Дербес компьютердің негізгі бөліктері

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Дербес компьютердің негізгі бөліктері

Жоспар

Кіріспе

1. Дербес компьютердің негізгі бөліктері

1. 1. Жүйелік қорап

1. 2. Монитор

1. 3. Пернетақта

1. 4. Тінтуір

2. Қосалқы құрылғылар

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Компьютер (ағылш. computer - «есептегіш»), ЭЕМ ( электрондық есептеуіш машина ) - есептеулерді жүргізуге, және ақпаратты алдын ала белгіленген алгоритм бойынша қабылдау, қайта өңдеу, сақтау және нәтиже шығару үшін арналған машина. Компьютер дәуірінің бастапқы кезеңдерінде компьютердің негізгі қызметі - есептеу деп саналатын. Қазіргі кезде олардың негізгі қызметі - басқару болып табылады.

Негізгі принциптері: Өзінің алдына қойылған тапсырманы орындау үшін компьютер механикалық бөліктердің орын ауыстырылуын, электрондардың, фотондардың, кванттық бөлшектердің ағынын немесе басқа да жақсы зерттелген физикалық құбылыс әсерлерін қолданады. Көбімізге компьютерлердің ең көп таралған түрі - дербес компьютер жақсы таныс.

Компьютер архитектурасы алға қойылған мәселені, зерттеліп отырған физикалық құбылысты максималды айқын көрсетіп, модельдеуге мүмкіндік береді. Мысалы, электрондық ағындар бөгеттер салу кезіндегі су ағынының үлгісі ретінде қолданылуы мүмкін. Осылай құрастырылған аналогтық компьютерлер ХХ ғасырдың 60-жылдары көп болғанымен, қазір сирек кездеседі.

Қазіргі заманғы компьютерлердің басым бөлігінде алға қойылған мәселе әуелі математикалық терминдерде сипатталады, бұл кезде барлық қажетті ақпарат екілік жүйеде (бір және ноль ретінде) көрсетіледі, содан кейін оны өңдеу үшін қарапайым логика алгебрасы қолданылады. Іс жүзінде барлық математикалық есептерді бульдік операциялар жиынына айналдыруға болатындықтан, жылдам жұмыс жасайтын электронды компьютерді математикалық есептердің, сонымен қатар, ақпаратты басқару есептерінің көпшілігін шешу үшін қолдануға болады.

Бірақ, компьютерлер кез-келген математикалық есепті шеше алмайды. Компьютер шеше алмайтын есептерді ағылшын математигі Алан Тьюринг сипаттаған болатын.

Орындалған есеп нәтижесі пайдаланушыға әр түрлі енгізу-шығару құрылғыларының көмегімен көрсетіледі, мысалы, лампалық индикаторлар, мониторлар, принтерлер және т. б.

Компьютер - жай ғана машина, ол өзі көрсетіп тұрған сөздерді «түсінбейді» және өз бетінше «ойламайды». Компьютер тек қана бағдарламада көрсетілген сызықтар мен түстерді енгізу-шығару құрылғыларының көмегімен механикалық түрде көрсетеді. Адам миы экрандағы көріністі қабылдап, оған белгілі бір мән береді.

1. 1. Жүйелік қорап

Жүйелік блок

Компьютердің ең басты бөлігі. Ол - компьютердің “миы”.

Компьютермен мәлімет алмасу ендіру/шығару құралдары арқылы жүзеге асады. Мәліметті ендіру көп жағдайда магниттік таспа, дискет, пернелер тақтасы және оптикалық оқығыштар көмегімен орындалады. Мәліметті шығару кезінде диск, экран, магниттік таспа, дискет және баспа құрылғысы пайдаланылады. Компьютерлер, бағдарламамен қамтамасыздандыру (software) және құрал-жабдықтармен қамтамасыздандыру (hardware) болып екі құрамдас бөліктен тұрады. Бұл құрамдас бөліктер компьютердің жұмыс істеуі үшін өте қажет. Міндетті түрде екеуінің де біржерде болуы тиіс.

Компьютер жүйесінің құрылғылар кешені жалпы жағдайда ендіру/шығару құрылғысынан, орталық процессор құрылғысынан, негізгі жадыдан және сырқы есте сақтау құрылғыларынан тұрады.

Компьютер жүйесінің механикалық бөлімі құрылғылар деп аталады. Құрылғылар негізгі құрылғылар және қосалқы құрылғылар болып екіге бөлінеді.

Орталық процессор құрылғысы (CPU) компьютердің ең маңызды бөлігі болып табылады. Компьютердің атқаратын арифметикалық және логикалық амалдарды орындау қызметі осы бөлікте жүзеге асырылады. Орталық процессор екі бөлдіктен тұрады:

а. Арифметикалық-логикалық құрылғы;

ә. Басқару құрылғысы.

Арифметикалық-логикалық құрылғы қосу, азайту, көбейту, бөлу тасымалдау және жадыда сақтау сияқты амалдарды орындайды. Басқару құрылғысы болса арифметикалық құрылғы мен жады және басқа да құрылғылар арасында байланыс орнатады.

Математикалық соопроцессор (Floating Point Unit) - математикалық амалдар функцияларын орындайтын бөлік. Математикалық соопроцессор үлкен есеп кестелерінде, бухгалтерлік сызбаларда, статистика т. с. с. қолданыстарда таптырмайтын құрылғы болып табылады. Бұл жұмыстарда математикалық соопроцессор белгілі бір өлшемде жылдамдықтан пайда береді. Компьютердегі CPU жалпы жағдайда бүтін сандармен жұмыс істейді. Аралас және күрделі есептеулерді (тригонометриялық амалдар, т. с. с. ) математикалық соопроцессор орындайды.

Негізгі жады (RAM) жүктелген бағдарламалардың уақытша сақталатын орны. Сонымен қатар ол орталық процессорге көмекші болып табылады. Орталық процессор деректерді RAM-нан алып орындағаннан кейін қайтадан RAM-ға жібереді. Компьютердің негізгі жадысы мәліметтерді уақытша сақтайды және жұмыс аяқталысымен жадыдағы барлық мәліметтер өшіп отырады.

Аналық тақша

Аналық тақша - бұл компьютердің барлық құрамдас бөліктері қосылатын күрделі көп қабатты мөрлік тақша. Аналық тақша мыс өткізгіш жолшықтар

желісімен қапталған, олардың бойымен мәліметтер тақшада құрастырылған

микросхемалар мен компьютердің басқа құрылғылары қосылатын слоттарға

жеткізіледі.

Процессор

Процессор немесе микропроцессор компьютердегі орталық мәліметтер өңдеу

құрылғысы болып табылады. Процессор микросхема ретінде ұсынылған

және оперативті жадымен қатар аналық тақшада орналасады.

Процессор бағдарламалар жұмысына қажетті есептеулерді орындайды.

Процессордың жылдамдығы мегагерцпен (МГц) немесе (ГГц) өлшенетін оның ырғақтық жиілігімен анықталады.

Орталық процессор

Әдетте компьютер сипаттамасының басында, орталық процессордың (CPU - central processor unit) типі мен жиілігі, оперативті жады (random access memory, RAM) сипаттамасы беріледі. Компьютердің бұл құрамдас бөліктері - ең бастылары, өйткені олар компьютер жұмысының шапшаңдығын анықтайды

AMD Athlon маркалы процессор

Процессордың түрлері

Модельдері: Модельдері

Тактілік жиілігі,МГц:

Тактілік жиілігі,

МГц

Разрядтылығы: Разрядтылығы

Жылы: Жылы

Модельдері: 8086

Тактілік жиілігі,МГц: 4 - 8

Разрядтылығы: 16

Жылы: 1978

Модельдері: 80286

Тактілік жиілігі,МГц: 8 - 20

Разрядтылығы: 16

Жылы: 1982

Модельдері: 80386

Тактілік жиілігі,МГц: 20 - 40

Разрядтылығы: 32

Жылы: 1985

Модельдері: 80486

Тактілік жиілігі,МГц: 20 - 100

Разрядтылығы: 32

Жылы: 1989

Модельдері: IntelPentium

Тактілік жиілігі,МГц: 60 - 150

Разрядтылығы: 64

Жылы: 1993

Модельдері: Intel Pentium Pro

Тактілік жиілігі,МГц: 100 - 200

Разрядтылығы: 64

Жылы: 1995

Модельдері: Intel Pentium II

Тактілік жиілігі,МГц: 233 - 300

Разрядтылығы: 64

Жылы: 1997

Модельдері: Intel Pentium III

Тактілік жиілігі,МГц: 450 - 500

Разрядтылығы: 64

Жылы: 1999

Модельдері: Intel Pentium IV

Тактілік жиілігі,МГц: до 2800

Разрядтылығы: 64

Жылы: 2001

Модельдері: Pentium 4 3, 2 ГГц

Тактілік жиілігі,МГц: 3200

Разрядтылығы: 64

Жылы: 2003

Оперативті жады

Компьютердің оперативті жадысы (ОЗУ) немесе Random Access Memory

мәліметтерді қысқа мерзімге сақтау үшін қызмет етеді.

Тұрғылықты диск

Тұрғылықты диск (тұрғылықты диск жетегі) немесе Hard disk Drive (HDD) - бұл компьютердегі негізгі мәліметтер қоймасы. Тұрғылықты дискінің сыйымдылығы түрлі компьютерлерде алуан түрлі болады да, Мегабайтпен және гигабайтпен өлшенеді

СD және DVD диск жетектері

Мәліметтерді ықшам дискілерге жазуға және оқуға мүмкіндік береді.

СD және DVD дискілер - ауыспалы тасымалдаушылар.

Дискілер бір рет жазылатын (CD-R және DVD-R)

және қайталап жазылатын (CD-RW және DVD-RW) болып бөлінеді

Сызбалық бейімдеуіш

Бейімдеуіштің кескіндерді сақтау үшін ғана пайдаланылатын меншікті оперативті жадысы бар

“Тұрғылықты жері” бойынша бұл жады көпнесе Бейнежады (videoRAM немесе VRAM) деп аталады.

Бейнежады көлемі неғұрлым Үлкен болса, компьютер кескіндер мен бейнероликтерді соғұрлым үлкен ажыратылымдылықпен және түрлі түстермен бейнелейді.

Енгізу-шығару порттары

Порттар - корпустың алдыңғы немесе артқы тақтасындағы ажыратқыштар, оларға әдетте кабель арқылы әр түрлі құрылғылар қосылады.

Порттарға қосуға болатын құрылғылардың саны мен түрі порттардың саны мен түріне тәуелді болады.

1. 2. Монитор

Монитор немесе дисплей - компьютердің экранына ақпаратты шығаратын құрылғы. Экран түстеріне қарай дисплейлер монохромды және түрлі-түсті болып, ал шығарылатын информация түрлеріне байланысты символдық және графиктік болып бөлінеді. ЭЕМ - нің экранда мәлімет көрсету бөлігі

екі жартыдан тұрады:

Монитор және адаптер.

Біз тек мониторды көреміз, ал адаптер ЭЕМ қорабының ішінде орналасқан. Монитордың өзінде тек электронды-сәулелі түтікше бар. Ал, адаптерде бейнелеу сигналдарын беретін логикалық схемалар орналасқан.

Кең тараған адаптерлерге мыналар жатады:

EGA, VGA және SVGA. (Super VGA) кеңінен қолданылады.

SVGA - ның бейнелеу мүмкіндігі өте жоғары.

Экран - пайдаланушының компьютерде жасаған барлық жұмыстарын көруге арналған бөлік. Экрандарда негізінен екі режим бар.

Мәтіндік режим - экранда қатарлар түрінде көрінетін қәріптер, сандар және арнайы белгілер.
Графиктік режим - сурет, сызба және мәтіндер.

Экрандағы көріністің сапасы шешілу қасиетіне байланысты болады. Шешілу қасиеті pixel пішімінде түсіндірілетін ені мен биіктігі түрінде сипатталады. Жоғары шешілу қасиетінде көріністің сапасы жақсы болады. Экрандар екі топқа бөлінеді. Бұлар CRT және LCD экран түрлері.

Экран карты. Экрандардың көріністі шығаруы үшін экран карты керек болады. Экран картында орналасқан жады көріністі экранда ұстап тұрады. Графика карты болса жадыдағы көріністі экранға сигналдар түрінде жібереді. Экран бұл сигналдарды өзгертіп көрсетеді. Сигнал толқындары белгілі бір цикл ішінде жалғасып отырады.

Тышқан. Компьютерді тышқанның көмегімен оңай түрде басқаруға болады. Тышқан құралы стол үстінде қимылдағанда, бұл қимылдарға байланысты экранда жебенің қимылдаған әрекеттері пайда болады. Осы жебені тышқанның көрінісі деп атаймыз. Тышқанның сол және оң жақ түймелері бар. Сол жақтағы түйме терезелер немесе мәзірлердегі керек болған жерлерді таңдау мақсатында қолданылады. Оң жақтағы түйме таңдалған командаға байланысты бір мәзірді ашу рөлін атқарады. Таңдалған объект тышқан арқылы жылжытылып орын ауыстыра алады.

Пернелер тақтасы. Компьютермен хабарласу үшін пернелер тақтасы деген құрылғы қолданылады. Пернелер тақтасы арқылы алфавит белгілерін, арнайы сілтеме түймелерін басу арқылы мәлімет енгізуге болады. Мәлімет енгізу үшін өте шапшаң түрде пайдаланылады. Пернелер тақтасында орналасқан түймелер әртүрлі функцияларға ие.

Дискжетек. Дискет - бір компьютерден екінші бір компьютерге мәліметті тасуға арналған құрылғы. Дискеттің жұмыс істеу жылдамдығы қатты дискіге қарағанда анағұрлым төмен болады. Дискжетек екі оқу және жазу таспадан тұрады. Дискжетектегі таспалар жұмсақ темір бөліктерінен тұрады.

Қуат көзі. Компьютер электр тогына қосылғанда 220 вольт электр тогы болады. Бұл электр тогын компьютерге керекті электр тогына (+12 вольт) айналдыру үшін компьютердің ішінде қуат көзі (Power Supply) орналасқан. Компьютер ұзақ уақыт жұмыс істеген кезде электр тізбектері ысиды. Оларды суыту үшін қуат көзінің артында желдеткіш орналасқан.

Қатты диск. Қатты дисктерде мәліметтер сақталады. Дискеттерге қарағанда қатты дисктер жылдам жұмыс істейді және әлдеқайда көп мәлімет сақтайды. Дисктер дискжетек арқылы оқылады. Қатты дисктің көлемі Мегабайт-Гигабайт сияқты өлшемдермен өлшенеді.

Байланыс нүктелері (Ports) - компьютер мен басқа да бөліктер арасында мәлімет алмасу үшін қолданылады. Байланыс нүктелерін пайдалану арқылы екі жүйенің арасында деректермен алмасуға болады. Байланыс нүктелеріне параллель немесе тізбекті порттарды жатқызуға болады. Тізбекті порттар екі бағытты да параллель порттар бір бағытты болып келеді. Параллель порт тізбекті портқа қарағанда шапшаң түрде жұмыс істейді. Осыған байланысты параллель портқа баспа құрылғысы қосылады. Тізбекті портқа тышқан мен модем қосылады.

1. 3. Пернетақта

Компьютерге ақпарат енгізуге арналған құрылғы.

Пернелер бірнеше блокқа бөлінеді:

Символдық пернелер
Функциялық пернелер
Нұсқаушы пернелер
Цифрлық пернелер

1. 4. Тінтуір

“Тышқан тәрізді қол тетігі” пернелікпен бірге ЭЕМ-ді басқару үшін қолданылады. Маустың екі түрі болады:

үш батырмалы, екі батырмалы.

2. Қосалқы құрылғылар

Компьютердің негізгі жұыстарын орындау үшін керек емес, интернетке кіру, музыка тыңдау сияқты екінші дәрежелі іс-әрекеттер үшін керекті элементтер қосалқы құрылғылар деп аталады.

Компьютердің жұмыс істеуі үшін, модем, желі картасы сияқты құрылғылар міндетті түрде керек емес. Бірақ жады, экран, пернелер тақтасы, дискжетек сияқты құрылғылар компьютердің жұмыс істеуі үшін өте маңызды болып табылады.

Баспа құрылғысы - компьютермен бірге қолданылатын керекті шығару құрылғыларының бірі болып табылады. Баспа құрылғысы компьютердегі мәліметтерді қағазға жазу мақсатында қолданылады. Баспа құрылғыларында микропроцессор, жады және катридж болады.

Dot Matrix (Матрицалық)
Ink Jet (Шашыратқыш)
Laser Jet (Лазер)

Плоттер - кең де сапалы сызбалар алу үшін керек құрылғы. Көбінесе кеніштік және инженерлік сызбалар үшін қолданылады. Олар іштері сиямен толтырылған қаламдарды пайдаланатын баспа құрылғылары болып келеді. Әдеттегі баспа құрылғыларына қарағанда үлкен пішімді қағаздарды пайдаланады.

Дыбыс картасы. Музыка тыңдау үшін немесе бағдарламалар жұмыс істеген кезде дыбыстарды шығару үшін компьютерге дыбыс картасы орнатылады. Сонымен қатар дыбысты есту үшін компьютерге колонкалар қосылады.

Колонкалар. Компьютерге дыбыс картасы орнатылғаннан кейін дыбыстарды жақсы есту үшін колонкалардың орнатылуы тиіс. Дыбыстарды колонкалар арқылы өте сапалы стерео түрінде тыңдауға болады.

Микрофон. Микрофондар дыбыс карталарымен бірлікте қолданылады. Компьютерге микрофон қосу арқылы дыбысты жазуға болады. Дыбыстар монтаж жасау арқылы біріктіріледі.

CD-ROM (Compact Disk Read Only Memory) - CD-лерді қолданатын оқығыш болып табылады. CD-ROM-дар да дискжетек сияқты компьютер корпусында орналасады. CD-ROM-дар 650 мб, болмаса одан да көп мәліметті сақтай алады.

CD-ROM-дарды екі топқа бөлуге болады.

CD-R (CD-Recordable) : бір-ақ рет жазылады
CD-RW (CD-Rewritable) : жаңадан қайтадан жазуға болады.

DVD (Digital Versatile Disc) . Сандық көп мақсатты DVD-лер CD-ROM-дарға қарағанда өте үлкен деректермен алмасу жылдамдығына ие. DVD-лер өте үлкен шешілу қасиетімен және сапасымен ерекшеленеді. DVD-лер тек қана компьютерлерде емес сонымен қатар көңіл көтеру секторларында да қолданылады. Қазіргі кезде видеомагнитофон орнына пайдаланылады.

Модем. Компьютеріңізбен ұзақтағы басқа бір компьютер арасында телефон арқылы байланыс орнату үшін модемдер қолданылады. Бұл жағдайда байланысты өз дәрежесінде ұстап тұру үшін екі компьютерде бір-бір модем болуы тиіс. Компьютердің ішінде орналасқан модемді ішкі модем, ал сыртта орналасқанын сыртқы модем деп атайды.

Үзіліссіз қуат көзі. Компьютер жұмыс істеп тұрған кезде электр тогы өшіп қалған жағдайда біраз уақыт жұмыстың тоқтамай жалғастырылуы үшін үзіліссіз қуат көзі қолданылады. Бұл уақыт ішінде жасалған амалдар компьютерге сақталу арқылы мәліметтердің жоғалуынан сақтайды. Үзіліссіз қуат көзінің сыйымдылығы электр тогы өшкенде минимум 15 минуттық көлемде болуы тиіс.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.