Басқа қаржылық қызметтер нарығына шығу
Өндірістік тәжірибеден өту туралы
күнтізбелік жоспар
№
Бағдарлама бойынша жүргізілген тәжірибе жұмыстарының тізімі
Жұмыс күнінің саны
Күні
Мекемедегі жетекшісі
1
2
3
4
5
1
Казкоммерцбанк АҚ-ның даму тарихымен және басқарудың ұйымдастыру құрылымымен танысу
2
Казкоммерцбанк АҚ-ның көрсететін қызмет түрлері туралы мағлұмат алу
3
Қаржы бөлімінің жұмысымен танысып, Казкоммерцбанк АҚ-ның қаржылық көрсеткiштерiне
жалпы зерттеу жүргізу
4
Негізгі есептелулерді жасап, мекеменің қаржылық қызметіне талдау жасау
5
Банктің кредиттік саясатымен танысып, тұтынушылық кредит беру бөлімінің жұмысын меңгеру
6
Мекеме активтерін талдағанда мүліктің өзгерісіне талдау жүргізу
7
Банктің шағын және орта бизнеске қатысты мәселелерін қарастыру
8
Қорытынды есеп
Мекеме жетекшісі
Күні
Қолы (мөрі)
Өндірістік тәжірибеден өту туралы
Күнделігі
№
Бағдарлама бойынша жүргізілген жұмыстардың тізімі
Күні
Мекемедегі жетекшісі
1
2
3
4
1
Сараманның алғашқы күні Казкоммерцбанк АҚ-ның даму тарихымен және басқарудың ұйымдастыру құрылымымен, қызметкерлерімен таныстым.
2
Казкоммерцбанк АҚ-ның көрсететін қызмет түрлерімен таныстым.
3
Қаржы бөлімінің жұмысымен меңгеріп, Казкоммерцбанк АҚ-ның қаржылық көрсеткiштерiне
жалпы зерттеу жүргіздім
4
Негізгі есептелулерді жасап, мекеменің қаржылық қызметін талдадым
5
Банктің кредиттік саясатымен танысып, тұтынушылық кредит беру бөлімінің жұмысын меңгердім.
6
Мекеме активтерін талдағанда мүліктің өзгерісіне талдау жүргіздім.
7
Банктің шағын және орта бизнеске қатысты мәселелерін қарастыру
8
Қорытынды есеп жаздым.
Мекеме жетекшісі
Күні
Қолы (мөрі)
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Батыс Қазақстан Инженерлік-гуманитарлық университеті
Экономика және менеджмент
кафедрасы
5В050900 - Қаржы мамандығының 4 курс студенті
Өндірістік сараманнан өткені жөніндегі
ЕСЕБІ
Өткен орны: Казкоммерцбанк АҚ
Мерзімі:
Орал, 2015ж.
Мазмұны
Өндірістік тәжірибеден өту туралы күнтізбелік жоспар
Өндірістік тәжірибеден өту туралы күнделігі
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
І бөлім. Казкоммерцбанк АҚ-ның ұйымдық-құрылымдық сипаттамасы және қаржылық жағдайы
1.1. Казкоммерцбанк АҚ-ның ұйымдық-құрылымдық сипаттамасы ... ... ... .6
1.2 Казкоммерцбанк АҚ-ның қаржылық жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .11
II бөлім. Казкоммерцбанк АҚ тұтынушылық несиелендіру механизмі және даму преспективалары
2.1 Казкоммерцбанк АҚ тұтынушылық несиелендірудің ұйымдастырылуы ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
2.1 Казкоммерцбанк АҚ тұтынушылық несиелендірудің мәселелері ... ... ..24
2.3 Казкоммерцбанк АҚ тұтынушылық несиелендірудің даму перспективалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..26
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..31
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 32
Кіріспе
Мен Батыс Қазақстан Инженерлік-гуманитарлық университетінің Қаржы мамандығының 4 курс студенті Фамилия Имя Очества 19.01.2015-28.03.2015 аралығында Казкоммерцбанк АҚ өндірістік практикадан өттім. Сараманның алғашқы күні Банк тарихымен, қызметкерлерімен және банктің атқаратын негізгі қызметтерімен таныстым.
Диплом алдындағы практиканың негізгі объектісі Казкоммерцбанк АҚ - өз клиенттеріне банктік қызмет көрсету және пайда табу мақсатында банктік шаруашылықты жүзеге асыру. Практиканы өту барысында маған тапсырма берілді - банк қызметімен танысу және жүйені түсіну , сонымен қатар банк өнімдерін терең зерттеу.
Практиканың мақсаты - дипломдық жұмысты жазуға материалдар жинау және өндірістік кәсіпорын шаруашылығымен танысу болып табылады.
Жұмыстың негізгі мақсатын зерттеу мыналардан тұрады:
1) берілген банктік кәсіпорынның даму тарихын;
2) банк көрсете алатын қызмет,соның ішінде дәстүрлік және жаңа перспективалық;
3) ең жаңа технологиялар және олардың негізгі шаруашылықта қолданылуы.
Бұл жұмысты жазу барысында Казкоммерцбанк АҚ-ның негізгі информациялық көлемі банк клиенттеріне ұсынылатын өнімдер және қызметтерге негізделеді.
Дамыған елдерде тұтыну несиесі үлкен роль атқарады. Ол тауарларға деген сұранысты, оларды өндіруді көбейтуге және сатуға ынталандырады. Тұтыну несиесін көбінесе табысы орташа жұмысшылар қызметкерлер пайдаланады. Жеке тұлғаларға ұзақ мерзімге қолданатын тауарларды несие арқылы сатып алған қымбатырақ болғанымен, төленетін соманы біртіндеп өтеуге мүмкіндік алады. Қазіргі уақытта Қазақстандағы тұтыну несиесі де, оның бір түрі болып табылатын ипотекалық несие де дамудың жаңа сатысында.
І бөлім. Казкоммерцбанк АҚ-ның ұйымдық-құрылымдық сипаттамасы және қаржылық жағдайы
1.1. Казкоммерцбанк АҚ-ның ұйымдық-құрылымдық сипаттамасы
1990 жылы құрылған Қазкоммерцбанк АҚ, қазіргі уақытта активі, несие қоржыны, таза кірісі және жалпы депозиттері бойынша ірі жекеменшік қаржы институты болып табылады.
2007 жылдың 31 желтоқсанындағы қаржылық есеп-қисаптың халықаралық стандарттары бойынша есептелген банк активтері 2,997 триллион теңгені (24,9 млрд. $) құрады. Ал осы көлемнің 79%-ы, яғни 2,366 трлн. теңге (19,7 млрд.$) клиенттердің қарызына тиесілі.
2007 жылы банк басты компаниялардың акционерлеріне тиесілі 55,963 млрд. теңге мөлшерінде таза кіріс алды. 2007 жылдың 31 желтоқсанындағы жағдай бойынша капиталдың жеткілікті болуын қамтамасыз ету мақсатында банктің жеке капиталы 415,3 млрд. теңгені құрады, ал оның рентабельді коэффициенті 19,5% құрады.
Қаражатты тартудың негізгі көзі - банк депозиттері болып табылады, олар қордың жалпы көлемінің үштен бір бөлігін құрайды. 2007 жылдың ішінде клиент депозиттері 30,1% өсіп, 895,1 млрд. теңгені құрады. Осылай Қазкоммерцбанк тартылған депозиттердің көлемі бойынша Қазақстандағы №1 банк, оған нарықтың 20% астамы тиесілі.
Депозит тартумен қатар банк теңге және шетел валютасында қарыз және несие беру, клиенттердің төлем қабылдау, дебетті және несиелік карталары, инкассация, сондай-ақ жеке банкингі сияқты ағымдағы шоттары бойынша қызмет көрсетудің кең спектрін ұсынады.
2008 ж. 1 қаңтардағы жағдай бойынша, Банк бас офистен басқа, Қазақстандағы 25 әмбебап филиалға және 165 операциялық бөлімшеге иелік етеді.
Сондай-ақ, Банктің Қырғызстанда (Қазкоммерцбанк Қырғызстан ЖАҚ), Ресейде ( Москоммерцбанк КБ) және Тәжікстанда (Қазкоммерцбанк Тәжікстан ЖАҚ) еншілес банктері бар.
Қазкоммерцбанк ең ірі үш халықаралық төлем жүйесінің - VISA және MasterCard (CirrusMaestro) және American Express - дебеттік және несиелік карталарын шығаратын Қазақстандағы жалғыз банк. 2008 жылдың 1 маусымындағы жағдай бойынша банктің айналыста 966 мың картасы бар. Сондай-ақ Банк American Express карталарын тарату жөніндегі уәкілетті агент болып табылады. 2001 жылы қазақстандық банктердің ішінде Қазкоммерцбанк бірінші болып магниттік лента мен чип құрамдастырылған смарт-карталар, ал 2005 жылы тағы да бірініші болып GoCard несиелік бонус картасын шығарды.
Сонымен қатар банктің банкоматтар желісі бар. 2008 ж. 1 маусымдағы жағдай бойынша банкоматтар саны 871 құраса, оның ішінде ақшаны қабылдау функциясы бар (кэшин) банкоматтар саны - 160. Сондай-ақ банктің процессингтік орталығы 250 интернет-дүңгіршекке және сауда орындарында орналасқан 7522 POS-терминалға қызмет көрсетті.
Қазкоммерцбанк қашықтықтан қызмет көрсету бойынша Қазақстандағы жетекші банк. 2008 ж. шілденің басында жеке тұлғаларға арналған Homebank.kz қаржы порталында тіркелген клиенттер саны 150 000-нан асты, олардың ішінде Қазкоммерцбанк клиенттері, сондай-ақ Қазинвестбанк АҚ, Ситибанк Қазақстан АҚ және Ресейдің Жинақ банкі АҚ төлем карта иелері бар. Ал заңды тұлғаларға арналған Onlinebank.kz порталдың және Банк-Клиент жүйесінің тұтынушылары 11 000 астам компанияны құрайды.
Банк орташа және ірі қазақстандық және Қазақстанда өз қызметін жүзеге асыратын халықаралық бірлестіктерге түрлі өнім мен қызметтер ұсынады; сауда, жобалық қаржыландыру, инвестжобаларды қаржыландыру, активтерді басқару, сондай-ақ қысқа мерзімді несиелеу мен басқа да жалпы банктік қызметтерді қосқанда. Банк өз саясатына сәйкес, жоғары өтімділік деңгейін қолдау мақсатында, әдетте, корпоративтік клиенттер үшін 18 айға дейін орташа мерзімге несие, сондай-ақ, қазіргі уақытта ресурстарына байланысты ұзақ мерзімді қаржыландыру ұсынады. Банк Қазақстандағы өзінің негізгі клиенттері үшін шетелдік банктермен бірлестірілген несиелер ұйымдастырады және Ресей мен Қырғызстанның ірі корпоративтік клиенттерін қаржыландырады.
Банктік қызметтен басқа Банк өзге де қаржылық қызметтер ұсынады. Қазақстанның құнды қағаздар мен валюта нарығының негізгі ойыншысы бола отырып, ол компанияларға валюталық-конверсиялау операцияларын, ақша нарығындағы операцияларды (құнды қағаздар операцияларын қосқанда), компанияларға ақша ресурстарын басқару жөніндегі қызметін ұсынады. Банктің бас лицензиясына сәйкес, Банктің бағалы металдармен (алтын және күмісті қосқанда) мәміле жасауға (сату, сатып алу және сақтау) құқы бар. 2001 жылдан Банк өзінің корпоративтік және бөлшек сауда клиенттеріне ақша қаражаты мен активтерді басқаратын сенімгерлік қызметтерін ұсынады.
Банк стратегиясы - көшбасындағы банк пен қаржы қызметтерінің провайдері позициясын сақтап қалу, өсім мен операциялық тиімділік арқылы пайданы ұлғайту.
1994 жылдан бері Банк ҚРҰБ мен ҚР Қаржы Министрлігімен, сонымен қатар ЕБРР, Халықаралық жаңғыру және даму банкі, Ислам Даму Банкі, Kreditanstalt Wiederaufbau және Азия Даму Банкі сияқты халықаралқ қаржы институттары дайындаған және демеушілік ететін бірқатар арнайы бағдарламаларға қатысты.
1996 жылы Банк өзінің негізгі мақсатына - банктік қызметтің халықаралық стандарттарға сай болуына қол жеткізуде үлкен қадам жасады. Казкоммерцбанк Deloitte & Touche фирмасынан толық халықаралық аудиторлық тұжырымдама алған бірінші Қазақсандық банк болды. Тағыбір маңызды оқиға - Thomson BankWatch - BREE рейтинг агенттігінен халықаралық рейтингінің берілуі. Казкоммерцбанк халықаралық кредиттік рейтинг алған Орта Азия республикаларындағы бірінші банк және аз ғана ТМД банктерінің біреуі болып табылады.
1997 сәуірде Казкоммерцбанк ЕБРР қаржыландыратын және сол кезеңде ССҒ Франция банктерінің ең динамикалық банктерінің бірінің қолдауымен жеделдетілген институтционалдық дамуды көздеген твининг бағдарламасын жүзеге асыра бастаған бірінші банк болды. Банк үшін және бүкіл қазақстандық банк секторы үшін маңызды жетістік - 1997 ж. Осы сәтке дейін қарызгер ретінде тек ҚР Үкіметін ғана мойындаған, Неміс мемлекеттік Hermes Экспорттық Сақтандыру компониясының қарызгер ретінде бекітуі болды. Банк 1997 жылы өзінің бірінші синдикатталған несиесін тартты, содан бері Банк тұтастай 14 халықаралық синдикатталған несие ала және төлей отырып, Синдикатталған несиелер нарығында белсенді болып келеді.
1998 жылдың мамыр айында Банк үшін жылдық еурооблигациялар шығару арқылы 100 млн. АҚШ долларын тартты. Бұл шығарылым қазақстандық корпоративті эмитент еурооблигацияның бірінші шығарылымы болды. Кейінгі жылдары Банк барлығы 1,5 млрд. АҚШ долларына артық сомағ ішкі және халықаралық еурооблигациялар шығарды.
1997-2004 жылдар аралығында Казкоммерцбанкте қатарынан Euromoney, Global Finance және The Banker сияқты әлемнің жетекшілік қаржылық басылымдары Қазақстандағы үздік банк атағын берді.
2001 жылы Банк елімізде бірінші болып тікелей DEG халықаралық қаржы институтынан жеті жылға ұзақ мерзімді (үкімет кепілдігінсіз) несие алды.
2002 жылы Казкоммерцбанк Кыргызавтобанкінің 74% акциясын алды, мұнан кейін ол Казкаммерцбанк Қырғызстан деп атауын өзгертті. Сондай-ақ Казкоммерцбанк Мәскеудегі Аймақ аралық кәсіпкерлікті дамыту банкімен, оны одан әрі иелену мақсатымен, стратегиялық ынтымақтастық туралы Келісімге қол қойды.
2003 жылы ЕБРР Банкпен акционерлік капиталға қатысу жөнінде Келісімге қол қойды және одан әрі Банк шығарған 15% жай акцияны сатып алады.
1990 жылы құрылған Казкоммерцбанк қазіргі уақытта активі, несие қоржыны және пайда мөлшері бойынша ірі жекеменшік қаржы институты болып табылады.
Банктің негізгі қызметі дәстүрлі депозиттер қабылдау, теңге мен шетел валютасында қарыз бен несие болып табылады. Банк сонымен қатар клиенттердің дебеттік және кредиттік карточка, инкассация сияқты төлемдерін,сондай-ақ бөлшек сауда банкингі сияқты ағымдағы шотарына қызмет көрсету бойынша, Банк бас офистен басқа,Қазақстандағы 22 әмбебап филиалға және 69 операциялық бөлімшеге иелік етеді.
Сондай-ақ, Банктің Қырғызстанда (Казкоммерцбанк Қырғызстан) және Ресейде (Москоммерцбанк) еншілес банктері бар.
Банктік депозиттер қаражат тартудың елеулі көзі болып қала береді. Олар жалпы қорландыру көлемінің шамамен үштен бір бөлігін құрайды. 2007 жылдың қорытындысы бойынша клиенттер шотындағы қалдықтар көлемі бір жарым есеге өсіп, 303,4 млрд теңгеге жетті. Тұрғындардың шұғыл депозиттерінің көлемі 652 млн доллардан асып түсті. Депозиттік шоттар саны 2007 жылдың өзінде ғана 65,6 мыңнан 73мыңға дейін артты.
2007 жылы банкте ипотеканы қосқанда 67 мың тұтынушылық несиесіне қызмет көрсетті. Тұтынушылық несиенің жалпы көлемі 641 млн. долларды құрады.(2004 жылы 395,6 млн $)
Сонымен қатар, Банктің тармақталған банкоматтар торабы бар. 2007 жылдың 1 наурызында банкоматтар саны -496, сауда \ қызмет көрсету кәсіпорындарында орнатылған POS-терминалдар саны 2364-ті құрады, ал қолма-қол ақша беруге арналған POS- терминалдар саны-162. Банк сондай ақ Қазақстанда өз клиенттеріне қаржылық порталдар арқылы оқшауланған банктік қызметтер көрсету бойынша жетекші банк болып табылады: Hombank.kz- жеке тұлғалар үшін, Onlinbank.kz- заңды тұлғалар үшін.
Банк стратегиясы өзіне көшбасшы банк позициясын және қаржылық қызметтер провайдері( жеткізушісі) позициясын ұстауды кіргізеді. Осы стратегияны жүзеге асыру үшін банк мыналарға жұмылдырылмақ:
Казкоммерцбанк стратегиясы
:: Банк қызметтерді кеңейту. Сондай ақ, банк өз қызметтерінің ауқымын кеңейтуге көңіл бөледі. Банк өзінің корпоративтік клиенттік базасын кеңейтуге және ссуда) қожынының сапасын жақсарта бермек. Өз қожынын әртараптандыру мақсатында Банк шағын және орта бизнес кәсіпорындарына несие беруді ұлғайтуға тырысады.
:: Ақпараттық басқару жүйесі мен операциялық тиімділікті жақсарту. Банк операциялық тиімділікті адамзат ресурстары мен ақпараттық технологияларға ұйымдық қайта құрылымдау және инвестициялар жолымен жақсартуға жұмыс істеді. Банк жетекші ақпараттық жүйелерді енгізуді жалғастыра бермек.
:: Қор жасау базасын жақсарту. Банк бағынышты және негізгі борыш қаржылық ұйымдар мен және шетелдік кредиттік сараптау агенттіктерімен ынтымақтастықты кіргізе отырып және компания, мысалы бөлшек сауда клиенттері депозиттерінің көлемі бойынша өзінің нарықтық үлесін ұлғайту жолымен капитал нарығынан қор жасау базасын ұлғайтпақ.
:: Басқа қаржылық қызметтер нарығына шығу. Қазақстандық құнды қағаздар нарығының инфроқұрылымы, заңнамалық базаны қосқанда, әлі даму үстінде. Банк осы нарықта күтілетін мүмкіндіктерді пайдалану үшін, одан әрі тәжірибе жинау үшін қадам басты және сақтандыру қызметін көрсететін Казкоммерц Секьюритиз АҚ Казкоммерц Полис АҚ еншілес кәсіпорындардың қызметі арқылы басқа заттар арсында өз орнын алып отыр.
Банкте келесі лицензиялар бар.
:: Қазақстан Республикасы Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу және бақылау жөніндегі Агенттігінің банктік заңнамалармен қарастырылған ұлттық және шетел валютасында операция жүргізуге 20.02.04 жылғы № 48 лицензиясы ( қолданыс мерзімі шектелмеген);
:: Қазақстан Республикасы Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу және бақылау жөніндегі Агенттігінің бағалы қағаздар нарығында делдалдық (брокерлік-дилерлік) қызметпен айналысуға 29.01.04 жылғы № 0401100672 лицензиясы ( қолданыс мерзімі шектелмеген);
:: Қазақстан Республикасы Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу және бақылау жөніндегі Агенттігінің бағалы қағаздар нарығында кастодиалдық қызметпен айналысуға 29.01.04 жылғы № 0407100205 лицензиясы ( қолданыс мерзімі шектелмеген );
:: өз жұмыскерлерінің денсаулығы өмірін қорғауға, жеке мүлігін, оның ішінде тасып көшірген кезде сақталуына 21.06.2004 жылғы № 000982 күзет қызметімен айналысуға берілген МКЖ мемлекеттік лицензиясы (қолданыс мерзімі шектелмеген).
1.2 Казкоммерцбанк АҚ-ның қаржылық жағдайы
Банк Қазақстандық өзге де банктер сияқты жергілікті әрі шетелдік банктер тарапынан бәсекелестікке ұшырайды. Банк активтердің ауқымды капиталдануы мен мөлшеріне қатысты, депозиттік база мен диверсификациялық клиенттіе база құнының төмендігіне қатысты Қазақстанның банктік секторында тиімді бәсекелестік үшін берік ұстанымда болғанымен, ол қазақстандық банк секторының бірқатар елеулі және әлеуетті қатысушылары тарапынан бәсекелестікті бастан кешіреді. Қазақстан нарығына шетелдік банктердің қызығушылығы артқанын ескере отырып, шетелдік қатысуымен бәсекелес болатын ірі банктердің пайда болуын жоққа шығаруға болмайды. Отандық қаржы нарығының салыстырмалы түрде аясының шектеулі болуы жағдайында қазақстандық банктер арасында жаңа бәсекелестіктің пайда болуы мүмкін емес болып көрінеді.
Кесте-1
Казкоммерцбанктің негізгі экономикалық көрсеткіштері, (млн тг.)
Көрсеткіштер
2012
2013
2014
Жалпы активтер
2997232
2614805
2587873
Жарғылық капитал
389,588
313,862
319,219
Меншікті капитал
6,998
6,990
9,032
Резервтік қорға аударғаннан кейінгі таза операциондық табыс
107,946
50,970
58,959
Қаржылық нәтиже
11457
24553
4735
Займдар және лизинг
281251
876231
119520
Бағалы қағаздар
210343
251128
40399
Халық салымдары
351703
520153
83572
Акция котировкасы (жылдың соңғы айына орта есеппен)
1316,16
1316,16
137,9
* Дерек көзі:Казкоммерцбанк Акционерлік қоғамының корсеткіштері*
Казкоммерцбанк берген несиелер көлемінің өсуі 2012 жылға дейін ең алдымен сату желісінің кеңеюімен бөлшек несиелеу белсенділігінің артуы және халық үшін тартымды несиелік бағдарламалардың көбеюі арқасында мүмкін болды. Ал 2013 жылдан бастап бұл үдеріс кері бағытта жүрді. Нақтырақ айтатын болсақ 2012 жылы Казкоммерцбанк АҚ жалпы активтері 2 997 232 млн теңге болса, 2013 жылы 2 614 805 млн теңгеге дейін кеміген, ал 2013 жылы ол тағы да азайып 2 587 873 млн теңгені құраған.
Дерек көзі: Ұлттық банк мәліметтері бойынша автордың құрастыруымен
Мысалы, 2012 жылғы 31 желтоқсандағы қаржылық есеп-қисаптың халықаралық стандарттары бойынша есептелген банк активтері 2 997 232мың теңге, ал 2013 жылы 2 614 805мың теңге болып 2012 жылға қарағанда 382427 мың теңгеге кемісе, 2013 жылы 2 587 873 мың теңге болды яғни алдыңғы жылмен салыстырғанда 26932 мың теңгеге кемігенін көреміз. Бұл айтылған жәйттер тек қана Казкоммерцбанкке ғана тән емес ол бүкілекінші деңгейлі банктердің де мәселесі екені белгілі. Мұны төмендегі кестеден көруге болады.
Кесте-2
Аймақтар бойынша банктердің халыққа берген ипотекалық несиелері
Аймақтар
2012ж
Млн.тг
2013ж. млн. теңге
2014ж. млн. теңге
өсуі (20092010)
Астана қаласы
78351
64615
60953
0,97
Алматы қаласы
361169
398092
306683
1,2
Акмола
23863
21027
17727
0,98
Ақтөбе
54529
46841
38099
0,98
Алматы облысы
42982
36921
33512
1,01
Атырау
53916
44379
36702
1,02
Шығыс Қазақстан
82218
68272
55320
1,03
Жамбыл
41081
35273
31199
0,98
Батыс Қазақстан
29032
25110
19942
0,95
Қарағанды
83679
68150
57260
1,007
Қостанай
37963
28996
25829
0,94
Қызылорда
29570
25783
20882
1,03
Маңғыстау
58842
49038
41782
0,99
Павлодар
53095
40885
36048
1,01
Солтүстік Қазақстан
25946
19839
15843
0,97
Оңтүстік Қазақстан
97400
77039
69665
1,08
Барлығы
1 157 635
1 020261
867479
1,06
Дерек көзі:ҚР Ұлттық банкінің статистикалық бюллетенінің мәліметтері
Жоғарыдағы кестеден соңғы екі жыл ішінде республика аймақтары бойынша банктердің берген тұтыну несиелерінің көлемі кеміп отырғандағын көруге болады. Әсересе, Алматы және Астана қалаларының үлес салмағы өте жоғары, айталық 01.2012 жылы Алматы қаласы бойынша 361169млн теңге берілсе 2013 жылы 398092млн.теңгені құрап, 37млрд.теңгеге артқан, ал 2014 жылы 306683млн.теңгеге тұтыну несиесі беріліп алдыңғы екі жылмен салыстырғанда еләуір кеміген, мұндай тенденция Астана қаласы бойынша да байқалады 2012 жылы 78351 млн теңге тұтыну несиесі берілсе, ал 01.2013 жылғы мәліметтер бойынша бүл несиелер көлемі кеміп, 64615млн.теңгені құрады және 2014 жылы 60953 млн теңгені құрап, алдыңғы жылмен салыстырғанда 3млрд.теңгеге кеміген байқаймыз.
Дерек көзі: автордың Ұлттық банк мәліметтері бойынша құрастыруы
Жалпы аймақ бойынша банктедің халыққа берген тұтыну мақсатындағы несиелерінің көлемі соңғы екі жылда азайып отырғанын белгілі. Оның бірден бір себебі еліміздегі қаржы дағдарысымен тығыз байланысты екені айтпаса да түсінікті.
Бүгінгі таңда Қазақстан Республикасының Қаржылық Қадағалау Агенттігінің мэліметтеріне сүйенер болсақ бүгінде елімізде орналасқан 38 банктің 18-і шетел капиталының қатысуымен қүрылған банк болып ал резидент емес болып табылатын банктердің саны 26 болып тұр.
Банктегі тура факторлар:
+ экономикалық даму - Банк клиенттерінің тарапынан несие қорларына деген сұранысты арттырады;
+ макроэкономикалық тұрақтылық - жаңа банктік өнімдерді өндіру үшін қолайлы жағдайлар жасайды;
+ техникалық жабдықтану - қазіргі заманға сай техникалық құралдар мен бағдарламалық өнімдердің бар болуы банкпен көрсетілген қызметтің өзіндік құнын төмендетуге жағдай жасайды;
+ несиелік рейтингтің бар - болуы Банкке салыстырмалы түрде арзан несие қорларын тартуға мүмкіндік береді.
Теріс факторлар: бәекелестіктің әсері - көрсетілетін банктік қызметке бағаның арзандауына әкеп соқтырады.
II бөлім. Казкоммерцбанк АҚ тұтынушылық несиелендіру механизмі және даму преспективалары
2.1 Казкоммерцбанк АҚ тұтынушылық несиелендірудің ұйымдастырылуы
Банк опепацияларын жүзеге асыру, сондай ақ банктердің осы бапта белгіленген өзге де операцияларды жүргізуі банк қызметі болып табылады.
Банк операцияларына мыналар жатады:
а) заңды тұлғалардың депозиттерін қабылдау;
б) жеке тұлғалардың депозиттерін қабылдау;
в) банктер мен банк емес қаржы мекемелерінің корреспонденттік шоттарын, сондай ақ банктердің металл шоттарын ашу және жүргізу;
г) кассалық операциялар; банкноттарды қабылдау; қайта есептеу есептеу, ұсату,айырбастау;
д) аудару операциялары: заңды тұлғалар мен жеке тұлғалардың ақшалай қаражаттарын аудару жөніндегі тапсырмаларын орындау;
е) есептеу операциялары: заңды тұлғалар жеке тұлғалардың вексельдері мен өзгеп де берешек міндеттемелерін есепке алу (дисконт);
ж) несие беру операциялары: ақшалай нысанда кредит беру;
з) инвестицияланатын қаражатты иеленушілердің оларға билік жасаушылардың тапсыруымен күрделі қаржыны қаржыландыру;
и) сенім (трасталық) операциялары: сенім білдірілген адамның мүддесі үшін және соның тапсыруымен ақшалай қаражатты басқару;
к) клиринг операциялары: төлемдерді жинау, салыстыру,сорттау және растау, сондай ақ олардың өзара төлемдер есебін жүзеге асыру және клирингке қатысушылардың таза айқындамасын анықтау;
л) сейфтік операциялар: сейф жәшіктерін, шкафтар мен үй жайларды жалға беруді қоса клиенттердің бағалы қағаздарын, құжаттар мен құндылықтарын сақтау жөніндегі қызметтер;
м) ломбард операциялары: сақтауға алынып оңай өтетін бағалы қағаздарды және жылжымалы мүлікті кепілге алып қысқа мерзімді несие беру;
и) чектерді эмиссиялау;
о) төлем құжаттарын инкассоға қабылдау, акцепт, төлем жасау және растау;
п) төлем карточкаларын шығару;
р) шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыру;
Жоғарыда аталған операцияларды жүргізу үшін банктерге және басқа тұлғаларға лицензияны Ұлттық Банк қана беруге құқылы.
Осы тармақта а) және б) тармақшаларында көзделген операцияларды жүргізу құқығын Ұлттық Банк тек қана депозиттік банктерге береді.
Ұлттық Банктің лицензиясы болған жағдайда банктер осы баптың бірінші тармағында аталғаннан басқа, мына операцияларды жүзеге асыруға құқылы.
А) бағалы металдарды (алтын, күміс, платина, платина тобына жататын металдар) құйма, ұсақталған, ұнтақ, кристалл күйінде, бағалы металдардан жасалған мәнеттерді сондай ақ құрамында бағалы металдар металдар мен асыл тастар бар зергерлік бұйымдарды сатып алу, кепілге қабылдау, есепке алу, сақтау және сату;
Б) Қазақстан Республикасынан тыс жерлердегі инвестициялық операциялар;
В) кепілдік операциялар: үшінші тұлғалар үшін ақшалай түрде атқаруды көздейтін тапсырмалар, кепілдіктер мен өзге де міндеттемелер беру;
Г) жалға берушінің жалға берілетін мүлікке меншік құқығын сақтай отырып мүлікті шарт (лизинг) қолданылатын бүкіл мерзімге жалға өткізу;
Д) өз меншігіндегі бағалы қағаздарды эмиссиялау;
Ж) форфейтингктік операциялар: тауарларды сатып алушылардың берешек міндеттемесін сатушыға айналым түспейтін жолмен вексель сатып алу арқылы төлеу;
З) факторингтік операциялар: тауарларды сатып алушылардан төлемсіз тәуекел етіп қабылдай отырып төлемді талап ету құқығына ие болу.
