АҚШ - тың Қазақстанмен сыртқы саясат орнатуының тарихын
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ
МИНИСТРЛІГІ
АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ
Қазақстан тарихы және мәдениеті кафедрасы
№ 3 семестрлік жұмыс
Қазақстанның қазіргі заман тарихы пәні
Тақырыбы: Қазақстан және АҚШ: қарым-қатынас кезеңдері және болашағы
Мамандығы: Автоматтандыру және басқару
Орындаған: Баймұханов Темірлан Парахатұлы
Тобы: АУк-18-9
Тексерген: доцент,Раджапов Анарбай Өскенбайұлы
_______________ _______________ ____ _________2018 ж.
(бағасы) (қолы)
Алматы 2018
Жоспар
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1. АҚШ - ҚАЗАҚСТАН ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСЫНЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫ ЖӘНЕ ДАМУЫ
2. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ МЕН АҚШ АРАСЫНДАҒЫ ГУМАНИТАРЛЫҚ САЛАДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚТЫҢ БАҒЫТТАРЫ
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Кіріспе
Жұмыстың өзектілігі. Кез келген мемлекеттің мәдениет саласында өзіндік стратегиялық басымдықтары болады. Сол басымдықтар арқылы ұлттық мәдениетін әлемдік қауымдастық аренасына шығаруы - мәдени саясаттың бір саласы. Ал саяси мәдениет деген - саяси жүйенің жүзеге асуы. Бұл екі ұғымның айырмашылықтары да бар. Сонымен қатар екеуі бір-бірімен қабысып, әрқашан бірін-бірі толықтырып отырады.АҚШ-тың америкалық арман идеологиясы қазіргі уақытта жетер шегіне жетіп, құлдырап бара жатыр. Бірақ 270-280 жыл бойы АҚШ-тың дамуына ықпал ете алды. КСРО-ның локомотиві - коммунизм идеясы миллиондаған адамды баурап алды. Тапқа негізделген бұл идеология болмаса, Кеңес Одағы 70 жыл өмір сүрмес еді. Ал Қазақстанға қазақылық, білімділік, мәдениет призмасындағы идеология қажет дер едім. Әрбір азамат қазақы дәстүр мен ділді көкірегіне құйып, заманауи үрдіске сай білім-ғылыммен алға ұмтылуы керек. Ал ұлттық құндылықтарды меңгеріп, білімді болған халық мәдениетті тұлға болып қалыптасады.Қазақстан Республикасы мен Америка Құрамы Штаттары арасындағы саяси қатынастардың мәнін ашу болып табылады. Қазақстан Республикасының Президенті өзінің бір жыл бұрыңғы халыққа Жолдауында мемлекеттің сыртқы және ішкі саясатының ең маңызды 30 бағытын айқындап берген еді. Осыған сәйкес, қазіргі таңда елдің сыртқы саясатының бағыттарының арасында елбасымыз әлемнің ірі де алпауыт саяси ойыншыларымен тиімді ынтымақтастықты дамытудың қажеттілігін баса айтқан еді. Президент Нұрсұлтан Назарбаев Жаңа Қазақстан жаңа әлемде атты Қазақстан халқына арнаған 2007 ж. Жолдауында АҚШ-пен стратегиялық серіктестікті дамытудың қажеттілігін тағы да қуаттады. Қазақстанды жеделдетіп жаңғырту үшін қажетті қолайлы жағдайларды жасаудың және басым мақсаттарды жүзеге асырудың қазіргі сатысында бізге АҚШ-пен ынтымақтастықтың әлеуетін пайдалану маңызды.
Жұмыстың мақсаты. ХХ ғасырдың соңы мен ХХI ғасырдың басындағы Қазақстан мен Америка арасындағы байланыстарының қалыптасуы мен дамуы негізінде АҚШ тың Қазақстан саяси мәдениетіне тигізетін ықпалын жан-жақты қарастырып, оған талдау жасау Курстық жұмыстың міндеттері. Зерттеу тақырыбының мақсатына сәйкес төмендегідей міндеттер қойылды- Қазақстан мен АҚШ дипломатиясының қалыптасу барысында, екі мемлекеттің ынтымақтастығының қазіргі жай күйі мен жаңа мүмкіндіктерін айқындау;- Америка Құрама Штаттарының Қазақстанда жүргізіп отырған сыртқы саясатының басым бағыттарын, атап айтсақ, аталмыш мемлекеттің Қазақстанмен мәдени-гуманитарлық, денсаулық сақтау мен білім салаларындағы қатынастарын зерттеу;- АҚШ-тың Қазақстанмен сыртқы саясат орнатуының тарихын; оның қалыптасуының кезеңдерін, даму ерекшеліктерін көрсету; - АҚШ және Қазақстан Республикасы арасындағы саяси қарым-қатынастардың қазіргі жағдайын, оның даму перспективасын талдау. Тақырыптың зерттелу деңгейі. Тақырыптың зерттелу деңгейіне келсек, келесі деректемеге сүйену арқылы аталмыш мәселенің зерттелу деңгейі туралы айтуға болады. Біріншіден, дипломатия тарихы , жаңа заман тарихы, саясаттану ғылымдарының мамандарының және саясаткерлердің ғылыми еңбектері қарастырылды.а) Шетелдік зерттеулерге жеке тоқталсақ, біріншіден, АҚШ және Орталық Азия, Кавказ саяси қатынастары мәселелерінің сарапшысы және жаңа заман тарихы пәнін зерттеуші Д.И. Мамедовтың США и Центрально-азиатский регион: исторический обзор, проблемы и перспективы стратегического сотрудничества атты тарих ғылымдарының кандидаты атағын алу үшін жазған диссертациясының қолжазбасының көшірмесі. б) Екінші кезекте отандық еңбектерге тоқталғанды жөн көрдік, Елбасының - Н.Ә. Назарбаевтың және беделді саясаткер Қ. Тоқаевтың еңбектерін қарастырдық. Н.Ә. Назарбаевтың осы дипломдық жұмысты дайындау барысында қолданылған еңбектері: Ғасырлар тоғысында, Сындарлы он жыл, Тарих толқынында, Қазақстан жолы, XXI ғасыр тоғысында, "Стратегия становления и развития Казахстана как суверенного государства", Послание Президента Республики Казахстан Н. Назарбаева народу Казахстана Стратегия Казахстан-2030 на новом этапе развития Казахстана, Пять лет независимости және т.б. еңбектері қарастырылды. в) Қ.К. Тоқаевтың Бел асу, Жаһандану жағдайларындағы Қазақстанның сыртқы саясаты (Внешняя политика Казахстана в условиях глобализации), Внешняя политика: Время размышлений, время действий. Казахстан и мировое сообщество, Под стягом независимости: Очерки о внешней политике Казахстана, Внешняя политика Казахстана в условиях глобализации. Дипломатия Республики Казахстан, Дипломатиялық очерктер ж.т.б. да басқа еңбектерінде АҚШ-Қазақстан саяси қарым-қатынастары кеңінен қарастырылған. г) Үшіншіден, Азия и Африка Сегодня, Вестник МГУ, ҚазҰУ хабаршысы, Дипломатия жаршысы, Центральная Азия и Кавказ, Саясат,Форин Полиси, Ақиқат, Континент журналдарында осы тақырыпқа байланысты жарияланатын мақалалар, осы мәселені терең зерттеуге бағытталған. Д.И. Мамедовтың США и Центрально-азиатский регион: исторический обзор, проблемы и перспективы стратегического сотрудничества атты еңбегіне жұмыс барысында көп жүгінілді. Бұл ғылыми жұмыстарда екі елдің байланысының тарихының басталуы, қатынастардың перспективалары, мемлекетінің сыртқы саяси дамуының құрылымы мен өзіндік даму ерекшелігі, Орта Азияның ішкі және сыртқы мәселелердің себептерін анықтау; Америка Құрама Штаттары және өзге аймақтық, аймақтық емес және алыстағы әртүрлі даму деңгейіндегі мемлекеттер арасындағы саяси қатынастар елдегі ішкі оқиғалар аясында және халықаралық деңгейдегі оқиғалар аясында солардың ықпалымен қалыптасқанын көрсету; XX ғасырдың соңы мен жаңа ғасырдың басындағы Еуразия аумағындағы АҚШ саясатының азиялық саяси құрылымдардың саясатындағы маңыздылығы, АҚШ-тың Ресей, Мұсылман әлемі, ЕО, Орталық Азия саяси күштермен қарым-қатынасын орнатуының және оны дамытудың ерекшеліктері, ұлы құрушы тарихи лидерлердің рөлін көрсету; АҚШ- тың жаңа сыртқы саясатының принциптері мен қалыптарын салыстырмалы талдап сараптау; АҚШ-тың қоластындағы саяси ұйымдардың Орталық Азия мен Қазақстанда демократияны дамытудағы істерін, инвестициялық саясатының белсенділігін, саяси мүдделестігін және тарихи қызығушылығын айғақтау мақсаттарына қол жеткізілді деп айтуға болады.1.1 Қазақстан мен АҚШ дипломатиялық қарым-қатынасының қалыптасу кезеңі 1991 жылғы 25 желтоқсан - Америка Құрамы Штаттары Қазақстан Республикасынның тәуелсіздігін мойындады. 1991 жылғы 26 желтоқсан - дипломатиялық қарым-қатынастар орнатылды. 1992 жылғы 15 қыркүйек - Қазақстан Республикасында Америка Құрама Штаттарының елшілігі ашылды. 1992 жылғы 30 қазан - Америка Құрама Штаттарында Қазақстан Республикасының Елшілігі ашылды. Қазақстан Республикасының Америка Құрама Штаттарындағы Төтенше және Өкілетті Елшісі Қ.Б.Саудабаев (2000 жыл, желтоқсан). Америка Құрама Штаттарының Қазақстан Республикасындағы Төтенше және Өкілетті Елшісі Дж. Ордуэй (2004 жыл, қыркүйек).АҚШ-тың жаһандық даму мен әлемдік экономикадағы рөлін және жаһандық қауіпсіздікті орнықтыру жолындағы айрықша жауапкершілігін ескерер болсақ, осынау алып державамен достық және тұрақты қатынас республиканың ұлттық мүдделеріне сай келеді. Қазақстан-Америка байланыстары өскелеңділікпен дамып келеді, оның негізінде өзара мүдделестік, бір-бірінің мүдделерін құрметтеушілік, халықаралық және өңірлік қауіпсіздіктің өзекті проблемаларын екі жақты деңгейде және халықаралық ұйымдар аясында шешудегі өзара қолайлы шешімдерді іздестіру жатыр. Біз жоғарыда айтып өткендей, АҚШ Қазақстанның тәуелсіздік алғанын 1991 жылдың 25 желтоқсанында таныды, бір күн өткеннен кейін, екі мемлекеттің арасында дипломатиялық қатынас орнатылды. Бүгінде Қазақстан мен АҚШ-тың ынтымақтастығын дамытуға бағытталған 94 келісімнен тұратын құқықтық берік база жасалды. Қазақстан басшысының 8 ресми және жұмыс салаларының арқасында екі жақты байланыстарды одан әрі дамытудың негізі қаланды. Елбасымыздың Америкаға жасалған алғашқы сапары 1992 жылдың мамыр айының 18-і мен 20-сы аралығында өтті. Осы сапар аясында ол АҚШ-тың бұрынғы Президенті үлкен Бушпен, сол кездегі Мемлекеттік хатшысы Дж. Бейкермен кездесулерінің нәтижесі егемендігін енді алған ел Қазақстан мен АҚШ-тың терезесі тең әріптестікке ұмтылып отырғандығын бүкіл әлемге паш етті.Кездесу соңында Президенттер Қазақстан мен АҚШ арасында сауда және экономикалық қарым-қатынастарды жаңа деңгейге көтеретін Америка-Қазақстан құжаттарына қол қойды. Н.Назарбаев Қазақстаннның ядролық қаруды таратпау туралы шартқа қосылуға және Стратегиялық шабул қаруы бойынша шарттың ережелерін орындауға әзірлігін толық қуаттады.1991 жылғы желтоқсанда АҚШ-та жасалған Қауіп-қатерді бірлесіп қысқарту бағдарламасы қабылданды. АҚШ Президенті: Біз деді, Қазақстанның қауіпсіздігі Еуропа мен Азиядағы тұрақтылық үшін өте маңызды деп санаймыз.Президент Назарбаевтың ядролық қарусыз мемлекет ретінде ядролық қаруды таратпау жөніндегі шартты сақтау жөніндегі мәлімдеген әзірлігін құптаймыз.Таяу күндерде Стратегиялық шабул қаруы бойынша шарттың хаттамасын Қазақстанмен, Украинамен, Беларуспен, Ресеймен және Құрама Штаттармен қол қою үшін жұмысқа кірісетін боламыз.Республика Президенті Н.Назарбаев жауап сөз сөйледі: Біз әлгінде ғана біздің елдеріміз арасындағы экономикалық қатынастарды реттейтін негіз қалаушы құжаттарға қол қойдық. Ол сауда келісімі, инвестицияларды қауіпсіздендіру туралы келісім, күрделі қаржыларды қорғау туралы келісім.Бұл құжаттар өз кезегінде біздің елдерімізге саудада өзара тең қолайлы жағдай режимін жасау жөнінде, сондай-ақ Қазақстанның ішкі заңдарының осы келісімнің және тарифтер мен сауда жөніндегі Бас келісім ережелерінің нормалары мен талаптарына сай келуі жөнінде міндеттемелер жүктейді. Оларда басшылыққа алынған принциптер Қазақстанның дүниежүзілік шаруашылық байланыстарына өркениетті түрде енуі үшін және нарықтық экономиканы құруы үшін жақсы бағдар болып табылады. Және де, біз шетелдермен ең алдымен Америка Құрама Штаттарымен ынтымақтастықты дамыта, дүниежүзілік интеграциялық процестерге толығымен қатыса отырып, біз осы жолды ойдағыдай өтетінімізге берік сенімдіміз. Оған Қазақстанның адам құқығын қорғау саласындағы барлық халықаралық нормаларды орындауға, 1969 жылғы Ядролық қаруды таратпау жөніндегі шартқа ядролық емес мемлекет ретінде қосылуға әзірлігіміз негіз бола алады. Біз барлық мемлекеттермен, соның ішінде мұсылман мемлекеттерімен Батыс мемлекеттерімен демократия принциптерінің негізінде тең құқылы әріптестер ретінде ынтымақтастық жасайтын боламыз. Деп атап көрсетті.Одан соң Н.Назарбаев Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы Бутрос Ғали мырзаға барып сәлемдесті. БҰҰ-да өткен баспасөз конференциясында шетелдік әріптестеріміз Президентке сан түрлі сұрақтар берді. Мұнда Қазақстанның мемлекеттік егемендігі де нарық экономикасы да, БҰҰ-ның ұлтаралық жанжалдарды болғызбаудағы рөлі де, армян-әзірбайжан қақтығысы да, ТМД-ның болашағы мен ондағы Ресейдің рөлі де жан-жақты қамтылды. Осы сапар барысында Вашингтонда Қазақстан елшілігі ашылған болатын.Экономикалық байланыстардың дамуында ерекше рөл атқарған маңызды фактор мұнай өнеркәсібі болды. Сол сапарда американдық Шеврон компаниясы Тенгиз-Шевройл бірлескен кәсіпорнын құру туралы шартқа қол қойылды. 1993 жылы Тенгиз кен орнын игеруге кіріскен американдық компанияның 1997 жылғы табысы 80 миллион доллардан асты. Нәтижесінде Қазақстанға Мобил, Амоко, Экссон сияқты американдық компаниялардың инвестиция ағыны келе бастады. Президент Н.Назарбаевтың АҚШ-қа жасаған 1994 жылғы 13-19 ақпандағы екінші сапары ерекше орны алады.Ақпанның 14-інде 1994 жылы АҚШ Президенті Билл Клинтон Қазақстан Президенті Н.Назарбаевпен кездесті, келіссөз аяқталғаннан кейін, екі елдің басшылары Демократиялық серіктестік туралы уағдаласуға қол қойды. Н.Назарбаев Б. Клинтонға Қазақстанның Ядролық қаруды таратпау туралы шартқа ядросыз мемлекет ретінде қосылатыны туралы бекіту грамотасын тапсырды.Бұдан кейін балған баспасөз конференциясында Американ елшілігінің басшысы былай мәлімдеді: Бұл менің Қазақстан Президентімен тұңғыш кездесуім еді, бірақ ол өте жақсы өтті. Екі ел ынтымақтастығының ең маңызды жақтарының бірі ядролық қарудың таратылуына жол бермеу жолында олар қолданып жатқан күш-жігер Тәуелсіздіктің екі жылы ішінде Қазақстан қару- жараққа бақылау қою және Қырғи-қабақ соғыстың ең қауіпті мұрасын жою жөнінде өзіне қабылдаған халықаралық міндеттемелерді орындауды өзінің жетекші рөлін көрсетіп берді.АҚШ Президенті екі ел арасындағы серіктестікті нығайту және Қазақстанның жүргізіп жатқан реформаларына қолдау көрсету мақсатында Құрама Штаттар Қазақстанда 1993 жылы 91 млн. салыстырғанда, 1994 жылы 311 млн. Беретінін жариялады. Бұдан басқа АҚШ 1994-1995 жылдарда ядролық қару-жарақты бөлшектеуге көмектесу үшін Қазақстанға тағы да 85 млн. доллар беретіні мәлім болды. Біз сондай-ақ, екі ел арасындағы сауданы дамытуға жәнеинвестицияларға жәрдемдесуге уағдаластық, деп хабарлады Билл Клинтон.Елбасы Н. Назарбаев өз сөзінде Президент Б. Клинтон және мен Қазақстан Америка қатынастарының даму серпін жоғары бағалаймыз. Біздіңмемлекеттерімізде әртүрлі салаларда өзара іс-қимылды одан әрі кеңейтіп, тереңдету үшін жақсы келешек бар деген бірауызды пікірде болдық. Біз қол қойған Демократиялық серіктестік туралы уағдаласу біздің қатынастарымызды сапалық тұрғыдан жаңа кезеңді білдіреді. Ол барынша ауқымды да ұзақ мерзімді сипатқа ие болуда. Бұл құжат саясат, экономика, әскери ынтымақтастық, ғылым мен техника, экология, денсаулық сақтау және басқа салалар сияқты бағыттарды қамтиды.Уағдаласуда айтылған АҚШ тарапынан қауіпсіздік кепілдігі, сондай-ақ НАТО қабылдаған Бейбітшілік үшін серіктестік бағдарламасы шеңберінде көпжақты ынтымақтастыққа қатысу Қазақстан болашақта егеменді мемлекет болды деген сенімімізді нығайта түседі деді. Президент Назарбаевтың содан кейінгі кезекті, яғни, 1997 жылғы 17-23 қараша аралығында өткен ресми сапар шеңберінде АҚШ-тың сол кездегі Президенті Билл Клинтонмен және Вице президенті Альберт Гормен, сондай-ақ, АҚШ әкімшілігінің бірқатар лауазымды тұлғаларымен өткен кездесулер барысында Каспий маңындағы мұнай-газ кен орындарын пайдалану жөніндегі келісімге, Қазақстан мен АҚШ арасында экономикалық әріптестік іс- қимыл бағдарламасына және басқа да бірқатар маңызды деген құжаттарға қол қойылды.Нақ осы сапар барысында АҚШ-тың бұрынғы Президенті ... жалғасы
МИНИСТРЛІГІ
АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ
Қазақстан тарихы және мәдениеті кафедрасы
№ 3 семестрлік жұмыс
Қазақстанның қазіргі заман тарихы пәні
Тақырыбы: Қазақстан және АҚШ: қарым-қатынас кезеңдері және болашағы
Мамандығы: Автоматтандыру және басқару
Орындаған: Баймұханов Темірлан Парахатұлы
Тобы: АУк-18-9
Тексерген: доцент,Раджапов Анарбай Өскенбайұлы
_______________ _______________ ____ _________2018 ж.
(бағасы) (қолы)
Алматы 2018
Жоспар
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1. АҚШ - ҚАЗАҚСТАН ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСЫНЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫ ЖӘНЕ ДАМУЫ
2. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ МЕН АҚШ АРАСЫНДАҒЫ ГУМАНИТАРЛЫҚ САЛАДАҒЫ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚТЫҢ БАҒЫТТАРЫ
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Кіріспе
Жұмыстың өзектілігі. Кез келген мемлекеттің мәдениет саласында өзіндік стратегиялық басымдықтары болады. Сол басымдықтар арқылы ұлттық мәдениетін әлемдік қауымдастық аренасына шығаруы - мәдени саясаттың бір саласы. Ал саяси мәдениет деген - саяси жүйенің жүзеге асуы. Бұл екі ұғымның айырмашылықтары да бар. Сонымен қатар екеуі бір-бірімен қабысып, әрқашан бірін-бірі толықтырып отырады.АҚШ-тың америкалық арман идеологиясы қазіргі уақытта жетер шегіне жетіп, құлдырап бара жатыр. Бірақ 270-280 жыл бойы АҚШ-тың дамуына ықпал ете алды. КСРО-ның локомотиві - коммунизм идеясы миллиондаған адамды баурап алды. Тапқа негізделген бұл идеология болмаса, Кеңес Одағы 70 жыл өмір сүрмес еді. Ал Қазақстанға қазақылық, білімділік, мәдениет призмасындағы идеология қажет дер едім. Әрбір азамат қазақы дәстүр мен ділді көкірегіне құйып, заманауи үрдіске сай білім-ғылыммен алға ұмтылуы керек. Ал ұлттық құндылықтарды меңгеріп, білімді болған халық мәдениетті тұлға болып қалыптасады.Қазақстан Республикасы мен Америка Құрамы Штаттары арасындағы саяси қатынастардың мәнін ашу болып табылады. Қазақстан Республикасының Президенті өзінің бір жыл бұрыңғы халыққа Жолдауында мемлекеттің сыртқы және ішкі саясатының ең маңызды 30 бағытын айқындап берген еді. Осыған сәйкес, қазіргі таңда елдің сыртқы саясатының бағыттарының арасында елбасымыз әлемнің ірі де алпауыт саяси ойыншыларымен тиімді ынтымақтастықты дамытудың қажеттілігін баса айтқан еді. Президент Нұрсұлтан Назарбаев Жаңа Қазақстан жаңа әлемде атты Қазақстан халқына арнаған 2007 ж. Жолдауында АҚШ-пен стратегиялық серіктестікті дамытудың қажеттілігін тағы да қуаттады. Қазақстанды жеделдетіп жаңғырту үшін қажетті қолайлы жағдайларды жасаудың және басым мақсаттарды жүзеге асырудың қазіргі сатысында бізге АҚШ-пен ынтымақтастықтың әлеуетін пайдалану маңызды.
Жұмыстың мақсаты. ХХ ғасырдың соңы мен ХХI ғасырдың басындағы Қазақстан мен Америка арасындағы байланыстарының қалыптасуы мен дамуы негізінде АҚШ тың Қазақстан саяси мәдениетіне тигізетін ықпалын жан-жақты қарастырып, оған талдау жасау Курстық жұмыстың міндеттері. Зерттеу тақырыбының мақсатына сәйкес төмендегідей міндеттер қойылды- Қазақстан мен АҚШ дипломатиясының қалыптасу барысында, екі мемлекеттің ынтымақтастығының қазіргі жай күйі мен жаңа мүмкіндіктерін айқындау;- Америка Құрама Штаттарының Қазақстанда жүргізіп отырған сыртқы саясатының басым бағыттарын, атап айтсақ, аталмыш мемлекеттің Қазақстанмен мәдени-гуманитарлық, денсаулық сақтау мен білім салаларындағы қатынастарын зерттеу;- АҚШ-тың Қазақстанмен сыртқы саясат орнатуының тарихын; оның қалыптасуының кезеңдерін, даму ерекшеліктерін көрсету; - АҚШ және Қазақстан Республикасы арасындағы саяси қарым-қатынастардың қазіргі жағдайын, оның даму перспективасын талдау. Тақырыптың зерттелу деңгейі. Тақырыптың зерттелу деңгейіне келсек, келесі деректемеге сүйену арқылы аталмыш мәселенің зерттелу деңгейі туралы айтуға болады. Біріншіден, дипломатия тарихы , жаңа заман тарихы, саясаттану ғылымдарының мамандарының және саясаткерлердің ғылыми еңбектері қарастырылды.а) Шетелдік зерттеулерге жеке тоқталсақ, біріншіден, АҚШ және Орталық Азия, Кавказ саяси қатынастары мәселелерінің сарапшысы және жаңа заман тарихы пәнін зерттеуші Д.И. Мамедовтың США и Центрально-азиатский регион: исторический обзор, проблемы и перспективы стратегического сотрудничества атты тарих ғылымдарының кандидаты атағын алу үшін жазған диссертациясының қолжазбасының көшірмесі. б) Екінші кезекте отандық еңбектерге тоқталғанды жөн көрдік, Елбасының - Н.Ә. Назарбаевтың және беделді саясаткер Қ. Тоқаевтың еңбектерін қарастырдық. Н.Ә. Назарбаевтың осы дипломдық жұмысты дайындау барысында қолданылған еңбектері: Ғасырлар тоғысында, Сындарлы он жыл, Тарих толқынында, Қазақстан жолы, XXI ғасыр тоғысында, "Стратегия становления и развития Казахстана как суверенного государства", Послание Президента Республики Казахстан Н. Назарбаева народу Казахстана Стратегия Казахстан-2030 на новом этапе развития Казахстана, Пять лет независимости және т.б. еңбектері қарастырылды. в) Қ.К. Тоқаевтың Бел асу, Жаһандану жағдайларындағы Қазақстанның сыртқы саясаты (Внешняя политика Казахстана в условиях глобализации), Внешняя политика: Время размышлений, время действий. Казахстан и мировое сообщество, Под стягом независимости: Очерки о внешней политике Казахстана, Внешняя политика Казахстана в условиях глобализации. Дипломатия Республики Казахстан, Дипломатиялық очерктер ж.т.б. да басқа еңбектерінде АҚШ-Қазақстан саяси қарым-қатынастары кеңінен қарастырылған. г) Үшіншіден, Азия и Африка Сегодня, Вестник МГУ, ҚазҰУ хабаршысы, Дипломатия жаршысы, Центральная Азия и Кавказ, Саясат,Форин Полиси, Ақиқат, Континент журналдарында осы тақырыпқа байланысты жарияланатын мақалалар, осы мәселені терең зерттеуге бағытталған. Д.И. Мамедовтың США и Центрально-азиатский регион: исторический обзор, проблемы и перспективы стратегического сотрудничества атты еңбегіне жұмыс барысында көп жүгінілді. Бұл ғылыми жұмыстарда екі елдің байланысының тарихының басталуы, қатынастардың перспективалары, мемлекетінің сыртқы саяси дамуының құрылымы мен өзіндік даму ерекшелігі, Орта Азияның ішкі және сыртқы мәселелердің себептерін анықтау; Америка Құрама Штаттары және өзге аймақтық, аймақтық емес және алыстағы әртүрлі даму деңгейіндегі мемлекеттер арасындағы саяси қатынастар елдегі ішкі оқиғалар аясында және халықаралық деңгейдегі оқиғалар аясында солардың ықпалымен қалыптасқанын көрсету; XX ғасырдың соңы мен жаңа ғасырдың басындағы Еуразия аумағындағы АҚШ саясатының азиялық саяси құрылымдардың саясатындағы маңыздылығы, АҚШ-тың Ресей, Мұсылман әлемі, ЕО, Орталық Азия саяси күштермен қарым-қатынасын орнатуының және оны дамытудың ерекшеліктері, ұлы құрушы тарихи лидерлердің рөлін көрсету; АҚШ- тың жаңа сыртқы саясатының принциптері мен қалыптарын салыстырмалы талдап сараптау; АҚШ-тың қоластындағы саяси ұйымдардың Орталық Азия мен Қазақстанда демократияны дамытудағы істерін, инвестициялық саясатының белсенділігін, саяси мүдделестігін және тарихи қызығушылығын айғақтау мақсаттарына қол жеткізілді деп айтуға болады.1.1 Қазақстан мен АҚШ дипломатиялық қарым-қатынасының қалыптасу кезеңі 1991 жылғы 25 желтоқсан - Америка Құрамы Штаттары Қазақстан Республикасынның тәуелсіздігін мойындады. 1991 жылғы 26 желтоқсан - дипломатиялық қарым-қатынастар орнатылды. 1992 жылғы 15 қыркүйек - Қазақстан Республикасында Америка Құрама Штаттарының елшілігі ашылды. 1992 жылғы 30 қазан - Америка Құрама Штаттарында Қазақстан Республикасының Елшілігі ашылды. Қазақстан Республикасының Америка Құрама Штаттарындағы Төтенше және Өкілетті Елшісі Қ.Б.Саудабаев (2000 жыл, желтоқсан). Америка Құрама Штаттарының Қазақстан Республикасындағы Төтенше және Өкілетті Елшісі Дж. Ордуэй (2004 жыл, қыркүйек).АҚШ-тың жаһандық даму мен әлемдік экономикадағы рөлін және жаһандық қауіпсіздікті орнықтыру жолындағы айрықша жауапкершілігін ескерер болсақ, осынау алып державамен достық және тұрақты қатынас республиканың ұлттық мүдделеріне сай келеді. Қазақстан-Америка байланыстары өскелеңділікпен дамып келеді, оның негізінде өзара мүдделестік, бір-бірінің мүдделерін құрметтеушілік, халықаралық және өңірлік қауіпсіздіктің өзекті проблемаларын екі жақты деңгейде және халықаралық ұйымдар аясында шешудегі өзара қолайлы шешімдерді іздестіру жатыр. Біз жоғарыда айтып өткендей, АҚШ Қазақстанның тәуелсіздік алғанын 1991 жылдың 25 желтоқсанында таныды, бір күн өткеннен кейін, екі мемлекеттің арасында дипломатиялық қатынас орнатылды. Бүгінде Қазақстан мен АҚШ-тың ынтымақтастығын дамытуға бағытталған 94 келісімнен тұратын құқықтық берік база жасалды. Қазақстан басшысының 8 ресми және жұмыс салаларының арқасында екі жақты байланыстарды одан әрі дамытудың негізі қаланды. Елбасымыздың Америкаға жасалған алғашқы сапары 1992 жылдың мамыр айының 18-і мен 20-сы аралығында өтті. Осы сапар аясында ол АҚШ-тың бұрынғы Президенті үлкен Бушпен, сол кездегі Мемлекеттік хатшысы Дж. Бейкермен кездесулерінің нәтижесі егемендігін енді алған ел Қазақстан мен АҚШ-тың терезесі тең әріптестікке ұмтылып отырғандығын бүкіл әлемге паш етті.Кездесу соңында Президенттер Қазақстан мен АҚШ арасында сауда және экономикалық қарым-қатынастарды жаңа деңгейге көтеретін Америка-Қазақстан құжаттарына қол қойды. Н.Назарбаев Қазақстаннның ядролық қаруды таратпау туралы шартқа қосылуға және Стратегиялық шабул қаруы бойынша шарттың ережелерін орындауға әзірлігін толық қуаттады.1991 жылғы желтоқсанда АҚШ-та жасалған Қауіп-қатерді бірлесіп қысқарту бағдарламасы қабылданды. АҚШ Президенті: Біз деді, Қазақстанның қауіпсіздігі Еуропа мен Азиядағы тұрақтылық үшін өте маңызды деп санаймыз.Президент Назарбаевтың ядролық қарусыз мемлекет ретінде ядролық қаруды таратпау жөніндегі шартты сақтау жөніндегі мәлімдеген әзірлігін құптаймыз.Таяу күндерде Стратегиялық шабул қаруы бойынша шарттың хаттамасын Қазақстанмен, Украинамен, Беларуспен, Ресеймен және Құрама Штаттармен қол қою үшін жұмысқа кірісетін боламыз.Республика Президенті Н.Назарбаев жауап сөз сөйледі: Біз әлгінде ғана біздің елдеріміз арасындағы экономикалық қатынастарды реттейтін негіз қалаушы құжаттарға қол қойдық. Ол сауда келісімі, инвестицияларды қауіпсіздендіру туралы келісім, күрделі қаржыларды қорғау туралы келісім.Бұл құжаттар өз кезегінде біздің елдерімізге саудада өзара тең қолайлы жағдай режимін жасау жөнінде, сондай-ақ Қазақстанның ішкі заңдарының осы келісімнің және тарифтер мен сауда жөніндегі Бас келісім ережелерінің нормалары мен талаптарына сай келуі жөнінде міндеттемелер жүктейді. Оларда басшылыққа алынған принциптер Қазақстанның дүниежүзілік шаруашылық байланыстарына өркениетті түрде енуі үшін және нарықтық экономиканы құруы үшін жақсы бағдар болып табылады. Және де, біз шетелдермен ең алдымен Америка Құрама Штаттарымен ынтымақтастықты дамыта, дүниежүзілік интеграциялық процестерге толығымен қатыса отырып, біз осы жолды ойдағыдай өтетінімізге берік сенімдіміз. Оған Қазақстанның адам құқығын қорғау саласындағы барлық халықаралық нормаларды орындауға, 1969 жылғы Ядролық қаруды таратпау жөніндегі шартқа ядролық емес мемлекет ретінде қосылуға әзірлігіміз негіз бола алады. Біз барлық мемлекеттермен, соның ішінде мұсылман мемлекеттерімен Батыс мемлекеттерімен демократия принциптерінің негізінде тең құқылы әріптестер ретінде ынтымақтастық жасайтын боламыз. Деп атап көрсетті.Одан соң Н.Назарбаев Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы Бутрос Ғали мырзаға барып сәлемдесті. БҰҰ-да өткен баспасөз конференциясында шетелдік әріптестеріміз Президентке сан түрлі сұрақтар берді. Мұнда Қазақстанның мемлекеттік егемендігі де нарық экономикасы да, БҰҰ-ның ұлтаралық жанжалдарды болғызбаудағы рөлі де, армян-әзірбайжан қақтығысы да, ТМД-ның болашағы мен ондағы Ресейдің рөлі де жан-жақты қамтылды. Осы сапар барысында Вашингтонда Қазақстан елшілігі ашылған болатын.Экономикалық байланыстардың дамуында ерекше рөл атқарған маңызды фактор мұнай өнеркәсібі болды. Сол сапарда американдық Шеврон компаниясы Тенгиз-Шевройл бірлескен кәсіпорнын құру туралы шартқа қол қойылды. 1993 жылы Тенгиз кен орнын игеруге кіріскен американдық компанияның 1997 жылғы табысы 80 миллион доллардан асты. Нәтижесінде Қазақстанға Мобил, Амоко, Экссон сияқты американдық компаниялардың инвестиция ағыны келе бастады. Президент Н.Назарбаевтың АҚШ-қа жасаған 1994 жылғы 13-19 ақпандағы екінші сапары ерекше орны алады.Ақпанның 14-інде 1994 жылы АҚШ Президенті Билл Клинтон Қазақстан Президенті Н.Назарбаевпен кездесті, келіссөз аяқталғаннан кейін, екі елдің басшылары Демократиялық серіктестік туралы уағдаласуға қол қойды. Н.Назарбаев Б. Клинтонға Қазақстанның Ядролық қаруды таратпау туралы шартқа ядросыз мемлекет ретінде қосылатыны туралы бекіту грамотасын тапсырды.Бұдан кейін балған баспасөз конференциясында Американ елшілігінің басшысы былай мәлімдеді: Бұл менің Қазақстан Президентімен тұңғыш кездесуім еді, бірақ ол өте жақсы өтті. Екі ел ынтымақтастығының ең маңызды жақтарының бірі ядролық қарудың таратылуына жол бермеу жолында олар қолданып жатқан күш-жігер Тәуелсіздіктің екі жылы ішінде Қазақстан қару- жараққа бақылау қою және Қырғи-қабақ соғыстың ең қауіпті мұрасын жою жөнінде өзіне қабылдаған халықаралық міндеттемелерді орындауды өзінің жетекші рөлін көрсетіп берді.АҚШ Президенті екі ел арасындағы серіктестікті нығайту және Қазақстанның жүргізіп жатқан реформаларына қолдау көрсету мақсатында Құрама Штаттар Қазақстанда 1993 жылы 91 млн. салыстырғанда, 1994 жылы 311 млн. Беретінін жариялады. Бұдан басқа АҚШ 1994-1995 жылдарда ядролық қару-жарақты бөлшектеуге көмектесу үшін Қазақстанға тағы да 85 млн. доллар беретіні мәлім болды. Біз сондай-ақ, екі ел арасындағы сауданы дамытуға жәнеинвестицияларға жәрдемдесуге уағдаластық, деп хабарлады Билл Клинтон.Елбасы Н. Назарбаев өз сөзінде Президент Б. Клинтон және мен Қазақстан Америка қатынастарының даму серпін жоғары бағалаймыз. Біздіңмемлекеттерімізде әртүрлі салаларда өзара іс-қимылды одан әрі кеңейтіп, тереңдету үшін жақсы келешек бар деген бірауызды пікірде болдық. Біз қол қойған Демократиялық серіктестік туралы уағдаласу біздің қатынастарымызды сапалық тұрғыдан жаңа кезеңді білдіреді. Ол барынша ауқымды да ұзақ мерзімді сипатқа ие болуда. Бұл құжат саясат, экономика, әскери ынтымақтастық, ғылым мен техника, экология, денсаулық сақтау және басқа салалар сияқты бағыттарды қамтиды.Уағдаласуда айтылған АҚШ тарапынан қауіпсіздік кепілдігі, сондай-ақ НАТО қабылдаған Бейбітшілік үшін серіктестік бағдарламасы шеңберінде көпжақты ынтымақтастыққа қатысу Қазақстан болашақта егеменді мемлекет болды деген сенімімізді нығайта түседі деді. Президент Назарбаевтың содан кейінгі кезекті, яғни, 1997 жылғы 17-23 қараша аралығында өткен ресми сапар шеңберінде АҚШ-тың сол кездегі Президенті Билл Клинтонмен және Вице президенті Альберт Гормен, сондай-ақ, АҚШ әкімшілігінің бірқатар лауазымды тұлғаларымен өткен кездесулер барысында Каспий маңындағы мұнай-газ кен орындарын пайдалану жөніндегі келісімге, Қазақстан мен АҚШ арасында экономикалық әріптестік іс- қимыл бағдарламасына және басқа да бірқатар маңызды деген құжаттарға қол қойылды.Нақ осы сапар барысында АҚШ-тың бұрынғы Президенті ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz