Туризмдегі сервистік қызмет көрсетудің ерекшеліктері мен болашағы

МАЗМҰНЫ

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
І. Түркістан аймағының тарихи.мәдени ескерткіштері ... ... ... ... ... ... ... ...
ІІ.Отырар өңіріндегі тарихи орындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
ІІІ. Қаратаудың ортағасырлық керуен жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ІҮ. Сервистік қызметтің дамуы және қалыптасуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .

Ү. Қонақ үй шаруашылығының маңызы және туристерді
орналастыру ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..

ҮІ. Қонақ үй кәсіпорыны басқару обьектісі ретінде ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..

ҮІІ. Шымкент қаласының рекреациялық ресурстары және қала тұрғындарының демалу аймақтарын дамыту ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .

Қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Сервис инфрақұрылымы - бұл мемлекеттік және жекеменшік шаруашылық субъектілерінің жинағы. Сонымен қатар, кешенді жүйе болып табылады. Яғни олар көп жақты қызмет түрлерінен қызмет атқарады. Олар: Сауда, банк, сақтандыру, аудиториялық және тағы басқа қызметтер. Осы пәннің мақсаты төмендегілердің даму заңдылықтары мен ерекшеліктерін оқып білу болып табылады:
1.Сервис инфрақұрылымы тұтас жүйе, осының негізінде оны ұйымдастыру формалары мен әдістерін оның қызмет етуі мен дамуын реттеуді қарастырады.
2.Сервис инфрақұрылымының жеке жүйесі - тұтынушының тауарлар нарығының жүйесі.
3.Сервис инфрақұрылымының жеке элементтерінің жүйесі.
Курстың мақсаты нарықтық қатынастарға негізделген экономикалық жүйеге көшу болып табылады және өзінің құрамына келесілерді енгізеді: Сервис инфрақұрылымының мәнін, мақсаттарын атқаратын қызметтерін алу; Сервис инфрақұрылымының құрамын анықтайтын классификациялық жүйелерін қарастыру; Нарықтың дамуына инфрақұрылымның рөлі мен мәнін анықтау; Сервис инфрақұрылымының субъектілерінің қызметінің нәтижесін спецификалық сипатын ашу, іскерлік қызмет көрсету; Сервис инфрақұрылымының дамуын реттеу әдістерін қарастыру; Қазіргі кезеңдегі сервис инфрақұрылымының даму көздерін анықтау; Инфрақұрылымдық қызметінің тиімділігін жоғарылату резервтерін анықтау.
ҚР-дағы сервис инфрақұрылымының перспективалық дамуының бағыттарын анықтау. Әртүрлі қоғамдағы сервистік қоғамына талдау жүргізіп ғылыми негізде топтастыратын болсақ, олардың қазіргі қызмет түріне біршама жақын екенін көруге болады. Сервистік қызмет дегеніміз – бұл адамдардың топ болып бірлесіп қызмет атқару икемділігі. Бірлесіп қызмет атқарудың бір жағы тұтынудың әр түрімен шұғылдана отырып жетістікке жету, олардың екінші жағы қызмет көрсете отырып осындай игіліктерді өздеріне жасайды. Бұл қатынастардың негізгі мақсаты материалдық құндылықтарды жасау емес адамдардың тұтыну қажеттілігін қамтамасыз ету. Сервистік қызметтің қазіргі кезде ғылыми талғамы басқа да ғылыми салалар секілді әр түрлі деңгейдегі қосынды таңдайды. Эмперистік деңгейдегі талдау сервистік қызмет туралы жалпы мәліметтер жинайды. Оның шығу негізін, сипаттамасын, қолданылысын, қолдану шегін және тағы басқа қолданыстағы бөліктерін айқындайды. Жалпы теоретикалық талдау. Сервистік қызметтің қоғамдағы орнын белгілеу мақсатындағы ой шегінен өткізген терең талдауға жатқызады. Бұл жағдайда оның теоретикалық жағы белгілі бір кәсіп ретіндегі рухани белсенділігі, әлеуметтік қарым-қатынасы, сонымен қатар, оның тарихи дамуы сыртқы ортаның әсерінен өзгеріске ұшырауы жан-жақты зерттеледі. Осы зерттеудің нәтижелері сервистік қызметтің методологиясын қалыптастырады. Сервистік қызметтің талдаулық методологиясы дегеніміз – теоретикалық таным жүйесінің қалыптасуы. Оның негізін зерттеудегі білімдік принциптер тарихи дамудағы

