Альдегидтер мен кетондар
Оңтүстүк Қазақстан Медицина Академиясы
Химиялық пәндер кафедрасы
Реферат
Тақырыбы: Альдегидтер мен кетондар. Химиялық қасиеттері. Қосылу-бөліну реакциялары. Конденсациялау және диспропорционалдық реакциялар.
Орындаған:Сұлтанбай Г.
Тобы: 202 В-ФҚБ 02-17
Қабылдаған: Бухарбаева А.
Жоспар:
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Альдегидтер мен кетондардың жалпы формуласы
2. Химиялық қасиеттері
3. Реакциялар механизмі
ІІІ. Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер.
Альдегидтерді жүйелік номенклатура бойынша атау үшін қаныққан көмірсутектердің атауына альдегидтер үшін аль деген жалғау, ол кетондар үшін он жалғауын қосу арқылы атайды.
құмырсқа альдегиді
формальдегид
метаналь
сірке альдегиді
ацетальдегид
этаналь
изовалериан альдегиді
3-метилбутаналь
Альдегидтердің изомериясы көміртегі атомдарының тізбегінің құрылысына байланысты, ал кетондардың изомериясы радикалдың құрылысына және карбонил тобының орнына байланысты аталады:
СН3СН2СОН метилэтаналь; СН3СН2СН(СН3)СОН 2-метилбутаналь; СН3(СН3)2ССОСН2СН3 2,2-диметилпентанон-3;
СН3 (СН3)2 ССН2СН2СОСН2СН3 6,6-диметилгептанон-3.
Химиялық қасиеттері
Альдегидтер мен кетондар көптеген химиялық реакцияға белсенді қатысады. Бұл карбонил тобындағы қос байланыстың біреуі σ-байланыс, ал екінші PI-байланыс болғандықтан, электрон тығыздығы көміртек атомынан оттегі атомына қарай ығысып, поляризациялануынан болады. Сондықтан химиялық реакция кезінде карбонил тобы жоғарғы белсенділік көрсетеді. Олар қосып алу, алмасу, тотығу, полимерлену, конденсация реакцияларына қатысады.
1. Қосып алу реакциялары
а) Альдегидтер мен кетондар никель катализаторы қатысында сутегіні қосып алады. Бұл реакция бойынша альдегидтерден біріншілік спирт, ал кетондардан екіншілік спирт түзіледі.
Пропаналь пропанол
ә) Альдегидтер аммиакпен әрекеттеседі, кетондар әрекеттеспейді
Этанимин (ацетальдимин)
Ол тез полимеризациаланады (циклденеді) альдегидаммиактар түзіледі.
б) Көгерткіш қышқылды (НСN) қосып алу. Оксинитрилдер түзіледі.
a-оксипропион қышқылының нитрилы
a-оксиизомай қышқылының нитрилы
в) Альдегидтер спирттерді қосып алып, жартылай ацетальдар түзеді. Егер реакцияны хлорлы сутек қатысында қыздыру арқылы жүргізсе, толық ацеталь түзіледі.
жартылай ацеталь ацеталь
Ацетальдар жағымды эфир иісті, олар минералды қышқылдар қатысында қыздырғанда (сілтілермен емес) гидролизге ұшырап, қайтадан спирттер мен альдегидтерді бөледі. Кетондар спирттермен қиынырақ әрекеттеседі.
2. Тотығу реакциясы. Альдегидтер жеңіл тотығып, қышқылдар (көміртек скелеті өзгермейді) түзеді, ал кетондар қиын тотығады және екі қарапайым қышқылдар не қышқылдар мен кетон түзеді. Егер тотықтырғыш ретінде күміс оксидінің аммиактағы ерітіндісін алып, альдегидпен әрекеттестірсе, бос күйінде күміс бөлінеді. Бұл реакцияны күміс айна реакциясы деп атайды және альдегидтерге сапалық реакция болып табылады.
СН3СНО + Ag2O -- CH3COOH + 2Ag
сірке қышқылы
Кетондарды күшті тотықтырғыштармен әрекеттестіргенде, көміртегі тізбегі үзіліп, әр түрлі қышқылдар түзіледі, түзілген өнімдер бойынша кетондардың құрылысын анықтайды, кетондар екіншілік спирттер тотыққаннан түзілетіндіктен спирттердің де құрылысын анықтауға болады.
Альдегидтерге, сонымен бірге фелинг сұйықтығымен реакция да тән. Фелинг сұйықтығы - сулы-сілтілі комплекс тұз - шарап қышқылының мыс гидроксиді мен натрий-калий тұзы.
NaOOC−(CHOH)2−COOK + 2Cu(OH)2 + R−CHO -- RCOOH + Cu2O +
NaOOC−(CHOH)2−COOK + 2H2O тире қойыла ма, дефис пе? Тире
3. Орын басу реакциялары. Орын басу реакциялары карбонил тобы арқылы жүреді.
а) альдегидтер гидроксиламинмен әрекеттесіп, оксимдер түзіледі. Бұл реакцияға кетондар да түседі.
альдоксим (ацетальдоксим)
ә) альдегидтер гидразинмен әрекеттесіп, гидразондар түзеді.
4. Конденсациялану реакциясы. Бұл реакция әлсіз сілтінің қатысында, альдегидтің немесе кетонның екі-үш молекуласының қосылуы арқылы ... жалғасы
Химиялық пәндер кафедрасы
Реферат
Тақырыбы: Альдегидтер мен кетондар. Химиялық қасиеттері. Қосылу-бөліну реакциялары. Конденсациялау және диспропорционалдық реакциялар.
Орындаған:Сұлтанбай Г.
Тобы: 202 В-ФҚБ 02-17
Қабылдаған: Бухарбаева А.
Жоспар:
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Альдегидтер мен кетондардың жалпы формуласы
2. Химиялық қасиеттері
3. Реакциялар механизмі
ІІІ. Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер.
Альдегидтерді жүйелік номенклатура бойынша атау үшін қаныққан көмірсутектердің атауына альдегидтер үшін аль деген жалғау, ол кетондар үшін он жалғауын қосу арқылы атайды.
құмырсқа альдегиді
формальдегид
метаналь
сірке альдегиді
ацетальдегид
этаналь
изовалериан альдегиді
3-метилбутаналь
Альдегидтердің изомериясы көміртегі атомдарының тізбегінің құрылысына байланысты, ал кетондардың изомериясы радикалдың құрылысына және карбонил тобының орнына байланысты аталады:
СН3СН2СОН метилэтаналь; СН3СН2СН(СН3)СОН 2-метилбутаналь; СН3(СН3)2ССОСН2СН3 2,2-диметилпентанон-3;
СН3 (СН3)2 ССН2СН2СОСН2СН3 6,6-диметилгептанон-3.
Химиялық қасиеттері
Альдегидтер мен кетондар көптеген химиялық реакцияға белсенді қатысады. Бұл карбонил тобындағы қос байланыстың біреуі σ-байланыс, ал екінші PI-байланыс болғандықтан, электрон тығыздығы көміртек атомынан оттегі атомына қарай ығысып, поляризациялануынан болады. Сондықтан химиялық реакция кезінде карбонил тобы жоғарғы белсенділік көрсетеді. Олар қосып алу, алмасу, тотығу, полимерлену, конденсация реакцияларына қатысады.
1. Қосып алу реакциялары
а) Альдегидтер мен кетондар никель катализаторы қатысында сутегіні қосып алады. Бұл реакция бойынша альдегидтерден біріншілік спирт, ал кетондардан екіншілік спирт түзіледі.
Пропаналь пропанол
ә) Альдегидтер аммиакпен әрекеттеседі, кетондар әрекеттеспейді
Этанимин (ацетальдимин)
Ол тез полимеризациаланады (циклденеді) альдегидаммиактар түзіледі.
б) Көгерткіш қышқылды (НСN) қосып алу. Оксинитрилдер түзіледі.
a-оксипропион қышқылының нитрилы
a-оксиизомай қышқылының нитрилы
в) Альдегидтер спирттерді қосып алып, жартылай ацетальдар түзеді. Егер реакцияны хлорлы сутек қатысында қыздыру арқылы жүргізсе, толық ацеталь түзіледі.
жартылай ацеталь ацеталь
Ацетальдар жағымды эфир иісті, олар минералды қышқылдар қатысында қыздырғанда (сілтілермен емес) гидролизге ұшырап, қайтадан спирттер мен альдегидтерді бөледі. Кетондар спирттермен қиынырақ әрекеттеседі.
2. Тотығу реакциясы. Альдегидтер жеңіл тотығып, қышқылдар (көміртек скелеті өзгермейді) түзеді, ал кетондар қиын тотығады және екі қарапайым қышқылдар не қышқылдар мен кетон түзеді. Егер тотықтырғыш ретінде күміс оксидінің аммиактағы ерітіндісін алып, альдегидпен әрекеттестірсе, бос күйінде күміс бөлінеді. Бұл реакцияны күміс айна реакциясы деп атайды және альдегидтерге сапалық реакция болып табылады.
СН3СНО + Ag2O -- CH3COOH + 2Ag
сірке қышқылы
Кетондарды күшті тотықтырғыштармен әрекеттестіргенде, көміртегі тізбегі үзіліп, әр түрлі қышқылдар түзіледі, түзілген өнімдер бойынша кетондардың құрылысын анықтайды, кетондар екіншілік спирттер тотыққаннан түзілетіндіктен спирттердің де құрылысын анықтауға болады.
Альдегидтерге, сонымен бірге фелинг сұйықтығымен реакция да тән. Фелинг сұйықтығы - сулы-сілтілі комплекс тұз - шарап қышқылының мыс гидроксиді мен натрий-калий тұзы.
NaOOC−(CHOH)2−COOK + 2Cu(OH)2 + R−CHO -- RCOOH + Cu2O +
NaOOC−(CHOH)2−COOK + 2H2O тире қойыла ма, дефис пе? Тире
3. Орын басу реакциялары. Орын басу реакциялары карбонил тобы арқылы жүреді.
а) альдегидтер гидроксиламинмен әрекеттесіп, оксимдер түзіледі. Бұл реакцияға кетондар да түседі.
альдоксим (ацетальдоксим)
ә) альдегидтер гидразинмен әрекеттесіп, гидразондар түзеді.
4. Конденсациялану реакциясы. Бұл реакция әлсіз сілтінің қатысында, альдегидтің немесе кетонның екі-үш молекуласының қосылуы арқылы ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz