компьютерлердің
кұрамында байланыс кұралдары болуы міндетті түрде талап етіледі. Жұмыс
бекетіне жататын компьютерлердің мәліметтерді сақтау құрылғыларына жоғары
талаптар қойылады. Компьютерлерді өлшемдері бойынша үстелдік (desktor),
ықшам (notebook), қалталық (palmtop) деп бөлуге болады.
Үйлесімділігі бойынша жүйелеу. Әлемде компьютерлердің көптеген түрлері мен
типтері бар. Олар түрлі фирмаларда жасалып, түрлі бөлшектерден жинақталып,
әр түрлі программалармен жұмыс атқарады. Мұндай жағдайда компьютерлердің
үйлесімділігі ең басты мәселе болып табылады. Сан алуан компьютерлерге
арналған кұралдардың өзара ауыспалылығы, программалардың бір компьютерден
екіншісіне тасымалдану қабілеттілігі, әр типтес компьютерлердің ортақ
мәліметтермен бірігіп жұмыс атқару мүмкіндіктері олардың үйлесімділігіне
тікелей байланысты.
Аппараттық үйлесімділік. Аппараттық үйлесімділігі бойынша компьютерлер
аппараттық платформаларға бөлінеді. Дербес компьютерлер саласында кең
тараған екі негізгі аппараттық платформа бар: ІВМ РС және Арріе Масhintosh.
Бұлардан басқа кейбір жеке алған региондар мен салаларда ғана қолданыс
тапқан аппараттық платформалар да бар. Компьютерлердің бір аппараттық
платформаға жатуы олардың үйлесімділігін күшейтеді.
Аппараттық үйлесімділіктен басқа операциялық жүйе деңгейіндегі
үйлесімділік, программалық үйлесімділік, мәліметтер деңгейіндегі
үйлесімділіктер де бар.
Бұл оқу құралы ІВМ РС платформасына жататын дербес компьютерлерді, олардың
аппараттық және программалық жасақтамаларын окып үйренуге арналған.
2.2. Есептеу жүйесінің құрамы
Есептеу жүйесінің құрамын оның конфигурациясы деп атайды. Есептеу жүйесінің
аппараттық және программалық кұралдары әрқайсысы өз алдына жеке
қарастырылатындықтан, сәйкесінше есептеу жүйесінің аппараттық
конфигурациясы мен программалық конфигурациясы да жеке жеке қарастырылады.
Аппараттық жасақтамаға есептеу техникасының аппараттық конфигурациясын
құрайтын құрылғылары жатады. Қазіргі заманғы компьютерлер мен есептеу
кешендері блокгы-модульді құрылымнан тұрады, яғни олар нақты бір жұмыс
түрін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.