1. Сервисная деятельность. Краковская Т.А., Карнаухова В.К. Учебное пособие/ Под общей редакцией профессора Ю.М. Краковского. Издание второе, Издательский центр «МарТ» Москва – Ростов-на-Дону, 2008
2. ҚР-да туризмді дамытудың әлеуметтік-экономикалық мәселелері. Алматы. 2000. Жолдасбеков Ә.Ә.
3. Организационно-правовые основы туристской деятельности в РК. Учебное пособие. Алматы, 1998, 260с. (в соавторстве: Пыхарев А. Н., Мамадияров М. Д.)
4. Исмаев Д.К Маркетинг гостиничных услуг в России.- Учебн. пособие. - М.: ВШТГ, НОУ "Луч", 1999;
5. Котлер Ф., Боуэн Д., Мейкенз Дж. Маркетинг. Гостеприимство и туризм. Учебник для ВУЗов. / Пер. с англ.- М,: ЮНИТИ, 1998-332с.
6. Биржаков М.Б. Введение в туризм. СПб, 2000. – 192 с.
7. Кабушкин Н.И., Бондаренко Г.А. Менеджмент гостиниц и ресторанов. – Мн.: Финансы и статистика, 2001.368 с.
8. Ляпина И.Ю. Организация и технология гостиничного обслуживания. – М.: Профиздат, 2001. 208 с.
9. Михеева Н.А., Галенская Л.Н. Менеджмент в социально-культурной сфере. – СПб.: Изд.-во Михайлова В.А., 2000. 170 с.
10. Сервисная деятельность/ С.Н. Коробкова, В.И. Кравченко, С.В. Орлов, И.П. Павлова / Под ред. В.К. Романович. – СПб.: Питер, 2005. 156 с.
11. Сфера услуг: проблемы и перспективы развития / Под ред. Ю.П. Свириденко. Т.1. Формирование сферы услуг. – М.: Вега Интел XXI, 2000. 410 с.
12. Сфера услуг: проблемы и перспективы развития / Под ред. Ю.П. Свириденко. Т.2. Экономика предприятий сферы услуг. – М.: Кандид, 2001. 410 с.
13. Сфера услуг: проблемы и перспективы развития / Под ред. Ю.П. Свириденко. Т.3. Особенности функционирования отдельных отраслевых групп услуг. – М.: Кандид, 2001. 632 с.
14. Сфера услуг: проблемы и перспективы развития / Под ред. Ю.П. Свириденко. Т.4. Туризм: методология, проблемы, перспективы. – М.: Кандид, 2001. 360 с.
15. Туризм и гостиничное хозяйство / Под ред. Л.П. Шматько – М.: ИКЦ «МарТ», 2003. 352 с.
16. Федцов В.Г. Культура сервиса. – М.: ПРИОР, 2000. 208 с.
17. Сапрунова В.И. Туризм. Эволюция. Структура. Маркетинг. М.,1997. – 160 с.
18. Сенин В.С. Организация международного туризма. Учебник. М.,2000.-400 с.
19. Гостиничный и туристский бизнес// Под ред. Чудковского А. Д., М.: Тандем – Экмос, 1998.
20. Гостиничный и туристский бизнес. – Учебник. – М.: Тандем, 1998. –с.5-36.
21. Гостиничный и туристский бизнес. Под.ред.Чудновского А.Д. –М.: Ассоциация авторов и издателей «Тандем». Издательство ЭКМОС, 1998.-352с.
22. Кабушкин Н.И., Бондаренко Г.А. Менеджмент гостиниц и ресторанов.- Уч. пособие.-Мн.: Новое знание, 2001.-216с.
23. Котлер Ф., Боун Дж., Менкенз Дж. Маркетинг. Гостеприимство и туризм.- Учебник для вузов.-М.: ЮНИТИ, 1998г.
24. Медлик С., Инграм Х. Гостиничный бизнес. Учебник.-М.: ЮНИТИ – ДАНА, 2005-239с.
25. Ольхова А.П. Гостиницы. – М.: Стрейиздат, 1983г.
26. Ляпина И.Ю. Организация технология гостиничного обслуживания: Уч.пособие.-3-е изд, испр.-М.: «Академия», 2005.-208с.
27. Волков Ю.Ф. Интерьер и оборудование гостиниц и ресторанов. Уч. пособие. Ростов н/д.: Феникс, 2003г.-352с.
28. Волков Ю.Ф. Введение в гостиничный и туристский бизнес: Учебное пособие. – Ростов на Дону. Феникс, 2004.-352с.
29. Воскресенский М.Г., Гончаров Л.И. Техническая эксплуатация основных фондов туристских учреждении. Уч. пособие.-М.: ЦРИБ, 1986.-122с.
30. Бургонова Г.Н., Каморджанова Н.А. Гостиничный и туристский бизнес.- Учебное пособие - М.: Финансы и статистика, 2000.-352с.
31. Браймер Р.А. Основы управления в индустрии гостеприимства. /Пер. с анг.-М.: Аспект Пресс, 1995.-360с.
32. Гостиничный и туристический бизнес. -Учебник /Под. ред. прроф. Чудновского А.Д.-М.: Экмос, 1998.-351с.
33. Положение о паспорте гостиницы. -М.: Стройиздат, 1984.-54с.
34. Правила технической эксплуатации гостиниц и их оборудования. -М.: Стройиздат, 1985.-201с.
35. Браймер Р.А. Основы управления в индустрии гостеприимства. Перевод с англ. – М.: Аспект. Пресс, 1995.
36. Джон Уокер. Введение в гостеприимство. М. ЮНИТИ, 1999.
37. Ерохина Л.И., Башмачникова Е.В. Прогнозирование и планирование в сфере сервиса: Учебное пособие. – М.: КНОРУС, 2004. – 224 с.
38. В.Д. Маркова. Маркетинг услуг.-М.: Финансы и статистика, 1996.
39. Н.А. Баркан, Ядгаров. Качество услуг и культура обслуживания населения. М.: Легкая и пищевая промышленность, 1984.
40. С.А.Бартенев. экономические теории и школы. М.: БЕК, 1996.
41. В.И. Бовыкин. Новый менеджмент: управление предприятиями на уровне высших стандартов: теория и практика эффективного управления.-М.: Экономика, 1997.
42. А. Дейян, Троадек Анна и Лоик. Стимулирование сбыта и реклама на месте продажи.-М.: Прогресс, 1994.
43. Крылова Г.Д., Соколова М.Н. Маркетинг. Теория и 86 ситуаций: Учебное пособие для вузов,М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2000, Б. 415-417.
44. Баркан Н.А., Ядгаров Н.С. Качество услуг и культура обслуживания населения, М.: Легкая и пищева промышленность, 1984.
45. Челенков А.П. Маркетинг услуг: макросреда индустрии сервиса. // Маркетинг, 2002, Б. 108-109.
46.Дуйсен Г. Моделирование и прогнозирование индустрии туризма на этапе ее становления в Ресиублике Казахстан. // Экономика и статистика, 2003, №1, Б. 35-39.
47. Современный маркетинг. Учебник В.Е.Хруцкого, И.Б.Корнееева и др. М.: Финансы и статистика, 1991. Б. 128-129.
48. Академия рынка: маркетинг. Пер с фр. Дайан А., Букерель Ф., Ланкар Р. и др., М.: Экономика, 1993, Б. 321-323.
49. Шеденов У.К., Базиков А.А. Эффективность и качетство услуг в условиях интенсификации общественного производства, Алматы: Наука, 1987.
50. Закономерности развития непроизводственной сферы и повышение жизненного уровня / В.Е. Козак, В.Н. Новиков, Л.Т. Верховодова и др.АН УССР, Институт экономики. Киев: Наук. думка, 1989.
51Сагимбаев Г.К. Непроизводственная сфера народного хозяйства Казахстана и перспективы ее развития, Алма-Ата.: Казахстан, 1975.
52. Селезнев А.З. Нематериальное производство и экономический рост. -М.:"Наука",2001,Б. 132-135.
53. Агеева Е.И. Пацевич Г.И. Из истории оседлых поселений и городов Южного Казахстана \ Труды ИНАЭ АП Каз ССР. Т.Ү, 1958 С 203-210
54. Байпақов К.М. Нұржанов А.Ұлы Жібек жолы және ортағасырлық Қазақстан-Алматы Қазақстан 1992-208 бет
55. Елеуов М. Шу мен Талас өңірлерінің ортағасырлық қалалары ( VI-XIII ғ.басы) \\ Алматы: Қазақ университеті, 1998 -14-35-бб.
56. Маргулан А.Х.Древние Караваные пути через пустыню Бетпақ дала \\ Вестник АНКаз ССР. 1949. № 1.-С.68-78
57. Ерзакович Л.Б Караванные пути Юга Казахстана XIII – XVIII вв.\\ Известия АН.КазССР. Серия общественая.-1969,№2 –С.79-84.
58. Зуев. Ю.А. Китайские известия о Суябе \\ Известия АН КазССР. Серия истории, археолгоии и этнографии.-1960.Вып.3 ( 14)-С.91
59. Ибн Хордадбех. Книга путей и стран \ Перевод с арабского, комментарии, исследования, указатели и карты Наили Велихановой –Баку: Элм,1986. -64-б
60. Бартольд В.В. Отчет о поездке в Среднюю Азию с научной целью 1893 -1894 гг. \\ Бартольд В.В. Сочинения. Т.ІҮ. Работы по археологии, нумизматике, эпиграфике и этнографии. – М.:Изд-во Наука.Гл. ред.Восточной литературы, 1966. – с.21; Агеева Е.И., Пацевич Г.И.Из истории ..., с.143: Байпаков К.М.О локализации средневековых городов Южного Казахстана\\ Археологические исследование в Отыраре, Алма-Ата: Наука, 1977.-С-84:; Байпаков К.М
61. Средневековая городская культура Южного Казахстана и Семиречья.-Алма-Ата: наука, 1986. – С-24 Байтанаев Б.А. Вопросы локализации Будухкета \\ Ясауи университетінің хабаршысы №1, 2002.-11-22-бб.; Соныкі, Древнии Испиджаб.
62. Средневековые города Южного Казахстана на великом Шелковом пути.-Шымкен- Алматы, 2003.-с-43-61.
63. Волин С.Сведения арабских источников IX-XVI вв.о долине реки Талас и смежный районах \\ Труды ИИАЭ АН КазССР.1960.№ 5 – С-74,77
64. Бернштам А.Н. Археологические работы в Казахстане и Киргизии \\ ВДИ. 1934 .№ 4 ( 9). –С.175
65. Ремпель Л.И. Археологическик памятники в дальних низовьях Таласа \\ Труды ИИАЭ АН КазССР 1956.№ 1. –С.72.
66. Байпаков К.М. Средневековая городская культура Южного Казахстана и Семиречья. –с.30; Соныкі. Средневековые города Кзахстана На Великом Шелковом пути.- Алматы; Ғылым, 1998-с.92
67. Маргулан А.Х. Древние караваннык пути ... с.71
68. Елеуов М. Шу мен Талас өңірлерінің... 169 -170 –бб.
69. Махмұт Қашқари. Түрік тілінің сөздігі: ( Диуани лұғат ит- түрік): 3 томдық жинағы \ қазақ тілене аударған, алғы сөзі мен ғылыми түстініктерін жазған А. Егеубай .-Алматы: Хант, 1997 .-том.-539-б
70. Сборник материалов относящихся к истории Золотой Орды. М.-Л., 1941.-С.77
71. Агеева Е.И., Пацевич Г.И. Из истории.... с .209
72. Байпаков К.М. Средневековая городская культура... С.30; Соныкі. Средневековые города... С.92-93
73. Ремпел Л.И. Археолгоические памятники ... С.71-72.
74. Елеуов М. Шу мен Талас өңірлерінің ... 173-б
75. Волин С. Сведения ... С.80
76. Байпаков К.М. Средневековая городская...С.26,28
77. Волин С. Сведения .... с .81
78. Байпаков К.М. Средневековые города ... с.92
79. Елеуов М. Шу мен Талас өңірлерінің... 172-б
80. Вильгельм Рубрук. Путешествие в восточные сраны Вильгельма де Рубрука в лето благости 1253 \\ Путешествия восточные страны Плано Карпини и Гильома де Рубрука. Серия: Путешествия. Открытия. Приключения. –Алматы: Ғылым, 1993. –С-109
81. Агеева Е.И., Пацевич Г.И. Из истории...С.209.
82. Байпаков К,М. Средневековые города... С.92
83. Маргулан А.Х. Из истории городов и строительного искуства древнего Казахстана.-Алма-Ата, 1950. – с-55
84. Елеуов М.М. Шу мен Талас өңірлерінің ..., 174 –б
85. Агеева Е.И.,Пацевич Г.И. Из истории ... С.209
86. Ерзакович Л.Б. Караваные пути. С.81
87. Елеуов М. Шу мен Талас өңірлерінің ... 35-б
88. Елеуов М. Палано Карпини мен Гильом Рубруктың Қазақстан арқылы сапары туралы \\ ҚазҰУ хабаршысы. Тарих сериясы.№4(31).2003.-70 -71-бб
89. Киракос Гандзакеци. Истории Армении \перевод с древнеармянского, предисловие и комментарии Л.А. Ханларян.- Москва,1976 ,- С-224
90. Агеева Е.И., Пацевич Г.И. Из истории ... 209 –б
91. Ерзакович Л.Б Караванные пути: с.82; Байпаков К.М.Средневековые города ... с.93
92. Байпаков К.М. Средневековые города с.93
93. Агеева Е.И., Пацевич Г.И. Из истории ... С 207,Ерзакович Л.Б. Караванные пути... с.83
94. Маргулан А.Х. Древние караванные пути... с.70-74
95. Маргулан А.Х. Древние караванные пути .. с.70
96. Маргулан А.Х. Древние караванные пути ...С.72.
97. Агеева Е.И., Пацевич Г.И. Из истории С.207;Елеуов М. Шу мен Талас өңірлерінің...25-б
98. Елеуов М. Шу мен Талас өңірлерінің...26-б.
99. Байпақов К.М., Нұржанов А.Ұлы Жібек жолы...18-б.
100. Байпаков К.М. О локолизации средневековых городов Южного Казахстана \\ Археоголоические в Отраре. – Алма-Ата: Наука, 1977. – С.87, 91-92
101. Киракос Гандзакеци. История Армении, с-224
102. Елеуов М. Шу мен Талас өңірлерінің... 22-23-бб.
103. Александрова А.Ю. География мировой индустрии туризма. М.: 1998. – 348 с.
104. Багрова Л.А., Подгородецкий П.Д. Физико-географические (природоведческие) основы рекреационной географии. Учебное пособие. Симферополь: СГУ, 1982. – 173 с.
105. Большаник П.В. Рекреационная география. Учебное пособие. Омск, 2003. 108 с.
106. Веденин Ю.А. Динамика территориальных рекреационных систем. М. 1982. 286 с.
107. Географические аспекты исследования рекреационных систем. сб. статей. М. 1979. 140 с.
108. География рекреационных систем СССР. М. 1980. 361 с.
109. Горшкова Л.Ю., Крысанова Т.Д., Пичугина Н.В., Ушакова О.В. Рекреационная география. Словарь-справочник. Саратов, 2003. – 462 с.
110. Ердавлетов С.Р. География туризма. А. 2000. – 156 с.
111. Игнатенко А.Н. Рекреационные территориальные системы: научные основы развития и функционирования. Учебное пособие. Черновцы, 1989. – 381 с.
112. Ким А.Г. Рекреационная оценка территории и развитие туристко-рекреационного хозяйства Казахстана. А. Рауан. 1997. 368 с.
113. Казанская Н.Ф., Морфенин Н.Н. Рекреационная география. М. 1976. 216 с.
114. Котлярова Е.А. География отдыха и туризма. М. 1978. 124 с.
115. Климатологический справочник СССР. вып 18. Казахская ССР том 1. 1973.
116. Колотова Е.В. Рекреационное ресурсоведение. М.: 1998. – 314 с.
117. Кусков А.С., Понукалина О.В., Одинцова Т.Н. Рекреационная география. Учебное пособие. Саратов, 2003. – 328 с.
118. Максаковский В.П. Географическая картина мира. Книга І. М. 2006.- 495 с.
119. Мироненко Н.С., Твердохлебов И.Г. Рекреационная география. М. 1981. 329 с.
120. Медведков Ю.В. Человек и городская среда. М. 1978. 264 с.
121. Нефедова В.Б. и др. Методы рекреационного районирования. Вопросы географии. выпуск 93. М. 1973. с 81-108.
122. Николаенко В.Б. Рекреационная география. М. Владос. 2001. 281 с.
123. Пузырева А.А. Климатическое районирование Южного Казахстана. А. 1975. 225 с.
124. Преображенский В.С., Зорин И.В., Квартальнов В.А., Веденин Ю.А. и др. Теория рекреалогии и рекреационной географии. М. 1992. – 442 с
125. Реймерс Н.Ф. Природопользование. Словарь-справочник. М. 1990. 636 с.
126. Рекреационная география СССР. М. 1978. 326 с.
127. Рекреационное использование территории и охрана лесов. М. 1980. 278 с.
128. Рекреационные ресурсты и методы их изучения. М. 1981. 283 с.
129. Рекреационные системы./ Под ред. Мироненко Н.С., Бочарова М. М.: 1986. – 268 с.
130. Сайыпов А.А. Теория и практика туризма в Казахстане. А. 1992. 146 с.
131. Справочник по климату Казахстана. Алматы. 2004.
132. Теоретические основы рекреационной географии. Под редакцией В.С. Преображенского. М. 1975. 218 с.
133. Филлипович Л.С. Картографирование территориальных рекреационных систем. М. 1983. 254 с.
134. Чижова В.П. Рекреационные нагрузки в зонах отдыха. М. 1977. 234 с.
135. Царфис П.Г. Рекреационная география СССР. М. 1979. 346 с.
136. Южно-Казахстанская область и ее регионы. Шымкент. 2003.-220 с.
137. Южно-Казахстанская область. Статистический ежегодник. Под редакцией Б.Ш. Шайманова. Шымкент. 2004.-122 с.
138. Южно-Казахстанская область. 2001 – 2004. Шымкент. 2005. – 126 с.
139. Александрова А.Ю. Международный туризм: Учебное пособие для вузов. – М.: Аспект Пресс, 2001. – 464 с.
140. Анискин Ю.П. Общий менеджмент: Учебник по общей теории менеджмента. – М.: РМАТ, 1997. – 120 с.
141. Байлик С.И. Гостиничное хозяйство. Проблемы, перспективы, сертификация. – Киев.: БИРА -Р-, 2001. – 206 с.
142. Бизюкова И.В. Кадры. Подбор и оценка. – М.: Московский рабочий, 1989. – 307 с.
143. Биржаков М.Б. Введение в туризм. – СПБ.: «Герда», 2000. – 192 с.
144. Браймер Р.А. Основы управления в индустрии гостеприимства. /Пер. с англ. – М.: Аспект Пресс, 1995. – 360 с.
145. Бугаенко В.С., Каменский И.М. и др. Техника обслуживания и культуры работы в гостиницах. – Киев.: ВыАҚШя школа, 1977. – 285 с.
146. Бургонова Г.Н., Каморджанова Н.А. Гостиничный и туристический бизнес. – Учебное пособие. – М.: Финансы и статистика, 200. – 352 с.
147. Веснин В.Р. Основы менеджмента: Учебник. – М.: Триада Лтд., 1996. – 384 с.
148. Волков Ю.Ф. Введение в гостиничный и туристический бизнес. – Ростов Н/Д.: «Феникс», 2004. – 352 с.
149. Волков Ю.Ф. Технология гостиничного обслуживания. Учебное пособие. – Ростов Н/Д., 2003. – 285 с.
150. Волков Ю.Ф. Интерьер и оборудование гостиниц и ресторанов. – Учебное пособие. – Ростов Н/Д.: Феникс, 2003. – 352 с.
151. Герчикова И.Н. Менеджмент: Учебник. – М.: Юнити, 1994. – 685 с.
152. Гостиничный и туристический бизнес. Учебник /Пол ред. проф. Чудновского А.Д. – Экмос, 1998. – 351 с.
153. Гуляев В.Г. Организация туристической деятельности. – Учебное пособие. – М.: Нолидж, 1996. – 312 с.
154. Джанджугазова Е.А. Маркетинг в индустрии гостеприимства: Учебное пособие. – М.: «Академия», 2005. – 224 с.
155. Дурович А. Маркетинговые исследования в туризме: Учебно-практическое пособие / А.Дурович, Л.Анастасова – М.: Новое знание, 2002. – 348 с.
156. Дурович А.П. Маркетинг в туризме: Учебное пособие 3-е изд., стереотип. – Мн.: Новое знание, 2003. – 496 с.
157. Ефимова О.П., Ефимова Н.А. Экономика гостиниц и ресторанов: Учебное пособие, 2004. – 392 с.
158. Жолдак В.И., Квартальнов В.А. Основы менеджмента в спорте и туризме. Т.2. Организационные основы: Учебник. – М.: Советский спорт, 2001. – 352 с.
159. Жолдак В.И., Квартальнов В.А. Основы менеджмента в спорте и туризме. Т.2. Социально-педагогическое основы: Учебник. – М.: Советский спорт, 2002. – 184 с.
160. Жукова М.А. Индустрия туризма: Менеджмент организации. – М.: Финансы и статистика, 2002. – 200 с.
161. Зайцева Н.А. Менеджмент в социально-культурном сервисе и другие: Учебное пособие. – М.: «Академия», 2005. – 240 с.
162. Зубков А.А., Чибисов С.И. Справочник работника гостиничного хозяйства. – М.: ВыАҚШя школа, 1988. – 272 с.
163. Кабушкин Н.И., Бондаренко Г.А. Менеджмент гостиниц и рестаранов. – Учебное пособие. – Мн.: Новое знание. 2003. – 368 с.
164. Кабушкин Н.И. Менеджмент туризма: Учебное пособие: 2-е изд., перераб. – Мн.: Новое знание, 2001. – 432 с.
165. Квартальнов В.А. Стратегический менеджмент в туризме. – М.: Финансы и статистика, 2006. – 486 с.
166. Кортков Э.М. Исследования систем управления: Учебник. – М.: Дека, 2000 . – 244 с.
167. Лесник А.Л., Чернышев А.В. Практика маркетинга в гостиничном ресторанном бизнесе. – М.: ООО агентство рекламы «Товарищ», 2000. – 186 с.
168. Ляпина И.Ю.Организация и технология гостиничного обслуживания: Учебное пособие. – М.: «Академия», 2005. – 218 с.
169. Медлик С. Гостиничной бизнес: Учебник / С.Медлик, Х.Инграм: [пер. с анг. А.В. Павлов]. – М.: ЮНИТА-ДАНА, 2005. – 239 с.
170. Мельников В.П., Маренков Н.Л. Управление организацией: Учебное пособие. – М.: КНОРУС, 2004. – 240 с.
171. Менеджмент туризма: Туризм как объект управления: Учебник. – М.: Финансы и статистика, 2002. – 352 с.
172. Мильнер Б.З. Теория организации: Учебник. – М.: Инфра. – М., 2000. – 228 с.
173. Основные санитарно-гигиенические требования к туристическим базам, гостиницам, кемпингам. – М.: ЦРИБ, 1997. – 47 с.
174. Организация и управление гостиничным бизнесом. / Под ред. А.Л.Лесника, И.П.Мацицкого, А.В.Чернышева. – М.: ЮНИТИ, 2000. – 369 с.
175. Папирян Г.А. Менеджмент в индустрии гостеприимства: Отели и рестораны. – М.: ЛУЧ, 200. – 326 с.
176. Положение о паспорте Қонақ үйлер. – М.: Стройиздат, 1984. – 54 с.
177. Правила технической эксплуатации гостиниц и их оборудования. – М.: Стройиздат, 1985. – 201 с.
178. Раева Р.А. Гостиничный бизнес; пути становления и развития: Практическое пособие. – Алматы: Туран, 1998. – 149 с.
179. Семенов В.С., Каминский И.М., Попова Н.А. Гостиничное хозяйство: Справочное пособие. – М.: Стройиздат, 1985. – 320 с.
180. Семенов В.С. Совершенствование форм эксплуатации гостиниц. – М.: Сройиздат, 1978. – 96 с.
181. Сенин В.С., Денисенко А.В. Гостиничный бизнес: классификация гостиниц и других средств размещения: Учебное пособие. – М.: Финансы и статистика, 2004. – 144 с.
182. Сенин В.С. Организация международного туризма. – Учебник. – М.: Финансы и статистика. 2000. – 400 с.
183. Соколова М.В. История туризма: Учебное пособие. – М.: Мастерство, 2002. – 352 с.
184. Соловьев Б.Л., Толстова Л.А. Менеджмент гостеприимства: Справочно-методическое пособие. – М., 1997.
185. Сорокина А.В. Организация обслуживания в гостиницах и туристских комплексах: Учебное пособие. – М.: Альфа М: ИНФРА – М, 2006. – 304 с.
186. Техника обслуживания и культуры работы в гостиницах. – Учебное пособие. – Киев: ВыАҚШя школа, 1977. – 254 с.
187. Туризм и гостиничное хозяйство. – Учебник / Под. ред. проф., д.э.н. Чудновского А.Д. – М.: Тандем. – М.: ЭКМОС, 200. – 400 с.
188. Управление организацией: Учебник / Под ред. А.Г.Поршнева др. – М.: Инфра. – М, 1998. – 365 с.
189. Управление современной компанией: Учебник / Под. ред. Б.Мильнера и Ф.Лниса. – М.: Инфра. – 320 с.
190. Управление человеческими ресурсами в европейском готиничном бизнесе: Учебное пособие. – Пер. с анг. – М.: 2002. – 176 с.
191. Чернышнев А.В. Профессиональная переподготовка и повышение квалификации специалистов гостиничного комплекса. – М.: Интелуниверсам, 2000. – 181 с.
192. Чудновский А.Л., Жукова М.А. Менеджмент туризма: Учебник. – М.: Финансы и статистика, 2003. – 288 с.
193. Чудновский А.Д., Жукова М.А., Сенин В.С. Управление индустрией туризма: Учебное пособие. – М.: КНОРУС, 2000, 448 с.
Александрова А.Ю. Международный туризм: Учебное пособие для вузов. – М.: Аспект Пресс, 2001. – 464 с.
194. Анискин Ю.П. Общий менеджмент: Учебник по общей теории менеджмента. – М.: РМАТ, 1997. – 120 с.
195. Байлик С.И. Гостиничное хозяйство. Проблемы, перспективы, сертификация. – Киев.: БИРА -Р-, 2001. – 206 с.
196. Бизюкова И.В. Кадры. Подбор и оценка. – М.: Московский рабочий, 1989. – 307 с.
197. Биржаков М.Б. Введение в туризм. – СПБ.: «Герда», 2000. – 192 с.
198. Браймер Р.А. Основы управления в индустрии гостеприимства. /Пер. с англ. – М.: Аспект Пресс, 1995. – 360 с.
199. Бугаенко В.С., Каменский И.М. и др. Техника обслуживания и культуры работы в гостиницах. – Киев.: ВыАҚШя школа, 1977. – 285 с.
200. Бургонова Г.Н., Каморджанова Н.А. Гостиничный и туристический бизнес. – Учебное пособие. – М.: Финансы и статистика, 200. – 352 с.
201. Веснин В.Р. Основы менеджмента: Учебник. – М.: Триада Лтд., 1996. – 384 с.
202. Волков Ю.Ф. Введение в гостиничный и туристический бизнес. – Ростов Н/Д.: «Феникс», 2004. – 352 с.
203. Волков Ю.Ф. Технология гостиничного обслуживания. Учебное пособие. – Ростов Н/Д., 2003. – 285 с.
204. Волков Ю.Ф. Интерьер и оборудование гостиниц и ресторанов. – Учебное пособие. – Ростов Н/Д.: Феникс, 2003. – 352 с.
205. Герчикова И.Н. Менеджмент: Учебник. – М.: Юнити, 1994. – 685 с.
206. Гостиничный и туристический бизнес. Учебник /Пол ред. проф. Чудновского А.Д. – Экмос, 1998. – 351 с.
207. Гуляев В.Г. Организация туристической деятельности. – Учебное пособие. – М.: Нолидж, 1996. – 312 с.
208. Джанджугазова Е.А. Маркетинг в индустрии гостеприимства: Учебное пособие. – М.: «Академия», 2005. – 224 с.
209. Дурович А. Маркетинговые исследования в туризме: Учебно-практическое пособие / А.Дурович, Л.Анастасова – М.: Новое знание, 2002. – 348 с.
210. Дурович А.П. Маркетинг в туризме: Учебное пособие 3-е изд., стереотип. – Мн.: Новое знание, 2003. – 496 с.
211. Ефимова О.П., Ефимова Н.А. Экономика гостиниц и ресторанов: Учебное пособие, 2004. – 392 с.
212. Жолдак В.И., Квартальнов В.А. Основы менеджмента в спорте и туризме. Т.2. Организационные основы: Учебник. – М.: Советский спорт, 2001. – 352 с.
213. Жолдак В.И., Квартальнов В.А. Основы менеджмента в спорте и туризме. Т.2. Социально-педагогическое основы: Учебник. – М.: Советский спорт, 2002. – 184 с.
214. Жукова М.А. Индустрия туризма: Менеджмент организации. – М.: Финансы и статистика, 2002. – 200 с.
215. Зайцева Н.А. Менеджмент в социально-культурном сервисе и другие: Учебное пособие. – М.: «Академия», 2005. – 240 с.
216. Зубков А.А., Чибисов С.И. Справочник работника гостиничного хозяйства. – М.: ВыАҚШя школа, 1988. – 272 с.
217. Кабушкин Н.И., Бондаренко Г.А. Менеджмент гостиниц и рестаранов. – Учебное пособие. – Мн.: Новое знание. 2003. – 368 с.
218. Кабушкин Н.И. Менеджмент туризма: Учебное пособие: 2-е изд., перераб. – Мн.: Новое знание, 2001. – 432 с.
219. Квартальнов В.А. Стратегический менеджмент в туризме. – М.: Финансы и статистика, 2006. – 486 с.
220. Кортков Э.М. Исследования систем управления: Учебник. – М.: Дека, 2000 . – 244 с.
221. Лесник А.Л., Чернышев А.В. Практика маркетинга в гостиничном ресторанном бизнесе. – М.: ООО агентство рекламы «Товарищ», 2000. – 186 с.
222. Ляпина И.Ю.Организация и технология гостиничного обслуживания: Учебное пособие. – М.: «Академия», 2005. – 218 с.
223. Медлик С. Гостиничной бизнес: Учебник / С.Медлик, Х.Инграм: [пер. с анг. А.В. Павлов]. – М.: ЮНИТА-ДАНА, 2005. – 239 с.
224. Мельников В.П., Маренков Н.Л. Управление организацией: Учебное пособие. – М.: КНОРУС, 2004. – 240 с.
225. Менеджмент туризма: Туризм как объект управления: Учебник. – М.: Финансы и статистика, 2002. – 352 с.
226. Мильнер Б.З. Теория организации: Учебник. – М.: Инфра. – М., 2000. – 228 с.
227. Основные санитарно-гигиенические требования к туристическим базам, гостиницам, кемпингам. – М.: ЦРИБ, 1997. – 47 с.
228. Организация и управление гостиничным бизнесом. / Под ред. А.Л.Лесника, И.П.Мацицкого, А.В.Чернышева. – М.: ЮНИТИ, 2000. – 369 с.
229. Папирян Г.А. Менеджмент в индустрии гостеприимства: Отели и рестораны. – М.: ЛУЧ, 200. – 326 с.
230. Положение о паспорте Қонақ үйлер. – М.: Стройиздат, 1984. – 54 с.
231. Правила технической эксплуатации гостиниц и их оборудования. – М.: Стройиздат, 1985. – 201 с.
232. Раева Р.А. Гостиничный бизнес; пути становления и развития: Практическое пособие. – Алматы: Туран, 1998. – 149 с.
233. Семенов В.С., Каминский И.М., Попова Н.А. Гостиничное хозяйство: Справочное пособие. – М.: Стройиздат, 1985. – 320 с.
234. Семенов В.С. Совершенствование форм эксплуатации гостиниц. – М.: Сройиздат, 1978. – 96 с.
235. Сенин В.С., Денисенко А.В. Гостиничный бизнес: классификация гостиниц и других средств размещения: Учебное пособие. – М.: Финансы и статистика, 2004. – 144 с.
236. Сенин В.С. Организация международного туризма. – Учебник. – М.: Финансы и статистика. 2000. – 400 с.
237. Соколова М.В. История туризма: Учебное пособие. – М.: Мастерство, 2002. – 352 с.
238. Соловьев Б.Л., Толстова Л.А. Менеджмент гостеприимства: Справочно-методическое пособие. – М., 1997.
239. Сорокина А.В. Организация обслуживания в гостиницах и туристских комплексах: Учебное пособие. – М.: Альфа М: ИНФРА – М, 2006. – 304 с.
240. Техника обслуживания и культуры работы в гостиницах. – Учебное пособие. – Киев: ВыАҚШя школа, 1977. – 254 с.
241. Туризм и гостиничное хозяйство. – Учебник / Под. ред. проф., д.э.н. Чудновского А.Д. – М.: Тандем. – М.: ЭКМОС, 200. – 400 с.
242. Управление организацией: Учебник / Под ред. А.Г.Поршнева др. – М.: Инфра. – М, 1998. – 365 с.
243. Управление современной компанией: Учебник / Под. ред. Б.Мильнера и Ф.Лниса. – М.: Инфра. – 320 с.
244. Управление человеческими ресурсами в европейском готиничном бизнесе: Учебное пособие. – Пер. с анг. – М.: 2002. – 176 с.
245. Чернышнев А.В. Профессиональная переподготовка и повышение квалификации специалистов гостиничного комплекса. – М.: Интелуниверсам, 2000. – 181 с.
246. Чудновский А.Л., Жукова М.А. Менеджмент туризма: Учебник. – М.: Финансы и статистика, 2003. – 288 с.
247. Чудновский А.Д., Жукова М.А., Сенин В.С. Управление индустрией туризма: Учебное пособие. – М.: КНОРУС, 2000, 448 с.
248. Александрова А.Ю. Международный туризм: Учебное пособие для вузов. – М.: Аспект Пресс, 2001. – 464 с.
249. Анискин Ю.П. Общий менеджмент: Учебник по общей теории менеджмента. – М.: РМАТ, 1997. – 120 с.
250. Байлик С.И. Гостиничное хозяйство. Проблемы, перспективы, сертификация. – Киев.: БИРА -Р-, 2001. – 206 с.
251. Бизюкова И.В. Кадры. Подбор и оценка. – М.: Московский рабочий, 1989. – 307 с.
252. Биржаков М.Б. Введение в туризм. – СПБ.: «Герда», 2000. – 192 с.
253. Браймер Р.А. Основы управления в индустрии гостеприимства. /Пер. с англ. – М.: Аспект Пресс, 1995. – 360 с.
254. Бугаенко В.С., Каменский И.М. и др. Техника обслуживания и культуры работы в гостиницах. – Киев.: ВыАҚШя школа, 1977. – 285 с.
255. Бургонова Г.Н., Каморджанова Н.А. Гостиничный и туристический бизнес. – Учебное пособие. – М.: Финансы и статистика, 200. – 352 с.
256. Веснин В.Р. Основы менеджмента: Учебник. – М.: Триада Лтд., 1996. – 384 с.
257. Волков Ю.Ф. Введение в гостиничный и туристический бизнес. – Ростов Н/Д.: «Феникс», 2004. – 352 с.
258. Волков Ю.Ф. Технология гостиничного обслуживания. Учебное пособие. – Ростов Н/Д., 2003. – 285 с.
259. Волков Ю.Ф. Интерьер и оборудование гостиниц и ресторанов. – Учебное пособие. – Ростов Н/Д.: Феникс, 2003. – 352 с.
260. Герчикова И.Н. Менеджмент: Учебник. – М.: Юнити, 1994. – 685 с.
261. Гостиничный и туристический бизнес. Учебник /Пол ред. проф. Чудновского А.Д. – Экмос, 1998. – 351 с.
262. Гуляев В.Г. Организация туристической деятельности. – Учебное пособие. – М.: Нолидж, 1996. – 312 с.
263. Джанджугазова Е.А. Маркетинг в индустрии гостеприимства: Учебное пособие. – М.: «Академия», 2005. – 224 с.
264. Дурович А. Маркетинговые исследования в туризме: Учебно-практическое пособие / А.Дурович, Л.Анастасова – М.: Новое знание, 2002. – 348 с.
265. Дурович А.П. Маркетинг в туризме: Учебное пособие 3-е изд., стереотип. – Мн.: Новое знание, 2003. – 496 с.
266. Ефимова О.П., Ефимова Н.А. Экономика гостиниц и ресторанов: Учебное пособие, 2004. – 392 с.
267. Жолдак В.И., Квартальнов В.А. Основы менеджмента в спорте и туризме. Т.2. Организационные основы: Учебник. – М.: Советский спорт, 2001. – 352 с.
268. Жолдак В.И., Квартальнов В.А. Основы менеджмента в спорте и туризме. Т.2. Социально-педагогическое основы: Учебник. – М.: Советский спорт, 2002. – 184 с.
269. Жукова М.А. Индустрия туризма: Менеджмент организации. – М.: Финансы и статистика, 2002. – 200 с.
270. Зайцева Н.А. Менеджмент в социально-культурном сервисе и другие: Учебное пособие. – М.: «Академия», 2005. – 240 с.
271. Зубков А.А., Чибисов С.И. Справочник работника гостиничного хозяйства. – М.: ВыАҚШя школа, 1988. – 272 с.
272. Кабушкин Н.И., Бондаренко Г.А. Менеджмент гостиниц и рестаранов. – Учебное пособие. – Мн.: Новое знание. 2003. – 368 с.
273. Кабушкин Н.И. Менеджмент туризма: Учебное пособие: 2-е изд., перераб. – Мн.: Новое знание, 2001. – 432 с.
274. Квартальнов В.А. Стратегический менеджмент в туризме. – М.: Финансы и статистика, 2006. – 486 с.
275. Кортков Э.М. Исследования систем управления: Учебник. – М.: Дека, 2000 . – 244 с.
276. Лесник А.Л., Чернышев А.В. Практика маркетинга в гостиничном ресторанном бизнесе. – М.: ООО агентство рекламы «Товарищ», 2000. – 186 с.
277. Ляпина И.Ю.Организация и технология гостиничного обслуживания: Учебное пособие. – М.: «Академия», 2005. – 218 с.
278. Медлик С. Гостиничной бизнес: Учебник / С.Медлик, Х.Инграм: [пер. с анг. А.В. Павлов]. – М.: ЮНИТА-ДАНА, 2005. – 239 с.
279. Мельников В.П., Маренков Н.Л. Управление организацией: Учебное пособие. – М.: КНОРУС, 2004. – 240 с.
280. Менеджмент туризма: Туризм как объект управления: Учебник. – М.: Финансы и статистика, 2002. – 352 с.
281. Мильнер Б.З. Теория организации: Учебник. – М.: Инфра. – М., 2000. – 228 с.
282. Основные санитарно-гигиенические требования к туристическим базам, гостиницам, кемпингам. – М.: ЦРИБ, 1997. – 47 с.
283. Организация и управление гостиничным бизнесом. / Под ред. А.Л.Лесника, И.П.Мацицкого, А.В.Чернышева. – М.: ЮНИТИ, 2000. – 369 с.
284. Папирян Г.А. Менеджмент в индустрии гостеприимства: Отели и рестораны. – М.: ЛУЧ, 200. – 326 с.
285. Положение о паспорте Қонақ үйлер. – М.: Стройиздат, 1984. – 54 с.
286. Правила технической эксплуатации гостиниц и их оборудования. – М.: Стройиздат, 1985. – 201 с.
287. Раева Р.А. Гостиничный бизнес; пути становления и развития: Практическое пособие. – Алматы: Туран, 1998. – 149 с.
288. Семенов В.С., Каминский И.М., Попова Н.А. Гостиничное хозяйство: Справочное пособие. – М.: Стройиздат, 1985. – 320 с.
289. Семенов В.С. Совершенствование форм эксплуатации гостиниц. – М.: Сройиздат, 1978. – 96 с.
290. Сенин В.С., Денисенко А.В. Гостиничный бизнес: классификация гостиниц и других средств размещения: Учебное пособие. – М.: Финансы и статистика, 2004. – 144 с.
291. Сенин В.С. Организация международного туризма. – Учебник. – М.: Финансы и статистика. 2000. – 400 с.
292. Соколова М.В. История туризма: Учебное пособие. – М.: Мастерство, 2002. – 352 с.
293. Соловьев Б.Л., Толстова Л.А. Менеджмент гостеприимства: Справочно-методическое пособие. – М., 1997.
294. Сорокина А.В. Организация обслуживания в гостиницах и туристских комплексах: Учебное пособие. – М.: Альфа М: ИНФРА – М, 2006. – 304 с.
295. Техника обслуживания и культуры работы в гостиницах. – Учебное пособие. – Киев: ВыАҚШя школа, 1977. – 254 с.
296. Туризм и гостиничное хозяйство. – Учебник / Под. ред. проф., д.э.н. Чудновского А.Д. – М.: Тандем. – М.: ЭКМОС, 200. – 400 с.
297. Управление организацией: Учебник / Под ред. А.Г.Поршнева др. – М.: Инфра. – М, 1998. – 365 с.
298. Управление современной компанией: Учебник / Под. ред. Б.Мильнера и Ф.Лниса. – М.: Инфра. – 320 с.
299. Управление человеческими ресурсами в европейском готиничном бизнесе: Учебное пособие. – Пер. с анг. – М.: 2002. – 176 с.
300. Чернышнев А.В. Профессиональная переподготовка и повышение квалификации специалистов гостиничного комплекса. – М.: Интелуниверсам, 2000. – 181 с.
301. Чудновский А.Л., Жукова М.А. Менеджмент туризма: Учебник. – М.: Финансы и статистика, 2003. – 288 с.
302. Чудновский А.Д., Жукова М.А., Сенин В.С. Управление индустрией туризма: Учебное пособие. – М.: КНОРУС, 2000, 448 с.

Пән: Туризм
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 204 бет
Таңдаулыға:

Данияров Талғат Абубакирович

ТУРИЗМДЕГІ СЕРВИСТІК ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУДІҢ
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ МЕН БОЛАШАҒЫ

Шымкент-2011

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ
МИНИСТРЛІГІ

М. ӘУЕЗОВ АТЫНДАҒЫ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

Данияров Талғат Абубакирович

ТУРИЗМДЕГІ СЕРВИСТІК ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУДІҢ
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ МЕН БОЛАШАҒЫ

Шымкент-2011

ӘОЖ ... ... ... ... ... ... ... ...

Кітапта туризмдегі сервистік қызмет көрсетудің ерекшеліктері мен
болашағы жөнінде айтылады. Әсіресе, тарихи орындарға және қонақ үйлерге
арнайы тоқталған. Кітап. Шымкент: М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан
мемлекеттік университеті, 2011 – 291 б.
Кітап туризм және әлеуметтік сервис мамандықтарының оқытушылары және
студенттеріне мен магистранттарға арналған.

Пікір – жазғандар: 1. Б. Мұхамеджанов – п.ғ.д., профессор
2. Ә.Жолдасбеков – п.ғ.д., профессор
3. Ш. Арзымбетова – п.ғ.к., доцент

Республикалық оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында қаралған және
басуға ұсынылған. (Хаттама № ... ... ... ... .2011ж.).

М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік университеті, 2011

МАЗМҰНЫ

Кіріспе
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... .
І. Түркістан аймағының тарихи-мәдени ескерткіштері
... ... ... ... ... ... ... ...
ІІ.Отырар өңіріндегі тарихи орындар
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
ІІІ. Қаратаудың ортағасырлық керуен
жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
ІҮ. Сервистік қызметтің дамуы және
қалыптасуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..

Ү. Қонақ үй шаруашылығының маңызы және туристерді
орналастыру
ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ...

ҮІ. Қонақ үй кәсіпорыны басқару обьектісі
ретінде ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

ҮІІ. Шымкент қаласының рекреациялық ресурстары және қала тұрғындарының
демалу аймақтарын
дамыту ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ...

Қосымша
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ...
Қорытынды
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ...
Пайдаланылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .

Кіріспе

Сервис инфрақұрылымы - бұл мемлекеттік және жекеменшік шаруашылық
субъектілерінің жинағы. Сонымен қатар, кешенді жүйе болып табылады. Яғни
олар көп жақты қызмет түрлерінен қызмет атқарады. Олар: Сауда, банк,
сақтандыру, аудиториялық және тағы басқа қызметтер. Осы пәннің мақсаты
төмендегілердің даму заңдылықтары мен ерекшеліктерін оқып білу болып
табылады:
1.Сервис инфрақұрылымы тұтас жүйе, осының негізінде оны
ұйымдастыру формалары мен әдістерін оның қызмет етуі мен дамуын реттеуді
қарастырады.
2.Сервис инфрақұрылымының жеке жүйесі - тұтынушының тауарлар
нарығының жүйесі.
3.Сервис инфрақұрылымының жеке элементтерінің жүйесі.
Курстың мақсаты нарықтық қатынастарға негізделген экономикалық жүйеге
көшу болып табылады және өзінің құрамына келесілерді енгізеді: Сервис
инфрақұрылымының мәнін, мақсаттарын атқаратын қызметтерін алу; Сервис
инфрақұрылымының құрамын анықтайтын классификациялық жүйелерін қарастыру;
Нарықтың дамуына инфрақұрылымның рөлі мен мәнін анықтау; Сервис
инфрақұрылымының субъектілерінің қызметінің нәтижесін спецификалық сипатын
ашу, іскерлік қызмет көрсету; Сервис инфрақұрылымының дамуын реттеу
әдістерін қарастыру; Қазіргі кезеңдегі сервис инфрақұрылымының даму
көздерін анықтау; Инфрақұрылымдық қызметінің тиімділігін жоғарылату
резервтерін анықтау.
ҚР-дағы сервис инфрақұрылымының перспективалық дамуының бағыттарын
анықтау. Әртүрлі қоғамдағы сервистік қоғамына талдау жүргізіп ғылыми
негізде топтастыратын болсақ, олардың қазіргі қызмет түріне біршама жақын
екенін көруге болады. Сервистік қызмет дегеніміз – бұл адамдардың топ болып
бірлесіп қызмет атқару икемділігі. Бірлесіп қызмет атқарудың бір жағы
тұтынудың әр түрімен шұғылдана отырып жетістікке жету, олардың екінші жағы
қызмет көрсете отырып осындай игіліктерді өздеріне жасайды. Бұл
қатынастардың негізгі мақсаты материалдық құндылықтарды жасау емес
адамдардың тұтыну қажеттілігін қамтамасыз ету. Сервистік қызметтің қазіргі
кезде ғылыми талғамы басқа да ғылыми салалар секілді әр түрлі деңгейдегі
қосынды таңдайды. Эмперистік деңгейдегі талдау сервистік қызмет туралы
жалпы мәліметтер жинайды. Оның шығу негізін, сипаттамасын, қолданылысын,
қолдану шегін және тағы басқа қолданыстағы бөліктерін айқындайды. Жалпы
теоретикалық талдау. Сервистік қызметтің қоғамдағы орнын белгілеу
мақсатындағы ой шегінен өткізген терең талдауға жатқызады. Бұл жағдайда
оның теоретикалық жағы белгілі бір кәсіп ретіндегі рухани белсенділігі,
әлеуметтік қарым-қатынасы, сонымен қатар, оның тарихи дамуы сыртқы ортаның
әсерінен өзгеріске ұшырауы жан-жақты зерттеледі. Осы зерттеудің нәтижелері
сервистік қызметтің методологиясын қалыптастырады. Сервистік қызметтің
талдаулық методологиясы дегеніміз – теоретикалық таным жүйесінің
қалыптасуы. Оның негізін зерттеудегі білімдік принциптер тарихи дамудағы
заңдылықтар, қоғамдық қызметтегі әлеуметтік құрылымдағы және мәдени
өмірдегі орны. 70 жылдардағы экономикалық және энергетикалық дағдарыстар
тұтынушылар қоғамының оптимистік бағасын күрт төмендетіп жіберді. Жапон
зерттеушісі Т.Самот XX ғасырдың 70-80ж. Жапон қоғамында қалыптасқан
жағдайды былай түсіндіреді: “адам табиғат ресурстарының азық-түлік қорының
таусылмайтынына сенімсіздікпен қараған жағдайда ол айналасында қоршаған
заттарды пайдаланудың бір шегі бар деген ұғым қалыптасып, одан әрі не
болары жөнінде қауіпті ойлар қалыптасуы мүмкін. Мысалы: 70 ж. Батыс
елдерімен Жапонияда толыққанды өмір сүру дегеніміз – барлық заттардың көп
болуы деген түсінік қалыптасқан. Яғни олар неғұрлым көп болса, соғұрлым
жақсы болады деген принцип ұстанды. Бұған әсіресе жиһаз бұйымдары,
тоңазытқыш, телевизорлар жатады. 80 ж. мұндай заттарға деген көзқарас
өзгере бастады. Жаңа эстетикалық ұраны: жеңіл-жұқа, қысқы-кіші. Қазіргі
кезде қалыптасып отырған тұрақсыздық жағдай дүниежүзінің әр түкпіріндегі
елдердегі жапондық сипат ақуалына қауіп төндіріп отырды. Оған мысал:
экологиялық қауіп-қатердің өршуі; аймақтарда әскери қақтығыстың жиіленуі;
бай және кедей елдер мен адамдар арасындағы қатынас; саяси және дін аралық
эикстремизм; қылмыс пен нашақорлықтың кең етек алуы. Осыған байланысты
индустриялды-сервистік экономикалық модельдің маңызы артты. Ендігі жерде
заттық тұрғыдағы емес ресурстардың бағасы артты. Индустриялдық сервистік
экономика туралы жаңа мағлұматтар шаруашылық негізінде пайда болды. Бұл
жерде алып ұлтаралық компаниялардың ұлттық банкілердің әсері жоғары болды.
Олар өздерінің қызмет көрсету шеңберінде тұтынудың барлық жағын қамтитын
жаңа өнімдер жасап шығарады. Сол арқылы өз елінде ұзақ мерзімді, тұрақты
сауда саласының тенденциясын қалыптастырды. Сервистік қызметтің теориялық
және практикалық талдаудың маңызды проблемасы оның қызмет аясының құрылымы
мен сервистік қызметті саралауда жатыр. Дүниежүзілік практикада әр елдегі
және әр аймақтағы сервистік қызметтің әр түрлі болуына байланысты
туындайтын қиыншылықтарды жоюдың жолдарын іздестіреді. Дамыған елдерде
статистикалық қорытындыға жүгіне отырып талдау жасау оларды салыстыра
отырып терең талдау жасауға мүмкіндік туғызады. Олар мынадай қызметтер:
іскерлік қызмет көрсету; байланыс қызметтері; құрылыс және инженерлік
қызмет көрсету; дистрибьютерлік қызмет көрсету; жалпы білім беру қызметі;
қаржылық қызмет көрсету; сақтандыру қызметі; денсаулық сақтау және
әлеуметтік қызмет көрсету саласы бойынша қызмет көрсету; туризм және саяхат
жасау, демалысты ұйымдастыру саласы бойынша қызмет көрсету; көлік қызметі;
әр түрлі қызметтер. Тарихи практикада кез-келген елдегі қызмет саласын
дамыту әрқашанда мемлекеттің құқықтық институттарымен реттелетіндігін
көрсетеді. Бұл жағдайда мемлекеттік заң механизміне және мүдделі органдарға
(әскер, полиция, пеницентр жүйелер) сүйене отырып аса маңызды аппарат
ретінде қатысты қызмет көрсетуді өндіруші мен тұтынушы арасындағы
қатынастарды реттеді. Сервистік белсенділіктің субъектілер арасындағы
бәсекелестік күрес ережелерін белгіледі. Қызмет көрсетудің қандай да бір
түрін кәсіпкерлердің монополизациялау мүмкіндігін шектеді. Осының арқасында
мемлекеттік құқықтық жүйе қоғамда тұрақтылықты қалыптастырып, экономиканы
және қоғамдық практикадағы кризистік процестерді қалыпты жағдайға түсіре
отырып реттеді. Мемлекеттік құқықтық реттеу механизмі кейбір жағдайда
дәрежесі төмен және кедей адамдар есебінде. Аристрокат және бай адамдар
қызығушылық қорғап, таңдау арқылы әрекет жасады. Бұрынғы және қазіргі
заманда мемлекеттік билік қоғамдық қызығушылыққа нақты амалсыз көнеді. Осы
жайттар шаруашылық белсенділік субъектінің арасында, сонымен қатар кәсіпкер
мен мемлекет арасындағы өзара әрекеттестікті құқықтық реттеуге мәжбүрледі.
Мемлекет осы аталған барлық қызмет түрлерінен салық өндіріп, сонымен қоса,
оларға лицензия береді. Мемлекеттік құрылыс тактикасында біртіндеп қоғамдық
игіліктерді қайта үлестірудің құқықтық және қаржылық механизмдерді өңдеді.
Салық салу арқылы мемлекеттік органдарды, әскерді, полицияны асырау
мүмкіндігі реттелді және бюджет есебінен түскен қаржыларды қоғамның басқа
да салаларына салуға мүмкіндік туды.

