Есту кемістігі бар балалардың сөйлеу тілін дамыту

Әрбір адам кішкентай кезінен бастап айналасындағы адамдармен сөйлеседі, өзінің күнбе.күнгі сөйлеу тәжірибиесінде тілдің мағыналық жағын меңгереді, біртіндеп сөздік қоры молайып отырады. Алғашқы кезде бала көптеген дыбыстарды, жеке сөздерді үлкендерге еліктеу арқылы үйренеді. Осы кездегі сөздері көбінесе жеке, нақтылы болып келеді. Өсе келе өз ана тілінің ішкі заңдылықтарын үйренеді, кейін есейе келе тілдің дамуы қоғам дамуының кезеңдеріне сай қалыптасып отырады.
Ал естімейін балалар жағдайы мүлдем басқаша, есту қабілетінің нашарлауына, есту кемшілігіне байланысты бала үлкендерге еліктеу арқылы сөз, сөз мағынасын қабылдай алмайтындықтан арнайы түзету жұмыстары, байланыстырып сөйлеу тілі дағдыларын қалыптастыру іс.әрекеттері арнайы сурдопедагогикалық талаптарға сай жүргізіліп, естімейтін баланың байланыстырып сөйлеу тілі дағдылары қалыптастырылып, өмірге бейімделеді.
Сөзді қабылдау және оны ұғыну бір.бірімен тығыз байланысты. Сөзді дұрыс қабылдамай тұрып, оны ұғынуға болмайды Ал естімейтін баланың дыбыстарды қадағаламауына байланысты сөзі таза болмайды, сондықтан да түзетіп, таза сөйлеуді талап етіп отыру аса қажет.
Еститін адамдармен бірге жүру, қарым.қатынас жасау арқылы естімейтін баланың да байланыстырып сөйлеу тілі, сөз байлығы молая бастайды.
0.1 сыныптарда жеке сөздерді айтқызу арқылы затты көрсетіп, жест

Есту кемістігі бар балалардың сөйлеу тілін дамыту
Әрбір адам кішкентай кезінен бастап айналасындағы адамдармен сөйлеседі, өзінің күнбе-күнгі сөйлеу тәжірибиесінде тілдің мағыналық жағын меңгереді, біртіндеп сөздік қоры молайып отырады. Алғашқы кезде бала көптеген дыбыстарды, жеке сөздерді үлкендерге еліктеу арқылы үйренеді. Осы кездегі сөздері көбінесе жеке, нақтылы болып келеді. Өсе келе өз ана тілінің ішкі заңдылықтарын үйренеді, кейін есейе келе тілдің дамуы қоғам дамуының кезеңдеріне сай қалыптасып отырады.
Ал естімейін балалар жағдайы мүлдем басқаша, есту қабілетінің нашарлауына, есту кемшілігіне байланысты бала үлкендерге еліктеу арқылы сөз, сөз мағынасын қабылдай алмайтындықтан арнайы түзету жұмыстары, байланыстырып сөйлеу тілі дағдыларын қалыптастыру іс-әрекеттері арнайы сурдопедагогикалық талаптарға сай жүргізіліп, естімейтін баланың байланыстырып сөйлеу тілі дағдылары қалыптастырылып, өмірге бейімделеді.
Сөзді қабылдау және оны ұғыну бір-бірімен тығыз байланысты. Сөзді дұрыс қабылдамай тұрып, оны ұғынуға болмайды Ал естімейтін баланың дыбыстарды қадағаламауына байланысты сөзі таза болмайды, сондықтан да түзетіп, таза сөйлеуді талап етіп отыру аса қажет.
Еститін адамдармен бірге жүру, қарым-қатынас жасау арқылы естімейтін баланың да байланыстырып сөйлеу тілі, сөз байлығы молая бастайды.
0-1 сыныптарда жеке сөздерді айтқызу арқылы затты көрсетіп, жест тілін пайдалану арқылы өз ойын жеткізсе, 2-3 сыныптарда заттарға байланысты сөздерді айтып, толық ойын жеткізу үшін мұғалім көмегін пайдалана отырып, сөз байланысын сақтап сөйлеуге тырысады. Естімейтін бала таныс емес заттардың атауын білмегендіктен көптеген сұрақтар туындайды, заттың атын білмегендіктен, бала заттың түр-түсін белгілерін оның тұрған орнын суреттеп айтады. Мысалы 5-сынып оқушысы «Бағдаршам» сөзін былай суреттеген: қызыл, фонарь, жасыл, сары. Жасыл-көшеден өту, қызыл-өтуге болмайды. Сол сияқты оранып алдым деген сөзді. Көп тон кидім, басыма көп орамал салдым деп айтады.
Сондықтан да естімейтін балалардың сөйлеу тілі дағдыларын