Табиғат қорғаудың экологиялық негіздері

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:
Кіріспе
I. Табиғат қорғаудың экологиялық негіздері
ІI. Табиғатты тиімді пайдаланудың ұстанымдары
Қолданылған әдебиеттер
Кіріспе

Табиғат - адам баласыньщ тіршілік тынысы әрі таусылмас қазынасы.
Адам баласының саны артқан сайын табиғат байлықтарын пайдалану еселеп
өсті. Енді бос жаткан жердің, судың иесі табылып одан әрі жер мен оның
байлығы үшін талас-тартыс өрбіді. Осынын бәрі табиғатқа бұрын-сонды
болмаған шығын әкелді. Алғашында табиғат қорлары сарқылмайтын сияқты
көрінгенімен, бірте-бірте оның қоры таусыла бастағанын адам баласы сезінді.
Мысалы, дүние жүзіндегі орман қоры 40 млн. км2 деп есептесек, онын соңғы
150 жыл ішінде 35 %-ы кесілген екен. Соңғы ғасырда өмір сүрген адамзат
қауымдастығы табиғатты қорғау қажет екенін түсіне бастады. Ол үшін табиғат
қорларын есепке алып, оны тиімді пайдалану керектігін ұғынды. Табиғат
қорғау туралы маңызды құжаттар қабылданып, оның ғылыми негіздері   қаланды.
Табиғат қорғау дегеніміз табиғат ресурстарын пайдалану барысында оның
тиімді жолдарын іздеу, қайта түлету, сол сияқты бүліну, ластану жолдарына
қарсы бағытталған халықаралық, мемлекеттік және қоғамдық ауқымдағы іс-
шаралар жатады.
Табиғат қорғаудағы негізгі мақсат – оның байлығын тиімді
пайдалана отырып, болашақ ұрпаққа қаз-қалпында жеткізу. Ол үшін біз
табиғат қорларын жете білуіміз қажет.
Табиғат қорлары сарқылмайтын және сарқылатын болып екіге
бөлінеді.Сарқылмайтын қорлар адам баласына тәуелсіз болып келеді.
Соның бірі-су. Жер шарындағы судың үлесі барлық жердің 2\3 алып
жатыр. Сондықтан оның қоры үздіксіз айналымға   түсіп, қалпына келіп
отырады. Ал экожүйелердің таралуы уақыт пен кеңістікке қатысты
салыстырмалы түрдегі айлағаны объектілер.
Сарқылатын қорлар өз кезегінде қалпына келетін және   қалпына
келмейтін деп жіктеледі. Мысалы, қазба байлықтар, мұнай, көмір қорлары
қалпына келмейтін байлық көзіне жатады. Сарқылатын қорларды адам
баласының өте ұқыпты түрде пайдалануы болашақ ұрпақтың қамын
ойлағаны.
Соңғы жылдары жер шарындағы барлық табиғат қорлары бұрын-соңды
болмаған антропогендік өзгерістерге ұшырап отыр. Олардың ең бастысы -
әлімдік климаттағы өзгерістер. Күн мен жел энергиясы сарқылмайтын
қор болғанымен, өнеркәсіптің қарқындап дамуына байланысты ауаға
зиянды газдар, шаңдар көтеріп, адамдардың денсаулығына қауіп
төндіруде. Бұл апатты құбылыстар өнеркәсібі шоғырланған ірі
қалаларда өріс алып отыр. Ауа кеңістігінің ластануы дүниежүзілік
мұхиттар мен теңіздерге де өз ықпалын тигізуде.

І. Табиғат қорғаудың экологиялық негіздері

Өркениетті елдер сияқты біздің республикамызда да табиғат
қорғауға көп көңіл бөлініп отыр. 1997 жылы "Қоршаған ортаны қорғау
туралы заң” қабылданды. Заңның негізгі мақсаты еліміздің табиғатын
қорғау мен оның байлығын халық қазынасы ретінде болашақ
ұрпақтардың салтанатты өмірі үшін сақтау. Адам баласы табиғат
қорғауды жүзеге асыру үшін табиғатты тиімді пайдалану жүйесі
бойынша жұмыстар атқарады. Ал табиғатты тиімді пайдалану – табиғат
ресурстарын пайдалану мен оны қайта түлетудің ең ұтымды әрі
адамға пайдалы технологиясы.
Адам баласы табиғатты қорғау үшін оның заңдылықтары мен
негізгі ұстанымдарын білуге міндетті:
1. Биосфера шегінде барлық тірі организмдер бір-бірімен
байланысты және қарым-қатынас жағдайында ғана тіршілік етуге
бейімделген. Бұл байланыстардың біреуінің бұзылуы табиғаттағы тепе-
теңдікке   өзгерістер әкелуі мүмкін. Сондықтан адам баласы әрбір
табиғат құрауыштарының орта мен табиғат экожүйедегі рөлін білуі
тиіс.
2. Табиғатта ешбір зат жоғалып кетпейді. Егер адам баласы жаңа
бір затты дүниеге әкелсе оны жоюдың да жолын ойлауы керек. Ол
зат табиғи айналымға түсуі тиіс. Мысалы, адам полиэтиленді ойлап
тапты. Полиэтилен табиғатта айналымға түспейді. Себебі, оны ыдырататын
редуцент (бактерия) жоқ. Осыдан барып жер бетінде қоқсықтыр көбеюде.
3. Заттардағы барлық өзгерістер энергия жұмсаумен жүзеге асады.
Яғни, энергияның сақталу заңы бойынша жұмыс істейді. Сол үшін адам
баласы табиғатты пайдаланған кезде оны өндіру мен қайта түлетуді
үйлестіре отырып, адам мен табиғаттың қауіпсіздігін сақтауы керек.
4. Табиғаттағы экожүйелер мен ондағы қарым-қатынастар ұзақ
жылғы тұрақты даму эволюциясының жемісі. Сондықтан адам баласы оны
бұзбауы керек. Ал бұзған жағдайда қайтымсыз экологиялық апаттарға
алып келуі мүмкін.Осыған орай табиғат қорғау ғылымы алдында бірнеше
маңызды міндеттер тұр:
а) өндірісті,өнеркәсіпті және агрокешендерді игеру кезінде
табиғатқа түсетін салмақ ең аз мөлшерде болуы керек;
ә) өндіріспен өнеркәсіп салаларын ұйымдастыру кезінде адам
баласы мен табиғат арасында экологиялық қауіпсіздік сақталуы тиіс;
б) табиғат, ресурстарын игеру кезінде оның қоршаған ортаға
пайдалы әсеріне көңіл бөлінуі керек;
в) табиғат ресурстарын сол қалпында сақтау үшін қорықтар,
қорыққорлар, ұлттық саябақтар мен басқа да ерекше қорғалатын
объектілерді көбейту қажет;
г) қоршаған орта мен адам баласының денсалығын сақтау үшін
экологиялық қауіпсіздік шаралары қадағаланып отырады.
Табиғатты қорғаудың тағы   бір мақсаты – экологиялық
қауіпсіздікті қамтамасыз ету. Ол қазіргі және болашақ   ұрпақтың
салауатты өмір сүруі үшін адамның теріс іс-әрекеттерін шектеу және
табиғаттағы төтенше апаттарды болдырмау. Оны жүзеге асыратын
Қазақстан Республикасының Конституциясы және табиғат қорғау   заңдары.
Қорыта айтқанда, табиғат қорғау және экология ғылымдарының
түпкі мақсаты – табиғатты қорғау. Табиғат қорғаудың алдына қойған
мақсаты мен міндеттері айқын. Табиғат қорғауды ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.