Бағалы қағаздар нарығында делдалдық операцияларды Қазақстан Республикасының Бағалы қағаздар жөніндегі ұлттық комиссияның оны жүргізу құқығына лицензиясы және Ұлттық Банктің келісімі болған жағдайда банктер жүзеге асырады.
Банктер жүргізетін операцияларға қойылатын жалпы талаптар:
1. Банктер операцияларды жүргізудің жалпы шарттарын белгілейтін ережелер мен ішкі ережелер болған жағдайда ғана банк қызметін жүзеге асыруға құқылы.
2. Банк операцияларын жүргізудің жалпы шарттарын банктің байқаушы кеңесі бекітуге және оларда мынадай мәліметтер мен процедуралар болуға тиіс:
а) қабылданатын депозиттер мен берілетін несиелердің шекті сомасы мен мерзімдері;
б) депозиттер мен несиелер бойынша пайыздық ставканың шекті мөлшерлері;
в) депозиттер мен несиелер бойынша пайыз төлеудің шарттары;
г) банк қабылдайтын қамтамасыз етуге қойылатын талаптар;
д) банк операцияларын жүргізу ставкалары мен тарифтері;
е) банк пен оның клиентінің құқықтары мен міндеттері, олардың жауапкершілігі;
ж) банктің Байқаушы кеңесі анк операцияларын жүргізудің жалпы шарттарына енгізу қажет деп есептейтін басқа шарттар, талаптар мен шектеулер.
3. Банктің ішкі ережелері:
а) банк бөлімшелерінің құрылымын, міндеттерін, қызметі мен өкілеттігін;
б) ішкі аудит қызметінің, несие комитеті мен басқа да тұрақты жұмыс істейтін органдар қызметінің құрылымын, міндеттерін, қызметі мен өкілеттігін;
в) құрылымдық бөлімшелер басшыларының құқықтары мен міндеттерін;
г) банкің атынан және оның есебінен мәміле жасаған кездегі лауазымды адамдар мен банк қызметкерлерінің өкілеттігін белгілеуге тиіс.
Банктің операциялар жүргізудің жалпы шарттарын ашу жөніндегі міндеті
1. Операциялар жүргізудің жалпы шарттарын ашық ақпарат болып табылады және ол коммерциялық немесе банк құпиясының иәні бола алмайды.
Бұл норма осы Жарлыққа сәйкес банк құпиясына не қолданылып жүрген заңдарға сәйкес банк коммерциялық банк санатына жатқызған нақты банк операциясын жүргізу шарттарына қолданылмайды.
2. Банктер клиенттің бірінші талап етуі бойынша банк операцияларын жүргізудің жалпы шарттарын беруге міндетті.
3. Банктердің клиентке банк операциясын жүргізуге байланысты ықтимал тәуекелдер туралы ақпарат беруден бас тартуға құқығы жоқ.
Банк пен клиент арасындағы қатынастардың шарттық сипаты
1. Банктер арасындағы, сондай ақ банктер мен олардың клиенттері арасындағы қатынастар, егер Қазақстан Республикасының заңдарына өзгеше көзделмесе, шарттар негізінде жүзеге асырылады.
2. Банктің заңды тұлға клиенттері (депозиторлары), егер Қазақстан Республикасының заңдарына өзгеше көзделмесе, өзіне қызмет көрсететін банкті хабардар ете отырып, басқа банктерде есеп айырысу, ағымдағы және соған тенестірілген шоттар ашуға құқылы.
Несиелер беру
1. Өз атынан және өзі тәуекел етіп басқа тұлғаға қайтарым және төлем шартымен ақша қаражатын беру мәміленің атауына және тараптардың ни еттеріне қарамастан несие операциясы (несие беру) болып табылады.
Егер ақша қаражатын алушы банк немесе депозиттерді қабылдауға Ұлттық Банкінің қолданылып жүрген лицнезиясына ие банктік емес қаржы мекемесі болған ретте несие операциясы Ұлттық Банкінің лицензиясы болуын талап етпейді.
2. Банктің несие операциясы оның Байқаушы кеңесі бекітетін ішкі несие саясатына сәйкес жүзеге асырылады.
3. Банктің несие комитеті ішкі несие саясатын жүзеге асырушы орган болып табылады.
4. Ішкі несие саясаты туралы ереже неисе операцияларын жүзеге асыру кезінде тәуекелді бәсеңдету мақсатында жасалып,мыналарды:
А) заңды және жеке тұлғаларға несие беру шарттарын;
Б) лауазымды адамдар мен банк қызметкерлеріне несие беру шарттарын;
В) несие комитетінің ұйымдық құрылымын, қызметімен өкілетігін;
Г) несие комитеті мүшелерінің жауапкершілігін;
Д) несие берудің шекті мөлшерін;
Е) несие шарттарын бекіту рәсімін белгілейді;
5. Осы баптың екінші төртінші тармақтарында белгіленген нормалар банктердің кепілдік операцияларына қолданылады.
Несиелердің қайтарымдылығын қамтамасыз ету
Несиелердің қайтарымдылығы айыпақымен, кепілмен, кепілдікпен, кепілдемемен және заңдармен немесе шартпен көзделген басқа тәсілдермен қамтамасыз етілуі мүмкін.
1. Клиенттің несиені қайтару қабілеті жоғары және ол сенімді болған жағдайда банк несиені қамтамасыз етусіз ақ (бланкілік несие) беру туралы шешім қабылдауға құқылы.
2. Кепіл туралы шартпен, сондай ақ заң актілерімен көзделген реттерде банк кепілге салынған мүлікті соттан тыс тәртіппен саудаластық (аукцион) өткізу арқылы өз бетімен өткізуге құқылы.
3. Осы баптың 1-3 тармақтарында белгіленген нормалар банктердің кепілді операцияларын қамтамасыз етуге қолданылады.
Төлеуге қабілетсіз қарыз алушыға қатысты қолданылатын шаралар
Кредитор банк несие шарты бойынша өз міндеттемелерін орындамаған қарыз алушыға:
:: Жаңа несие бермеуге;
:: Қарыз алушының кез келген шотындағы ақшалай қаражатынан (егер бұл несие шартында ескерілген болса) өндіртіп алуға;
:: Төлеуге қабілетсіз қарыз алушыны Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес банкрот деп тану туралы сотқа талап арызын беруге құқылы.
Ескіру мерзімі
Банктердің несие шарттары жағдайларын тиісті дәрежеде орындамағаны үшін қарыз алушыларға қоятын талаптары мен қуынымдарына ескіру мерзімі қолданылмайды.
Ақшалай қаражаттар аударуды жүзеге асыру
1. Банктер ақшалай қаражаттар аударуды Ұлттық Банк белгілейтін нысандарда, тәсілдер мен тәртіп бойынша жүзеге асырады.
2. Ақшалай қаражаттар аудару тиісті дәрежеде жүзеге асырылмаған ретте банк Қазақстан Республикасының заңдарына және клиентпен (депозитормен) жасасқан шартқа сәйкес жауап береді.
3. Банк төлем құжаттарының қолдан жасалғандығын растайтын құжаттар болған жағдайда, сондай ақ олардың қате есептелу фактісі анықталған жағдайда клиенттердің (депозиторлардың) шотынан есептелген ақшалай қаоажатты олардың келісімінсіз есептен шығарып тастауға құқылы.
4. Ақшалай өаражаттардың халықаралық аударымдарын банктер халықаралық банк тәжірибесінде қолданылатын және Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына қайшы келмейтін нысандарда, тәсілдер мен тәртіп бойынша жүзеге асырады.
Ставкалар мен тарифтер
Проценттер мен комиссиялардың ставкаларын, сондай-ақ банк қызметі көрсетілгені үшін тарифтерді банктер дербес белгілейді.
Тұтыну несиесін беру тәртібі төмендегідей бірнеше сатыдан тұрады.
1. Тұтыну несиесі бойынша жұмыстарды ұйымдастыру тәртібі.
Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін, Медеу банк Казкоммерцбанк қайта тіркелді және Ұлттық Банктің банктің қызметтерді жүзеге асыруға лицензиясын 1991 жылы 21 қазанында алды. Казкоммерцбанк АҚ - ның алға қойған мақсаты - шетел банктерінің тәжірбиесін, жұмыс істеу әдістерін, жаңа технологияларды белсенді енгізіп, Қазақстандағы банктік қызмет көрсету нарығыннан жаңа қызмет түрлерін енгізу және көрсетілетін қызметтер түрлерін жетілдіре түсу болып табылады. Коммерциялық банктерде тұтыну несиесін беруді ұйымдастыратын, жүзеге асыратын арнайы департаменттер мен басқармалар және бөлімшелер болады. Осыны ескере отырып Казкоммерцбанк АҚ- да тұтыну несиесінің беру тәртібін тәжірибе жүзінде қарастырып өтейік.
Тұтыну несиесі бас банктегі және банктің филиалдарындағы келесідей департтаменттер мен басқармалар және бөлімшелер жүзеге асырады.
:: Банктің Жеке тұлғаларға қызмет көрсету Департаментінің тұтыну несиесінің бөлімі;
:: Банктің Филиалы;
:: Банктің операциялық басқармасы;
:: Банктің қаржы - экономикалық Департаменті;
:: Банктің құқықтық басқармасы;
:: Банктің қауіпсіздік Департаменті;
:: Банкпен жұмыс істейтін Сақтандыру компанияларымен жүзеге асырылады.
Бас банкте тұтыну несиесін беру туралы өтінішті және анкетаны несие қызметкері қарастырып, тексеріп, экспертизия жүргізу үшін қажет құжаттар пакетін алады. Несие алушылар қайтарылуы тиіс құжаттардан көшірмелер түсіріліп, қабылданған құжаттардың тізімі жасалынады да, барлық құжаттар канцелиярға өтінішті тіркеуге, номерлеуге тапсырылады. Тұтыну несиес бөлімінің бастығы барлық келіп түскен өтініштердің тізімін және номерлерін тіркейтін журнал жүргізуі қажет.
Егер, несие алушы экспертиза жасауға қажет барлық құжаттар жиынтығын және ұсынылып отырылған қамтамасыз ету мүліктерін
бағалауға байланысты құжаттарды беретін болса, онда кешенді экспертиза бес күн ішінде жасалануы тиіс.
Несиелік Комитет Экономикалық қауіпсіздік Департаментінің қортындысына сүйене отырып, ... жалғасы
күнтізбелік жоспар
№
Бағдарлама бойынша жүргізілген тәжірибе жұмыстарының тізімі
Жұмыс күнінің саны
Күні
Мекемедегі жетекшісі
1
2
3
4
5
1
Казкоммерцбанк АҚ-ның даму тарихымен және басқарудың ұйымдастыру құрылымымен танысу
2
Казкоммерцбанк АҚ-ның көрсететін қызмет түрлері туралы мағлұмат алу
3
Қаржы бөлімінің жұмысымен танысып, Казкоммерцбанк АҚ-ның қаржылық көрсеткiштерiне
жалпы зерттеу жүргізу
4
Негізгі есептелулерді жасап, мекеменің қаржылық қызметіне талдау жасау
5
Банктің кредиттік саясатымен танысып, тұтынушылық кредит беру бөлімінің жұмысын меңгеру
6
Мекеме активтерін талдағанда мүліктің өзгерісіне талдау жүргізу
7
Банктің шағын және орта бизнеске қатысты мәселелерін қарастыру
8
Қорытынды есеп
Мекеме жетекшісі
Күні
Қолы (мөрі)
Өндірістік тәжірибеден өту туралы
Күнделігі
№
Бағдарлама бойынша жүргізілген жұмыстардың тізімі
Күні
Мекемедегі жетекшісі
1
2
3
4
1
Сараманның алғашқы күні Казкоммерцбанк АҚ-ның даму тарихымен және басқарудың ұйымдастыру құрылымымен, қызметкерлерімен таныстым.
2
Казкоммерцбанк АҚ-ның көрсететін қызмет түрлерімен таныстым.
3
Қаржы бөлімінің жұмысымен меңгеріп, Казкоммерцбанк АҚ-ның қаржылық көрсеткiштерiне
жалпы зерттеу жүргіздім
4
Негізгі есептелулерді жасап, мекеменің қаржылық қызметін талдадым
5
Банктің кредиттік саясатымен танысып, тұтынушылық кредит беру бөлімінің жұмысын меңгердім.
6
Мекеме активтерін талдағанда мүліктің өзгерісіне талдау жүргіздім.
7
Банктің шағын және орта бизнеске қатысты мәселелерін қарастыру
8
Қорытынды есеп жаздым.
Мекеме жетекшісі
Күні
Қолы (мөрі)
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Батыс Қазақстан Инженерлік-гуманитарлық университеті
Экономика және менеджмент
кафедрасы
5В050900 - Қаржы мамандығының 4 курс студенті
Өндірістік сараманнан өткені жөніндегі
ЕСЕБІ
Өткен орны: Казкоммерцбанк АҚ
Мерзімі:
Орал, 2015ж.
Мазмұны
Өндірістік тәжірибеден өту туралы күнтізбелік жоспар
Өндірістік тәжірибеден өту туралы күнделігі
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
І бөлім. Казкоммерцбанк АҚ-ның ұйымдық-құрылымдық сипаттамасы және қаржылық жағдайы
1.1. Казкоммерцбанк АҚ-ның ұйымдық-құрылымдық сипаттамасы ... ... ... .6
1.2 Казкоммерцбанк АҚ-ның қаржылық жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .11
II бөлім. Казкоммерцбанк АҚ тұтынушылық несиелендіру механизмі және даму преспективалары
2.1 Казкоммерцбанк АҚ тұтынушылық несиелендірудің ұйымдастырылуы ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
2.1 Казкоммерцбанк АҚ тұтынушылық несиелендірудің мәселелері ... ... ..24
2.3 Казкоммерцбанк АҚ тұтынушылық несиелендірудің даму перспективалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..26
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..31
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 32
Кіріспе
Мен Батыс Қазақстан Инженерлік-гуманитарлық университетінің Қаржы мамандығының 4 курс студенті Фамилия Имя Очества 19.01.2015-28.03.2015 аралығында Казкоммерцбанк АҚ өндірістік практикадан өттім. Сараманның алғашқы күні Банк тарихымен, қызметкерлерімен және банктің атқаратын негізгі қызметтерімен таныстым.
Диплом алдындағы практиканың негізгі объектісі Казкоммерцбанк АҚ - өз клиенттеріне банктік қызмет көрсету және пайда табу мақсатында банктік шаруашылықты жүзеге асыру. Практиканы өту барысында маған тапсырма берілді - банк қызметімен танысу және жүйені түсіну , сонымен қатар банк өнімдерін терең зерттеу.
Практиканың мақсаты - дипломдық жұмысты жазуға материалдар жинау және өндірістік кәсіпорын шаруашылығымен танысу болып табылады.
Жұмыстың негізгі мақсатын зерттеу мыналардан тұрады:
1) берілген банктік кәсіпорынның даму тарихын;
2) банк көрсете алатын қызмет,соның ішінде дәстүрлік және жаңа перспективалық;
3) ең жаңа технологиялар және олардың негізгі шаруашылықта қолданылуы.
Бұл жұмысты жазу барысында Казкоммерцбанк АҚ-ның негізгі информациялық көлемі банк клиенттеріне ұсынылатын өнімдер және қызметтерге негізделеді.
Дамыған елдерде тұтыну несиесі үлкен роль атқарады. Ол тауарларға деген сұранысты, оларды өндіруді көбейтуге және сатуға ынталандырады. Тұтыну несиесін көбінесе табысы орташа жұмысшылар қызметкерлер пайдаланады. Жеке тұлғаларға ұзақ мерзімге қолданатын тауарларды несие арқылы сатып алған қымбатырақ болғанымен, төленетін соманы біртіндеп өтеуге мүмкіндік алады. Қазіргі уақытта Қазақстандағы тұтыну несиесі де, оның бір түрі болып табылатын ипотекалық несие де дамудың жаңа сатысында.
І бөлім. Казкоммерцбанк АҚ-ның ұйымдық-құрылымдық сипаттамасы және қаржылық жағдайы
1.1. Казкоммерцбанк АҚ-ның ұйымдық-құрылымдық сипаттамасы
1990 жылы құрылған Қазкоммерцбанк АҚ, қазіргі уақытта активі, несие қоржыны, таза кірісі және жалпы депозиттері бойынша ірі жекеменшік қаржы институты болып табылады.
2007 жылдың 31 желтоқсанындағы қаржылық есеп-қисаптың халықаралық стандарттары бойынша есептелген банк активтері 2,997 триллион теңгені (24,9 млрд. $) құрады. Ал осы көлемнің 79%-ы, яғни 2,366 трлн. теңге (19,7 млрд.$) клиенттердің қарызына тиесілі.
2007 жылы банк басты компаниялардың акционерлеріне тиесілі 55,963 млрд. теңге мөлшерінде таза кіріс алды. 2007 жылдың 31 желтоқсанындағы жағдай бойынша капиталдың жеткілікті болуын қамтамасыз ету мақсатында банктің жеке капиталы 415,3 млрд. теңгені құрады, ал оның рентабельді коэффициенті 19,5% құрады.
Қаражатты тартудың негізгі көзі - банк депозиттері болып табылады, олар қордың жалпы көлемінің үштен бір бөлігін құрайды. 2007 жылдың ішінде клиент депозиттері 30,1% өсіп, 895,1 млрд. теңгені құрады. Осылай Қазкоммерцбанк тартылған депозиттердің көлемі бойынша Қазақстандағы №1 банк, оған нарықтың 20% астамы тиесілі.
Депозит тартумен қатар банк теңге және шетел валютасында қарыз және несие беру, клиенттердің төлем қабылдау, дебетті және несиелік карталары, инкассация, сондай-ақ жеке банкингі сияқты ағымдағы шоттары бойынша қызмет көрсетудің кең спектрін ұсынады.
2008 ж. 1 қаңтардағы жағдай бойынша, Банк бас офистен басқа, Қазақстандағы 25 әмбебап филиалға және 165 операциялық бөлімшеге иелік етеді.
Сондай-ақ, Банктің Қырғызстанда (Қазкоммерцбанк Қырғызстан ЖАҚ), Ресейде ( Москоммерцбанк КБ) және Тәжікстанда (Қазкоммерцбанк Тәжікстан ЖАҚ) еншілес банктері бар.
Қазкоммерцбанк ең ірі үш халықаралық төлем жүйесінің - VISA және MasterCard (CirrusMaestro) және American Express - дебеттік және несиелік карталарын шығаратын Қазақстандағы жалғыз банк. 2008 жылдың 1 маусымындағы жағдай бойынша банктің айналыста 966 мың картасы бар. Сондай-ақ Банк American Express карталарын тарату жөніндегі уәкілетті агент болып табылады. 2001 жылы қазақстандық банктердің ішінде Қазкоммерцбанк бірінші болып магниттік лента мен чип құрамдастырылған смарт-карталар, ал 2005 жылы тағы да бірініші болып GoCard несиелік бонус картасын шығарды.
Сонымен қатар банктің банкоматтар желісі бар. 2008 ж. 1 маусымдағы жағдай бойынша банкоматтар саны 871 құраса, оның ішінде ақшаны қабылдау функциясы бар (кэшин) банкоматтар саны - 160. Сондай-ақ банктің процессингтік орталығы 250 интернет-дүңгіршекке және сауда орындарында орналасқан 7522 POS-терминалға қызмет көрсетті.
Қазкоммерцбанк қашықтықтан қызмет көрсету бойынша Қазақстандағы жетекші банк. 2008 ж. шілденің басында жеке тұлғаларға арналған Homebank.kz қаржы порталында тіркелген клиенттер саны 150 000-нан асты, олардың ішінде Қазкоммерцбанк клиенттері, сондай-ақ Қазинвестбанк АҚ, Ситибанк Қазақстан АҚ және Ресейдің Жинақ банкі АҚ төлем карта иелері бар. Ал заңды тұлғаларға арналған Onlinebank.kz порталдың және Банк-Клиент жүйесінің тұтынушылары 11 000 астам компанияны құрайды.
Банк орташа және ірі қазақстандық және Қазақстанда өз қызметін жүзеге асыратын халықаралық бірлестіктерге түрлі өнім мен қызметтер ұсынады; сауда, жобалық қаржыландыру, инвестжобаларды қаржыландыру, активтерді басқару, сондай-ақ қысқа мерзімді несиелеу мен басқа да жалпы банктік қызметтерді қосқанда. Банк өз саясатына сәйкес, жоғары өтімділік деңгейін қолдау мақсатында, әдетте, корпоративтік клиенттер үшін 18 айға дейін орташа мерзімге несие, сондай-ақ, қазіргі уақытта ресурстарына байланысты ұзақ мерзімді қаржыландыру ұсынады. Банк Қазақстандағы өзінің негізгі клиенттері үшін шетелдік банктермен бірлестірілген несиелер ұйымдастырады және Ресей мен Қырғызстанның ірі корпоративтік клиенттерін қаржыландырады.
Банктік қызметтен басқа Банк өзге де қаржылық қызметтер ұсынады. Қазақстанның құнды қағаздар мен валюта нарығының негізгі ойыншысы бола отырып, ол компанияларға валюталық-конверсиялау операцияларын, ақша нарығындағы операцияларды (құнды қағаздар операцияларын қосқанда), компанияларға ақша ресурстарын басқару жөніндегі қызметін ұсынады. Банктің бас лицензиясына сәйкес, Банктің бағалы металдармен (алтын және күмісті қосқанда) мәміле жасауға (сату, сатып алу және сақтау) құқы бар. 2001 жылдан Банк өзінің корпоративтік және бөлшек сауда клиенттеріне ақша қаражаты мен активтерді басқаратын сенімгерлік қызметтерін ұсынады.
Банк стратегиясы - көшбасындағы банк пен қаржы қызметтерінің провайдері позициясын сақтап қалу, өсім мен операциялық тиімділік арқылы пайданы ұлғайту.
1994 жылдан бері Банк ҚРҰБ мен ҚР Қаржы Министрлігімен, сонымен қатар ЕБРР, Халықаралық жаңғыру және даму банкі, Ислам Даму Банкі, Kreditanstalt Wiederaufbau және Азия Даму Банкі сияқты халықаралқ қаржы институттары дайындаған және демеушілік ететін бірқатар арнайы бағдарламаларға қатысты.
1996 жылы Банк өзінің негізгі мақсатына - банктік қызметтің халықаралық стандарттарға сай болуына қол жеткізуде үлкен қадам жасады. Казкоммерцбанк Deloitte & Touche фирмасынан толық халықаралық аудиторлық тұжырымдама алған бірінші Қазақсандық банк болды. Тағыбір маңызды оқиға - Thomson BankWatch - BREE рейтинг агенттігінен халықаралық рейтингінің берілуі. Казкоммерцбанк халықаралық кредиттік рейтинг алған Орта Азия республикаларындағы бірінші банк және аз ғана ТМД банктерінің біреуі болып табылады.
1997 сәуірде Казкоммерцбанк ЕБРР қаржыландыратын және сол кезеңде ССҒ Франция банктерінің ең динамикалық банктерінің бірінің қолдауымен жеделдетілген институтционалдық дамуды көздеген твининг бағдарламасын жүзеге асыра бастаған бірінші банк болды. Банк үшін және бүкіл қазақстандық банк секторы үшін маңызды жетістік - 1997 ж. Осы сәтке дейін қарызгер ретінде тек ҚР Үкіметін ғана мойындаған, Неміс мемлекеттік Hermes Экспорттық Сақтандыру компониясының қарызгер ретінде бекітуі болды. Банк 1997 жылы өзінің бірінші синдикатталған несиесін тартты, содан бері Банк тұтастай 14 халықаралық синдикатталған несие ала және төлей отырып, Синдикатталған несиелер нарығында белсенді болып келеді.
1998 жылдың мамыр айында Банк үшін жылдық еурооблигациялар шығару арқылы 100 млн. АҚШ долларын тартты. Бұл шығарылым қазақстандық корпоративті эмитент еурооблигацияның бірінші шығарылымы болды. Кейінгі жылдары Банк барлығы 1,5 млрд. АҚШ долларына артық сомағ ішкі және халықаралық еурооблигациялар шығарды.
1997-2004 жылдар аралығында Казкоммерцбанкте қатарынан Euromoney, Global Finance және The Banker сияқты әлемнің жетекшілік қаржылық басылымдары Қазақстандағы үздік банк атағын берді.
2001 жылы Банк елімізде бірінші болып тікелей DEG халықаралық қаржы институтынан жеті жылға ұзақ мерзімді (үкімет кепілдігінсіз) несие алды.
2002 жылы Казкоммерцбанк Кыргызавтобанкінің 74% акциясын алды, мұнан кейін ол Казкаммерцбанк Қырғызстан деп атауын өзгертті. Сондай-ақ Казкоммерцбанк Мәскеудегі Аймақ аралық кәсіпкерлікті дамыту банкімен, оны одан әрі иелену мақсатымен, стратегиялық ынтымақтастық туралы Келісімге қол қойды.
2003 жылы ЕБРР Банкпен акционерлік капиталға қатысу жөнінде Келісімге қол қойды және одан әрі Банк шығарған 15% жай акцияны сатып алады.
1990 жылы құрылған Казкоммерцбанк қазіргі уақытта активі, несие қоржыны және пайда мөлшері бойынша ірі жекеменшік қаржы институты болып табылады.
Банктің негізгі қызметі дәстүрлі депозиттер қабылдау, теңге мен шетел валютасында қарыз бен несие болып табылады. Банк сонымен қатар клиенттердің дебеттік және кредиттік карточка, инкассация сияқты төлемдерін,сондай-ақ бөлшек сауда банкингі сияқты ағымдағы шотарына қызмет көрсету бойынша, Банк бас офистен басқа,Қазақстандағы 22 әмбебап филиалға және 69 операциялық бөлімшеге иелік етеді.
Сондай-ақ, Банктің Қырғызстанда (Казкоммерцбанк Қырғызстан) және Ресейде (Москоммерцбанк) еншілес банктері бар.
Банктік депозиттер қаражат тартудың елеулі көзі болып қала береді. Олар жалпы қорландыру көлемінің шамамен үштен бір бөлігін құрайды. 2007 жылдың қорытындысы бойынша клиенттер шотындағы қалдықтар көлемі бір жарым есеге өсіп, 303,4 млрд теңгеге жетті. Тұрғындардың шұғыл депозиттерінің көлемі 652 млн доллардан асып түсті. Депозиттік шоттар саны 2007 жылдың өзінде ғана 65,6 мыңнан 73мыңға дейін артты.
2007 жылы банкте ипотеканы қосқанда 67 мың тұтынушылық несиесіне қызмет көрсетті. Тұтынушылық несиенің жалпы көлемі 641 млн. долларды құрады.(2004 жылы 395,6 млн $)
Сонымен қатар, Банктің тармақталған банкоматтар торабы бар. 2007 жылдың 1 наурызында банкоматтар саны -496, сауда \ қызмет көрсету кәсіпорындарында орнатылған POS-терминалдар саны 2364-ті құрады, ал қолма-қол ақша беруге арналған POS- терминалдар саны-162. Банк сондай ақ Қазақстанда өз клиенттеріне қаржылық порталдар арқылы оқшауланған банктік қызметтер көрсету бойынша жетекші банк болып табылады: Hombank.kz- жеке тұлғалар үшін, Onlinbank.kz- заңды тұлғалар үшін.
Банк стратегиясы өзіне көшбасшы банк позициясын және қаржылық қызметтер провайдері( жеткізушісі) позициясын ұстауды кіргізеді. Осы стратегияны жүзеге асыру үшін банк мыналарға жұмылдырылмақ:
Казкоммерцбанк стратегиясы
:: Банк қызметтерді кеңейту. Сондай ақ, банк өз қызметтерінің ауқымын кеңейтуге көңіл бөледі. Банк өзінің корпоративтік клиенттік базасын кеңейтуге және ссуда) қожынының сапасын жақсарта бермек. Өз қожынын әртараптандыру мақсатында Банк шағын және орта бизнес кәсіпорындарына несие беруді ұлғайтуға тырысады.
:: Ақпараттық басқару жүйесі мен операциялық тиімділікті жақсарту. Банк операциялық тиімділікті адамзат ресурстары мен ақпараттық технологияларға ұйымдық қайта құрылымдау және инвестициялар жолымен жақсартуға жұмыс істеді. Банк жетекші ақпараттық жүйелерді енгізуді жалғастыра бермек.
:: Қор жасау базасын жақсарту. Банк бағынышты және негізгі борыш қаржылық ұйымдар мен және шетелдік кредиттік сараптау агенттіктерімен ынтымақтастықты кіргізе отырып және компания, мысалы бөлшек сауда клиенттері депозиттерінің көлемі бойынша өзінің нарықтық үлесін ұлғайту жолымен капитал нарығынан қор жасау базасын ұлғайтпақ.
:: Басқа қаржылық қызметтер нарығына шығу. Қазақстандық құнды қағаздар нарығының инфроқұрылымы, заңнамалық базаны қосқанда, әлі даму үстінде. Банк осы нарықта күтілетін мүмкіндіктерді пайдалану үшін, одан әрі тәжірибе жинау үшін қадам басты және сақтандыру қызметін көрсететін Казкоммерц Секьюритиз АҚ Казкоммерц Полис АҚ еншілес кәсіпорындардың қызметі арқылы басқа заттар арсында өз орнын алып отыр.
Банкте келесі лицензиялар бар.
:: Қазақстан Республикасы Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу және бақылау жөніндегі Агенттігінің банктік заңнамалармен қарастырылған ұлттық және шетел валютасында операция жүргізуге 20.02.04 жылғы № 48 лицензиясы ( қолданыс мерзімі шектелмеген);
:: Қазақстан Республикасы Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу және бақылау жөніндегі Агенттігінің бағалы қағаздар нарығында делдалдық (брокерлік-дилерлік) қызметпен айналысуға 29.01.04 жылғы № 0401100672 лицензиясы ( қолданыс мерзімі шектелмеген);
:: Қазақстан Республикасы Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу және бақылау жөніндегі Агенттігінің бағалы қағаздар нарығында кастодиалдық қызметпен айналысуға 29.01.04 жылғы № 0407100205 лицензиясы ( қолданыс мерзімі шектелмеген );
:: өз жұмыскерлерінің денсаулығы өмірін қорғауға, жеке мүлігін, оның ішінде тасып көшірген кезде сақталуына 21.06.2004 жылғы № 000982 күзет қызметімен айналысуға берілген МКЖ мемлекеттік лицензиясы (қолданыс мерзімі шектелмеген).
1.2 Казкоммерцбанк АҚ-ның қаржылық жағдайы
Банк Қазақстандық өзге де банктер сияқты жергілікті әрі шетелдік банктер тарапынан бәсекелестікке ұшырайды. Банк активтердің ауқымды капиталдануы мен мөлшеріне қатысты, депозиттік база мен диверсификациялық клиенттіе база құнының төмендігіне қатысты Қазақстанның банктік секторында тиімді бәсекелестік үшін берік ұстанымда болғанымен, ол қазақстандық банк секторының бірқатар елеулі және әлеуетті қатысушылары тарапынан бәсекелестікті бастан кешіреді. Қазақстан нарығына шетелдік банктердің қызығушылығы артқанын ескере отырып, шетелдік қатысуымен бәсекелес болатын ірі банктердің пайда болуын жоққа шығаруға болмайды. Отандық қаржы нарығының салыстырмалы түрде аясының шектеулі болуы жағдайында қазақстандық банктер арасында жаңа бәсекелестіктің пайда болуы мүмкін емес болып көрінеді.
Кесте-1
Казкоммерцбанктің негізгі экономикалық көрсеткіштері, (млн тг.)
Көрсеткіштер
2012
2013
2014
Жалпы активтер
2997232
2614805
2587873
Жарғылық капитал
389,588
313,862
319,219
Меншікті капитал
6,998
6,990
9,032
Резервтік қорға аударғаннан кейінгі таза операциондық табыс
107,946
50,970
58,959
Қаржылық нәтиже
11457
24553
4735
Займдар және лизинг
281251
876231
119520
Бағалы қағаздар
210343
251128
40399
Халық салымдары
351703
520153
83572
Акция котировкасы (жылдың соңғы айына орта есеппен)
1316,16
1316,16
137,9
* Дерек көзі:Казкоммерцбанк Акционерлік қоғамының корсеткіштері*
Казкоммерцбанк берген несиелер көлемінің өсуі 2012 жылға дейін ең алдымен сату желісінің кеңеюімен бөлшек несиелеу белсенділігінің артуы және халық үшін тартымды несиелік бағдарламалардың көбеюі арқасында мүмкін болды. Ал 2013 жылдан бастап бұл үдеріс кері бағытта жүрді. Нақтырақ айтатын болсақ 2012 жылы Казкоммерцбанк АҚ жалпы активтері 2 997 232 млн теңге болса, 2013 жылы 2 614 805 млн теңгеге дейін кеміген, ал 2013 жылы ол тағы да азайып 2 587 873 млн теңгені құраған.
Дерек көзі: Ұлттық банк мәліметтері бойынша автордың құрастыруымен
Мысалы, 2012 жылғы 31 желтоқсандағы қаржылық есеп-қисаптың халықаралық стандарттары бойынша есептелген банк активтері 2 997 232мың теңге, ал 2013 жылы 2 614 805мың теңге болып 2012 жылға қарағанда 382427 мың теңгеге кемісе, 2013 жылы 2 587 873 мың теңге болды яғни алдыңғы жылмен салыстырғанда 26932 мың теңгеге кемігенін көреміз. Бұл айтылған жәйттер тек қана Казкоммерцбанкке ғана тән емес ол бүкілекінші деңгейлі банктердің де мәселесі екені белгілі. Мұны төмендегі кестеден көруге болады.
Кесте-2
Аймақтар бойынша банктердің халыққа берген ипотекалық несиелері
Аймақтар
2012ж
Млн.тг
2013ж. млн. теңге
2014ж. млн. теңге
өсуі (20092010)
Астана қаласы
78351
64615
60953
0,97
Алматы қаласы
361169
398092
306683
1,2
Акмола
23863
21027
17727
0,98
Ақтөбе
54529
46841
38099
0,98
Алматы облысы
42982
36921
33512
1,01
Атырау
53916
44379
36702
1,02
Шығыс Қазақстан
82218
68272
55320
1,03
Жамбыл
41081
35273
31199
0,98
Батыс Қазақстан
29032
25110
19942
0,95
Қарағанды
83679
68150
57260
1,007
Қостанай
37963
28996
25829
0,94
Қызылорда
29570
25783
20882
1,03
Маңғыстау
58842
49038
41782
0,99
Павлодар
53095
40885
36048
1,01
Солтүстік Қазақстан
25946
19839
15843
0,97
Оңтүстік Қазақстан
97400
77039
69665
1,08
Барлығы
1 157 635
1 020261
867479
1,06
Дерек көзі:ҚР Ұлттық банкінің статистикалық бюллетенінің мәліметтері
Жоғарыдағы кестеден соңғы екі жыл ішінде республика аймақтары бойынша банктердің берген тұтыну несиелерінің көлемі кеміп отырғандағын көруге болады. Әсересе, Алматы және Астана қалаларының үлес салмағы өте жоғары, айталық 01.2012 жылы Алматы қаласы бойынша 361169млн теңге берілсе 2013 жылы 398092млн.теңгені құрап, 37млрд.теңгеге артқан, ал 2014 жылы 306683млн.теңгеге тұтыну несиесі беріліп алдыңғы екі жылмен салыстырғанда еләуір кеміген, мұндай тенденция Астана қаласы бойынша да байқалады 2012 жылы 78351 млн теңге тұтыну несиесі берілсе, ал 01.2013 жылғы мәліметтер бойынша бүл несиелер көлемі кеміп, 64615млн.теңгені құрады және 2014 жылы 60953 млн теңгені құрап, алдыңғы жылмен салыстырғанда 3млрд.теңгеге кеміген байқаймыз.
Дерек көзі: автордың Ұлттық банк мәліметтері бойынша құрастыруы
Жалпы аймақ бойынша банктедің халыққа берген тұтыну мақсатындағы несиелерінің көлемі соңғы екі жылда азайып отырғанын белгілі. Оның бірден бір себебі еліміздегі қаржы дағдарысымен тығыз байланысты екені айтпаса да түсінікті.
Бүгінгі таңда Қазақстан Республикасының Қаржылық Қадағалау Агенттігінің мэліметтеріне сүйенер болсақ бүгінде елімізде орналасқан 38 банктің 18-і шетел капиталының қатысуымен қүрылған банк болып ал резидент емес болып табылатын банктердің саны 26 болып тұр.
Банктегі тура факторлар:
+ экономикалық даму - Банк клиенттерінің тарапынан несие қорларына деген сұранысты арттырады;
+ макроэкономикалық тұрақтылық - жаңа банктік өнімдерді өндіру үшін қолайлы жағдайлар жасайды;
+ техникалық жабдықтану - қазіргі заманға сай техникалық құралдар мен бағдарламалық өнімдердің бар болуы банкпен көрсетілген қызметтің өзіндік құнын төмендетуге жағдай жасайды;
+ несиелік рейтингтің бар - болуы Банкке салыстырмалы түрде арзан несие қорларын тартуға мүмкіндік береді.
Теріс факторлар: бәекелестіктің әсері - көрсетілетін банктік қызметке бағаның арзандауына әкеп соқтырады.
II бөлім. Казкоммерцбанк АҚ тұтынушылық несиелендіру механизмі және даму преспективалары
2.1 Казкоммерцбанк АҚ тұтынушылық несиелендірудің ұйымдастырылуы
Банк опепацияларын жүзеге асыру, сондай ақ банктердің осы бапта белгіленген өзге де операцияларды жүргізуі банк қызметі болып табылады.
Банк операцияларына мыналар жатады:
а) заңды тұлғалардың депозиттерін қабылдау;
б) жеке тұлғалардың депозиттерін қабылдау;
в) банктер мен банк емес қаржы мекемелерінің корреспонденттік шоттарын, сондай ақ банктердің металл шоттарын ашу және жүргізу;
г) кассалық операциялар; банкноттарды қабылдау; қайта есептеу есептеу, ұсату,айырбастау;
д) аудару операциялары: заңды тұлғалар мен жеке тұлғалардың ақшалай қаражаттарын аудару жөніндегі тапсырмаларын орындау;
е) есептеу операциялары: заңды тұлғалар жеке тұлғалардың вексельдері мен өзгеп де берешек міндеттемелерін есепке алу (дисконт);
ж) несие беру операциялары: ақшалай нысанда кредит беру;
з) инвестицияланатын қаражатты иеленушілердің оларға билік жасаушылардың тапсыруымен күрделі қаржыны қаржыландыру;
и) сенім (трасталық) операциялары: сенім білдірілген адамның мүддесі үшін және соның тапсыруымен ақшалай қаражатты басқару;
к) клиринг операциялары: төлемдерді жинау, салыстыру,сорттау және растау, сондай ақ олардың өзара төлемдер есебін жүзеге асыру және клирингке қатысушылардың таза айқындамасын анықтау;
л) сейфтік операциялар: сейф жәшіктерін, шкафтар мен үй жайларды жалға беруді қоса клиенттердің бағалы қағаздарын, құжаттар мен құндылықтарын сақтау жөніндегі қызметтер;
м) ломбард операциялары: сақтауға алынып оңай өтетін бағалы қағаздарды және жылжымалы мүлікті кепілге алып қысқа мерзімді несие беру;
и) чектерді эмиссиялау;
о) төлем құжаттарын инкассоға қабылдау, акцепт, төлем жасау және растау;
п) төлем карточкаларын шығару;
р) шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыру;
Жоғарыда аталған операцияларды жүргізу үшін банктерге және басқа тұлғаларға лицензияны Ұлттық Банк қана беруге құқылы.
Осы тармақта а) және б) тармақшаларында көзделген операцияларды жүргізу құқығын Ұлттық Банк тек қана депозиттік банктерге береді.
Ұлттық Банктің лицензиясы болған жағдайда банктер осы баптың бірінші тармағында аталғаннан басқа, мына операцияларды жүзеге асыруға құқылы.
А) бағалы металдарды (алтын, күміс, платина, платина тобына жататын металдар) құйма, ұсақталған, ұнтақ, кристалл күйінде, бағалы металдардан жасалған мәнеттерді сондай ақ құрамында бағалы металдар металдар мен асыл тастар бар зергерлік бұйымдарды сатып алу, кепілге қабылдау, есепке алу, сақтау және сату;
Б) Қазақстан Республикасынан тыс жерлердегі инвестициялық операциялар;
В) кепілдік операциялар: үшінші тұлғалар үшін ақшалай түрде атқаруды көздейтін тапсырмалар, кепілдіктер мен өзге де міндеттемелер беру;
Г) жалға берушінің жалға берілетін мүлікке меншік құқығын сақтай отырып мүлікті шарт (лизинг) қолданылатын бүкіл мерзімге жалға өткізу;
Д) өз меншігіндегі бағалы қағаздарды эмиссиялау;
Ж) форфейтингктік операциялар: тауарларды сатып алушылардың берешек міндеттемесін сатушыға айналым түспейтін жолмен вексель сатып алу арқылы төлеу;
З) факторингтік операциялар: тауарларды сатып алушылардан төлемсіз тәуекел етіп қабылдай отырып төлемді талап ету құқығына ие болу.
Бағалы қағаздар нарығында делдалдық операцияларды Қазақстан Республикасының Бағалы қағаздар жөніндегі ұлттық комиссияның оны жүргізу құқығына лицензиясы және Ұлттық Банктің келісімі болған жағдайда банктер жүзеге асырады.
Банктер жүргізетін операцияларға қойылатын жалпы талаптар:
1. Банктер операцияларды жүргізудің жалпы шарттарын белгілейтін ережелер мен ішкі ережелер болған жағдайда ғана банк қызметін жүзеге асыруға құқылы.
2. Банк операцияларын жүргізудің жалпы шарттарын банктің байқаушы кеңесі бекітуге және оларда мынадай мәліметтер мен процедуралар болуға тиіс:
а) қабылданатын депозиттер мен берілетін несиелердің шекті сомасы мен мерзімдері;
б) депозиттер мен несиелер бойынша пайыздық ставканың шекті мөлшерлері;
в) депозиттер мен несиелер бойынша пайыз төлеудің шарттары;
г) банк қабылдайтын қамтамасыз етуге қойылатын талаптар;
д) банк операцияларын жүргізу ставкалары мен тарифтері;
е) банк пен оның клиентінің құқықтары мен міндеттері, олардың жауапкершілігі;
ж) банктің Байқаушы кеңесі анк операцияларын жүргізудің жалпы шарттарына енгізу қажет деп есептейтін басқа шарттар, талаптар мен шектеулер.
3. Банктің ішкі ережелері:
а) банк бөлімшелерінің құрылымын, міндеттерін, қызметі мен өкілеттігін;
б) ішкі аудит қызметінің, несие комитеті мен басқа да тұрақты жұмыс істейтін органдар қызметінің құрылымын, міндеттерін, қызметі мен өкілеттігін;
в) құрылымдық бөлімшелер басшыларының құқықтары мен міндеттерін;
г) банкің атынан және оның есебінен мәміле жасаған кездегі лауазымды адамдар мен банк қызметкерлерінің өкілеттігін белгілеуге тиіс.
Банктің операциялар жүргізудің жалпы шарттарын ашу жөніндегі міндеті
1. Операциялар жүргізудің жалпы шарттарын ашық ақпарат болып табылады және ол коммерциялық немесе банк құпиясының иәні бола алмайды.
Бұл норма осы Жарлыққа сәйкес банк құпиясына не қолданылып жүрген заңдарға сәйкес банк коммерциялық банк санатына жатқызған нақты банк операциясын жүргізу шарттарына қолданылмайды.
2. Банктер клиенттің бірінші талап етуі бойынша банк операцияларын жүргізудің жалпы шарттарын беруге міндетті.
3. Банктердің клиентке банк операциясын жүргізуге байланысты ықтимал тәуекелдер туралы ақпарат беруден бас тартуға құқығы жоқ.
Банк пен клиент арасындағы қатынастардың шарттық сипаты
1. Банктер арасындағы, сондай ақ банктер мен олардың клиенттері арасындағы қатынастар, егер Қазақстан Республикасының заңдарына өзгеше көзделмесе, шарттар негізінде жүзеге асырылады.
2. Банктің заңды тұлға клиенттері (депозиторлары), егер Қазақстан Республикасының заңдарына өзгеше көзделмесе, өзіне қызмет көрсететін банкті хабардар ете отырып, басқа банктерде есеп айырысу, ағымдағы және соған тенестірілген шоттар ашуға құқылы.
Несиелер беру
1. Өз атынан және өзі тәуекел етіп басқа тұлғаға қайтарым және төлем шартымен ақша қаражатын беру мәміленің атауына және тараптардың ни еттеріне қарамастан несие операциясы (несие беру) болып табылады.
Егер ақша қаражатын алушы банк немесе депозиттерді қабылдауға Ұлттық Банкінің қолданылып жүрген лицнезиясына ие банктік емес қаржы мекемесі болған ретте несие операциясы Ұлттық Банкінің лицензиясы болуын талап етпейді.
2. Банктің несие операциясы оның Байқаушы кеңесі бекітетін ішкі несие саясатына сәйкес жүзеге асырылады.
3. Банктің несие комитеті ішкі несие саясатын жүзеге асырушы орган болып табылады.
4. Ішкі несие саясаты туралы ереже неисе операцияларын жүзеге асыру кезінде тәуекелді бәсеңдету мақсатында жасалып,мыналарды:
А) заңды және жеке тұлғаларға несие беру шарттарын;
Б) лауазымды адамдар мен банк қызметкерлеріне несие беру шарттарын;
В) несие комитетінің ұйымдық құрылымын, қызметімен өкілетігін;
Г) несие комитеті мүшелерінің жауапкершілігін;
Д) несие берудің шекті мөлшерін;
Е) несие шарттарын бекіту рәсімін белгілейді;
5. Осы баптың екінші төртінші тармақтарында белгіленген нормалар банктердің кепілдік операцияларына қолданылады.
Несиелердің қайтарымдылығын қамтамасыз ету
Несиелердің қайтарымдылығы айыпақымен, кепілмен, кепілдікпен, кепілдемемен және заңдармен немесе шартпен көзделген басқа тәсілдермен қамтамасыз етілуі мүмкін.
1. Клиенттің несиені қайтару қабілеті жоғары және ол сенімді болған жағдайда банк несиені қамтамасыз етусіз ақ (бланкілік несие) беру туралы шешім қабылдауға құқылы.
2. Кепіл туралы шартпен, сондай ақ заң актілерімен көзделген реттерде банк кепілге салынған мүлікті соттан тыс тәртіппен саудаластық (аукцион) өткізу арқылы өз бетімен өткізуге құқылы.
3. Осы баптың 1-3 тармақтарында белгіленген нормалар банктердің кепілді операцияларын қамтамасыз етуге қолданылады.
Төлеуге қабілетсіз қарыз алушыға қатысты қолданылатын шаралар
Кредитор банк несие шарты бойынша өз міндеттемелерін орындамаған қарыз алушыға:
:: Жаңа несие бермеуге;
:: Қарыз алушының кез келген шотындағы ақшалай қаражатынан (егер бұл несие шартында ескерілген болса) өндіртіп алуға;
:: Төлеуге қабілетсіз қарыз алушыны Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес банкрот деп тану туралы сотқа талап арызын беруге құқылы.
Ескіру мерзімі
Банктердің несие шарттары жағдайларын тиісті дәрежеде орындамағаны үшін қарыз алушыларға қоятын талаптары мен қуынымдарына ескіру мерзімі қолданылмайды.
Ақшалай қаражаттар аударуды жүзеге асыру
1. Банктер ақшалай қаражаттар аударуды Ұлттық Банк белгілейтін нысандарда, тәсілдер мен тәртіп бойынша жүзеге асырады.
2. Ақшалай қаражаттар аудару тиісті дәрежеде жүзеге асырылмаған ретте банк Қазақстан Республикасының заңдарына және клиентпен (депозитормен) жасасқан шартқа сәйкес жауап береді.
3. Банк төлем құжаттарының қолдан жасалғандығын растайтын құжаттар болған жағдайда, сондай ақ олардың қате есептелу фактісі анықталған жағдайда клиенттердің (депозиторлардың) шотынан есептелген ақшалай қаоажатты олардың келісімінсіз есептен шығарып тастауға құқылы.
4. Ақшалай өаражаттардың халықаралық аударымдарын банктер халықаралық банк тәжірибесінде қолданылатын және Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына қайшы келмейтін нысандарда, тәсілдер мен тәртіп бойынша жүзеге асырады.
Ставкалар мен тарифтер
Проценттер мен комиссиялардың ставкаларын, сондай-ақ банк қызметі көрсетілгені үшін тарифтерді банктер дербес белгілейді.
Тұтыну несиесін беру тәртібі төмендегідей бірнеше сатыдан тұрады.
1. Тұтыну несиесі бойынша жұмыстарды ұйымдастыру тәртібі.
Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін, Медеу банк Казкоммерцбанк қайта тіркелді және Ұлттық Банктің банктің қызметтерді жүзеге асыруға лицензиясын 1991 жылы 21 қазанында алды. Казкоммерцбанк АҚ - ның алға қойған мақсаты - шетел банктерінің тәжірбиесін, жұмыс істеу әдістерін, жаңа технологияларды белсенді енгізіп, Қазақстандағы банктік қызмет көрсету нарығыннан жаңа қызмет түрлерін енгізу және көрсетілетін қызметтер түрлерін жетілдіре түсу болып табылады. Коммерциялық банктерде тұтыну несиесін беруді ұйымдастыратын, жүзеге асыратын арнайы департаменттер мен басқармалар және бөлімшелер болады. Осыны ескере отырып Казкоммерцбанк АҚ- да тұтыну несиесінің беру тәртібін тәжірибе жүзінде қарастырып өтейік.
Тұтыну несиесі бас банктегі және банктің филиалдарындағы келесідей департтаменттер мен басқармалар және бөлімшелер жүзеге асырады.
:: Банктің Жеке тұлғаларға қызмет көрсету Департаментінің тұтыну несиесінің бөлімі;
:: Банктің Филиалы;
:: Банктің операциялық басқармасы;
:: Банктің қаржы - экономикалық Департаменті;
:: Банктің құқықтық басқармасы;
:: Банктің қауіпсіздік Департаменті;
:: Банкпен жұмыс істейтін Сақтандыру компанияларымен жүзеге асырылады.
Бас банкте тұтыну несиесін беру туралы өтінішті және анкетаны несие қызметкері қарастырып, тексеріп, экспертизия жүргізу үшін қажет құжаттар пакетін алады. Несие алушылар қайтарылуы тиіс құжаттардан көшірмелер түсіріліп, қабылданған құжаттардың тізімі жасалынады да, барлық құжаттар канцелиярға өтінішті тіркеуге, номерлеуге тапсырылады. Тұтыну несиес бөлімінің бастығы барлық келіп түскен өтініштердің тізімін және номерлерін тіркейтін журнал жүргізуі қажет.
Егер, несие алушы экспертиза жасауға қажет барлық құжаттар жиынтығын және ұсынылып отырылған қамтамасыз ету мүліктерін
бағалауға байланысты құжаттарды беретін болса, онда кешенді экспертиза бес күн ішінде жасалануы тиіс.
Несиелік Комитет Экономикалық қауіпсіздік Департаментінің қортындысына сүйене отырып, ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz