Шегрен ауруы
Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік медицина университеті
Студенттің өзіндік
жұмысы
Дисциплина: Патологиялық физиология
Мамандығы: Стоматология
Курс: 2
Тақырыбы: Ауыз қуысында жүретін біртектес дерттік үдерістердің ерекшеліктері
Орындаған: Нурсейтов Саламат
Группа: 205
Тексерген: ___________________
Ақтөбе 2018
Жоспары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
І.Кіріспе
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
ІІ.Негізгі бөлім
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Ауыз қуысы сипаттамасы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.Ауыз қуысы ауруларына сипаттама
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.Организм жағдайына байланысты ауыз қуысы дерттерінің сипаттамасы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
ІІІ.Қорытынды
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Кіріспе
Ауыз қуысы (лат. cavum oris) -- ас (азық) корыту жүйесі бас бөлімінің аддыңғы бөлігі. Ауыз қуысының сүйектік негізін: тұмсық сүйек, жоғарғы жақ сүйек, тандай сүйек, төменгі жақ сүйек, тіл асты сүйек құрайды. Ауыз қуысының жоғарғы және төменгі еріндер аралығындағы кіреберіс тесігін -- ауыз саңылауы, ал оның тіл түбірі мен жұмсақ таңдай аралығындағы жұтқыншаққа шығатын тесігін -- есін деп атайды. Ауыз қуысының алдыңғы сыртқы қабырғасын -- жоғарғы және төменгі ерін, ішкі қабырғасын -- күрек тіс пен қызыл иек, екі бүйірінің сыртқы қабырғасын -- оң және сол ұрт, ішкі қабырғасын -- оң және сол жақтағы азу тістер мен қызыл иек, төбесін -- қатгы және жұмсақ тандай, ал төменгі жақаралық кеңістікте орналасқан ауыз қуысының түбін тіл құрайды. Ауыз қуысы ағзаларына аталған мүшелерден басқа қабырғалық (интрамуральды) майда сілекей бездері (ерін, тіл,таңдай, ұрт сілекей бездері) және ауыз қуысы қабырғасынан тыс жатқан ірі (экстрамуральды) сілекей бездері (қүлақ түбі, төменгі жақ және тіласты жүп сілекей бездері) жатады. Ауыз қуысы екі бөліктен: ауыз қуысының кіре берісінен және негізгі ауыз қуысынан тұрады. Ауыз куысында ас (азық) механикалық өңдеуден өтеді: ол шайналады, ұсақталады, сілекеймен араласып жібиді, жүтуға дайындалады. Сілекей құрамындағы ферментгердің әсерінен ас (азық) құрамындағы крахмал қорытыла бастайды (глюкозаға ыдырайды).
Негізгі бөлім
Ауыз қуысының микрофлорасының өзгерісіне байланысты туындайтын аурулар сипаттамасы:
Афты (грек. (phthaі -- жара) -- шырышты қабатта пайда болатын күлбірек жара. Ол ауыздың, мұрынның, көздің, жыныс мүшелерінің шырышты қабатында әр түрлі аурулардың салдарынан (вирустық герпес стоматиті, Бехчет, Турен синдромдары, герпес баспасы) пайда болады. Афтының үлкендігі 5 мм-дей, жара жиегі шеңбер сияқты, ол қызарып тұрады. Жаралар саны 50-ден 100-ге дейін жетеді, 5 -- 30 күн аралығында ізі қалмай жазылып кетеді.Афтыны емдеуге антисептикалық майлар, А витамині, интерферон пайдаланылады. Тазалық ережелерінің сақталуы қажет.
Лейкоплакия от көне грекше: λευκός - "ақ" және көне грекше: PIλακός - "пластинка") -- ақ таңба. Ауыздың шырышты қабығының созылмалы қабынып ауруы. Алғаш пайда болған ақ нүктелер бірі-бірімен қосылып жайылады, сөйтіп ақ таңбаға айналады. Бұл тілмен ұртқа, ерін мен таңдайға жиі түседі. Асқынған түрлерін диспансерлік, дәлірек айтқанда онкологиялық бақылауға алу керек.
Глоссит . Тілдің қабынуы. Ауыз ішінің зақымданып қабынуынан тілге түскен инфекция. Тез емделмесе абсцесс және тісте флегмонаға айналатын қауіпті дерт.
Стоматит (көне грекше: στόμα - ауыз) - ауыздың шырышты-кілегей қабығының қабынуы. Клиникалық ағымына қарай стоматиттың жедел және созылмалы түрлері бар. Егер қабыну тілде болса - глоссит, ал қызыл иекте болса - гингивит деп атайды. Аурудың пайда болу себептері:
1. механика, физика және химия жарақаттану, улану (мысалы, темекіні көп тарту, мөлшерден тыс арақ-шарап қабылдау, өте ыстық не өте салқын, сондай-ақ, өте қышқыл не өте тұзды тағам ішу);
2. түрлі жұқпалы ауруларға (қызылша, кандидоз, тұмау, т.б.) шалдығу;
3. дәрі-дәрмек аллергиясы;
4. дәрумен жетіспеушілік (гиповитаминоз);
5. жүйке жүйелерінің, ішкі органдардың созылмалы аурулары, ағзада зат алмасу процесінің және ішкі секреция бездері қызметінің бұзылуы, т.б.
Сондай-ақ стоматит жыныстық жетілу кезінде немесе ақыл тіс кеш шыққанда дамиды. Стоматиттің қай түрінде де ауыздың шырышты қабығы қызарады, сілекей аға бастайды, жақасты лимфа түйіндерінің айналасындағы тіндер ісінеді. Дақ, бөртпе, бұдыр-төмпешіктер пайда болып, кейде олар іріңдеп, жараға айналуы мүмкін. Стоматитті емдеу тәсілдері аурудың негізгі себебіне қарсы бағытталады. Ауру белгісі пайда болысымен ауыз қуысын көмір тотығы, фурациллин, калий перманганаты (ашық қызғылт түсті) ерітінділерімен шаю керек. Физиотерапия жолымен, шырғанақ майымен де емделеді. ==Акрил стоматиті==. Акрилден ауыздың қабынуы. Протез базисінде акрилды пластмассаның монамері мөлшерден көп болған соң, шырышты қабыққа зиян тигізіп, ауыз қуысының қабынуына әкеп соғады.
Қызба кезінде ауыз қуысының өзгерістеріне әсер ететін микроорганизмдер (этиологиясы)
Қалыпты жағдайда 1 мл сілекейде 108-109 бактерий кездеседі: стрептококктар, диплококктар, спирохеталар, лактобациллалар, актиномициттер, Candida туыстастықты саңырауқұлақтар, жиі Herpessimplex вирусы және т.б. Гипосаливация және ксеростомия кезінде ауыз қуысы микрофлорасы өсуін жоғарылатады, ауыз қуысының қабынбалық процесстері туындайды, қабынбалық процесстер нәтижесінде ас қорыту төмендейді. Септикалық асқынулардың инфекция ошағы болуы мүмкін.
Шегрен ауруының патологиялық процесінің дамуында негізгі рольді вирустық инфекциялар мен апоптоз механизмі бұзылыстары алып жатыр. Қосымша этиологиясында Шегрен ауруының иммунологиялық бұзылыстары (поликлональді В-жасушалық активация, иммундық кешендердің көп болуы, сарысулық β2-микроглобулин мөлшерінің төмен болуы, қышқылға төзімсіз интерферонның болуы, интерлейкин-2 және қанның киллер жасушаларының санының азаюы). Шегрен ауруы кезінде және ЖИТС кезінде. Этиологиялық паротит жіті инфекциалық ауру, парамиксовирус тұқымдастығына жататын вирустармен шақырылады. Көбіне 7-14 жастағы балалар ауырады. Вирустың антигендік құрылымы бірқалыпты. Эпидемиялық паротит вирусы антиденелердің 6-7-ші тәулікте қалыптасады. Ауырып болған соң иммунитет қалаптасады. Эпидемиялық паротит кезінде инфекция көзі адам болып табылады. Жұқтыру ауалы-тамшылы жолмен беріледі.
Қызба кезінде ауыз қуысының сілемейлі қабатында қандай өзгерістер байқалатындығын және оның салдарын анықтау (патогенезі мен салдары)
Қызба кезінде симпатикалық нерв жүйесі орталықтарының қозуы өз кезінде ағзалардың бірқатар өзгерістеріне алып келеді. Қызба кезінде айтарлықтай өзгерістер асқазан ішек жолдарында байқалады. Сілекей бөлінуінің азаюы ауыздағы құрғақтыққа алып келеді, еріндердің эпителиальді қабаты құрғайды және жарылады, тілде дақ пайда болады. Осыған қоса ауыз қуысында орналасқан әртүрлі микробтардың көбеюіне қолайлы жағдай туындайды (стрепто-, стафилококктар, Винцента таяқшаларының, Мюллер спирохетасының және т.б.), ауыздан жағымсыз иіс пайда болады. Берілген тақырыптың өзектілігі болып қызба кезінде(емдеу мақсатында жасанды түрде жасалған немесе инфекциялық және инфекциялық емес пирогендер әсерінен) ауыз қуысындағы сілемейлі қабаттың жағдайы мен сілекей бездерінің өзгерістері кейіннен астын қорытылуына қатысады, сілекей бездері ауруының пайда болуына, ауыз қуысында патогенді микрофлораның пайда болуына алып келеді. Кейіннен айтылған өзгерістер жалпы ағзаның патологиялық жағдайына алып келеді. Енді қызба кезінде болатын ауыз қуысының сілемейлі өзгерістеріне жеке тоқтала кетсек:
Гипосаливация және ксеростомия
Негізінен қызба кезінде температураның жоғарылауына байланысты ауыз қуысында гипосаливация байқалады, ол өз кезегінде міндетті түрде ксеростомияға алып келеді. Гипосаливация кезінде ауыз қуысында - тілде және қызыл иекте зақымдалған эпителийден дақтар пайда болады. Бұл микрофлора үшін таптырмас қоректік орта болып табылады Ксеростомия ... жалғасы
Студенттің өзіндік
жұмысы
Дисциплина: Патологиялық физиология
Мамандығы: Стоматология
Курс: 2
Тақырыбы: Ауыз қуысында жүретін біртектес дерттік үдерістердің ерекшеліктері
Орындаған: Нурсейтов Саламат
Группа: 205
Тексерген: ___________________
Ақтөбе 2018
Жоспары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
І.Кіріспе
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
ІІ.Негізгі бөлім
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Ауыз қуысы сипаттамасы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.Ауыз қуысы ауруларына сипаттама
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.Организм жағдайына байланысты ауыз қуысы дерттерінің сипаттамасы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
ІІІ.Қорытынды
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Кіріспе
Ауыз қуысы (лат. cavum oris) -- ас (азық) корыту жүйесі бас бөлімінің аддыңғы бөлігі. Ауыз қуысының сүйектік негізін: тұмсық сүйек, жоғарғы жақ сүйек, тандай сүйек, төменгі жақ сүйек, тіл асты сүйек құрайды. Ауыз қуысының жоғарғы және төменгі еріндер аралығындағы кіреберіс тесігін -- ауыз саңылауы, ал оның тіл түбірі мен жұмсақ таңдай аралығындағы жұтқыншаққа шығатын тесігін -- есін деп атайды. Ауыз қуысының алдыңғы сыртқы қабырғасын -- жоғарғы және төменгі ерін, ішкі қабырғасын -- күрек тіс пен қызыл иек, екі бүйірінің сыртқы қабырғасын -- оң және сол ұрт, ішкі қабырғасын -- оң және сол жақтағы азу тістер мен қызыл иек, төбесін -- қатгы және жұмсақ тандай, ал төменгі жақаралық кеңістікте орналасқан ауыз қуысының түбін тіл құрайды. Ауыз қуысы ағзаларына аталған мүшелерден басқа қабырғалық (интрамуральды) майда сілекей бездері (ерін, тіл,таңдай, ұрт сілекей бездері) және ауыз қуысы қабырғасынан тыс жатқан ірі (экстрамуральды) сілекей бездері (қүлақ түбі, төменгі жақ және тіласты жүп сілекей бездері) жатады. Ауыз қуысы екі бөліктен: ауыз қуысының кіре берісінен және негізгі ауыз қуысынан тұрады. Ауыз куысында ас (азық) механикалық өңдеуден өтеді: ол шайналады, ұсақталады, сілекеймен араласып жібиді, жүтуға дайындалады. Сілекей құрамындағы ферментгердің әсерінен ас (азық) құрамындағы крахмал қорытыла бастайды (глюкозаға ыдырайды).
Негізгі бөлім
Ауыз қуысының микрофлорасының өзгерісіне байланысты туындайтын аурулар сипаттамасы:
Афты (грек. (phthaі -- жара) -- шырышты қабатта пайда болатын күлбірек жара. Ол ауыздың, мұрынның, көздің, жыныс мүшелерінің шырышты қабатында әр түрлі аурулардың салдарынан (вирустық герпес стоматиті, Бехчет, Турен синдромдары, герпес баспасы) пайда болады. Афтының үлкендігі 5 мм-дей, жара жиегі шеңбер сияқты, ол қызарып тұрады. Жаралар саны 50-ден 100-ге дейін жетеді, 5 -- 30 күн аралығында ізі қалмай жазылып кетеді.Афтыны емдеуге антисептикалық майлар, А витамині, интерферон пайдаланылады. Тазалық ережелерінің сақталуы қажет.
Лейкоплакия от көне грекше: λευκός - "ақ" және көне грекше: PIλακός - "пластинка") -- ақ таңба. Ауыздың шырышты қабығының созылмалы қабынып ауруы. Алғаш пайда болған ақ нүктелер бірі-бірімен қосылып жайылады, сөйтіп ақ таңбаға айналады. Бұл тілмен ұртқа, ерін мен таңдайға жиі түседі. Асқынған түрлерін диспансерлік, дәлірек айтқанда онкологиялық бақылауға алу керек.
Глоссит . Тілдің қабынуы. Ауыз ішінің зақымданып қабынуынан тілге түскен инфекция. Тез емделмесе абсцесс және тісте флегмонаға айналатын қауіпті дерт.
Стоматит (көне грекше: στόμα - ауыз) - ауыздың шырышты-кілегей қабығының қабынуы. Клиникалық ағымына қарай стоматиттың жедел және созылмалы түрлері бар. Егер қабыну тілде болса - глоссит, ал қызыл иекте болса - гингивит деп атайды. Аурудың пайда болу себептері:
1. механика, физика және химия жарақаттану, улану (мысалы, темекіні көп тарту, мөлшерден тыс арақ-шарап қабылдау, өте ыстық не өте салқын, сондай-ақ, өте қышқыл не өте тұзды тағам ішу);
2. түрлі жұқпалы ауруларға (қызылша, кандидоз, тұмау, т.б.) шалдығу;
3. дәрі-дәрмек аллергиясы;
4. дәрумен жетіспеушілік (гиповитаминоз);
5. жүйке жүйелерінің, ішкі органдардың созылмалы аурулары, ағзада зат алмасу процесінің және ішкі секреция бездері қызметінің бұзылуы, т.б.
Сондай-ақ стоматит жыныстық жетілу кезінде немесе ақыл тіс кеш шыққанда дамиды. Стоматиттің қай түрінде де ауыздың шырышты қабығы қызарады, сілекей аға бастайды, жақасты лимфа түйіндерінің айналасындағы тіндер ісінеді. Дақ, бөртпе, бұдыр-төмпешіктер пайда болып, кейде олар іріңдеп, жараға айналуы мүмкін. Стоматитті емдеу тәсілдері аурудың негізгі себебіне қарсы бағытталады. Ауру белгісі пайда болысымен ауыз қуысын көмір тотығы, фурациллин, калий перманганаты (ашық қызғылт түсті) ерітінділерімен шаю керек. Физиотерапия жолымен, шырғанақ майымен де емделеді. ==Акрил стоматиті==. Акрилден ауыздың қабынуы. Протез базисінде акрилды пластмассаның монамері мөлшерден көп болған соң, шырышты қабыққа зиян тигізіп, ауыз қуысының қабынуына әкеп соғады.
Қызба кезінде ауыз қуысының өзгерістеріне әсер ететін микроорганизмдер (этиологиясы)
Қалыпты жағдайда 1 мл сілекейде 108-109 бактерий кездеседі: стрептококктар, диплококктар, спирохеталар, лактобациллалар, актиномициттер, Candida туыстастықты саңырауқұлақтар, жиі Herpessimplex вирусы және т.б. Гипосаливация және ксеростомия кезінде ауыз қуысы микрофлорасы өсуін жоғарылатады, ауыз қуысының қабынбалық процесстері туындайды, қабынбалық процесстер нәтижесінде ас қорыту төмендейді. Септикалық асқынулардың инфекция ошағы болуы мүмкін.
Шегрен ауруының патологиялық процесінің дамуында негізгі рольді вирустық инфекциялар мен апоптоз механизмі бұзылыстары алып жатыр. Қосымша этиологиясында Шегрен ауруының иммунологиялық бұзылыстары (поликлональді В-жасушалық активация, иммундық кешендердің көп болуы, сарысулық β2-микроглобулин мөлшерінің төмен болуы, қышқылға төзімсіз интерферонның болуы, интерлейкин-2 және қанның киллер жасушаларының санының азаюы). Шегрен ауруы кезінде және ЖИТС кезінде. Этиологиялық паротит жіті инфекциалық ауру, парамиксовирус тұқымдастығына жататын вирустармен шақырылады. Көбіне 7-14 жастағы балалар ауырады. Вирустың антигендік құрылымы бірқалыпты. Эпидемиялық паротит вирусы антиденелердің 6-7-ші тәулікте қалыптасады. Ауырып болған соң иммунитет қалаптасады. Эпидемиялық паротит кезінде инфекция көзі адам болып табылады. Жұқтыру ауалы-тамшылы жолмен беріледі.
Қызба кезінде ауыз қуысының сілемейлі қабатында қандай өзгерістер байқалатындығын және оның салдарын анықтау (патогенезі мен салдары)
Қызба кезінде симпатикалық нерв жүйесі орталықтарының қозуы өз кезінде ағзалардың бірқатар өзгерістеріне алып келеді. Қызба кезінде айтарлықтай өзгерістер асқазан ішек жолдарында байқалады. Сілекей бөлінуінің азаюы ауыздағы құрғақтыққа алып келеді, еріндердің эпителиальді қабаты құрғайды және жарылады, тілде дақ пайда болады. Осыған қоса ауыз қуысында орналасқан әртүрлі микробтардың көбеюіне қолайлы жағдай туындайды (стрепто-, стафилококктар, Винцента таяқшаларының, Мюллер спирохетасының және т.б.), ауыздан жағымсыз иіс пайда болады. Берілген тақырыптың өзектілігі болып қызба кезінде(емдеу мақсатында жасанды түрде жасалған немесе инфекциялық және инфекциялық емес пирогендер әсерінен) ауыз қуысындағы сілемейлі қабаттың жағдайы мен сілекей бездерінің өзгерістері кейіннен астын қорытылуына қатысады, сілекей бездері ауруының пайда болуына, ауыз қуысында патогенді микрофлораның пайда болуына алып келеді. Кейіннен айтылған өзгерістер жалпы ағзаның патологиялық жағдайына алып келеді. Енді қызба кезінде болатын ауыз қуысының сілемейлі өзгерістеріне жеке тоқтала кетсек:
Гипосаливация және ксеростомия
Негізінен қызба кезінде температураның жоғарылауына байланысты ауыз қуысында гипосаливация байқалады, ол өз кезегінде міндетті түрде ксеростомияға алып келеді. Гипосаливация кезінде ауыз қуысында - тілде және қызыл иекте зақымдалған эпителийден дақтар пайда болады. Бұл микрофлора үшін таптырмас қоректік орта болып табылады Ксеростомия ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz