Ленгер қаласында жобаланған IMS байланыс желісі

МАЗМҰНЫ

АНЫҚТАМАЛАР, ҚЫСҚАРТУЛАР МЕН БЕЛГІЛЕУЛЕР

Ақпарат - белгілі бір объект туралы толық мәліметті дәлелдейтін деңгей.

Радиотехника - бұл электромагнитті толқындар мен ауытқулар радиодиапазонын зерттейтін, генерациялау, күшейту, түрлендіру әдістерін, тарату мен қабылдау, сонымен қатар олардың ақпаратты таратуда қолданылуы, және радиоаппаратураларды жобалау мен құрастыру, сигналдарды өңдеу, радиоқабыдау мен радиотарату техниаларан құрамына енгізетін электротехника бөлімі.

Электроника - бұл электромагниттік энергияны түрлендіруге арналған электрондық құралдар мен қондырғыларды құру әдістері мен электрондарды электромагниттік өрістермен өзара байланысы туралы ғылым.

Телекоммуникация - бұл телефон, компьютерлік модемдер, жерсерік мен волоконды - оптикалық кабельдер тәріздес электронды құрылғылардың көмегімен ұйымдастырылған байланыс.

ТОБЖ - Талшықты - оптикалық байланыс желілері;

ОТ - Оптикалық талшық;

IMS - IP Multimedia Subsystem;

FMC - Fixed-Mobile Convergence;

VCC - Voice Call Continuity;

NGN - Next- Generation Networks;

FE - Frame Error;

NPN - New Public Network;

VoB - Voice over Broadband;

CPAM - Control Plane Assurance Manager;

SAM - Service Aware Manager;

ОМ -оптикалық мультиплексор;

ОА - оптикалық күшейткіш;

ОD -оптикалық демультиплексор;

OSC- оптикалық қызметтік арнасының қосылу нүктесі;

OADM-оптикалық арнаның кіру-шығу мультипрексоры;

STM - Синхpонды тpaнспоpты модуль.

КІРІСПЕ

Егер желілік технологияның заманауи негізгі үрдісін сипаттайтын болсақ, онда "араластыру" сөзі тура келеді (неғұрлым ғылыми терминологияны тұтынушылар үшін "интеграция" немесе "конвергенция") . Желі ақпаратын тарату саласында IP хаттама бұрыннан базалық болып келеді. Көптеген өндірушілер ақпарат түрін біріктіруге¸яғни араластыруға тырысады. Ол - мультимедия (дауыс, бейне т. б. )

Шешілетін мәселенің жағдайын талдау . Желі конвергенциясы бірінші ретте өндірушіге емес, тұтынушыға маңызды және пайдалырақ. Дамытып, пайдалануға қажетті заттар мәнін сатып алу қажеттілігі азаяды. Егер барлық ақпараттық қамтамасыз етуді өзіне қосып трактілі кеңейтсе, нәтижесінде корпоративті ақпараттық жүйе шығыны төмендейді. Мақсат түсінікті. Енді оған қалай қол жеткізуге болатынын және не істеу керектігін түсіну ғана қалды.

IP хаттаманың біріккен желі транспорты ретінде қолданылуы, дестені жеткізу уақыты мен желінің өткізу қабілеті және басқа да параметрлеріне белгілі бір талаптар қояды. Жұмыс барысында қызмет көрсету сапасын қамтамасыз ететін желілерді жүзеге асыру тәсілдері, механизмі қарастырылады. Бұл механизмдерді түсіну, программалық қамтамасыз етумен жаңа құрылғыларды дұрыс сатып алуда корпоративті желінің талаптары үшін маңызды.

Тақырыптың өзектілігі. IP - платформа - IP технологиясына негізделген озық шешім. IP- платформа көмегімен, арнайы бағдарламалардың үлкен саны арқасында тиімді коммуникация құрастыруға болады. IP-платформа коммуникация саласында озық технологияларды біріктіреді. Берілген құрылғының тек кейбір қабілетін қолданудың өзі: байланыс шығынын азайтуға; жойылған жұмыс орнын жасауға; шақыруды өңдеу орталықтарын ұйымдастыруға; қызметкерлердің жұмысын максималды оңтайландыруға мүмкіндік береді.

Жоғарыда айтылған конвергенцияға көмек беретін аспектілерінің бірі, Интеллектуалды желі негізін құрайтын қызметті ұйымдастыру принципін ақпаратты тасымалдаудан ажырату болып табылады. Интеллектуалды желі (IN) түсінігі негізі, телефонды қызметінің ең үлкен тиімділігін жасау мен көрсетуді қамтамасыз ететін ортаны құрастыруы болып табылады. Уақыт өте бұл түсінік жаһандық ортақ қолданыстағы телефон желілер (ТфОП) қуаттық есептеулерінің құралына айналды.

Осы жерде телекоммуникация қызметінің қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді сандық бағалауларын түсіндіріп өту дұрыс.

Қысқа мерзімді жорамал авторы жоғарыда айтылған желі конвергенциясы және байланыс қызметі аспектімен байланысты.

Жұмыстың практикалық маңыздылығы. Ұзақ мерзімді жорамалда IP-желі негізімен клиент-сервер бағдарламасын иелену (мысалы, ақпаратты іздеу, пошта т. б. ) сақталады деп күтіледі. Бірақ, IP хаттама негізіндегі желінің ішкі табиғаты интерактивті мультимедия талаптарын орындауда тежеуіш болуы мімкін. Болашақта мұндай негіздегі бағдарламаларға неғұрлым қуатты платформа қажет болады.

Бірыңғай платформа арқылы қызметтердің толық спектрін қамтамасыз ететін нақты мультимедиялық IP-қызмет (IP Multimedia Subsystem - IMS) желілерін қамтамасыз етуге бағытталған - телекоммуникациялық қызметтерді жинақталуының үрдістері тұжырымдамасы ортақ платформаның пайда болуына әкелді. Бұл шынайы конвергенция деп атауға лайық шешім.

Берілген жұмыстың мақсаты - Ленгер қаласында талшықты-оптикалық желілердің негізінде IP-платформасын жобалау болып табылады. Дәл осы мақсатты жүзеге асыру үшін жұмыста келесілерді жасау қажет.

1 Негізгі бөлім. ТОБЖ мен IP-платформаның ақпаратты технологиялы арақатынасына әдеби шолу

1. 1 Ленгер қаласы байланыс желілерінің сипаттамасы

Ленгер қаласында талшықты-оптикалық желілердің негізінде IP- платформасын жобалау.

Ленгер қаласының желі жағдайын талдау. Ленгер - Оңтүстік Қазақстан облысы, Төле би ауданындағы қала (1945 жылдан), аудан орталығы (1956 жылдан) . Ленгер қаласының аумағы - 0, 1 км ²

Теміржол станциясы Шымкент қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 30 шақырым, Бадам өзенінің оң жағалауында орналасқан. Іргесі XIX ғасырдың 70-жылдарында қоңыр-көмір өндіретін шағын кеніш ретінде қаланған. Ленгер қаласының тұрақты тұрғындарының саны 25 мың адамнан астам (2012) .

Аудан жерімен Ленгер-Шымкент теміржолы жүріп өтеді. Ленгер қаласында: «Ақмаржан» АҚ, «Балмұздақ» фабрикасы, Қазақстан - Иран бірлескен машина жасау зауыты, ауыл шаруашылығына қажетті қосалқы бөлшектер, құрал-саймандар шығарады: көмір өндіретін шахта, кірпіш-қыш зауыты, астық қабылдау пункті, «Шұғыла» АҚ, «Үміт» АҚ, «Әсел» ӨК, күнбағыс және мақсары майын өндіретін бірнеше цехтар, сыра зауыты т. б көптеген кәсіпорындар бар. Тігін, ұйық, тоқыма фабрикалары, машина жасау зауыты, «Оңтүстік мұнай-газ» ашық акционерлік қоғамы, Ленгерде мұнай барлау скважиналарын сынау экспедициясы жұмыс істейді. «Фудмастер- Шымкент» компаниясы − сүт өнімдерін шығарумен айналысады. Орталық алаңында Төле биге арнап ескерткіш орнатылған.

Қаланың байланыс желісінің жалпы сыйымдылығы 30912 нөмір. Желідегі нумерация 5 және 6 мәнді. Желі сыйымдылығының толықтай қолданылуы қамтамасыз етіледі. Ленгер қаласының инфрақұрылымдық өсуіне байланысты, басқа аймақтардан халықтың көптеп қоныс аударуы, кеңжолақты сымсыз рұқсат сияқты жаңа қызметтерді қолданудың қажеттілігін арттырады. Сонымен бірге қалада GSM, Activ, Beeline, Pathword, Теле2 сияқты ұялы байланыс операторлары орнатылған.

Қалада халықтың орналасуы жоғары тығыздылығымен сипатталады. Оларды мәліметтермен қамтамасыз ету үшін - үлкен өткізу жолағы қажет. Сол себепті берілген спектрде үлкен өткізу жолағы бар желіні құру керек.

Бұл технология, қалалық және аумақтық жоғары жылдамдықты радио желілерге ыңғайлы болады. Яғни бірнеше байланыс желісін біріктіруде өте тиімді. Қазақстан территориясы үлкен, алайда халықтың қоныстануы сирек болып келетін жерлер де аз емес . Сондықтан, жоғарыда аталған жобалау технологиясының желісін, осындай жерлерге қолдану тиімді тәсілдердің бірі болып табылады.

Бүгінгі таңда Интернетке, мультимедиялық ақпаратқа және VoIP-ге деген сұраныс күннен-күнге өсіп келеді. Сондықтан, кеңжолақты сымсыз желілерге деген сұраныс та туындайды.

Операторлар периферияда қызмет істейтін, тікелей құрылыс не басқа өндіріс саласымен айналысатын және де өз бөлімшелерін сапалы байланыспен қамтамасыз етуді қажет ететін корпоративті клиенттерге өз қызметтерін ұсынады.

Қалалық байланыс желісінің торапты бөлігінде негізінен ТПП және ТГ типті талшық диаметрі 0, 5, 0, 32 мм болатын, «ИКМ-30, ИКМ-120» типті сандық тарату жүйелерімен тығыздалатын мыс кабельдері қолданылған. Қалада 7 цифрлық сыртқа шығарылған станциясы жұмыс істейді, 2 цифрлық АТС пен АТСКУ түрлі үш аналогты станция бар.

1. 2 Конвергенция түсінігі

Конвергенция - көптеген телекоммунациялық конференция мен көрмелерде еститін және басылымдардан көретін термин. Конвергентті қызмет, тіркелген және мобильді желілер туралы көп айтылады (Fixed-Mobile Convergence - FMC) . Алайда, бұл түсінік жиі талқылауға түседі. Кейде, FMC деп жай ғана үздіксіз сойлесу шақыруларын қамтамасыз ететін VCC (Voice Call Continuity) қызметі деп түсінеді. Яғни, қос режимді телефонмен қамтамасыз етілген Wi-Fi желісі қамту аймағының (мысалы, GSM/Wi-Fi) бастамашылыған қалдырып кетеді (ұялы желіге «жіксіз» қоңырау тарату жүзеге асады) . Бұл - қоңырау бағыттау төлем ақысынан құтылатын пайдалы қызметі.

Дегенмен, VCC технологиясын FMC шешімі деп түсінуге болмайды. Негізінде FMC барлық типтегі желілерге, жалпы қол жетімді біріктірілген тіректі желі, тіркелген және мобильді абоненттер үшін бірегей қызмет портфелімен комплексті басқарылуы күтілуде. FMC концепция тұжырымдамасы бойынша, абоненттер кез-келген жерде және уақытта қолдануға болатын мультимедиялы ақпараттық қызмет көрсетуді қамтамасыз етуді көздейді.

IMS ерекшелігі: IP-хаттамасының, сондай-ақ түрлі өнім, дауыс пен деректердің нақты жинақтылығы қамтамасыз етуді, IP жалпы инфрақұрылымы арқылы - негізделген Next Generation Network ( NGN Next- Generation Networks) бойынша мультимедиялық қызметтерді басқару үшін стандартты сәулетін айқындайтын ұялы және тіркелген желіге қол жеткізу түрлерін анықтайды. IMS түсінігі бастапқыда 3G сымсыз желілер үшін стандартты шешімі ретінде әзірленді. Алайда, мультисервистік IP - негізделген желі компаниялар үшін бірыңғай стандарт іздеуде - Комитет TISPAN (телекоммуникация және Интернет Advanced Желі үшін қызметтер мен протоколдар конвергенттік) институты ETSI (Еуропалық Телекоммуникациялар стандарттар институты) жұмысын қолдау сымды желілер нарығының қатысушылары, IMS потенциалының FMC құралы екенін тез түсінді.

Конвергентті шешім артықшылықтары:

• ақпаратты айқындап бір түрден екінші түрге көрсету мүмкіндігі арқасында жаңа функционалды деңгейге шығуы. (пошта арқылы дауысты файл болып, автожауапберуге түскен дауысты хабарлама) ;
• алушыға ақпарат жеткізу тиімділігін және сенімділігін арттыру; барлық ақпарат оның түріне қарамастан (ұялы немесе қашықтан қол жеткізуді қоса алғанда) корпоративтік желіге тұтынушыны қосылу әдісін бір арнада түрлі клиентке жеткізеді;
• өңдеу, сақтау, есепке алу және ақпарат алмасу функциялары мен құралдарын орталықтандыру және біріздендіру арқылы өңдеу, сақтау, есепке алу және пайдаланушылар арасында ақпарат алмасу тиімділігін арттыру;
• қызмет көрсету және өткізу қабілеті түрлі ақпарат жеткізу арналарын және неғұрлым тиімді пайдалану жұмысын біріктіру арқылы корпоративтік желіні пайдалануын жеңілдеті.

Конвергенция қағидалары.

Соңғы бес жыл ішінде конвергенция принципі жүйе түсінігінің жаңа аренасына шықты. Бұл ресми стратегиясына дейін түрлі телекоммуникациялық шешімдерді біріктіру болып келді. Нәтижесінде, TMN секілді байланыс концепциясын біріктіруі пайда болды (қазір OSS/BSS), ISDN, B-ISDN (ATM), ОКС №7 және т. б. .

«Арқылы» сөзін аббревиатурада кіші «о» (over) әріпімен белгілеу қабылданған, сондықтан да VoIP (сөз арқылы IP), FRoATM (Frame Relay арқылы ATM), EoS (Ethernet арқылы SDH ), ATMoSDH, SDHoATM, яғни «бәрі барлығы арқылы» техникалық шешімі - бұл конвергенцияның жаңа стратегиялық концепциясына ықпал етеді. Әзірге толықтай конвергенция принципін жүзеге асыру мүмкін емес, себебі, енгізу қарапайым және ауыртпалықсыз болуы үшін жаңа технологиялар өте әр түрлі.

Конвергентті жүйенің бірінші мысалы ретінде дәстүрлі желі трафигінің (TDM) дестелік трафикке және керісінше түрленуін қарастырамыз.

1. 1 суретте - TDM құрылғыларының арасындағы қосымша арна көрсетілген, ол өз қатарына келесі түрлендірулерді қосады: TDM - Медиа- шлюз - Ethernet/GE - NGSDH - GE/Ethernet Медиа-шлюз - TDM. Бұндай байланыс дәстүрлі TDM және дестелі NGN желілер сегменті бар қазіргі заманғы транспортты желі операторларының құрамында болып келеді. Суретте бейнеленгендей, конвергенция принципі технологияларды бір-біріне жалғағаны соншалықты, кейде бір технологияны екіншісінен ажырату машақатты болып келеді.

Сурет 1. 1. Технологияның қадамдап түрленуінің конвергентті шешімі түрі

Осындай конвергентті жүйеде қосымша - тарату сапасын бақылау мәселесі туындайды. Бүл мәселе - арна сапасы сипаттамасының TDM/NGSDH параметрімен биттік қателік (BER), ал дестелік желіде- дестелер саны қателігімен - FE (Frame Error) . Екі түрлерінің параметрлерін бақылау әдістері бір-бірімен және әдістемелік сәйкес келмеуімен ерекшеленеді, сондықтан арнайы осы әдістерді үйлестіретін принциптерді әзірлеуге тура келеді.

Triple Play тұжырымдамасы аясындағы конвергенция.

Triple Play тұжырымдамасында «триада» қызметі абоненттік қолжеткізу желісі түрінен тәуелсәз болуы қажет. Триада қызметінің бірдей түрі (мәлімет, сөз, видео) Ethernet үй желісіне тиене алады, ADSL абоненттік желісі немесе FTTx/PON оптикалық жүйесі (сурет 1. 2) де. Бұл жағдайда, пайдалану және қызмет көрсету ережесінің принциптері бірдей болуы тиіс. IP негізінде бірегей мәліметті тарату ортасын құрып, NGN технологиясы қатынау желісінің түрлі араластыру және кез-келген желі арқылы Triple Play қызметтерінің барлық тізімін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді .

Сурет 1. 2. Қазіргі заманғы қызметтер үшін конвергентті орта

Транспортты желідегі конвергенция.

Транспортты желідегі конвергенцияны бейнелеу үшін, 1. 2 - суретіне ораламыз. Онда, қазіргі заманғы транспортты желінің полинұсқалы тұжырымдамасы көрсетілген. Көрсетілген сұлбада, конвергенция салдары болып: енгізілген деңгейдің техникалых шешуінде болуы табылады. Мысал ретінде келесі технологиялар тізбегін қарастырамыз.

IP -> MPLS -> Ethernet -> PPP -> GFP -> VCAT -> NGSDH -> WDM

Бұл қазіргі заманғы транспортты желідегі конвергенция қағидаларын айқындайды. Әр технология өзінің сол жағында пайда болған технологиядан алынған міліметтерді тасымалдауға көлік жасап шығарады. Осылайша технологиялар өзара байланысқа түседі.

Алдыңғы мысалда көрсетілгендей, мұндай конвергентті жүйесінің әрбір деңгейі талдау және диагностикалау конвергентті бұқаралық ақпарат құралдарының проблемаларына әкеледі, яғни бақылау және талдауға беру үшін қол жетімді болып табылады. Мысалы: IP MPLS, Ethernet немесе NGSDH ішінде NGSDH жүйесінің немесе Ethernet басқару параметрлерін бақылау мәселесіне қойып және оны ұтымды шешуге болады.

Жоғарыда көрсетілгендей технологияларды жинақталуының принципі NGN қазіргі заманғы жүйелерін араластыруына әкеледі . Бұл оның оң және теріс жақтарын болып табылады.

Бір жағынан, конвергенция қағидасы бардық дәстүрлі технологияларды араластырып, бірыңғайланған көлік желісін жасап шығаруға мүмкіндік береді және де бұл сөзсіз оңтайлы әсер береді.

Екінші жағынан, конвергенция қағидасы NGN жүйесінің ең негізгі жұмыс жасалуына басып кіреді. Қазіргі уақытта, қол жеткізу және көлік желілері, көлік және басқару, қол жеткізу мен қызметтері арасындағы конвергенция фактілері орын алуда (см. пример 2. 11) . Бұл жағдайда, осы зерттеу ұсынылған модель SCTA даулы болып табылады. Конвергенция қағидасы SCTA моделін түрлі деңгейдің бірігуімен қысады.

Үш/төрт қызметті дестелер.

Мұндай дәстүрлі IP- негізделген желілері арқылы берілетін, өсіп келе жатқан көлемі осындай дауыстық және бейне қызмет ретінде қызмет көрсету жүйеі, сондай-ақ нарықта пайда болған мұндай «үш қызметті дестенің» және мәліметтер жіберуді қамтамасыз ететін «төрт қызметті десте», теледидар, тіркелген онлайн және қызметтерді конвергенттік ұялы байланыс қызметтерін көрсетуді қамтамасыз етеді.

Түрлі қызметтерді біріктіре отырып, бір тіркелгісін пайдаланып және бөлек көрсетілетін қызметтердің бағасы салыстырғанда ақша үшін жақсы мәні көзделуі мүмкін, жеңілдігі тұрғысынан - пайдаланушыларға өте тиімді болып табылады. Қазіргі таңда тұтынушыларға: микропроцессор, дисплей, сақтау, кіріс және желілік қосылымдарды қамтитын Users көптеген функцияларын және байланыс қолданбаларын бір уақытта орындауға мүмкіндіктер берілетін болғандықтан, инновациялық және интерактивті қызметтер қажет.

Қазіргі кезде тұтынушылармен жасалған контерн алмасуы бағытында жаңалықтар байқалуда. Сондықтан, кеңжолақты қатынау кезінде кіріс және шығыс ағын жылдамдығы аса маңызды. IP желі негізінде даму контенті мен мультимедия-коммуникациялы және есептеуші құрылғылар тұтынушының кеңжолақты, жоғарыжылдамдықты ғаламторға қол жетімділігін талап етеді.

IP желі негізіндегі қосымша.

Мұндай IP- қосымшалар: электрондық денсаулық, электрондық үкімет, электрондық коммерция, электрондық оқыту және т. б. әлеуметтік және іскерлік өмірінің маңызды компоненттері болып саналады.

Мысалы, электрондық үкімет, азаматтарға мемлекеттік қызметтерді тиімді жеткізуге ықпал етуі мүмкін, демек, мемлекеттік секторды тиімді басқаруға әкелуі мүмкін. Электрондық үкімет бағдарламасы мемлекеттік қызметтердің ашықтығы мен тиімділігін арттырады деп мойындалған. Қазіргі уақытта, көптеген елдер мемлекеттік сектордың реформалауы және жаңғыртуын өткізуде. Осыған байланысты электронды үкімет бағдарламасын қолдануда елдер үкіметі алдыңғы қатарлы рөлде.

1. 3 IP негізінде инфрақұрылымның дамуы

VoIP қызметін жеткізу үшін IP-инфрақұрылымы қажет. IP- инфрақұрылымының дамуы нарық пен тұрақтандыру мәселесі болды. Тиімді реттеу жүйесі IP-инфрақұрылымы мен өтелмеген аудандарда оның кеңейтуінің дамуына ықпал етуі мүмкін. Жаңа сымсыз технологиялар негізгі дауыстық қызметтерді, оның ішінде, сымсыз инфрақұрылымдық және VoIP қызметтерніің комбинациясы барлық байланыс қызметтері неғұрлым тиімді дамыту үшін ауылдық және өтелмеген аудандарда маңызды рөл ойнауға мүмкіндік береді

Өрістетуді дамыту модельдері.

Жеке бұлтты. Бұлттық инфрақұрылым (мысалы, сол ұйымның бөлімшесі) бірнеше пайдаланушылардың тұратын бір ұйымының айрықша пайдалануына арналған. Жеке бұлттық ұйымдастыру, үшінші тарапқа немесе олардың кез-келген комбинациясын иелену, басқару және пайдалану болуы мүмкін және ол ұйым бөлмесінің ішінде немесе одан тыс орналаса береді.

Ұжымдық бұлтты. Бұлттық инфрақұрылым - ортақ мүдделерді біріктіретін бірнеше ұйымдар, (мысалы, мақсаты, қауіпсіздік талаптары, саясат мақсаттары мен түрлі стандарттарға сәйкестігі) нақты пайдаланушың қоғамдастықтан айрықша пайдалануына арналған. Ұжымдық бұлтқа - бір немесе бірнеше қоғамдық ұйымдар, үшінші тарапқа, немесе олардың кез- келген комбинациясын иелене алады, басқару және пайдалану болуы мүмкін, және ол ұйым бөлмесінің ішінде немесе одан тыс орналаса береді.

Қоғамдық бұлтты. Бұлттық инфрақұрылым - жұртшылық тегін пайдалануға арналған. Қоғамдық бұлтқа иелену, басқару және пайдалану, коммерциялық, ғылыми немесе үкіметтік ұйым, немесе олардың кез келген комбинациясы болуы мүмкін. Қоғамдық бұлттар - бұлтты әкелген провайдері бөлімшесінде орналасқан. Гибридті бұлт. Туралау үшін осындай басқа бұлтқа ретінде бұлтты инфрақұрылым жеке инфрақұрылым көрсетеді, олардың әрқайсысы екі немесе одан да көп түрлі бұлттық инфрақұрылымдардың (жеке, ұжымдық немесе қоғамдық бұлтты) тіркесімі болып табылады, бірақ олар деректер мен қосымшалар портативті қамтамасыз ететін барлық бірыңғай стандартталған немесе фирмалық технологиясы болып табылады.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс