Баланың мектепке дайындығын анықтау

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Ж.Досмухамбетов атындағғы педагогикалық колледж

Жаратылыстану кафедрасы

Тұлғалық даму мен оқу жетістіктерінің мониторингі және түзету әдістемесі
пәнінен өздік жұмыс

Тақырыбы:
Жеке және үйден оқу

Орындаған: 4СП топ студенті
Едресова А.М.
Тексерген: Естұрсынова М.К.

Орал, 2013ж.

Жоспар

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3

Негізгі бөлім

1. Баланы жекелеп оқыту және оқу жұмысын
ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
2. Үйден оқытылатын оқушыларға арналған психологиялық
ойындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
3. Үйден оқитын балалармен жүргізілетін жұмыс
түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9
4. Үйден жеке оқитын балаларға қарым-қатынасты дамытуға арналған
жаттығулар ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10.

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14

Пайдаланылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ...15

Кіріспе

Педагогика тарихында алуан түрлі оқыту нысандары болды. Олардың пайда
болуы, дамуы, кейбіреулерінің жойылуы қоғамның талабына байланысты еді.
Әр заман оқытуды ұйымдастыруға әсер етті. Нәтижесінде педагогика
ғылыми тәжірибеден көптеген деректер жинады.
Баланы оқытуды ұйымдастырған алуан түрлі жұмыстар зерттеліп, олардың
ішінен қазіргі заманға лайықтылары іріктелді.
Мектепте оқитын оқушылардың саны, олардың оқитын жерлері, оқу
жұмысының ұзақтығы зерттеліп, баланы жекелеп оқыту, топты, ұжымды оқыту,
сыныпта, сыныптан тыс, мектепті, мектептен тыс жерлерде оқыту жолдары
анықталды.
ХХ ғасырдың басында неміс педагог-дефектологы П.Шуманның бала
кемістігінің даму деңгейі неғұрлым төмен болса, соғұрлым мұғалімнің білім
деңгейі жоғары болу керек деген асыл сөзінен даму мүмкіндігі шектеулі
баламен жұмыс істеу өте қиын екенін рас.
Дамуында әр түрлі кемшіліктері бар балаларды арнайы оқытуға деген
сұраныс, әсіресе олардың танымдық процестерін психологиялық жағынан зерттеу
қазіргі таңда өзекті мәселе болып отыр. Оқыту үрдісінде мұндай балаларға
оқу материалын меңгерту үшін арнайы мектептер мен мекемелерде арнайы білім
берудің мазмұны мен әдістерін жасау және оны негіздеу қажет. Әсіресе
ауылдық жерлерде туа біткен, сонымен қатар еліміздегі экологиялық тепе-
теңдіктің бұзылуынан, тұқым қуалаған, жүре пайда болған аурулар салдарынан,
мектепке бару бақыты бұйырмаған балалар бар. Осы балаларды психологиялық
ойындар көмегімен дене кемістігін қалпына келтіріп, сол арқылы
психологиялық саулығын сақтап, бала мүгедектігінің деңгейін төмендетуге
мектеп психологтары аз да болса өз үлесімізді қосып алдымызға мақсат етіп
келеміз. Әр психолог үйден оқитын балаға барғанда біріншіден баланың көңіл
күйіне қарап, динамикалық бақылау күнделігін жүргізіп отырады. Баланы
мектепішілік іс-шараға қатыстырады немесе көрермен ретінде көруге шақырады.
Екіншіден баланың үйіне барғанда ата-анасымен сөйлеседі, пікірлеседі, кеңес
беріп отырады. Тек қана баланың өзімен жұмыс жасағаннан көрі ата-анасымен
қосылып, жұмыс жасаған балаға қатты ұнайды. Ол үшін үйден оқитын оқушының
отбасылық әлеуметтік жағдайын, жас ерекшелігін ескере отырып, балаға
ешқандай қиыншылық туғызбайтын өз іс-тәжірибемде қолданып жүрген, ата-
анасымен бірлесе жүргізген, баланың өзіне арналған коррекциялық ойындарды
ұсынамын. Әрбір мұғалім жеке балаға сабақ бергенде сабағына қолдануға
болады.

Негізгі бөлім
1. Баланы жекелеп оқыту және оқу жұмысын ұйымдастыру
Баланы жекелеп оқыту өте ерте кезден бар. Ол тапсырманы мұғалімнің не
өзінің үйіндеорындайды. Тапсырма мұғалім оқулығынан беріледі. Жекелеп оқыту
қазір де қолданылады.
Баланы жекелеп Оқыту XIII ғасырға дейін қолданылған. Әсіресе, ауқатты
адамдар балаларын жекелеп оқытқан.
Жекелеп оқытудың жақсы жақтары:
• Мұғалім оқушының нені білетінін, нені білмейтінін анықтайды.
• Оқушының қатесін уақытында түзетеді.
• Оқушы өзіне ыңғайлы уақытта жұмыс істейді.
Кемшіліктері:
• Мұғалім оқушыға білім беріп, оны оқушы қалай түсінгенін тексерумен
шектеледі.
• Оқушы басқа оқушылармен қарым-қатынаста болмайды.
• Бала ұжымда, әлеумет арасында жұмыс істеуге үйренбейді. Міне,
сондықтан жекелеп оқыту XI ғасырдан бастап азая бастады.
Балаларды жекелеп – топтап оқыту түрі қалыптасты. Мұғалім тек бір
оқушыға емес, "түрлі жастағы балаларға тапсырма берді. Олардың дайындық
деңгейлері де түрліше еді. Сондықтан мұғалім әр оқушымен жеке жұмыс
жүргізді. Мұғалім әрбір оқушыдан өткен материалдарды сұрап, әрқайсысына
жаңа тақырыпты түсіндіріп, жеке тапсырмалар берді. Оқушылар окуға жылдың
кез келген уақытында келді.
Жеке, жеке-топтық оқыту түрлері XI ғасырдың аяғы, XII ғасырдың басында
қоғам сұранысын қанағаттандырмады.
X, XI ғасырдағы Еуропаға білімді адамдар өте қажет еді, себебі
қолөнер, сауда, өнер, әдебиет, сәулет өнері дамыды. Осыған байланысты
оқитын балаларды ұжымға біріктіру туралы ұсыныстар алғаш рет Белоруссия,
Украиналық туысқандық мектептерінде жүзеге асты. Оны балаларды сынып-сабақ
жүйесі арқылы оқыту деп атады. Сынып-сабақ жүйесінің тәжірибесін зерттеп,
оны дүние жүзінің мектептеріне таратқан Я.А.Коменский.
Оқытудың бұл түрі жетілдірілген түрде дүние жүзінің мектептерінде
қолданылуда. Сынып-сабақ ұғымының пайда болғанына 350 жылдай уақыт болды.
XIII- ХІХ ғасырларда ағылшын діни қызметкері А.Белл және мұғалім Джон
Ланкастер өзара оқыту жүйесін қолданды. Алдымен жоғары сынып оқушылары
мұғалімнің басшылығымен тақырыпты өздері оқып, одан нұсқаулар алып,
бастауыш сынып оқушыларын оқытты. Бірақ, өмір бала оқыту үшін арнайы
дайындық керек екенін көрсетті.

2. Үйден оқытылатын оқушыларға арналған
психологиялық ойындар
Қазіргі кезде мектептерде кемтар балаларды қамқорлыққа алып, олардың
қалыптасуына және айығуына мүмкіндік жасап, өз бетімен өмір сүруіне бағыт
бағдар беруге арнайы дайындық жүргізілуде. Кемтар балалардың білім деңгейін
көтеріп, өмірге қажетті білім білік дағдысын, тәртібін қалыптастыруға
байланысты түрлі шаралар жасалуда. Бұл балаларды оқытатын мұғалімдердің
алдына мынадай міндеттер қойылады.
1.Баланың мектепке дайындығын анықтау.
2.Тәрбиесіндегі кемістігін жою
3.Сабақты жүйелі жоспарлау
Баланың қуанышы мен реніші ойында анық байқалады. Ойын кезінде баланың
психологиялық ерекшелігі мынадан көрінеді:
1. Олар ойланады.
2. Эмоциялық әсері ұшқындайды, белсенділігі артады, қиял елестері
дамиды, баланың шығармашылық қабілеті мен дарыны ұшталады.
3. Ұжымдық сезімі қалыптасады.
4. Ерік қасиетін бекітеді, адамгершілік сапаны жетілдіреді.
Коллаж Менің қазіргі отбасым және Менің болашақтағы отбасым
Отбасының барлық мүшелері қатысады. Оларға осы тақырыптарда екі коллаж
жасау ұсынылады немесе қалаулары бойынша бір тақырыпты таңдайды. Коллажбен
жұмыс жасау үшін бір көлемдегі қатты қағаз, түрлі-түсті қағаздар, ескі
кітаптар, газет, журналдар қажет. Коллаж жасап болғаннан кейін жанұя
мүшелері өз жұмыстары туралы әңгімелейді. Пілдің аяғы жаттығуы. Мақсаты:
ата-аналармен және балалардың дене деңгейінде өзара әрекеттесу; өзара
әркеттесудің дағдыланған тәсілдерін сезіну, қажет болған жағдайда қарым-
қатынасты жүзеге асыру үшін ыңғайлы жағдайларды іздестіру; негізгі
мүмкіндіктерді ашу; күрделі жағдайларды шешуде одан шығу жолдарын игеру;
ішкі мазасыздануларды көрсету, әсіресе қоғамда қабылданған мінез-құлыққа
сәйкессіздіктен туындаған мазасыздануларды, яғни түрлі қарсылықтарды
көрсету.Топ қатысушылары жұптарға бөлінеді (ата-ана- бала). Олардың біреуі
өзін пілдің аяғы ретінде көрсетеді және осы рөльде өз көзқарасы бойынша
сәйкес әрекеттер жасайды. Екіншісіне Аяқты кез-келген тәсілмен қозғалту
ұсынылады. Әрі қарай жұптағы рөлдер алмастырылады.
Менің және анамның қолы. Мақсаты: Ең алдымен дене және эмоционалды
есте сақтауға сүйене отырып, қатысушылардың дене сызбасы туралы
түсініктерін нығайту. Сол жұпта дене деңгейіндегі өзара қарым-қатынасқа
әсерлену, қайта жасау; ата-аналардың осы тәжірибені сезіну. Бала-ата-ана
жұптарына бір-бірлеріне қарама-қарсы тұрып және жүргізушінің айтқанын
орындау ұсынылады. Психолог тізбекті түрде келесілерді ұсынады:
1. Бір-бірлерімен сұқ саусақтарымен Сәлемдесу
2. Шынтақтарымен бір-бірлерінің шынтақтарын сипалау.
3. Ортаңғы саусақтар көмегімен күш сынасу.
4. Серіктестің біреуі алақанымен екінші қатысушының бармағын ұстап
тұру қажет. Содан кейін орындарын ауыстыру
5. Бір-бірлерімен шынтақпен қоштасу.
Сабақта жаттығу тек сол қолмен орындалады. Үй тапсырмасы ретінде
қатысушыларға тура осыны қарама-қарсы саусақтармен жасау ұсынылады.
Көліктер Мақсаты: ата-ана мен бала арасындағы физикалық контактіні
реттеу, тактильді түйсіктерді дамыту.
Жаттығу жұппен жүргізіледі: ата-ана және бала. Бала көлік рөлінде
болады- ата-ана көлікті жуушы. Жуушының көздері жабық немесе байланған.
Бес минут ішінде көлікті ретке келтіреді: барлық әрекеттерін айта отырып
жуады, сүртеді, мүмкіндігінше мейірімді сөздер көбірек қолданылады. Содан
кейін ата-аналар мен балалар орындарымен алмасады.
Ия-жоқ өзін қабылдауға арналған жаттығу. Мақсаты: Ата-аналар мен
балалар арасында жақындық сезімдерін, бір-бірлерін қабылдауды қалыптастыру,
қарым-қатынас дағдыларын дамыту.Ата-аналар мен балалар бір-бірлеріне
иықтарымен сүйеніп кілемнің үстінде отырады. Сенімді түрді Ия-жоқ, Жоқ-
ия сөздерін айтады. Жаттығудан кейін талдау жасалады: ия немесе жоқ
сөздерінің қайсысын айту қиын?
Бірлесіп сурет салу. Мақсаты: Ата-аналар мен балалар арасында жақындық
сезімдерін, бір-бірлерін қабылдауларын қалыптастыру, қарым-қатынас
дағдыларын дамыту.
Қатысушыларға жұпта бір қаламмен сурет салу ұсынылады, бірақ өзара
сөйлесіп, келісім жүргізуге болмайды.
Аяқтап болғаннан кейін әр жұп өз шығармасы туралы әңгімелейді: сурет
қалай салынды. Қатысушылар сурет салудың түрлі кезеңдеріндегі өзара қарым-
қатынас ерекшеліктерін көрсете алады: ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.