Осы пәннің мақсаты Cервис инфрақұрылымының даму заңдылықтары мен
ерекшеліктерін оқып білу (1- кесте)

N Даму ерекшеліктері
заңдылықтары
1. Жүйеленуі Сервис инфрақұрылымы тұтас жүйе болып табылады, осының
негізінде ұйымдастыру формалары мен әдістері, қызмет
етуі мен дамуын реттеу қарастырылады.
2. Тұтынушы Сервис инфрақұрылымының жеке жүйелері. Мысалы:
қажеттілігі тұтынушының тауарлар нарығының жүйесі.
3. Жеке элемент Сервис инфрақұрылымының жеке элементтерінің жүйесі.

Сервистік қызметтің эмприкалық зерттеу әдістерінің жүргізілуі (2-кесте)

N эмпирикалық зерттеу әдістері
1. - бақылау, өзін-өзі бақылау, әңгімесесу, сұхбат, сауалнама, эксперимент
т.б.
2. - іс-әрекеттік бағыт, ішкі (психикалық) және сыртқы (материалды)
іс-әрекет бірлігі, сервистік қызметтің даму заңдылықтарының әлеуметтік
табиғаты, әлеуметтік тәжірибені меңгергендегі сервис инфрақұрылымын
дамуды зерттеу әдістерінің тарихи өзгеруі, оқыту, тәрбие, даму,
қалыптасу, меңгеру, оқу іс-әрекеті, біріккен іс-әрекет, оқу
ынтымақтастығы, өзара әрекет формалары, продуктивті және репродуктивті
оқу іс-әрекеті, білім, дағды, іскерлік, шеберлік, шығармашылық,
тұлғаның әлеуметтік жағдайда дамуы, оқу-тәрбиелік жағдайы, оқыту
стратегиясы, оқыту тиімділігінің критерилері мен категориялар
анықтамасы және ара қатынасы

Сонымен қоса, сервис инфрақұрылымының мәнін, мақсаттарын атқаратын
қызметтерін; Cервис инфрақұрылымының құрамын анықтайтын классификациялық
жүйелерін қарастыру; нарықтың дамуына инфрақұрылымның рөлі мен мәнін
анықтау; Cервис инфрақұрылымының субъектілерінің қызметінің нәтижесін
спецификалық сипатын ашу, іскерлік қызмет көрсету; Cервис инфрақұрылымының
дамуын реттеу әдістерін қарастыру, қазіргі кезеңдегі сервис
инфрақұрылымының даму көздерін анықтау; инфрақұрылымдық қызметінің
тиімділігін жоғарылату резервтерін анықтау; ҚР-дағы сервис инфрақұрылымының
перспективалық дамуының бағыттарын анықтау қажет. Дүниежүзілік есеп
бойынша, туризм саласынан түсетін табыс жыл сайын шамамен 4 триллион АҚШ
долларынан асып жығылады. Ал одан түскен салық 800 миллиард доллар
шамасында. Сарапшылардың есебі бойынша, 2020 жылға қарай, дүниежүзі бойынша
саяхат жасаушылар, күніне 5 миллиард доллар жұмсайтын болады. Ал
халықаралық туризм 3 есеге артады. Егер дәл осындай болжам расталса,
болашақта туризм саласы, әлемдік экономиканы алға жетелейтін бірден-бір
салаға айналмақ. Туризм – шет елдік инвестицияларды тартудың тағы бір
көзі. Соның арқасында тарихи, мәдени орталықтарды дамытып қана қоймай,
табиғатымызды сақтауға, мыңдаған жұмыс орнын ашуға, жаңа өнеркәсіпті
ұйымдастыруға да болады. Шығыстан батысқа дейін 3 мың, солтүстіктен
оңтүстікке дейін 1600 шақырым жерді алып жатқан қазақ жерінде, тау да, дала
да, орман мен теңізде, сан алуан көлдер мен құмды алқаптар бар. Еліміздің
оңтүстігінде жеміс-жидек пен көкөніс өсіп жатса, солтүстігінде қақаған аяз
тұрады. Табиғаттың осынша сан алуан құбылысына ие болған жерімізді көріп,
тамашалаймын деушілердің саны жыл санап артып келеді. Отандық туристік
ұйымдардың есебі бойынша, таяу жылдары Қазақстанға келем деушілердің саны
14 миллионға жуықтаған. Әсіресе, Алмания, Ұлыбритания, Қытай, Жапония мен
АҚШ сынды мемлекеттердің саяхатшылары тарапынан аса қызығушылық байқалуда.
Туризм – студент жастардың сауықтыру орталығы ретінде оларды салауатты өмір
салтына тәрбиелеумен қатар, темекіге, ішімдікке, ал тіпті соңғы уақыттарда
есірткіге араласу кезеңінен өтуге бірден-бір ықпал етуші күшке айналып
келеді. Ішімдікті, есірткілік заттарды, темекіні пайдалану тынығуды
оптималды ұйымдастыруға, денелерінің физикалық дамуына, рационалды
тамақтану мен салауатты өмір салтының басқа да жақтарына кері әсер етеді.
Мұндай жағдайларды тарату жастардың білімін кеңейтуге, денсаулық пен
салауаттылық сияқты жалпы адамзаттық құндылықтарға қарым-қатынасын
нақтылауға әсер етеді, олардың өмірдегі тәжірибесін байытып, салауатты өмір
салтына сәйкес келетін көз-қарастарын, мінез-құлық сарындарын
қалыптастырады. Салауатты өмір салтын қалыптастыруға тәрбиелеу барысының
психологиялық-педагогикалық жағдайлары арасында осы процесті
ұйымдастырудағы тұлғалық жағдайлар бөле-жара көрінеді, өйткені олар
жастардың салауатты өмір салтына өзін-өзі тәрбиелеу бойынша жұмыстарға
белсене араласуын қамтамасыз етеді, салауатты өмір салты туралы
қажеттіліктері, қызығушылықтары, сарындары мен көзқарастарының қалыптасуы
әдеттегі мінез-құлқымен, эмоциясымен, санасымен тығыз байланыста жүзеге
асады.
Оңтүстік өңірі тарихи шежіреге бай, қилы замандардың талай зұлматын
бастан өткізген, ауыз толтырып айтуға тұратын ұлы мекен. Әсіресе, тарихи
орындар жөніндегі мәліметтер жоғары оқу орындары студенттері мен сервистік
қызмет мамандығында дәріс алатын студенттер үшін таптырмас қазына болар
еді. Елге келген қонақтарға осы мағұлматтар арқылы бағыт-бағдар беріп, жол
сілтеу олардың қажеттілігін қанағаттандырып қана қоймай, сервистік қызмет
жасауға зор мүмкіндік береді.

І. Түркістан аймағының тарихи-мәдени ескерткіштері

Оңтүстік Қазақстан облысының Түркістан аймағы (бұл жерде Түркістан
ауданы мен Кентау қаласының аймағы сөз болып отыр) ежелден-ақ шартарапқа
кетіп жатқан керуен жолдарының тоғысқан жері болған. Шығысында Ұлы Жібек
жолынан басталған керуен жолы (Сыр жолы) Сырдарияны жағалап отырып Арал
теңізіне, онан әрі Батыс Қазақстан арқылы Шығыс Еуропада өткен, ал
Сырдарияның бойындағы ежелгі қалалардың шыққан Қарқаралы мен Жетіқоңыр
керуен жолдары Қаратаудан асып, Сарыарқа арқылы Ертіске өткен. Бұл аймақ
тарихымыздың әр түрлі кезеңдерінен сақталған тарихи-мәдени ескерткіштерге
бай өлке. Ескерткіштер Сырдарияның жағасынан бастап Қаратаудың қойнауына
дейінгі аралықта кездеседі. 2006-жылға дейін ғылымға белгілі болған
археологиялық ескерткіштердің жалпы саны 350, олардың қатарында тас
ғасырынан тұрақтары, қола, ерте темір ғасырлары мен ортағасырлық обалар мен
оба қорымдары, ежелгі және орта ғасырлық елді мекендер, қалалар мен
бекіністер, қарауыл төбелер, тасқа салынған сурет орындары, кәріздер бар.
Тас ғасырынан тұрақтары Қаратау шатқалдарында, тау алды беткейлерінде
кездеседі. Тастан, тас аралас топырақтан үйілген әр түрлі тарихи
кезеңдердің обалары тау шатқалдарында, тау үсті және тау алды жазықтарында
орналасқан. Кіші обалардың аумағы 4-5м, биіктігі 0,2-0,3м, ал үлкен
обалардың аумағы 40-50м-ге дейін жетеді, биіктігі 5-6м. Қаратаудың оңтүстік-
батыс беткейіндегі тау алды жазығы мен шатқалдарда мұратты обалар
кездеседі.
Түркістан аймағында 100-ге жуық ежелгі, орта ғасырлық бекіністе, елді
мекендер, қарауыл төбелер, қалашықтар мен қалалар бар, олардың көпшілігі
Сырдария мен Қаратаудың аралығындағы жазықта, керуен жолдарының бойында
жатыр, үлкен қалалар бір-біріне 10-20 км жерде орналасқан. Мысалы, Иқан,
Түркістан, Қарашық, Сидақата, Сауран қалалары. Елді мекендер мен
қалашықтардың бір қатары Қаратаудың шатқалдарында, тау алды жазығында
кездеседі. Қазақ хандықтары кезіндегі тастан салынған бекіністер мен
қалашықтар Біресек, Үшөзен, Қызылата шатқалдарында және Өгізтауда
сақталған. Ортағасырлық қарауыл төбелер мен қарауыл мұнаралары Қаратаудың
теріскейге өтетін шатқалдарының бойында, асуларда, тау алды жазығында және
елді мекендер мен қалалардың арасындағы биік жерде орналасқан.
Қола, ерте темір және ортағасырлық тасқа салынған суреттер Қаратаудың
оңтүстік-батыс беткейіндегі Қоржайлау, Жыңғылшық, Қарадегерез, Қиынжүрек,
Шүкірсаз, Төсбұлақ, Қызылшың, Кеңөзен, Қарақұдық, Майдантал өзендері мен
шатқалдарында, Бессаз шыңы төңірегінде сақталған. Тасқа салынған суреттерде
тау ешкісі, арқар, жылқы, түйе, қабан, адамдар бейнеленген.
Ортағасырлық қалалардың төңірегінде каналдар, арықтар, егістік
алқаптары сақталан, кәріздердің тізбектеле қазылған құдықтары Қаратаудың
тау алды беткейінде орналасқан Майдантал, Абай, Бабайқорған, Қарашық
ауылдары төңірегінде кездеседі.
Түркістан қаласы мен оның аймағында орналасқан тарихи-мәдени
ескерткіштер баға жетпес жәдігерлер тарихымыздың куәгерлері болып табылады,
оларды әр түрлі туристік бағыттарға енгізуге болады.

1. Түркістанның туристік бағыттары
Түркістан қаласы мен Түркістан аймағының тарихи-мәдени ескерткіштерге
бай екенін, өзіндік табиғатын және географиялық орналасу ерекшелігін ескере
отырып, қазіргі таңда бұл аймақта туризмнің тарихи - өлкетанушылық
экологиялық салаларын, келешекте этнотуризмді дамытуға болады.
Тарихи-өлкетанушылық туризм. Туризмнің бұл саласының негізгі мақсаты
сыртқы, ішкі туристерге және жергілікті халыққа Түркістан қаласы мен
Түркістан аймағымен бай тарихымен жан-жақты таныстыру.
Тарихи-өлкетанушылық туризмді келесі бағыттар бойынша ұйымдастыруға
болады:
- Түркістан рухани астана
- Түркістанның алтын сақинасы
- Қаратау ескерткіштері
- Транзиттік бағыт
- Түркістанның киелі орындары
- Оңтүстіктің алтын шеңбері
- Түркістанның киелі орындары
2,1 Түркістан Рухани Астана бағыты туристер мен өлкетанушыларды Түркістан
қаласының тарихымен, онда орналасқан тарихи-мәдени ескерткіштермен
таныстырады, Түркістан жерленген тарихи тұлғалар туралы қысқаша түсініктеме
береді. Бұл бағытқа кіретін ескерткіштер:
- ежелгі Күлтөбе қаласы
- ортағасырлық Түркістан қаласы
- Қожа Ахмет Ясауи кешені
- Есімхан кесенесі
- Рабия Сұлтан бегім кесенесі
- Қылует жер асты мешіт музейі
- Ортағасырлық монша
- Құмшықата жер асты мешіті
- Түркістан тарихи музейі
- Әль-Қожа ата кесенесі
- Гауһар ана кесенесі
- Түркістан қаласындағы тарихи орындар мен ғимараттар
- Қ.А.Ясауи атындағы Халықаралық Қазақ -Түрік университеті
- Ғылым орталығы, Археология музейі
Ежелгі Күлтөбе қаласы (I мың жыл, ортасы-XIVғ.) кейінгі ортағасырлық
Түркістан қаласының шығыс бөлігінде, Қожа Ахмет Ясауи кесенесінің 350 м
жерде орналасқан. Жоғарғы қабатының тарихи белгілері бұзылған. Ескерткіштің
көлемі 120х150м, биіктігі 9м. Жүргізілген археологиялық қазба жұмыстарының
нәтижесінде Күлтөбеден Түркістан қаласының 1500 жылдық тарихын дәлелдейтін
деректер табылған.
Ортағасырлық Түркістан қаласы (XV-XIXғғ) Түркістан қаласының
оңтүстік-шығыс бөлігінде орналасқан. Қала цитадель, шахристан және рабаттан
тұрады. Цитадельден батыс және оңтүстік-батыста жобасында төртбұрышты болып
келген шахристан орналасқан, оның көлемі 23,5 га (350 х 670м). Солтүстік
және батыс бөлігінде мұнара мен қабырға қалдықтары салынған. Қаланы
айналдыра қоршаған қабырғаның ұзындығы 3 км ге жуық. Стратиграфиялық
зетттеулер бойынша қала цитаделі Монғол шапқыншылығынан кейін қалыптасып,
XV-XVIғғ. кесененің батыс жағында шахристан пайда болған.
Қожа Ахмет Ясауи кесенесі (XII-XIVғғ) Қожа Ахмет Ясауи кесенесінің,
XII ғ. өмір сүрген ұлы ақын, йсауийа тарикатының негізін қалаушы Қожа Ахмет
Ясауидің бейітінің үстіне ХІV ғ соңында Әмір Темірдің бұйрығымен салынған.
Бұл ғимарат өз заманындағы сәулет өнерінің барлық жетістіктерін бойына
жинаған құрылыстарының бірі.
Кесененің көлемі 60х50 м, биіктігі 38 м. Ахмет Ясауи ғимамараты көп
функционалдық құрылыс болып табылады. Оның негізін жамағатхана, қабырхана,
мешіт, үлкен және кіші Ақ сарай, кітапхана, асхана, құдықхана және хужра
бөлмелері құрайды.
Қожа Ахмет Ясауи кесенесі ЮНЕСКО-ның мұралары тізіміне енген
ескерткіш.
Есімхан кесенесі (XVIIғ) Есімхан кесенесі жобасында төртбұрышты
құрылыс. Оның фасаттары сырлы плиткалармен қапталған. Құрылыстың сағана
бөлігі сақталынған. Архитектуралық, археологиялық зерттеулерге қарағнда бұл
құрылыс XVII ғ. салынған. Кесенеге белгілі қазақ ханы, кейінгі ортағасырлық
Қазақстанның ірі мемлекет қайраткері Есімхан (1598-1628жж) жерленген.
Рабия Сұлтан бегім кесенесі (XVғ) Рабия Сұлтан бегім кесенесі
жобасында төртбұрышты. Ол ішкі сегіз қырлы және 4 төртбұрышты бөлмелерден
тұрады. Бұл құрылыс туралы алғашқы деректер XVI ғ. бастап кездеседі. Рабия
Сұлтан бегім Ұлықбектің қызы, Әмір Темір көрегеннің немересі, көшпенді
өзбектердің ханы Абілқайырдың әйелі болған.
Қылует жер асты мешіт (XII - XIX ғғ) Қылует жер асты мешіті Ахмет
Ясауи кесенесінен оңтүстікте, 150 м жерде орналасқан. Қылует жер асты
мешітінің салынуын Ахмет Ясауи атымен байланысты. XII-XIX ғғ аралығында
салынған құрылысты XX ғ 40-шы жылдарында толығымен бұзып қыштарын зауыт
салуға қолданған. Археологиялық архитектуралық зерттеулермен 1941 жылы
жасалынған макетке сүйенен отырып Қылует жер асты мешіті толығымен қалпына
келтірілген.
Құрылыстың ең көне бөлігі - ғархана (XIIғ) бөлмесі болып табылады.
Жер бетінен 4 метр тереңдікте орналасқан бұл бөлменің көлемі 1,5 х 1,5 м,
биіктігі 1,6 м. Аңыз бойынша Ахмет Ясауи пайғамбар жасына (63 жас) толған
соң қалған өмірін осы бөлмеде өткізген. Екінші құрылыс кезеңіне (XV-XVIғғ)
жамағатхана, мешіт, дәретхана шаруашылық бөлмелері жатады. Ал XVIII-XIX ғғ
құрылыстың солтүстік жағына басқа қосымша бөлмелер салынған.
Ортағасырлық монша (XVIғ) Ортағасырлық шығыс моншасы Ахмет Ясауи
кесенесінен оңтүстік шығыста, 150 м жерде орналасқан, жеті бөлмеден тұрады.
Монша 1978 ж. дейін жұмыс істеп келген, 1979 ж. бастап оның негізінде Шығыс
моншасы музейі ашылған.
Құмшықата жер асты мешіті (ХІІғ) Ахмет Ясауи кесенесінен оңтүстік-
шығыста, 1 км жерде орналасқан. Жер асты мешіті сопыларлың діни- ғұрыптық
құрылыстары қатарына жатады. Күйдірілген қышпен салынған. Құрылыс екі
бөлмелі, түпкі бөлме төртбұрышты өлшемі 2х2 м, биіктігі 1,6 м, ол дәліз
арқылы диаметрі 2,5, биіктігі 2 м дөңгелек бөлмемен байланысқан.
Түркітан тарихи музейі. Музей 2000 ж. ашылған. Музей орналасқан
ғимарат XIX ғ соңында салынған әскері хазарма болған. Түркістан тарихи
музейінің экспозициясы 8 бөлімнен тұрады:
1. Тас, қола және ерте темір ескерткіштері
2. Түркі кезеңіндегі Түркістан оазисі
3. Шауғар қаласы
4. Ясы қаласы
5. Қожа Ахмет Ясауи – Түркістан пірі
6. Ескі Түркістан қаласы
7. Түркістан - Қазақ ханлығының астанасы
8. Түркістан –түркі дүниесінің рухани орталығы
Әл-Қожа ата кесенесі (XIIғ) Алғашқы құрылысы ХІІ ғ. салынған. Кесене
толығымен қайта қалпына келтірілген. Аңыз бойынша Әл-Қожа ата Ахмет
Ясауидің күйеу баласы болған.
Гаухар ана зираты (XIIғ) Түркістан қаласынан оңтүстік-шығыста 1 км
жерде орналасқан. Аңыз бойынша Гаухар ана Қожа Ахмет Ясауидің қызы болған.
А. Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті. 1991ж.
Түркістан университеті болып ашылған.
1993 ж. Қазақстан мен Туркия президенттерінің шешімімен ол Халықаралық
қазақ-түрік университеті болып қайта ашылған. Қазіргі таңда, оның
Түркістан, Тараз, Шымкент, Алматы, Кентау институттары мен Анкара бөлімі
бар.
Ғылым орталығы,Археология музейі. Ғылым орталығы Халықаралық қазақ-
түрік университеті Сенатының шешімімен 2001 ж. ашылған. Орталық Түркология,
Эколгия институттары Археология ғылыми-зерттеу орталығы және Баспа
бөлімінен тұрады.
Археология музейі университеттің бас ғимаратында орналасқан,
экспозициялық алаңы 200 м кв. Музей экспозициясы 4 бөлімнен тұрады:
- Тас ғасыры
- Қола ғасыры
- Ерте темір ғасыры
- Орта ғасырлар
2,2 Түркістанның Алтын Сақинасы бағытының ұзындығы 200-210км, автокөлікпен
(автобус, РАФ, УАЗ, Нива) жүруге арналған. Бағыттың мақсаты туристерді,
өлке танушыларлы Түркістан аймағында орналасқан археологиялық
ескерткіштермен таныстыру. Түркістан қаласынан көлікпен шыққан туристер тас
ғасырының Шоқтас тұрағында, ерте Темір ғасырының Әшір, Хантағы обаларында,
Хантағы төрткүлінде, ортағасырлық Ішкент, Сауран, Сидақата, Қарашық
қалаларында болып, оларда дүргізіліп жатқан қазба жұмыстарымен танысып,
Түркістанға қайтып келеді.
Шоқтас тұрағы Түркістаннан 25 км солтүстік-шығыста, Кентау-Ащысай
жолының жағасында орналасқан төменгі ерте тас ғасырының бұлақ басында
орналасқан. Бұл тұрақ Қазақстан мен Орталық Азияда сирек кездесетін
ескеркіштердің бірі. Шоқтас тұрағында бірлескен Қазақстан - Ресей ғалымдары
жүргізген қазба жұмыстарының кезінде тастан жасалынған еңбек құралдыр мен
әр түрлі жануарлардың сүйектері табылған. Шоқтас тұрағы қазақ жеріндегі ең
ежелгі ескерткіштердің бірі.
Ерте темір ғасырының Әшір обалары қорымы Хантағы ауылынан солтүстік-
шығыста 3,2 км жерде, Хантағы өзенінің оң жағалық жарқабағында орналасқан.
Тастан, тас аралас топырақтан үйілген обалар оңтүстіктен солтүстікке қарай
созылып жатыр. Қорымның солтүстік шығысындағы биік төбенің үстінде тұрған
хан обасының аумағы 36 м биіктігі 6 м.
Ерте темір ғасырының Хантағы обалар қорымы Хантағы ауылынан солтүстік
шығыста 6,5 км жерде, өзеннің жағасында, Хантағы тауының етегінде
орналасқан. Тастан, тас аралас топырақтан үйілген обалардың аумағы 4-12 м,
биіктігі 0,2 -1,3 м.
Хантағы төрткүлі (VIII-XIIғғ.) Хантағы ауылының солтүстік шетінде
орналасқан. Бұрыштары дүниенің төрт жағына бағытталған төрткүлдің көлемі
100х120 м, қамалының биіктігі 3 м, ені 8-10 м.
Ортағасырлық Ішкент (VII-XVIIІғғ.) қаласы Қарнақ ауылында орналасқан,
жазба деректерде Махмұт Қашқариден (XІғ), бастап кездеседі. Жобасында
трапецияға ұқсас шахристанның көлемі 100х150 м, биіктігі 1-1,5 м, оның
солтүстік- батыс бұрышында орналасқан цитадельдің көлемі 60х70 м, биіктігі
5-7 м .Қожа Ахмет Ясауи кешеніндегі Тайқазан XV ғ осы қалада құйылған.
Ортағасырлық Сауран қаласы (XIII-XVIIIғғ) Түркістаннан 40км солтүстік-
бастыста Оңтүстік Қазақстан мен Қызылорда облыстарының шекарасында,
Сырдарияның оң жағасында 8 км жерде орналасқан.
Қазіргі күнде ортағасырлық Сауранның орны солтүстік-шығыстан оңтүстік-
батысқа қарай – 800 м-ге, оңтүстік-шығыстан солтүстік-шығысқа қарай - 500м-
ге созылып жатыр, биіктігі 2 м. Қаланың пахса мен кесектен қаланған
қамалының қазіргі биіктігі 3-6 м, оны сырттай терең ор қоршаған. Осы ор
туралы XVI ғ, өмір сүрген Хафиз- и Таныш былай деп жазған: Қаланы қоршаған
ордың кеңдігі мен тереңдігі сондай, оны өзен деп қаласын. Қалаға кіретін
солтүстік-шығыс және оңтүстік-шығыс қақпалар бүгінгі күнде ұзындығы 20м
келетін коридор тәрізді болып жатыр, оларды жан-жағынан мұнаралар қоршаған.
Қала қамалының ішіндегі көшелер мен тұйықтарды жағалай салынған көптеген
құрылыс қалдықтары сақталған. Ортағасырлық деректерде Сауран қаласындағы
медресенің жанында, ерекше техникалық тетіктердің арқасында щайқатылып
тұратын екі мұнара болғаны айтылған. Осы мұнаралардың XIX ғ. 70-жылдарына
дейін сақталғаны деректерден белгілі, бірақ өкінішке қарай бірде-бір
деректе мұнаралардың нақты орналасқан жері көрсетілмеген. Кейбір
зерттеушілердің пікіріне қарағанда, өз заманындағы таңғажайып құрылыстардың
бірі болған қос мұнара қаланың шығыс бөлігіндегі күйдірілген кесектен
қаланған құрылыс қалдықтары жатқан жерде орналасқан болса керек. Дегенмен
бұл таңғажайып мұнаралардың нақты орналасқан жері келешекте жүргізілетін
археологиялық қазба жұмыстары кезінде ғана анықталуы мүмкін.
Сауранның төңірегіде кең алқапты алып жатқан қала аймағы, бау-бақша
болғаны белгілі. Ұшақтан түсірілген суреттер бойынша қала аймағында 320-ға
жуық қора-жайлы жер бөліктер есепке алынған. Қалаға және оның аймағына су
Сырдариядан тартылған арықтармен және кәріз арқылы әкелінген. XVI ғ авторы
Васифидің айтуына қарағанда басын Саураннан 7 км солтүстік жердегі
Міртөбеден алатын кәрізді қазуға үнділік 200 құлдар қатысқан. Сауранның
кәріз жүйесінің бір қатары осы уақытқа дейін сақталған.
2005 жылдан бастап ортағасырлық Сауран қаласында республикалық
Мәдени мұра бағдарламасы бойынша кең көлемде археологиялық қазба
жұмыстары жүргізілуде. Жүргізілген қазба жұмыстарының нәтижесінде қаланың
орталық бөлігінен мешіт, медресе және солтүстік -шығыс қақпасының бірнеше
тарихи кезеңдегі қалдықтары мен оған кіретін тас жолы ашыла бастады.
Ерте ортағасырлық Сидақата қаласы (I-VIIIғғ) Түркістаннан 18 км
солтүстік-батыста, Қызыләскер ауылынан 2 км оңтүстікте орналасқан. Қаланың
жалпы көлемі 9,1 га, жобасында алты бұрышты болып келген шахристанның
көлемі. 6,2 га, оның ең биік жерінде орналасқан цитаделінің көлемі,
80х140м, биіктігі 14 м.
Қаланы сырттай қоршап жатқан жатқан 10-70 м келетін ордың ұзындығы
1270 м. Сидақата қаласының әртүрлі бөліктерінде 1998, 2002-2005 жылдарда
жүргізілген археологиялық қазба жұмыстарының барысында оның I-VIIIғғ.
аралығында өмір сүргені анықталып, көптеген бөлмелер, құрылыс қалдықтары
ашылып әртүрлі археологиялық заттар табылған.
Ортағасырлық Қарашық қаласы (VI-XIV ғғ.) Түркістанан 8 км солтүстікте,
Қарашық өзенінің оң жағасында орналасқан, ол орталық бөліктен
(шахристан, цитадель,рабад) және шаруашылық аймағынан тұрады. Шахристанның
көлемі 220х135-200 м, биіктігі 8-9 м.Оның солтүстік-батыс бұрышында
орналасқан цитадельдің көлемі 40х-40 м, биіктігі 1,5-2 м. Шахристанды
қоршаған рабадтың көлемі 400х460м, биіктігі 3-4 м. Қаланың орталық бөлігін
сырттай қоршап жатқан шаруашылық аймағы кең алқапты қамтығын, оны қоршаған
қамал құландысының ені 10-12 , биіктігі 2-3 м.
2001-2003 жж. А.Ясауи атындағы ХҚТУ Тұран археолгиялық экспедициясы
Қарашық қаласының цитаделінде кесік салып, оның VI-XIV ғ. кезінде өмір
сүргенін анықтап цитаделдің жоғарғы қабатынан X-XIV ғ, кезіндегі құрылыс
қалдықтарын ашты. Рабадтың қамалына салынған кесіктен IX-Xғғ. кезінде
әбзелдерінен жерленген жылқының сүйегі табылды. Шаруашылық аймағында
жүргізілген қазбадан XIII-XIV ғғ кезіндегі бөлмелер, үй орындары мен ыдыс
күйдіретін құмдандар кешен ашылды.
2.3. Қаратау ескерткіштері бағытының мақсаты туристер мен
өлкетанушыларға Қаратаудың оңтүстік батыс беткейіндегі Біресек, Үшөзен,
Қызылата мен Өгізтау шатқалында орналасқан археологиялық ескерткіштерді
таныстыру. 3-4 күндік бағыттың жалпы ұзындығы 400-450 км. Бұл бағыт
автокөлікпен және жаяу жүретін туристерге арналған. Қаратау
ескерткіштерімен танысу Біресек, Үшөзен, Қызылата жіне Өгізтау бағыттары
бойынша іске асырылады.
3.1. Біресек бағытының ұзындығы 100 км. Осы бағытпен жүрген туристер
Біресек өзені мен оның салалары бойында орналасқан археологиялық
ескерткіштермен танысады.
Ерте темір ғасырының Алмалысай обалар қорымы Біресек ауылынан 8,7 км
солтүстік шығыста, өзеннің жағасында орналасқан.Тастан үйілген обалардың
аумағы 8-20 м, биіктігі 0,4 -2,5 м.
Алмалысай елді мекені (VI-IХғғ.) Біресек аулынан 9 км солтүстік
шығыста, өзеннің оң жағасында орналасқан. Төртбұрышта елді мекенінің көлемі
30х32 м, биіктігі 1,5-2 м.Оның оңтүстік беткейіндегі қабырғалары тастан
қаланған үш бөлмелі құрылыстың көлемі 14х6 м ал солтүстік беткейіндегі
құрылыстың көлемі 15х5 м.
Алмалысай елді мекені Түркістаннан шығып Қаратау арқылы Созаққа
өтетін, Біресек өзенін жағалып жүрген ортағасырлық керуен жолының бойында
орналасқан.
Ерте темір ғасырының Біресек обалар қорымы Біресек ауылынан солтүстік
шығыста 10-18 км аралықта бірнеше топ болып Есекбел, Есіркеп,Теректі деп
аталатын жерлерде шоғырланған. Обалар тастан үйілген аумағы 6-20 м,
биіктігі 2,4-2,8 м. Есекбел обалар тобындағы екінші обаның аумағы 12 м,
биіктігі 3 м, осы обада жүргізілген қазба жұмыстары кезінде үйілген тастың
астынан көлемі 2,3 х 2,4 м келетін, қабырғалары тастан кұм безделіп
қаланған құрылыс ашылды. Оның биіктігі 2 м, ені 0,5 м келетін есігі
оңтүстік қабырғасында орналасқан. Құрылысты ашу кезінде ыдыс сынықтары
табылды. Бұл оба ерте заманда-ақ тоналған.
Есекбел бекінісі (VI-IХғғ,) Біресек ауылының солтүстік шығысынан 11 км
жерден, өзеннің оң жағасындағы биік төбеде тұрған, көлемі 50х56 м, биіктігі
10-12 м келетін жартастың үстіне салынған. Бекіністің солтүстік бөлігінде
биіктігі 3 м, көлемі 10х12 м келетін қарауыл мұнарасы бөлігіне тастан
қаланған есік арқылы шығуға болады. Есекбел бекініс Біресек өзені арқылы
өтетін ортағасырлық керуен жолын бақылап тұруға өте қолайлы жерге салынған,
онан Біресек өзенінің шатқалы бірнеше км жерге дейін көрінеді.
Жыңғылшық тасқа салынған суреттері (Қола, ерте темір ғасыр) Біресек
өзенінің саласы Жыңғылшық өзенінің оң жағасындағы тасқа салынған
суреттерді 1982 ж археолог З.С. Самашев ашып, зерттеген. Жыңғылшықтағы
тасқа салынған суреттерді 2001-2002 жж. А.Ясауи атындағы ХҚТУ Тұран
археологиялық экспидициясының тасқа салған суреттертді қайта зерттеп олады
суретке түсіріп, көшірмесін сызды. Суретерде құс тұмсықты бұғылар, түйе,
тау ешкілері, жылқылар, бұқа турлар, күн бейнелері, антропоморфты бейнелер
салынған.
3,2 Байылдыр бағытының ұзындығы 130км. Осы бағытпен жүрген туристер
Байылдыр өзені мен Ашаның археологоиялық ескерткіштерімен танысады.
Ортағасырлық Аша қаласы (VI-XIIғғ) Аша ауылынан 1,3 км оңтүстікке,
Байылдыр ауылынан 12,7 км солтүстік-шығыста, Байылдыр өзенінің сол жағында
орналасқан. Қала екі бөліктен тұрады оның оңтүстік бөлігінің көлемі 130х115
м, биіктігі 13 м, ал ортасын 3 м сай бөліп жатқан солтүстік бөлігінің
ұзындығы 130 м, ені 7м, биіктігі 8 м. Ортағасырлық Аша қаласы Байылдыр
өзенін жағалап барып, Аша арқылы теріскейге өтетін керуен жолының бойында
орналасқан.
Аша бекінісі (XV-XVIғғ) Аша ауылынан 1 км оңтүстік-батыста, Байылдыр
ауылынан 12,8 км солтүстікте, Байылдыр өзенінің оң жағасындағы биіктігі 180
м келетін оңтүстік және солтүстік жақтары тік болып келген таудың үстінде
орналасқан. Оны қоршаған тас қаландының ені 1-1,5 м, биіктігі 1-2 м. Тас
қаландының солтүстік және солтүстік-батыс жақтары бұзылып кеткен.
Ерте темір ғасырының Бозбұтақ обалар қорымы Аша ауылынан 1-2,4 км
солтүстік-батыста орналасқан. Тастан үйілген обалардың аумағы 6-15 м,
биіктігі 0,3-1,3 м.
Ерте темір ғасырының Балағайып обалар қорымы Аша ауылынан 1 км
солтүстікте, Байылдыр өзенінің жағасындағы Балағайып үңгіріне жақын жерде
орналасқан. Тастан, тас аралас топырақтан үйілген обалардың аумағы 7-16 м,
биіктігі 0,6-2,5 м.
Тас қамал (XV-XVIғғ) Аша ауылынан 2 км солтүстікте Байылдыр өзенінің
оң жағасындағы биік таудың басында орналасқан. Оның солтүстік, солтүстік-
шығыс, оңтүстік жағы тік құлама құз болып келген, ал батыс жағы қалыңдығы
1,5-2 м келетін таспен қаланған. Тас қамал оның батыс жағынан ғана кіруге
болады. Қамалдың ішінен ыдыс сынықтары кездеседі. Халық аузындағы аңыздарға
қарағанда, ел басына күн туғанда халық осы қамалға шығып, оның есігін
таспен бітеп қорғанған екен. Қамалдың бір жерінде шыңырау құдық болған
деседі. Тас қамал Байылдыр өзенін жағалап барып, Аша арқылы теріскейге
өтетін керуен жолының бойында орналасқан.
3,3 Қызылата бағытының ұзындығы 140км. Осы бағытпен жүрген туристер
Қызылата өзенінің бойында орналасқан Қырыққыз, Балақорған қамалдарымен және
ерте темір ғасырының обаларымен танысады.
Қырыққыз қамалы (XV-XVIғғ) Кентау қаласынан 16,9 км солтүстікте,
Қызылата өзенінің сол жағасындағы биік төбеде орналасқан. Қалыңдығы 2 м
келетін қабырғалары тастан қаланған. Олардың қазіргі сақталған биіктігі
2,5-3 м. Қамалдың ішінде көптеген бөлме орындары байқалады. Оған кіретін,
екі жағы таспен қаланған есік шығыс қабырғада орналасқан. Батыс қабырғаның
ішкі жағында бұлақ бар.
Балақорған қамалы (XV-XVI ғғ) Кентау қаласынан 17 км солтүстікте,
Қызылата өзенінің сол жағасындағы биік жартастың үстінде орналасқан.
Қамалдың қабырғалары тастан қаланға. Оның солтүстік жағында бірнеше
бөлмелердің орны байқалады. Қамалға кіретін есік оңтүсік-шығыс бұрышқа
жақын орналасқан.
Қырықсыз бен Балақорған қамалдары Түркістаннан шығып, Қаратаудың
теріскей бетіне өтетін ортағасырлық Қызылата керуен жолының бойында
орналасқан.
Ерте темір ғасырының Қырықсыз және Балақорған обалары қорымдары Кентау
қаласынан 17,3 км солтүстікте, Қызылата өзенінің жағасында орналасқан.
Тастан үйілген обалардың аумағы 4-15 м, биіктігі 0,5-1,2 м. Олар
тізбектеліп оңтүстік-шығыстан солтүстік-батысқа қарай созылып жатыр.
3,4 Өгізтау бағытының ұзындығы 140 км. Осы бағытпен жүрген туристер
Өгізтау шатқалында орналасқан археологиялық ескерткіштермен танысады.
Өгізтау қаласы (XV-XVI ғғ) Серт ауылынан 16,9 км солтүстік-шығыста,
Қысқаша өзенінің сол жағасындағы беткейде орналасқан. Солтүстіктен
оңтүстікке қарай созылып жатқан, жобасында төртбұрышты болып келген
қалашықтың көлемі 110х140 м, биіктігі 3-4 м. Оның қабырғалары тастан
қаланған, бұрыштарында мұнара орындары байқалады, есігі батыс жағында
орналасқан. Қаланың жобасында қабырғалары тастан қаланған ондаған
бөлмелердің орындары байқалады.
Өгізтау қорымы (XV-XVI ғғ) Ортағасырлық Өгізтау қаласының солтүстік
жағындағы беткейде орналасқан. Қорымды жеке-жеке және бір-біріне жақын
орналасқан жобасында тікбұрышты және төртбұрышты қырынан көмілген тас
қоршаулар бар. Олардың көлемдері 1,1х1,3м- ден 2,6-3,1 м-ге дейін келеді.
Қоршаулар ретсіз орналасқан, кейбір қоршаулардың басына жобасында төртқырлы
болып келген тас бағандар қойылған, осындай бір бағанның қырлары 22х27 см,
биіктігі 1,4 м. Обадағы есепке алынған қоршаулардың саны 400-ден асады.
Өгізтау тас бекінісі (XV-XVI ғғ) Серт ауылынан 16,9 км солтүстік
шығыста, тау шатқалындағы Үйрексу мен Қасқаша өзендерінің қосылар жерінің
солтүстік-батысындағы жан-жағы тік Өгізтау жотасының үстінде, Өгізтау
қаласынан 0,4 км шығыста, өзен деңгейінен 150 м биіктікте орналасқан.
Оңтүстік-шығыстан солтүстік-батысқа қарай созылып жатқан таудың сүйірленіп
келген солтүстік-батыс бөлігіндегі көлемі 85х50м алаңды шығысынан оңтүстік-
батысына қарай қоршап тұрған қамал тастан қаланған, оның жалпы ұзындығы 80
м, ені 1-2,2 м, сақталған биіктігі 0,5-2 м. Шығыс және оңтүстік батыс жағы
тастан қаланған алаңның ортасындағы үйілген тастың аумағы 6 м, биіктігі 0,7
м.
Өгізтау елді мекені (VI-VIIIғғ) Қысқаша өзенінің оң жағасында,
Өгізтау қаласынан 0,2 км оңтүстік батыста орналасқан. Жобасында алаңды төбе
тәрізді болып келген елді мекеннің көлемі 35х55 м, оның алаңының биіктігі 2-
2,5 м, төбесі 5м. Алаңның ортасындағы ойдың аумағы 15 м, тереңдігі 1м.
Ерте темір ғасырының Өгізтау обалар қорымы Серт ауылынан солтүстік
шығысқа 11,2-16,8 км аралығында, Серт-Өгізтау жолының жағында орналасқан.
Тастан тас аралас топырақтан үйілген обалардың аумағы 7-13 м биіктігі 0,3-
1,3 м.
Ерте темір ғасырының Өтегенбұлақ обалар қорымының Серт ауылынан 17,8
км солтүстік шығыста, Қысқаша өзеннің сол жағасында орналасқан. Тастан
үйілген обалар солтүстіктен оңтүстікке қарай тізбектеле орналасқан, аумағы
7-15 м, биіктігі 0,4-2,5 м. Кейбір обалардың солтүстік- батыс, оңтүстік-
батыс бөліктерінде төртбұрышты қосалқы құрылыстары бар.
Ерте темір ғасырының Доланабұлақ обалар қорымы Серт ауылынан 19 км
солтүстік-шығыста орналасқан. Тастан, тас аралас топырақтан үйілген
обаларың аумағы 6-15 м, биіктігі 0,2-0,9.
4. Транзиттік бағыт
Түркістан қаласы арқылы автокөлікпен өтетін туристерге арналған
бұл бағытың мақсаты-туристерге Түркістан қаласы мен Шымкент-Қызылорда
жолының бойындағы тарихи-мәдени ескерткіштерді таныстыру. Бағыт екі күндік.
Алғашқы күні туристерге Түркістан қаласында орналасқан тарихи-мәдени
ескерткіштер көрсетіледі, ал екінші күні Ортағасырлық Қарашық, Сидақата,
Сауран қалалары көрсетіледі. Түркістан- Қарашық - Сидақата-Сауран бағытының
ұзақтығы 60 км.
2,5. ТҮРКІСТАННЫҢ КИЕЛІ ОРЫНДАРЫ
Бұл бағыттың мақсаты Түркістанға зиярат етуге келген сыртқы және ішкі
туристер мен жергілікті тұрғындарға Түркістан қаласы мен оның аймағында
орналасқан киелі орындарды көрсетіп, оларға зиярат еткізу. Бұл бағыт
бойынша зиярат етуге келген туристер мен жергілікті тұрғындар келесі киелі
орындарға зиярат етуіне болады:
- Арыстан баб кесенесі
- Гаухар ана бейіті
- Қожа Ахмет Ясауи кесенесі
- Әл-Қожа ата кесенесі
- Қарнақ медресесі
- Үкәшата бейіті мен құдығы
- Жылаған ата бұлағы
2,6 ОҢТҮСТІКТІҢ АЛТЫН ШЕҢБЕРІ БАҒЫТЫ
Бұл бағытының мақсаты - Түркістан қаласына келген туристерге Оңтүстік
Қазақстан облысының негізгі тарихи-мәдени ескерткіштерін таныстыру.
Автокөлікпен жүруге арналған бұл бағыттар оңтүстік Қазақстан облысының
Түркістан – Шәуілдір-Төрткүл- Темірлан-Шымкент-Сайрам-Ақсу-Шарапк ент-
Мақталы-Қарабұлақ-Боралдай-Шаян-Шол аққорған-Созақ-Шолаққорған-Түркіста н
елді мекендері арқылы өтеді. Бағыттың жалпы ұзындығы 900 км. Осы бағыт
бойынша автокөлікпен жүрген туристер келесі тарихи-мәдени ескерткіштерді
көріп танысады:
- Ортағасырлық Түркістан қаласы
- Ортағасырлық Алтын төбе қаласы
- Арыстан баб кесенесі
- Ортағасырлық Отрар қаласы
- Отрар музейі
- Бөріжар обала қорымы
- Қажымұқан өзені
- Ортағасырлық Шымкен қаласы
- Ортағасырлық Сайрам қаласы
- Ибрагим ата кесенесі
- Абділ Азиз баб кесенесі
- Қарашаш ана кесенесі
- Ортағасырлық Қобалбұлақ қаласы
- Ортағасырлық Төрткүлтөбе қаласы
- Ортағасырлық Керейт қаласы
- Қара үңгір тұрағы
- Ортағасырлық Домалақ төбе қаласы
- Домалақ ана кесенесі
- Ортағасырлық Баба ата қаласы
- Ортағасырлық Шолаққорған
- Ортағасырлық Созақ қаласы
- Қарабура кесенесі
- Ортағасырлық Ақсүмбе қаласы
- Сауысқандық тасқа салынған суреттері
- Ортағасырлық Морттық елді мекені
- Ортағасырлық Сығанақ қаласы
- Ортағасырлық Ордакент қаласы
- Ортағасырлық Сауран қаласы
- Ортағасырлық Қарашық қаласы
Ортағасырлық Түркістан қаласы. XV-XIX ғғ. Түркістан қаласының оңтүстік-
шығыс бөлігінде орналасқан. Қала цитадель, шахристан және рабад
бөліктерінен тұрады. Цитаделден батыс және оңтүстік-батыста жобасында
төртбұрышты болып келген шахристан орналасқан, оның көлемі 23,5 га
(350х670м). Солтүстік және батыс бөлігінде мұнарамен қыбарға қалдықтары
сақталынған. Қаланы айналдыра қоршаған қабырғаның ұзындығы 3 км-ге жуық.
Қазақ хандығының астанасы болған Түркістан қаласында орналасқан тарихи-
археологиялық ескерткіштер: ортағасырлық Түркістан қаласы, ежелгі Күлтөбе
қаласы, Қожа Ахмет Ясауи кешені, Есімхан кесенесі, Рабия Сұлтан бегім
кесенесі, Қылует жер асты мешіт музейі, ортағасырлық монша, Құмшық ата жер
асты мешіті, Түркістан тарихи музейі, Әл-Қожа ата кесенесі, Гаухар ана
кесенесі, Түркістан қаласындағы тарихи орындар мен ғимараттар.
Алтынтөбе. І-ХІ ғғ. Оңтүстік Қазақстан облысы Отырар аудандағы
Талапты ауылынан 8 км солтүстік- батыста орналасқан. Жобасында алаңды төбе
тәрізді болып келген шахристаны мен цитаделінің биіктігі 17м. Алтын төбе
қаласында ОҚАЭ ХХғ. 70-80 жылдарында археологиялық қазба жұмыстарын
жүргізіп әр түрлі тарихи кезеңдерден сақталған құрылыс қалдықтарын ашқан.
Арыстанбаб кесенесі. ХХ ғ басы Кесене ХІІ ғ өмір сүрген белгілі сопы
Арыстанбабтың бейітінің үстінде салынған. Алағашқы кесенесі ХІІІ-ХIVғғ
салынып, XVIII ғ зілзала кезінде бұзылған алғашқы кесене орнына күмбезді
ғимарат салынған. XVIII ғ салынған кесене құрылысы уақыт өте бұзылып,
1909ж қайта салынған. 1971 ж. кесененің мүшкіл жағдайын ескере отырып
кесенені толығымен бұзып қайта салған.
Арыстан баб кесенесі көп функциональдық құрылыс болып табылады. Кешен
құрылысы негізгі көрхана бөлмесіне қосымша салынған бөлмелерден
қалыптасқан. Ғимарат екі көрхана, мешіт және шаруашылық бөлмелерден
тұрады.
Отырар қаласы І-XVIII ғғ Талапты ауылының солтүстік шетінде,
Арыстанбаб кесенесінен 600-800м солтүстік-шығыста орналасқан. Ортағасырлық
Отырар қаласының цитаделі мен шахристаны жобада бесбұрышты болып келеді,
оның биіктігі 18 м, көлемі 20 га.
Археологиялық қазба кезінде ашылған қаланың орталық мешітінің орнында
концервация жүргізіліп, ашық аспан музейі ашылған.
Отырар музейі. Музей Отырар ауданының орталығы Шәуілдір ауылында
орналасқан.
Қараспантөбе қаласы. VIII-XIIғғ. Қараспантөбе қаласы Қараспан
ауылынан 1км оңтүстікте, Арыс өзенінің жағасында орналасқан. Қала цитаделі
жобасында төртбұрышты болып келеді, оның көлемі 90х120м, биіктігі 22-24м.
Бөріжар қорымы І-VIII ғғ Қорым Мамаевка ауылының жанында, Арыс сол
жағасын бойлай ұзындығы 5-7 км, ені 1-2,5 км аумақта 1 және 2 жағалық
террасаларын алып жатыр.
Қажымұқан музейі. Музей Ордабасы ауданының орталығы Темірлан ауылында
орналасқан.
Шымкент қаласы. VII-XIXғғ Ортағасырлық Шымкент қаласы Шымкент
қаласының оңтүстік бөлігінде, Бадам және Қощқарата өзендерінің аралығында
орналасқан. Қала жобасында төртбұрышты болып келеді, оның көлемі 180х210м,
т биіктігі 15-25 м.
Сайрам қаласы (Испиджаб) VI-XVIIIғғ. Ортағасырлық Сайрам қаласы
Сайрам ауылында, Сайрамсу өзенінің оң жағасында орналасқан. Қала шахристаны
тіктөртбұрышты көлемі 550х500м, биіктігі 3-5 м.
Ибрагимата кесенесі. XVIІ-XX ғғ басы. Күйдірілген қыштан салынған
кесене Сайрам ауылының солтүстік-батыс шетінде, биік төбе үстінде
орналасқан. Аңыз бойынша Қожа Ахмет Ясауидің әкесі Ибрагим шейх бейітінің
үстінде салынған кесене жобасында төртбұрышты, көлемі 7,2х7,2м. Алғашқы
құрылыс XVI-XVII ғғ. Құрылыстың алғашқы күнбезі құлаған соң XIXғ соңы-ХХ
ғасырдың басында шатыры қайта салынған.
Әбділ-Азизбаб кесенесі XIX ғ ортасы Кесене Сайрам ауылының
солтүстік бөлігінде, есік қорымда орналасқан. Күйдірілген қыштан салынған
кесене жобасында төртбұрышты, көлемі 6,3х6,3м. Кесенеде XIX-ХХ ғғ бірнеше
рет жөндеу жұмыстары жүргізілген.
Қарашаш ана кесенесі XVIII ғ Кесене Сайрам ауылының орталық
бөлігінде, ескі қорым жерінде орналасқан. Күйдірілген қыштан салынған
кесене жобасында төрбұрышты, көлемі 6,3х6,3 м. Кесене аңыз бойынша Қожа
Ахмет Ясауидің анасы Қарашаш ана бейітінің үстінде салынған. Кесенеде XIX-
XX ғғ бірнеше рет жөндеу жұмыстары жүргізілген.
Қобалбұлақ қаласы VIII-XIІ ғғ. Қызылту ауылының жанында, ақсу
өзенінің сол жағасында орналасқан. Қала жобасында төртбұрышты болып келеді,
көлемі 300х300 м, биіктігі 7-8 м. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.