Майлы ажыратқыштар

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

I Кіріспе

II Негізгі бөлім

1 Жоғары кернеулі ажыратқыштар

2 Қозғалтқыштар

3 Кабельдер

III Қорытынды

I Кіріспе

Қазіргі уақытта электр энергиясы барлық өнеркәсіп салаларында, көлікте, ауыл шаруашылығында, үй тұрмысында, тағы басқа да халықтың тұрмыс қажетіне кеңінен пайдаланылады. Электр энергиясын басқа энергиялар түрлері мен салыстырғанда, әмбебап энергия болып саналады. Себебі, электр энергиясын басқа энергияларға түрлендіру оңай алуға болады, аса көп шығынсыз қашықтыққа тасымалдап және тұтынушылар арасында оңай тартуға болады.

Соңғы жылдарыкіші және орта кәсіпорындардың саны және электр жүктемесі өсуіне байланысты, электрмен жабдықтаудың сенімділігіне қойылатын талаптардың деңгейі өсті. Осыған байланысты, қазіргі уақытта трансформаторлық қосалқы станциялардың көбісі қажетті электр қуатын өткізе алмайды және оларды беріп жатқан электр энергиясының сапасы заманның талабына сай емес.

Энергожүйенің проектін жасаудағы есебі болып, энергияны аз мөлшерде жұмсап, тұтынушыларды Электр және жылу энергиясымен қажетті мөлшерде қамтамасыз ету үшін электр станцияларында және электр тораптарында керек жабдықтарды техно-экономикалық жағынан тиімді таңдап алу болып табылады.

Электр станциясында өндірілетін электр энергия тұтынушыларға әуе желісі арқылы және қосалқы станциялар арқылы беріледі, олар станция генераторын және тұтынушыларды біртұтас біріктіріп, электр торабын түзетіп- электрлік жүйені көрсетеді.

Электр станция деп - электр энергиясын өндіруге арналған кәсіпорын немесе қондырғы болып табылады. Сонымен қатар электр энергияны түрлендіруде және таратуда басты рольді электр тораптары мен жүйелері атқарады. Ал энергетикалық жүйе деп жұмыстың өзара байланысқан, және бір орталықтан басқарылатын электр станциялары мен электр тораптарының жиынтығы. Энергетикалық жүйеге бірнеше аймақтын, тіпті бірнеше мемлекеттің электр станциялары мен тораптары болуы мүмкін.

II Негізгі бөлім

1 Жоғары кернеулі ажыратқыштар

Майлы ажыратқыштар. Ажыратқыш - тізбекті кез-келген режимде ажырататын коммутациялық аппарат: ұзақ мерзімді жүктеме, асқын жүктеме, қысқа тұйықталу (ҚТ), зая жүрісі, синхронды емес жұмыс.

Ажыратқыштардың негізгі құрылымдық бөліктері мыналар: корпус, оқшаулатқыштық құрылым, жетек механизмі, ток өткізгіш бөлшектер, доға сөндіргіш құрылғысы бар түйіспелер жүйесі (жылжымалы және жылжымайтын түйіспелер) немесе ашық доғалы ажыратқыштар.

Майлық ажыратқышта түйіспелер оқшаулатқыштық майда тұйықталады және ажыратылады, олар түйіспелер арасындағы электрлік доғаның жоғары температурасы салдарынан (доға октаумасында 18000 К дейін) буланады және газдарға бөлінуі (1г май мөлшермен 1500 см3 газдарды береді) .

Майлы ажыратқыштардың түйіспелері оқшауламалық (трансформаторлы) майда тұйықталады және ажыратылады. Түйіспе арасында пайда болған электр доғасы арқылы қыған май газдарға бөлінеді. Доға түрінде болған электрлік разрядтың ауасын жартысына жуық май булары құрайды, ал қалған бөліктері - сутегі (70% дейін), ацетилен (17% жуық), метан (9%) және басқа булы көмірсутегі. Майда оттегі болмағандықтан газдар жанбайды. Барлық газдарға қарағанда сутегінің жылуөткізгіштік қасиеті үлкен болғандықтан суыту процессі тез өтеді, сондықтан майдың доға сөндіргіш қасиетін айыптайды.

Майлы ажыратқыштардың кейбір серияларында доғаны жеңіл сөндіру мақсатымен электр тізбекті көп мәрте ажырату қолданылады. Сонда доғаның қуаты азайып доғаның сөнуі үделенеді.

Май ажыратқыштардың жұмысын жақсарту үшін көбінесе арнайы доға сөндіргіш құрылғысы (ДСҚ) қолданылады. ҚТ тогын өшірген кезде сөндіргіш камераларында қысым 3-8 МПа жетуі мүмкін. Майлы ажыратқыштармен салыстырғанда ауа ажыратқыштарының бірқатар артықшылықтары бар: аз салмақты, тексеру қарапайымдылығы, тасымалдауға қолайлылығы. Майдың жоқ болуы бұл ажыратқыштарды өрт қауіпсізді қылдырады. Ауа ажыратқыштарын орнату кезінде үлкен май шаруашылығын құру қажеттігі болмайды. Қазіргі кезде ауа ажыратқыштары энергетикалық жүйелерде кең таралды.

Ауа ажыратқыштың сөндіргіш құрылғысының жұмыс принципі өте қарапайым. Көлденең және бойлық ауа үрлеу камералары қолданылады. Бірінші жағдайда ауа доға бағанының бойымен, екінші жағдайда - көлденең бағытталады. Ауа ажыратқыштарындағы доғаны сөндіру ауа ағынымен жүзеге асырылады, ағынның қарқындылығы доға қуатынан тәуелсіз, өйткені сөндіру бөтен көздің энергиясының арқасында жүргізіледі. Сондықтан, сәйкес ауаны берумен доғаны тез және сенімді сөндіруді қамтамасыз етуге болады. Ауа ажыратқыштарының жоғары тез әрекеттілігі бар: олардағы сөндіру уақыты 0, 02 секундке жетеді, ал толық ажыратылу уақыты 0, 06с. Ауа ажыратқыштары ажыратқыштың ажыратылған жағдайында қажет оқшаулама аралықты жасау үшін, яғни ажыратқышты кернеуі бар тізбектерден бөлу үшін қызмет көрсететін бөлгішпен немесе бөлгішсіз қолданылады.

Бірінші және екінші түрлі бөлгіштері бар ажыратқыштарының кемшіліктерінің салдарынан (күзгі-қысқы кезеңде бөлгіштің қиын жұмыс істеуі, үлкен ажыратылу уақыты), мұндай ажыратқыштардың шығарылуы тоқтатылған.

110 кВ және одан жоғары кернеулі ауа ажыратқыштарының сөндіргіш құрылғылары фазаға көп реттік бөлдірумен орындалады; олар электр тізбегіне бір ізді қосылған бірнеше бірдей сөндіргіш элементтерден тұрады.

Әрбір сөндіргіш элементте тізбекті бөлу жүргізіледі, яғни әрбір элемент барлық қуаттың бөлігін ажыратады. Сөндіргіш элементтердің санын көбейтумен белгілі шекке дейін ажыратқыштың ажырататын қуатын көбейтуге болады.

Сөндіргіш камераларда екі және одан көп бөлінулер кезінде, олардың арасындағы кернеу біркелкі емес таралады. Сөндіргіш камераның бөлек бөлінулерінде кернеудің біркелкі таралуы үшін, активті және сыйымдылықты кедергілерден тұратын арнаулы кернеу бөлгіштерін қолданады. Бұл кедергілер әр бөлінуге қатар қосылатын кернеуді реттеуден басқа, бұл шунттаушы кедергілер ажыратқыштың түйіспелеріндегі қалпына келетін кернеудің жылдамдығын және амплитудасын төмендетеді.

2 Қозғалтқыш

Қозғалтқыш дегеніміз қандай да бір энергия түрін механикалық жұмысқа түрлендіретін күш-қуат машинасы. Энергия механикалық жұмысқа қозғалтқыш тегіне (типіне) қарай қайталамалы-ілгерілемелі қозғалыстағы піспек (поршень), айналмалы қозғалыстағы ротор немесе реактивті қозғалыс тудыратын аппарат арқылы түрленеді. Оны жердегі, судағы, аспандағы, ғарыштағы көлік құралын қозғалысқа келтіру, өндірістің әр саласындағы жұмыс машинасын, тұрмыс техникасын, тағыда басқа іске қосу үшін қолданады. Қозғалтқыш бірінші реттік (бастауыш) және екінші реттік (қостауыш) . Қозғалтқыш болып бөлінеді. Бірінші реттік қозғалтқыш (бу, газ, жел қозғалтқыштары) табиғи энергетикалық ресурстарды (отын, су, жел энергиясын, ядролық энергияны) механикалық энергияға тікелей түрлендіреді. Оған жылу қозғалтқышы, бу қозғалтқышы, газ қозғалтқышы, жел қозғалтқышы, гидравликалық қозғалтқыш, тағыда басқа жатады. Олардың ішінде отын немесе атом энергиясын механикалық жұмысқа айналдыратын жылу қозғалтқышы ең басты топты құрайды. Ал екінші реттік қозғалтқыш бірінші реттік қозғалтқыш көмегімен алынған энергияны түрлендіреді. Олардың қатарына электрикалық қозғалтқыштар, пневматик. (сығылған ауаның қысымын пайдаланатын) қозғалтқыш, тағыда басқа жатады. Жинақталған механикалық энергияны беретін құрылғылар да қозғалтқыш (инерциялық, серіппелі, гірлі механизмдер) қатарына кіреді. Атқаратын қызметіне қарай қозғалтқышты орнықты, мобильді (көшпелі, жылжымалы) және көліктік қозғалтқыштар деп бөледі. Адамзат тарихындағы тұңғыш механикалық қозғалтқыш су дөңгелегі болды. Оны ертеде суландыру жүйесінде өзен-көлден су тартуға, кейін келе мануфактура өндірісініңкүш құралы ретінде қолданды.

Жел қозғалтқышы да ертеден белгілі болған. 18 ғасырдың орта шенінен өндірістің машиналы технологияға көше бастауына байланысты жергілікті қуат көзі - суға, желге, тағыда басқа тәуелді бола бермейтін қозғалтқыш жасау қажеттігі туды. Осы кезде отын энергиясымен қазанда бу өндіріп, онымен жұмыс істейтін бірінші жылу қозғалтқышы - бу машинасы жасалды. 19 ғасырдың 2-жартысында жылу қозғалтқышының бу турбинасы және іштен жанатын қозғалтқыш (ІЖҚ) атты жаңа екі типі өмірге келді. Бу турбинасында бу энергиясын біліктің айналысына түрлендіру үшін бу машинасындағыдай кривошипті-шатунды (айналшақты-бұлғақты) механизмнің қажеті болмады. Бұл қозғалтқыш тарихындағы ірі техникалық жетістік еді. ІЖҚ да арзан мұнай өніміне көшіп, бу өндіретін ауыр да қолапайсыз бу қазанынсыз жұмыс істейтін болды. 19 ғасырдың аяғында карбюраторда жанғыш қоспа дайындап, оны қозғалтқыштың жану камерасында электро білтемен тұтататын ІЖҚ емес, сорған суық ауаны цилиндрде піспекпен қатты қысып қыздырып, оған сұйық отын бүркіп жағатын жаңа жылу қозғалтқышы (қ. Дизель) жасалынды. Нәтижесінде ІЖҚ-тың п. ә. коэффиценті өсті, үнемділігі артты, құралымы қарапайым да ықшам түрге келді. Бүгінгі күні көлік құралы түгелдей дерлік ІЖҚ-пен жарақталады. Жылу қозғалтқышы сияқты осы кезеңде гидравлик. қозғалтқыш, оның кең тараған түрі - гидравликалық турбина (гидротурбина) құралымы да ұдайы жетілдірілумен болды. Соның арқасында негізгі гидротурбинадан тұратын аса қуатты (600 МВт-қа дейін) гидроэнергет. агрегаттар жасалып, ірі-ірі су электр стансалары салына бастады. 19 ғасырдың аяғы және 20 ғасырдың басында электро энергиясын механикалық жұмысқа түрлендіргіш машина - электрлік қозғалтқыш (электр моторы), оның тұрақты токпен, айнымалы токпен жұмыс істейтін нұсқаларының пайда болуы және іс жүзінде қолданылуы өнеркәсіптің энергетикалық базасын күрт дамытуға мүмкіндік берді. Сондай-ақ, қуаты Вт-тың шағын бөлігінен ондаған МВт-қа жететін синхронды электро қозғалтқыш пен асинхронды электро қозғалтқыш тіршіліктің барлық дерлік саласында кең қолданыс табуда. 20 ғасырдың 1-жартысында жылу қозғалтқышының жаңа түрлері - газ турбиналық қозғалтқыш, реактивті қозғалтқыш, ядролық қозғалтқыш (қозғалтқыш Ядролық күш қондырғысы) жасалды. Қазіргі таңда авиация қозғалтқышының көпшілігін газ турбиналық қозғалтқыш құрайды. Ол сонымен бірге локомотивте (газ турбиналық тасығыш), автомобильде қолданалады.

$C:\Users\ADMIN\Desktop\efX90OH21mA.jpg$

$C:\Users\ADMIN\Desktop\5Dd0TeczKoY.jpg$