Дебиторлық берешекті есепке алу

Тақырып : Дебиторлық берешекті есепке алу.

Дебиторлық борыш деп белгілі бір қарым қатынасқа байланысты заңды және жеке тұлғалардың шаруашылық субектісін алдындағы сатып алған тауарларды. Көрсеткен қызметтері, орындаған жұмыстары үшін аванс ретіндегі алған немесе несиеге, қарызға алған тауарлармен материалдар үшін қайтаруға тиісті борыштарын айтады. Дебиторлық берешек есебіне мына есептілік тіркелімдер пайдаланады:

- № 7 журнал ордер 1251

- № 8 журнал ордер, 2170, 1610

- № 10 журнал ордер 2110, 2920

- № 11 журнал ордер 2110,

Кәсіпорындармен ұйымдар басқа заңды немесе заңды тұлғалар жабдықтаушылардан алдын-ала тауарды сатып алу үшін алдын-ала аванс ретінде төленген төлемдер үшін алашақ борыштары дебиторлық борыштар деп аталады. Осы кәсіпорындармен ұйымға берешек борышы бар заңды жеке тұлғалар дебиторлар деп табылады. Өтелетін уақытына қарай алынуға тиісті дебиторлық борыштар, алынуға тиісті борыштар, ұзақ мерзімді алынуға тиісті борыштар болып 2 түрге бөлінеді:

1. 1250 қысқа мерзімдегі жұмыскерлердің дебиторлық борышы.
2. 2010 ұзақ мерзімді дебиторлық берешек.

Тапсырма : № 1

Сатып алушылармен және тапсырыс берушілермен есеп айрысу.

Бухгалтерлік есеп шоттарында шаруашылық операцияларды көрсету.

Салық шот фактура бойынша өнім түскен 2 мың теңге, ҚҚС 14 %

Сатылған өнімнін нақтылы өзіндік құны 195000 теңге.

Кәсіпорындармен ұйымдардың сатып алушылары мен тағы басқа борышы деп аталатын бөлім шоттары әртүрлі қарыздар жайлы арналған. Бұл шот активті шот. Д _т- те көбиетіні жазылады, К _т- те азаюы көрсетіледі. Сатып алушылармен тапсырыс берушілермен есеп айырысу операциясы арнаулы ведомостарда есептелініп, онда сатылған айналымнан тыс активтер, қаржылық инвестициялар, тауарлық материалдық қорлар бойынша басқада есеп айырысу құжаттары жинақталып, топтастырылып көрсетіледі. Ведомостағы жазулар, шоттар, счет фактуралар, немесе олардың орнына қолданылады.

Тапсырма : 1. 2

Шаруашылық операциялар бойынша шот корреспанденциясын құру және шығару.

Тапсырма : № 2

Күмәнді дебиторлық берешекті есепке алу.

Компания «Алатау» дебиторлық берешекке талдау өткізіп 31 желтоқсан 2005 жыл төленген шоттардың мынадай тізімін жасаған күмәнді берешек шотындағы дебеттік қалдығы 21 теңге.

Қазіргі таңда сатылған тауарлармен көрсетілген қызметі үшін уақытылы есеп айырыса алмай немесе алынуға тиісті сомманың бір бөлігін төлей алмай жиі-жиі кездеседі. Сатып алушының келісім шартына сәйкес белгіленген мерзіміне төленген шоттары күнделікті қарыздары деп аталады.

Бас жоспардың бөлімшесінде 1290 шот арналған. Күдікті қарыздарға жатады: уақытында төленбеген, жабылмаған және тиісті кепілдікпен қамтамасыз етілген дебиторлық борыштар.

Қазақстан Республикасының заңына сәйкес талап ету мерзімі өтіп кеткен дебиторлық берешек күмәнд қарыз болып саналады. Өтелуі - өтелмеуі белгісіз, күмән тудыратын борыштарды есептен шығарудың екі тәсілі бар.

1. Тікелей есептен шығару әдісі- мұнда шығындар нақты шоттарды үмітсіз деп танығаннан кейін ғана тікелей есептен шығарылады.
2. Резервтік әдіс- бұл жағдайда шығындар алдн-ала қарастырылған тәсілмен есептелінеді.

Тікелей есептен шығару әдісі бухгалтерлік есеп тұрғысынан қолайлы болып саналмайды. Өйткені ол кірстер мен шығындарда сәйкестілікке келтіре алмайды, яғни күмәнді борыштарды тауарлар жеткізіліп түсірілген .

Тапсырма : № 3

Есеп беретін адамдар мен есеп айырысу.

Мәліметтер бойынша аванстық есептерді толтыру.

2005 1/12 Каримов берешегі 250 теңге болған. Бұл шығын құжаттармен дәлелденгн, бас бухгалтермен тексерілген, басшы қолын қойған.

Кассалық операцичлар.

Тапсырма : № 4

Қосылған күнге сатылған салық бойынша есеп айырысу.

Шаруашылық аперацияларды шоттарды көрсету, шот корреспанденцияны құру №43, 44 салық шот фактураны толтыру.

Кәсіпорынның мынандай реквизиттер.

ТОО «Моналит» РНН 12345678987456 расчетный счет № 5641237, бас бухголтер Ш. Л. Лопеева, басшы Тоткарин Б. Д.

1. ОАО «Қазақтелеком» байланыс қызметіне 181888 оның ішінде 14 ҚҚС
2. ТОО «Интер» счет №115 12/10 2005 компьютерлік бағдарламаны орналастыру үшін.

16000 теңге оның ішінде 14 ҚҚС

3. ТОО «Күзету» № 14 шоты бойынша күзеткен үшін төленді.

14600 теңге ҚҚС 14

4. Жабдықтаушылардың шоттары акцептелінген 1188900 теңге материалдың құны 1024712 ҚҚС 14

1. Д К Сумма 3. Д К Сумма

3310 1040 25464 3310 1040 2044

2. Д К Сумма 4. Д К Сумма

420 1040 2240 1420 1040 166446

Тапсырма : № 5

Берілген аванстардың есебі.

Шаруашылық операциялар бойынша берілген авансарға шоткорреспонденцияны құру.

1. ТОО «Альянс» ТМҚ алу үшін алдын ала ТОО «Скупер» 15 теңге аванс берген.
2. ТОО «Скупер» алынған ТМК 3 теңгеге шот фактура келіп түскен, оның ішінде 14 ҚҚС
3. Жабдықтаушылардың шоттары төленген.

Алдында берілген аванс ұсталынған ?

1. Д К Сумма 2. Д К Сумма

1610 1040 15 1310 3310 42000

3. Д К Сумма

3310 1040

Тақырып : Тауарлы материалды құндылықтарды есепке алу.

Тауарлы материалды запастарға жатады мынандай активтер :

• Дайын өнім, сатуға арналған тауар.
• Аяқталмаған өндіріс.
• Шикі зат материалдар т. б.

Тауарлы материалдар запастарды мынандай әдістері бойынша бағалайды :

• Арнайы есептеу әдісі.
• Орташа өзіндік құны есептеу әдісі.
• ФИФО әдісі.
• ЛИФО әдісі.

Тапсырма : №1

Тауарлы материалды құндылықтарды бағалау әдістері.

Негізгі бағалайтын әдістері бойынша ТМК бағалап есепке алу.

Кампания «Мир» жылдық бойы мынандай ТМК сатып алған.

Жылдың сонында қоймада 400 шт ТМК қалған. Сатудан түскен табыс 125000 теңге.

Тапсырма : № 2 ТМК үзіліссіз және кезендік жүиелерін қолдану.

Бухгалтерлік есеп шоттарында шарушырық операцяларды көрсету, үзіліссіз және кезендік жүйелерін қолдану бойынша.

«АқМарал» компанияда 1/12/05 инвентаризацияның нәтижесі бойынша.

Жыл бойы тауарлармен мынандай операцялар жүргізілген:

• 2006/01/01 Тауар А қолма-қол сатылып алынған (10 шт 2 т) .
• 15/03/06 Тауар Б кредитке алынған 1 шт 1 т.
• 20/05/06 кредитке тауар В алынған 6 шт бағасы әр қайсысынан 5 т.
• 25/06/06 Тауар А кредитке салынған 5 шт 45000 т әр қайсысы.
• 25/08/06 Тауар Б қолма-қол ақшаға сатылған 3 шт 225000 т әр қайсысы.
• 25/12/06 Тауар В кредитке сатылған 8 шт 25000 т әр қайсысы.

31/12/06 инвентаризация бойынша тауардың нақтылы саны.

Тапсырма № 3 ТМК теріске алу және шығысын рәсімдейтін құжаттарын толтыру.

Тапсырмалардың мәліметтері бойынша мынандай құжаттарды толтыру:

• Кіріс ордер.
• Талап накладная
• Ішкі қозғалыстағы накладная
• Материалдардың қоймадағы есепке алатын картачкасы
• Материалдық есеп.

Құжаттың реквизитерін өз бетінше толтыру.

Тапсырма : Тауарлы материалды құндылықтарды түгендеу.

Материалдарды қоймадағы зат түгендеу мәліметтері бойынша сличительный тізімдемені толтыру.

Бухгалтерлікесептін жазбаларын жасау.

Түгендеудің нәтижесіне қарай мынандай шешім қабылданған:

1. Қоймадағы жетпеген құндылықтардың құнын жауапты адамның жайына апару.
2. Бензин АИ 93 1т 55000 теңге, АИ 93 1т 5 теңге кінәлі адамды ұсталынды.

1. Әдіс-арнайы сәйкестілігін есептеу әдісі. Бұл әдіс - әдетте бірімен-бірі алмасуға болмайтын немесе кәсіпорында ерекше тәртіппен пайданың тағы басқа нақтылы бір материалдық қорлардың бағасын есептеуге арналған. Бұл әдіс жұмсалынған материалдармен істелінген жұмыстың нақты өзіндік құнын есептеп, шығаруды көздейді.

2. Орташа өндірістік құнын есептеу- бұл әдіс бойынша кәсіпорынға кіріске алынған әрбір материалдық қорлардың бағасы олардың кіріске алынғаны шот бойынша бағасын анықтау мүмкін болмайтын жағдайда жүргізіледі.

3. Фифо әдісі - есептен шығарылған материалдық қорларды олардың алғашқы кезекте кіріске алынғандардың өзіндк құны бойынша бағалау әдісі болып табылады.

4. Лифо әдісі- кәсіпорынға ең соңғы кезекте кіріске алынған материалдар тобы бірінші болып шығыс етіледі, немесе жұмсалды деген қағидаға негізделген. Яғни алғашқы жұмсалынған немесе шығыс етілетін материалдар кәсіпорынға ең соңғы кіріске алынған материалдың тиісті өзіндік құны бйынша бағаланады, ай соңыңда кәсіпорында қолданылған материалдар алынған.

Тақырып : Ұзақ мерзімді активтерді есепке алу.

Ұзақ мерзімді активтер дегеніміз 1 жылдан жоғары пайдаланатын активтерді айтамыз.

Тапсырма : № 1 Материалды емес активтерді есепке алу, шығыс етілуі және амартизацияны есептеу.

Материалды емес активтерге жатады: гудвилл, патент, лицензия, ұйымдастыру шығындар.

Шарушылық операциялар бойынша шот корреспонденция құру.

Тапсырма :№ 2

Материалды емес активтердің. амартизациясын есептеу, кестені толтыру.

Аымдағы активтердің қатарына жататындар: ақшалар, дебиторлық борыштар және материалдық қорлар. Бұл аталған активтер кәсіпорындармен ұйымдардың материалдарын өтеу барысында қабілеттілігі жоғары яғни тез арада өзінің құнын басқа заттарға айырбастай алатын мүліктер болып табылады. Кәсіпорындармен ұйымдар жұмыс жүргізу барысында ағымдағы активтерден басқа ұзақ уақыт бойы пайданың, өндірістік және әкімшілік қызметті орындауға арналған активтерді қажет етеді.

Ал, мынадай ұзақ мерзімді активтердің қатарына негізгі қорлармен материалдық емес активтерді, ұзақ мерзімді дебиторлық борыштарды және ұзақ мерзімді инвестицияларды жатқызуға болады.

Тапсырма : № 3 Гудвиллді есетеу.

Карпарация Альма карпарация Альтайрды сатып алды. Оның нарықтық бағасы: мың теңге.

Баланстық есеп.

«Альтайр» корпарацияның таза активтерін есептеу.

Пайда шығыннын неше суммаға асады.

Гудвиллдің суммасын есептеу.

Негізгі өндірістік құралдарды амартизация аударымы.

Негізгі құралдар үдеріс өндірісінде бірте-бірте тоза бастайды, яғни өзінің бастапқы сапасын жоғалтады. Олар белгілі-бір уақыт өткеннен кейін пайдалануға жарамай қалады да бұл құралдардың орнына жаңа негізгі құралдар сатып алуға тура келеді.

Негізгі құралдардың тозуын “табиғи” және “сапалық “ тозу деп екіге бөлнеді. Негізгі құралдардың табиғи тозуы- олардың материалдық жағдайын тозуы болып табылады, яғни жұмыс істеу үдерісінде машиналар мен құралдарының жеке бөлшектерінің қажалып мүжілуі, үйлер мен ғимараттардың тозығы жетіп құлайтындай дәрежеге жетуі негізгі құралдармен табиғи тозуы олардың көп уақыт бойы пайдаланбағанына байланысты емес, оған сонымен қатар басқада табиғи жағдайларына әсер еткендігіне байланысты.

Яғни негізгі құралдардың табиғи тозуы олардың ұзақ уақыт пайдаланбауы және оларға басқада факторлардың әсер ету нәтижесінен болып табылады. Негізгі құралдардың сапалық тозуы- олардың толық табиғи тозу. Тозуы жетпей-ақ құнсызданып, өндірістің даму үдерісінің кейін қалуы, яғни активтердің ғылыми техникалық дамуының бүгінгі күнгі талаптарына сәйкес келмейтін жағдайда болады.

-Сатып алынған фрезерный станоктын суммасы 98500 теңге, ҚҚС 14 транспорттық шығындар 23000 теңге, мантаж шығындары 13000 теңге.

Станоктын алғашқы бағасын анықтау

• Жүк таситын машинаның алғашқы құнын есептеу.

Машинаның бағасы 6 теңге, транспорттық шығындар 9000 теңге, жүргізушінің шығыны 4200 теңге, бензиннің бағасы 1000 теңге, майды ауыстыру 600 теңге.

Әр айдын тозу суммасын есептеу.

Кәсіпорында мынандай негізгі өндірістік қорлар бар.

Шот корреспонденцияны құру.

• Сатып алынған станоктың суммасы 2 теңге, пайдалану мерзімі 10 жыл.
• Сатып алынған қондырғының суммасы 12 теңге, қалдық суммасы 3 теңге, амартизацияның нормасы 20.

Әр түрлі әдістермен амартизацияның мөлшерін есептеу.

Негізгі құралдарды жойғаннан қаржы нәтижені анықтау.

Кузнечна прессовый автомат жасалған. Оның бағасы 1523000, іске қосылған 01. 01. 98. жыл, амартизация аударымы 10, жоюға кеткен шығын 6 теңге, запастық бөлшектер есепке алынған 52300 теңге.

Негізгі құралдарды қайтадан бағалау.

бағасы 18 теңге, тозу соммасы 6 теңге, қайтадан бағаланғаннан кейін қондырғының бағасы 24 теңге, тозу 79800 теңге.

Шот корреспонденцияны құру.

Тақырып: Ағымдағы және ұзақ мерзімді міндеттемелерді есепке алу.

Ағымдағы және ұзақ мерзімді міндеттемелердің анықтамасы және сипаттмасын беру.

Тапсырма №1 Төленуге тиісті шоттарды есепке алу.

Бухгалтерлік есеп шоттарында көрсету мына операцияларды.

Кәсіпорынның балансында 01. 01. 05. транспорттық құралдың бағасы 15теңге, тозу суммасы 5 теңге, марка волга Газ 31029 1993 жылда шығарылған, двигательдің көлемі 1, 7.

Тапсырма: №2 Песоналмен еңбек жөнінде есеп айырысу.

Тақырып: Жұмысшылардың еңбекақы есеп айырысу ведомостары және оларды қолмен немесе автоматтандырылған тәсілімен толтыру тәртібі.

Жұмысшылар мен қызметкерлердің табысын, оның ішінде табыстан ұсталынатын ұсталымдарды және оларға төленуге тиісті еңбекақы суммаларын жинақтап, қорытындылуға арналған құжатты есеп айырысу төлеу тізімі деп аталады.

Негізгі бетінде жұмысшылар мен қызметкерлерге есептелген негізгі және қосымша еңбекақылары мен жәрдем ақыларының соммасы және олардан ұсталатын ұсталымдарды есептеуге керекті мәліметтерді көрсетіледі.

... жалғасы

Дебиторлық берешектің түрлері

Дебиторлық берешектер есебін ұйымдастыру

Қысқа дебиторлық мерзімді берешектер есебі

Дебит шоттың аты Кредит шоттың аты

Қызметкерлердің дебиторлық берешегін және өзге де қысқа мерзімді активтердің есебін қарастыру

Алынуға тиісті шоттар және өзге де дебиторлық борыштардың есебі

Дебиторлық берешектер есебі

Ұзақ мерзімді дебиторлық қарыз

Қызметкерлердің есеп берілетін сома бойынша дебиторлық берешегінің есебі

Дебиторлық берешектер есебі және оны жетілдіру

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс