Ральф Дарендорф конфликтологиясы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Батыс Қазақстан инженерлік-гуманитарлық университеті
Батыс Қазақстан гуманитарлық академиясы

Тарих және ӘГП кафедрасы

РЕФЕРАТ
Тақырыбы:
К.Маркс пен Р. Дарендорфтың тұжырымындағы егес теориялар

Орындаған: Ерланова А.Е.
Тексерген: т.ғ. д., Шинтимирова Б.Г.

Орал, 2012ж.

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3

Негізгі бөлім

2.1.Әлеуметтанудағы К. Маркстың егес теориясы туралы түснік ... ... ... ... ... 4
2.2. Ральф Дарендорф конфликтологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..7

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10

Кіріспе
Егес әлеуметтік құбылыс ретінде алғаш рет А. Смиттің Табиғат туралы және халықтардың байюы себептері еңбегінде қарастырылған болатын. Саяси экономика классигі пікірінше, егес негізін қоғамды таптарға бөлу (капиталистер, жер иеленушілері және жалдамалы жұмысшылар) және олардың арасындағы экономикалық бәсекелестік құрайды дейді.
Ал әлеуметтік теорияда егес негізін түсінуге арналған екі негізгі бағыт ажыратылады: функционалызм және конфликтология.
Қақтығыстар теориясы - адамзат әрекетінің әр түрлі салаларында туындайтын әр түрлі жанжалдар құбылыстарымен жұмыс тәжірибесін бейнелеу, зерттеу және дамытуда теориялық, әдіснамалық, әдістемелік бағыттарды біріктіретін ерекше пәнаралық сала болып табылады.
Әлеуметтануда әлеуметтік қақтығыстардың зерттелуіне негіз қалаған, яғни қақтығыстарды зерттеудегі алғашқы кезең Л. Гумплович, Г. Ратценхофер, У. Самнер, А. Смолдың және т.б. есімдерімен байланысты. Олар XIX ғасырдағы әлеуметтану ғылымы мен әлеуметтік психологиядағы әлеуметтік-дарвинистік бағытты ұсынушылар болып табылады. Бұл мектептің бағытына сәйкес қақтығыс күреспен сәйкестендіріледі, ол өз кезегінде әлеуметтанулық өзара әрекеттесудің формасы ретінде қарастырылады.
Алайда, күрес ұғымын қолданудағы белгісіздік пен ауысушылық бұл түсініктің әлеуметтану терминіне айналу жолында кедергі болды, дегенмен қақтығыс ұғымы теоретикалық баяндауларында барған сайын орнықты орынды иеленіп отыр.

Негізгі бөлім
2.1.Әлеуметтанудағы К. Маркстың егес теориясы туралы түснік
К. Маркстің егестік парадигмасының негізгі тұжырымдарын Дж. Тернер былай береді:
- Жүйеде шектеулі ресурстардың орналысуының біртексіздігі артқан сайын, жүйенің билеуші және қызмет етуші (подчиненный) сегменттері арасындағы егес тереңдей түседі.
Э. Дюркгейм, әлеуметтану ғылымына биоорганикалық бағыттың тұрақты әсеріне қарамастан, ұжымдылық идеясын насихаттады: Жеке егестер қоғамның реттеуші іс-әрекеттері арқылы қалай тежелсе, нитерәлеуметтік егестер де бір ғана қоғамның реттеуші іс-әрекеттері арқылы тежеледі Жеке эгоизмді шекті қалпында ұстап тұра алатын жалғыз күш - бұл топ күші; ал топтың эгоизмін бір қалыпта ұстап тұратын жалғыз күш - бұл оларды өзінің құрамына кіргізетін басқа бір топ күші болып табылады.
Қазіргі замандағы функционалитер - Т. Парсон, Р. Мертон және т.б. Спенсер мен Дюркгейм ойын жалғастырушылар ретінде көрінеді. Парсон Әлеуметтік тәртіпті қалай орнатуға болады? деген сұраққа жауап беруге тырысады. Оның концепциясының негізін жүйенің тепе-теңдікті сақтауға тырысуы құрайды. Парсонс үшін егес құрылымсыз, функционалсыз және жоюшы болып көрінеді. Ол егесті әлеуметтік ағзаның ауруының эндемикалық формасы деп қарастырады.
Осы бағыттағы социологтар тәртіпті, тепе-теңдікті, ынтымақтастықты қалыптастыруға ниеттенген болатын. Егесті анализдеу кейіннен психикалық бейімсізділікпен тиімсіз іс-әрекетті зерттеумен алмаса бастайды.
Әлеуметтану ғылымында егес моделін жан-жақты суреттеген К. Маркс еді. К. Маркс әлеуметтік егестердің негізгі себептерін қоғамның антагоникалық таптарға бөлінуінде көреді. Егесті маркстік анализдеу түбегейлі қарама-қайшылықтармен байланысты макроәлеуметтік деңгейде жүргізіледі. Бұл концепция шеңберінде егесті шешу - қарама-қайшы жақтардың біреуін жоққа шығару, сол жүйені өзгертуге тырысу. К. Маркс саяси үрдістің негізі ретінде егестің рөлін арттыра отырып, егес пен консенсусті бір-біріне балама деп есептейді. Ол әлеуметтік революцияны коммунизм құрылымының пайда болуының аса қажетті шарты деп қарастырылды. Ол таптар және таптық айырмашылықтардың жоқтығымен ерекшеленеді. К. Маркс ешқашан таптық күрестің алғашқы өкілі рөліне тырыспаса да, оның зерттеулерінің толықтығы мен тереңдігі оны осы мәселе бойынша әлемдік беделді тұлға қатарына қосқан екен. Н. Смелзер айтқандай, егес теориясы Карл Маркс еңбектері негізінде қалыптасқан.
К.Маркс жанжалдың қайнар көзін адамдардың өздерінің материалдық қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін болатын күресінен көрді. Мәселенің қойылуына сәйкес қоғам экономикалық, әлеуметтік, саяси және идеологиялық сияқты әлеуметтік кіші жүйелерден тұратын тұтастай интегралды жүйе ретінде көрінеді. Олардың барлығы бір-бірінен объективті тәуелділікте және келісімде болады. Ең маңызды рөлді негізгі жеке меншікке қатысты белгілі бір факторы мен материалдық өндіріс болып табылатын экономикалық кіші жүйе алады. Әлеуметтік жүйенің өзгеруі үдемелі қоғамдық дамудың алдындағы кезеңінде жинақталған, қарама-қайшылықтарды шешу нәтижелері ретінде оның басқа күйге ауысуын білдіреді. Басты жанжал -- тарихтың сүйреушіс ретіндегі таптық күрес болып табылады.
К.Маркс пен оның ізбасарларына қарағанда Э.Дюркгейм қоғам өміріндегі шешуші рөлді материалдық емес, рухани салаға жатқызды. Оның пікірінше, адамның шынайы мінез-құлқына әсер ететін нормалардың нақтылы жиынтығы өнегелілік жанжалды реттеу қасиетіне ие.
Атақты неміс ғалымы Г.Зиммель, жанжал алауыздықтың бір түрі болса да, сол мезетте адамдарды біріктіретін және қоғамды тұрақтандыратын біріктіруші күш болып алға шығады деп санады. Жанжалтанудың қалыптасуына П.Лавров, Н.Михайловский, М.Бакунин, П.Кропоткин, П.Ткачев, М.Ковалевский т.б. орыс ғалымдары да өз үлесін қосты. Оның ішінде, П.Лавров пен Н.Михайловский өрлеудің қозғаушы және тиісінше өлшеуші тұлғасы оның өзіне теңдес кооперациясындағы жан-жақты дамуы деп санады. Осыдан келесідей тұжырымдар жасалды: қоғам мен тұлғаның арасындағы жанжалдың алдын алуға болады, өрлеуге өмір сүру үшін күрес емес, көп деңгейде адамдардың ынтымақтастығы мен өзара көмектесулері, әлеуметтік ортаның, тұлғаның қажеттіліктеріне бейімделуі қызмет етеді.
Осылайша, ХХ ғасыр басына таман жанжал кәдімгі әлеуметтік құбылыс ретінде ғалымдар тарапынан мойындалды. Жанжал әлеуметтануының дамуында Ральф Дарендорф және Льюс Козер үлкен рөл атқарды. Өзінің --Әлеуметтік жанжалдың қызметтері атты кітабында Л.Козер жанжалды --құндылықтар мен белгілі бір мәртебеге, күш пен ресурстарға ие болу үшін күрес, қарсы адамдардың мақсаттары қарсыласты тоқтату, зиян ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.