Агроөнеркәсіптік кешенді қаржыландыру мен несиелендіру көздері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 64 бет
Таңдаулыға:

КІРІСПЕ

Қазақстанның агроөнеркәсіптік кешенді қаржылық қолдау мен реттеу мемлекеттік АӨК-нің тауар өндіру және қайта өңдеушілерінің қаржылық жағдайын жақсарту мемлекеттік бағдарламалар арқылы жүзеге асырылады.

АӨК еліміздің азық-түлікті тұтынуы және экономикалық және әлеуметтік қауіпсіздігін, сонымен қатар ауыл аймақтарының еңбек көрсеткіші және қоныстанушылық әлеуетін қалыптастыратын экономиканың маңызды саласының бірі болып табылады.

Бірақ ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының қаржылық жағдайын жақсартуға бағытталған мемлекеттік және аймақтық деңгейдегі дайындалған және қабылданған көптеген бағдарламалық құжаттар көптеген қаржылық көрсеткіштер бойынша орындалмаған, салалардағы бар мәселелерді түбегейлі шешуге мүмкіндік бермеген.

Бүкіл әлемдік сауда ұйымының қазіргі жағдайлары мен талаптарының есебінен салалардың қаржылық ресурстарын тиімді пайдалана және қалыптастыра алатын ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерін қаржылық қолдау мен мемлекеттік реттеудің қаржылық механизмдерін қалыптастырудың толықтай ғылыми концепциясы экономиканың аграрлық секторы үшін қажет.

Бұл мәселелердің шешілуін еліміздің барлық ауыл шаруашылығын, сонымен қатар олардың жеке аймақтарын және ауыл шаруашылығы кәсіпорындарын қаржылық сауықтыруға бағытталған мемлекеттік қаржылық құралдардың параметрлерінің радикалдық өзгерісіне бағытталған көптеген қазіргі қаржылық және экономикалық саясатын дайындау қамтамасыз етеді.

Қаржылық қорларды келешекті басқаруға теориялық-әдістемелік жақындауды ұсыну, ұзақмерзімді келешекке стратегиялық мақсаттар мен міндеттер жүйесін қалыптастыру ауыл шаруашылығын мемлекеттік қаржылық қолдау мен реттеудің, қаржылық механизмдердің жаңа тұжырымдамаларын қалыптастыру бойынша теориялық ережелерді жинақтауға мүмкіндік береді.

Мәселелердің зерттелу дәрежесі. Автордың жүргізілген зерттеуінде ауыл шаруашылығын қаржылық қолдау мен реттеуге арналған атақты ғалымдар мен экономикалық теория классиктерінің жұмыстары болжанған және келтірілген.

И. Г. Ушачеваның, В. Я. Узунаның, О. А. Родинованың, В. З. Мазлоеваның, В. В. Кузнецованың, Э. Н. Крылатыйдың т. б. еңбектерінде ауыл шаруашылығын мемлекеттік қаржылық реттеудің түрлі аспектілері көрініс тапқан.

А. Н. Швецов, А. Г. Силуанов, Е. Н. Голик, Г. Б. Поляк, А. Г. Грязнова, О. В. Врублевская, Р. Г. Сомоев, М. В. Афанасьев, В. А. Алешин т. б. қаржылық-бюджеттік саясатты анықтайтын мәселелерді өңдеуде белгілі қорлар жинақтады.

А. А. Никонованың, В. И. Елагинаның, Н. Б. Ермасованың, Е. Ф. Дюжикова-ның, В. Н. Гарькушидің, М. Я. Веселовскидің жұмыстары сақтандыру мен меха-низмдердің қаржылық-несиелік мәселелеріне арналған.

П. Самуэльсон, М. Миллер, С. Майерс, К. Маркс, Дж. Кейнс, Дж. ванХорн, Дж. Р. Хикс, Д. Брюммерхофф, Р. Брейли, Л. А. Бернстай т. б. сияқты шетелдің практиканттары мен ғалымдарының еңбектері ұйымдардың қорларын қаржылық басқару мәселелеріне арналған.

А. Д. Шеремет, В. В. Тараканов, В. К. Сенчагов, Б. М. Сабанти, В. М. Родионов, М. В. Романова, Г. Б. Поляк, В. В. Ковалев, Н. В. Колчина, С. В. Киселев, О. Б. Ива-нова, В. С. Золотарев, О. В. Ефимова, В. Я. Горфикель, Ю. С. Воловик, т. б. отандық атақты ғалым-экономисттер қаржылық қорларды басқарудың жеке теориялық мәселелерін оқытты.

Қаржылық қатынастың дамуының механизмі және олардың жеке элементтері отандық ғалымдардың ғылыми еңбектерінде зерттелген. Осыған байланысты: Г. С. Сейткасымовтың, Н. К. Кучукованың, А. А. Нурумовтың, У. Б. Баймуратовтың, К. К. Ильясовтың, В. Д. Мельниковтың, А. Б. Зейнельгабдинның, С. Ж. Интыкбаеваның, В. Д. Лидің, З. Д. Искакованың, М. Х. Тусееваның, С. С. Арыстанбаеваның, А. Е. Есентугеловтың, А. Ж. Султангазиннің, Ж. М. Елубаеваның еңбектерінде түрлі зерттеулер келтірілген. Экономиканың аграрлық саласының мемлекеттік реттелуіне байланысты отандық ғалымдардың көптеген еңбектері бар: Г. А. Калиеваның, В. В. Григоруканың, А. Б. Молдашевтың, М. И. Сигареваның және т. б. Бұл жұмыстар маңызды тәжірибелік және әдістемелік мәнге ие. Себебі, бұл зерттеу жұмыстары арқылы елімізде жүргізілетін қаржылық-несиелік саясаттың теориялық негіздері анықталып, оның тәжірибелік жағынан жүзеге асуының қорытындылары сарапталады. Онымен қоса, нарықтық шаруашылықтағы қаржыландыру қатынастары дамыған мемлекеттердің тәжірибесі зерттеледі.

Ауыл шаруашылығында және АӨК-нің қаржыландыру, субсидиялау мен несиелендіруді дайындауға тұжырымдамасы мен теориялық - әдістемелік негіздердің дамуы, шет мемлекеттердің тәжірибесін зерттей келе, еліміздің ауылшаруашылық ерекшеліктердің есебінен ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерін мемлекеттік қаржылық қолдау бойынша тәжірибелік ұсыныстар зерттеудің мақсаты болып табылады.

Зерттеудің мақсатына сәйкес жұмыста мынадай міндеттер шешілді:

- Агроөнеркәсіптік кешенді қаржыландыру мен несиелендіру мәселелерінің теориялық - әдістемелік негіздері;

- Агроөнеркәсіптік кешенді қаржыландыру мен несиелендіру мәселелерінің теориялық негізі;

-Агроөнеркәсіптік кешенді қаржыландыру мен несиелендіру көздері;

-Агроөнеркәсіптік кешенді қаржыландыру мен несиелендіру мәселерінің шет елдік тәжірибесі;

-Жамбыл облысы әкімдігінің ауылшаруашылық басқармасының ауылшаруашылық саласын қаржыландыру мен несиелендіру мәселелерін талдау

-Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенің қаржыландыру мен несиелендіру көздері

-Жамбыл облысы әкімдігінің ауылшаруашылық басқармасының мәліметтері бойынша

-Агроөнеркәсіптік кешенді мемлекеттік бағдарламалар тарапынан қаржыландыру және несиелендіру көздерін талдау

Агроөнеркәсіптік кешенді қаржыландыру мен несиелендіру мәселелері зерттеу тақырыбы болып табылады.

Еліміздің Агронеркәсіптік кешеннің және облыс, ауыл аймақтарында қаржылық механизмдер, қаржылық қорлар және несиелендіру көздерін ұйымдастыруды орындау зерттеу нысаны болып табылады.

Салаларды мемлекеттік қаржылық қолдау мәселелелері мен ауыл шаруашылығында қаржылық механизмдерді жаңалау және қалыптастыру мәселелері көрініс тапқан қаржы аумағында отандық және шетелдік жетекші ғалымдардың еңбектерінде бар ғылыми ережелер зерттеудің негізгі әдістері мен теорияларында көрсетілді.

Зерттеу жұмысында экономикалық зерттеулердің әртүрлі талдау, абстрактілі-логикалық, есептік-конструкторлық, экономикалық-статистикалық әдістері қолданылады.

Зерттеудің ақпараттық-эмпирикалық базасы аймақтың агроөнеркәсіптік кешеннің жылдық жиынтық есептерінің, мемлекеттік және облыстық ұйымдардың арнайы анықтамалық, статистикалық мәліметтерінің, Қазақстанның ауыл шаруашылығы Министрлігінің заңнамалық және нормативті-құқықтық актілерінің, Іntеrnеt ақпараттарының, сонымен қатар автордың жеке бақылауы негізінде қалыптасты.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы:

1. АӨК қаржылық қамтамасыз ету әдістерін, қаржылық үлгілер мен тұтқаларды түрлендіру жолдарымен ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдаудың қаржыландыру мен несиелендіру механизмдерінің мазмұнын зерттеу теориялық-әдістемелік жағынан дәлелденген.

2. АӨК-нің мемлекет тарапынан қаржыландыру мен несиелендіру бағдарламасының маңыздылығы мен оның дамуына әсер ететін факторлар айқындалған.

3. АӨК-ді қаржыландыру мен несиелендірудің әлемдік тәжірибесін зерттей отыра, қазақстандық шынайы жағдайда ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерін мемлекеттік қаржылай қолдау аясында қолданылатын әлеуеті қарастырылған.

4. Аймақтық деңгейде ауыл шаруашылығының тауар өндірушілерін мемлекеттік қаржылай қолдаудың қосымша шараларын қалыптастыру алгоритмі құрастырылған;

5. Ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерін мемлекеттік қолдау қаржылық механизмдерінің даму бағыттары ұсынылған.

Жұмыстың тәжірибелік маңызы. Жамбыл облысы әкімдігінің ауылшаруашылық басқармасы мысалында агроөнеркәсіптік кешенді қаржыландыру мен несиелендіру көздерін жетілдіру бойынша нақты ұсыныстар беру деңгейіне жетуімен айқындалады.

Зерттеу жұмыстың негізгі ережелері мен тұжырымдары Қазақстан Республикасының Агроөнеркәсіптік шаруашылықтың қазіргі экономикасында келешекте ауыл шаруашылығын қаржыландыру мен несиелендіру бағдарламалары мен тәжірибесін дамыту және ғылыми жұмыстар мақсаттарында қолдануға мүмкіндік береді.

1 АГРОӨНЕРКӘСІПТІК КЕШЕНДІ ҚАРЖЫЛАНДЫРУ МЕН НЕСИЕЛЕНДІРУ МӘСЕЛЕЛЕРІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ - ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗДЕРІ

Агроөнеркәсіптік кешенді қаржыландыру мен несиелендіру мәселелерінің теориялық негізі

Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының басты салаларының бірі - ауылшаруашылығы болып табылады. Сол себепті еліміздің ауылшаруашылығының тұрақтылығын нығайту үшін шаруашылық жүйенің түбегейлі қайта қаржыландыруын талап етеді. Қазіргі таңда еліміздің экономикасын қайта құру кезінде бірқатар мәселелер туындады. Әсіресе, халықтың өмір сүру деңгейін анықтайтын аса маңызды стратегиялық қызмет саласы ретінде агроөнеркәсіп өндірісінің тиімділігін арттыруға және агроөнеркәсіп кешенің қаржыландыру мен несиелендіру мәселелеріне елеулі көңіл бөлінеді.

Біздің экономикамыздың бәсекеге қабілеттілігін арттырудың негізгі мәселелерінің бірі - ол, аграрлық өндірістің тиімділігін жоғарлату болып табылады.

Ауыл шаруашылығында материалдық өндіріс аймағынының жұмыс істейтін 30%-ы бос емес, ұлттық жалпы табыстың үшеуі құрылады, барлық өндіруші қорлардың бесінші бөлігі қызмет етеді. Елдің барлық халық шаруашылығының тиімді жағдайын шешімді өлшемде елдің ауыл шаруашылығының ойдағыдай дамуы анықтайды. Қоғамдағы әлеуметтік-экономикалық жағдай мен мемлекеттің азықтық қауіпсіздік деңгейі еліміздің халқын азық-түлікпен ұтымды қамтамасыз етуді анықтайды.

Еліміздің барлық агроөнеркәсіптік кешенінің анықталған бір аймағы ауыл шаруашылығы болып табылады. Ауыл шаруашылығының жеткіліксіз дәрежеде дамуы елді мекендерді азықпен қамтамасыз ету деңгейінің қысқаруына алып келеді және ел саяси және азықтық жағдайы жағынан басқа мемлекеттерге тәуелді болуға ұшырайды. Дамыған елдердің ішінде көпшілігі соның ішінде АҚШ, Канада, Германия және Жапонияның ауылшаруашылық саясатты басымдылық, стратегиялық сала ретінде арнайы қырларын көрсетуге болады.

Ауыл шаруашылығы өндірістерінің халық шаруашылығы кешенінің барлық басқа салалаларынан ерекшелейтін тек өзіне ғанатәнөзгеше ерекшеліктері бар. Бұл ерекшеліктер шаруашылықтың нарықтық жағдайында анық көрініс табады. Биологиялық үдерістер сияқты табиғи үдерістермен тікелей байланысты ауыл шаруашылығы өндірістерінен саланың басты өзгешелігі құрылады, сонымен бірге адамдарды, өсімдіктерді, жануарларды, жерлерді өндіріске тартатын климаттық жағдайларға тікелей тәуелді болады және қиын шаруашылық қызмет үлгісі болып табылады. 1-суретте табиғи-биологиялық, өндірістік-экономикалық және әлеуметтік ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының қаржылық қорларын қалыптастыруға әсер ететін факторлар тобы бізге келтірілген. Өнімнің тиімділігі мен өз бағасының дифферен-циациясын, өсімдіктер мен жануарлардың өтелімділігін, ал қорытындысында ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының табыстылығы мен қаржылық қорларының айналымынын анықтайтын тірі организмдердің биологиялық даму кезеңіне әсер етуді табиғи-климаттық жағдайлар көрсетеді. Жүзеге асырылған шығындар мен түскен табыстар аралығындағы уақыттың үзілуімен байланысты жылдың кезеңдері бойынша материалдық-қаражаттық қорлардыңтопталуын өз кезегінде өндірістің мезгілділігі мен кезеңдігі талап етеді. Сондықтан ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының көпшілігі көп салалы болып табылады, ал өндірістік кезеңде қаржылық қорларды теңдей пайдалануға ауыл шаруашылығы өндірісінің көп салалы мамандандырылуына жағдай жасайды.

Сурет-1 Ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының қаржы ресурстарына

әсер ететін факторлар

Ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының қаржылық қорларын қалыптастыруға әсер ететін факторлардың сипаттамасы. Ең алдымен өндірістік-экономикалық факторларға ауыл шаруашылығы өнімдерінің әлемдік деңгейіне бағытталған Қазақстанның Бүкіл әлемдік сауда ұйымына қосылуы жағдайында анықталған рөльді апару бағалары жатады. Ғылыми зерттеуде ары қарай экономикалық және қаржылық факторларға толығырақ тоқталамыз.

Ауыл шаруашылығындағы қазіргі жағдай әлеуметтік факторларды жеке қарастыруды талап ететінін көрсетуге болады. Ауыл шаруашылығы кәсіпорындарында ресурстық әлеуетті тиімді пайдалану мен біліктілікті мамандармен қамтамасыз етуге ерекше әсер ететін қиын демографиялық жағдай және ауылдық аймақтардың нашар дамыған инфрақұрылымдары жергілікті ауылдарда туындады.

АӨК-тің жеке салаларға бөліну процесінің экономикалық құрамының мәні, біріншіден, АӨК-тің қорытынды өнімін жасау кезіндегі әрбір саланың рөлін анықтаудан тұрады, екіншіден, бұл кешендердің ішінде құрылымдылық теңгерімділігінің қажеттілігі туындайды, себебі, АӨК-тің жалпы динамикалық дамуы және оның тиімділігі жеке салалардың рационалды арақатынасына тәуелді болып келеді.

АӨК ерекше қиындылығымен сипатталады. Оның құрылымына кіретін салалардың арақатынасы, оның құрылымының құрамын анықтайды. АӨК әр түрлі жағынан қарастыруға болады. Ұйымдастырушылық-экономикалық құрылымы жоғарыда аталып кеткен үш саладан тұрады. Ал ұдайы өндірістік-функционалды құрылымы агроөнеркәсіптік ұдайы өндірістің бес сатысынан тұрады :

1. өндіріс құралдарын жасау;

2. ауылшаруашылық өндірісі;

3. ауылшаруашылық щикізаттан тұтыну өнімдерін жасау;

4. ұдайы өндіріс процесінің барлық сатыларының өндірістік-техникалық қызметпен қамтамасыз ету;

5. АӨК қорытынды өнімін тұтынушыға жеткізу.

АӨК қорытынды өнімін өндірудің негізгі технологиялық сатыларының арақатынасын АӨК-тің ұдайы өндірістік-функционалды құрылымы көрсетеді және оның құның белгілеу кезіндегі әрбір сатының рөлін анықтайды.

АӨК-тің аумақтық құрылымы белгілі бір яғни, республика, облыс және аудан аумақ көлемінде қатысты салалардың жиынтығынан тұрады. Республиканың агроөнеркәсіптік кешенінің негізгі құрамдас бөліктері АӨК-тің аудандық және облыстық аумақтық құрылымы болып табылады.

Агроөнеркәсіптің азық-түліктік-шикізаттық құрылымы азық-түліктік кешеннен және азық-түліктік емес тауарлар кешенінен тұрады. Азық-түліктік кешен: бидай өндірісінен, картоп өндірісінен, жеміс-көкөніс консервісі өндірісінен, арақ-шарап өндірісінен, ет, сүт, май өндірісінен тұрады. Азық-түліктік емес кешен: мал азығы, текстильдік, былғары, тері және т. б. өндірістерден тұрады .

АӨК негізгі, қосымша және қосалқы салалары экономикалық жағы болып табылады. Негізгі саласы - шаруашылық экономикасында маңызды рөл атқарады және үлес салмағы тауарлы өнімде көп болып келетін салалар.

Ал, АӨК-нің негізгі құрылымы 2 салаға бөлінеді:

1. Ресурс құратын сферадан (АӨК-ің барлық сферасына еңбек құралдарын жасайтын өнеркәсіп салалары және кадрлар дайындайтын жүйеден) ;

2. Біріншілік және түпкі өнім өндіретін сферадан ( өсімдік шаруашылығы, мал шаруашылығы және осылардың өнімдерін өңдейтін өнеркәсіп салалары) ;

Агроөнеркәсіптік кешенді зерттеумен көптеген отандық және шетелдік ғалымдар осы кезге дейін айналысып келеді. Олардың зерттеу еңбектері әртүрлі бағытта болғанымен, жалпы тұжырымдары мен ғылыми пікірлері бір ортақ ойда тоғысып жатады. Алайда, агроөнеркәсіптік кешенді теориялық тұрғыда зерттеуді оған берілген анықтамалардан бастасақ, бұл саладағы ғылыми көзқарастар әртүрлі бағытта өрбиді.

Аграрлық өндіріс қызметіне ауылшаруашылық шикізаттарынан азық-түлік және басқа да тауарлар өндірісінің жаңа жүйесі бойынша біріншілік өнім өңдіру жатады. Ал осы өнімнің аз бөлігі ғана тұтынушы таза түрінде тұтына алады да, ал көп бөлігі техникалық өңдеуден өтеді. Ауылшаруашылық өндірісі оңашаланған өзін-өзі ұдайы өндіретін жүйеден жаңа ұдайы өндірістік жүйенің буынына айналады. Сонымен, жаңа қоғамдық еңбек бөлінісінің арқасында, аграрлық өндіріс қоғамдық капиталдың ұдайы өндірісінің жалпы жүйесіне кіреді және ол осы жүйенің даму заңдарына сәйкес дамитын болады. Сонымен қатар, аграрлық өндіріс, көбінесе тұтыну заттарын өндіретін саладан, өндіріс құралдарын өндіретін салаға айналады. Нарықтық экономиканың дамуының негізі - кәсіпкерлер, меншік иелері, өндірушілер мен тұтынушылар арасында туындайтын экономикалық еркін қарым-қатынастың негізінде болады. Қоғамдық еңбек бөлінісі мен оның өнімділігінің артуы барысында тауарлы өндіріс пен тауар-ақша қатынастарының кеңейіп, экономикалық қатынас ретінде нарықтық дамуына жол ашты.

Ауылшаруашылық өндірісінің саласында нарықтық экономиканы қалыптастыру - күрделі эволюциялық түрлену процесі. Ол жеке меншік қатынасының түрленуінен тұрады.

Ауылшаруашылық дамудың мақсаттарының көп түрлілігінен аграрлық түрленуге деген дұрыс көқарастың болуын қажет етеді. Олар ауыл шаруашылығының кешендік сипаттамасына сай және экономикалық, әлеуметтік және экологиялық тиімділік талаптарына сай болу керек.

АӨК-нің қалыптасуы және егіншіліктің өнеркәсіптік агрономияға айналуы, капиталдың ауылшаруашылығына тартылуына жол ашып, ірі капитал АӨК-нің барлық төрт сферасын қамтыған агробизнес жүйесі қалыптасып отыр. Мұнда басты рөлді қаржы-өнеркәсіптіктоптар атқарады. Агробизнес жүйесі арқылы, капиталдың жалпы айналысына, еңбектік жеке меншікке негізделген шаруашылық қожалықтары тартылып отыр. Батыста агроөнеркәсіптік кешен түсінігін «агробизнес» деп қолданылады. Сонымен қатар, аггробизнеске қарағанда, агроөнеркәсіптік кешен кең ауқымды болып табылады. Агробизнес - жалпы бизнестің ауылшаруашылығы өнімдерін қайта өңдеумен және тұтынушыға жеткізумен айналысатын бөлігі. Агробизнес жүйесінде көбінесе ауылшаруашылығы кәсіпорындары болады. АӨК құрылымы агробизнес кешені құрамымен өте ұқсас және ол үш негізгі басын құрайды.

Бірінші сфераға трактор және ауылшаруашылығы машиналарын жасау, минералдық тыңайтқыштар және өсімдік пен малды қорғаудың химиялық құралдары, ауылдық құрылыс, өндірістік мал азығын өндіру және микробиология, сондай-ақ суландыру, құрылыс сияқты қорды қажет ететін салалар кіреді.

Екінші сфераға таза ауылшаруашылық өндірісінің салалары - егін шаруашылығы, мал шаруашылығ және ауылшаруашылық мал азығын өндіру жатады.

Үшінші сфера әдетте ауылшаруашылығы шикізаттарын дайындау, тасымалдау, сақтау және өңдеуді қамтамасыз ететін салалар мен өндірістің жиынтығы болып табылады. Кей жағдайларда бірқатар мамандар ьасымалдауды, сақтауды және байланысты өндірістік инфрақұрлымының салалары ретінде өздігінше, жеке төртінші сфераға жатқызып жүр.

Агроөнеркәсіптік кешеннің ауылшаруашылығынан ерекшелігі - оның құрылымында десек те болады.

Сурет-2 АӨК-нің салалық құрылысы

Қосымша сала - ел экономикасында аса маңызды рөл атқармайды және негізгі салардың дамуына мүмкіндік береді. Өндірістік ресурстарды тиімді қолдануды және қосымша кірістің кіруін жүзеге асырады. Қосалқы салалар тауарлы емес болып келеді. Негізгі және қосымша салалардың қалыпты қызмет етуін қамтамасыз етеді (мысалы, жем өндірісі) (2-ші сурет) .

ауыл шаруашылығы және тұрақты ауылдық даму тұрақты даму қағидатын, ауыз су сапасы мен қауіпсіздігін жақсарту және дамуының негізгі параметрлерін реттейді шаралар бағдарламасы негізінде ауыл шаруашылығының дамуы.

Республика халқын жыл сайын азық-түлікпен және өнеркәсіпті шикізат көздерімен қамтамасыз ету үшін өңдеуші, дайындаушы, өткізуші ұйымдардың және жеңіл өнеркәсіп орындарының тауар өндірушілерімен форвардты, фьючерстік мәмілелер жасап, сақтандыру кепілдіктерін сатып алу операцияларын жүзеге асыруы қажет. Сонда ғана тауар өндірушілер алдын-ала пайызсыз кредит алу мүмкіндігіне ие болады. Себебі, форвардтық мәмілелер болашақтағы өнімді қазіргі сатып алу бағасымен мәлімдеме өткізу де, фьючерстік мәмілелер - белгілі бір көлемдегі, саладағы келешек өнімнің мәімілесін келешектегі нарықтық бағасымен сату. Келесі жылдың өнімін сату дегеніміз - пайызсыз несие алумен қатар ауылшаруашылық багалы кагаздар нарығын құруға, суранысқа ие өнімді кепілдікті сатуға, сатып алушылардың қаржы немесе ақша қорларын тиімді пайдалануы және инфляциялық көрсеткіштердің азаюына мүмкіндік береді.

«Агроөнеркәсіптік өндірісті және ауыл-аймақтарды тұрақты дамыту, олардың бәсекеге қабілеттілігін арттыру және елімздің тамақ (азық-түлік( қауіпсіздігін қамтамасыз ету» бағдарламасы бойынша жүргізілетін қызмет саласын дамытудың негізгі параметрлері агроөнеркәсіптік кешенді дамыту болып табылады.

Қазіргі таңда еліміздің АӨК-гі жағдай өндірістің тиімділігінің арттыру, ауыл-аймақтардағы қаржы қызметіның дамуымен, ауыл тұрғындарының әл- ауқаты мен тұрмыс сапасының жақсаруымен сипатталады.

Агроөнеркәсіптік кешенді қаржымен қамтамасыз етуде несиелік қатынастардың рөлі маңызды екені мәлім. Соған қарамастан, осы күнге дейін ауыл шаруашылығын несиелеу жүйесі, экономикамыздың ауылшаруашылық секторы, экономикалық-қаржы қатынас жүйесінде өзектілігін жоймай келеді. Аграрлық сектор ғылыми және әдіснамалық ақпаратты ашуға және ұйымдастырушылық ұсыныстарды қолдауды талап етеды.

Агроөнеркәсіп кешеніндегі ғылыми-техникалық прогресс оның барлық салаларының сапалы дамуын жетілдіруді білдіреді. Ол егіншілік пен мал шаруашылығын қазіргі заманғы озық техникалармен жарақаттандыруды, химиялық технологиялардың жетістіктерін қолдануды, озық ғылыми- технологияларды енгізудің, жаңа дақылдар (тұқымдар) жасауды, мамандандырдың біліктігін тереңдетуді, өндірісті көлемін арттыру және т. б. қарастырады. Тағы көрсетіп кететін жайт, ғылыми-техникалық прогрестің әр түрлі бағыттары бір-бірімен тығыз байланысты, сондықтан оларды біржақты реттеуге болмайды.

Агроөнеркәсіп кешенінің шаруашылық жүргізетін негізгі субъектілеріне мемлекеттік және аймақтық бағдарламаларда қарастырылған іс-шараларды жүзеге асыруы үшін 5 жылға дейін ұзақ мерзімді несиелер беру тиімді болар еді. Бұл үшін мемлекеттің ақша-кредит саясатында мынадай талаптарды енгізу қажет:

-мемлекеттік деңгейде бекітілген шараларға сай қаржы бөлу;

-мемлекеттік деңгейдегі (республикалық және жергілікті) бюджеттердің, барлық меншік түріндегі кәсіпорындар қорлары, банктер, қызмет көрсетуші және дайындаушы ұйымдардың ауылшаруашылық саласына жұмсалатын қаржылар бөлу;

- салық салуда жеңілдіктер немесе қолайлы жағдайлар жасау.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.