Сократ ілімі
Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан Мемлекеттік Медицина университеті
Студенттің өзіндік жұмысы
Мамандығы: Стоматология
Дисциплина: Философия
Кафедрасы: Әлеуметтік-саяси пәндер кафедрасы
Тақырыбы: Антикалық дәуірдің философиялық
ізденістеріндегі ғылыми білімнің жүйеленуі
Орындаған: Нурсейтова Роза Сабитқызы
Группа: 203
Бағасы:______________
Тексерген: Жангалиева Айнур Рашидовна
Оқытушы қолы:___________________
Күні:___________
Ақтөбе 2016ж
Жоспары:
І.Кіріспе
ІІ.Негізгі бөлім
1.Антика дәуірі философтары
2.Философтардың негізгі ғылыми ізденістері немесе ғылыми тұжырымдамалары
ІІІ.Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Көне шығыс философиясынан кейін біз Батыс философиясына көшеміз. Әдебиетте оны антикалық философия дейді. Оның Отаны - қазіргі Греция. Грек философиясының әлеуметтік-экономикалық негіздері - патриархалдық-құлдық қоғамынан дамыған құл иеленушілік қоғамға көшу, қосымша құнды өсірудің негізінде, байлықтың көзі ашылып, қала-мемлекеттердің қалыптасуы, интеллегенцияның дүниеге келуі т.с.с. Бұл үрдістер Vқ-V б.ғ.д. өтті.
Грек мифологиясы - осы күнгі уақытқа дейін адамзатты таңғалдыратын мәдени құбылыс. Ол - бүкіл Европа өркениетінің іргетасына сіңген, бүкіл ағарған адамзаттың рухани өміріне осы уақытқа дейін ықпалын тигізіп, шығармашылық шабыт туғызатын көне мәдениет туындылары.
Грек мифологиясынан сонау көне замандағы адамдардың өмір-салтын, олардың қиялдар мен үміттерін, табиғаттың құбылыстарына оның ашылмаған сырларына деген көзқарастары мен қорқыныш сезімдерін, Дүниенің қалайша пайда болғаны жөніндегі алғашқы түсініктерін байқауға болады.
Грек мифологиясының кейіпкерлері осы уақытқа дейін өнер, философия, әдебиетте қолданылады. Кейбіреулерін атап өтейік. Грек мифологиясында ең жоғарғы құдай - Зевс, - Кронның баласы. Ол өзінің інілері Посейдон мен Аидпен Дүниені бөліп алады. Зевсқа аспан, Посейдонға - мүхит, Аидқа жер тиеді. Зевс аспандағы бұлттарды жинап, жерге жаңбыр жаудыртып найзағайды жібереді, ол үй шаруасына көмектесетін Құдай.
Грек мифологиясында егер Эрот - махаббатың Құдайы болса, өмірдегі қуаныш пен бақытты көрсетсе, Танатос - өлім Құдайы болған. Ал оның інісі - Гипнос - ұйқы Құдайы.
Егер Афродита - сүю мен құнарлықтың әсем Құдайы болса, онда Пандора - әсем залымдықты көрсетеді. Зевстің бұйрығы бойынша, ұста құдайы Гефест Пандораны өте әсем қылып жасап шығарды. Ол адамдарға келгенде өзімен әкелген қобдишасын ашып, бүкіл залымдықтарды жер бетіне шығарып жіберді, тек қана оның түбінде үміт қалыпты.
Гректің "жеті даналары үлкен философиялық туындылар қалдырмаған, олар кітап жазбаған. Бірақ, олардың Дүние, адам, таным мәселелеріне арналған біршама нақыл сөздері қалған. Кейбіреулерімен таныстырайық.
Клеобул: "Өлшем - ең жақсы, "әкеңді сыила, "Көбірек тыңда, азырақ сөйле, "Ләзатты ауыздықта, "әйелді теңіңнен ал т.с.с. деп айтқан екен.
Солон патшадан мынандай нақыл сөздер қалыпты: "Өте ешнәрсе, "Зардап тудыратын ләзаттардан аулақ бол, "әке-шешең пікірлері әрқашанда дұрыс (бұған күмән келтіруге, әрине, болады. С.М.), "Елді басқару үшін, ең алдымен көнуді үйрен, "Көрмегенді айтпа, білмесең - үндеме. "ұлы істермен бәріне жақсы болу қиын.
Хилон былай депті: "Өзіңді тани біл, "Тойды арзан ақыға жаса (әсіресе қазақтарға керек. С.М.), "Өлгенді көтер, үлкенді сыила, "Тілің ойыңды озып кетпесін (әсіресе бізге керек нақыл сөз. С.М.).
Фалес: "әке-шешеңді қалай сыйласаң, балаларың соны жасайды, "Ең жаман нәрсе - тәрбиесіздік, "Өлшемді сақта, "Елді басқару үшін ең алдымен өзіңді-өзің басқара біл.
Питтак: "қорқыныш пен үрей - болашақта, тыныштық - өткенде, "Кек алудан гөрі кешіру жақсы.
Биант: "Күнде айнаға қара - әсем болсаң - дұрыс жүр, кемшілігің болса түзетуге тырыс, "Өзімдікінің бәрін өзіммен бірге алып жүрмін.
Периандр: "Талаптан. Сонда ғанан барлық арманыңа жетесің, "Дүниедегі ең тамаша - тыныштықта.
Әрине, осы және басқа нақыл сөздерде жеті даналардың өмірден алған тәжірибесі, олардың дүниетанымы, адамдардың қарым-қатынасы жөніндегі терең ойлары берілген. Осындай рухани тебіреністерден кейін грек даласында философияның өзі туады.
Негізгі бөлім
Натурфилософиялық кезең. Милет қаласынан шыққан Фалес (625-547 б.ғ.д.) алғашқы Дүниенің негізін құрайтын зат - су деді. Өйткені, су ең әртүрлі өзгеріске ұшырайтын табиғаттың заты, сондықтан, ол табиғаттағы барлық өзгерістердің негізінде жатуы мүмкін. Фалес барлық заттардың қорегі дымқыл болып келеді, барлық тіршіліктің ұрықтары мен дымқыл табиғаты бар,- деген ойларды айтыпты-мыс деген қағидалар тарихта қалған. Құрғақшылық - тіршіліктің өліміне әкеледі. Өмір әрқашанда сумен байланысты, бәрі де судан шығады, су арқылы өмір сүреді де, суда өмірі бітеді. Аңыз Фалесті жүзімнің шырынын қысып шығаратын құрал жасаған адам дейді. Мүмкін, бұл нәрсе де оның ойына судың, дымқылдың тірі өмірдегі маңызын көрсетсе керек. Қорыта айтқанда, Фалеспен бірге грек ой-өрісі бірте-бірте аңыз қиялдан айырылып, ғылым жолына қарай бетбұрыстың есігін ашты.
Милет мектебінің келесі үлкен ойшысы - Анаксимандр. Ол Фалестің жан досы, оқушысы болған деген пікір бар.
Апейронның кеңістікте сыртқы шектеуі жоқ, яғни сандық жағынан шексіз, сонымен қатар ішіне қарай да шектелмеген, яғни сапа жағынан да анықталмайды.
Жүйелей айтсақ, ішкі және сыртқы жағынан алғанда шексіз апейрон Дүниедегі шектелген әртүрлі заттарды тудырады. Апейрон бүкіл Дүниені қамтып, қоршап, бүкіл заттарды тудырып, ауыстырып отырады.
Элея мектебі. Парменид (Vқ-V б.ғ.д.) Элеяда дүниеге келеді. Өсе келе ол өзінің философия мектебін құрады. Парменидтің ойынша, Дуние жөніндегі ақиқатқа бір ғана жол бар - ол: "бар нәрсе бар, ал жоқ нәрсе - жоқ, өмір сүрмейді. Олай болса, бізге жалғыз ғана жол қалады - ол Болмыс.
Зенон Элея топырағында б.ғ.д. Vқғ. аяғында дүниеге келеді. Аңыздар бойынша ол өз заманының саяси өміріне ат салысқан ойшыл болса керек. Тиран Неарх оны тұтқынға алып оның билігіне қарсы шыққан адамдарды айт деп қинаған ... жалғасы
Студенттің өзіндік жұмысы
Мамандығы: Стоматология
Дисциплина: Философия
Кафедрасы: Әлеуметтік-саяси пәндер кафедрасы
Тақырыбы: Антикалық дәуірдің философиялық
ізденістеріндегі ғылыми білімнің жүйеленуі
Орындаған: Нурсейтова Роза Сабитқызы
Группа: 203
Бағасы:______________
Тексерген: Жангалиева Айнур Рашидовна
Оқытушы қолы:___________________
Күні:___________
Ақтөбе 2016ж
Жоспары:
І.Кіріспе
ІІ.Негізгі бөлім
1.Антика дәуірі философтары
2.Философтардың негізгі ғылыми ізденістері немесе ғылыми тұжырымдамалары
ІІІ.Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Көне шығыс философиясынан кейін біз Батыс философиясына көшеміз. Әдебиетте оны антикалық философия дейді. Оның Отаны - қазіргі Греция. Грек философиясының әлеуметтік-экономикалық негіздері - патриархалдық-құлдық қоғамынан дамыған құл иеленушілік қоғамға көшу, қосымша құнды өсірудің негізінде, байлықтың көзі ашылып, қала-мемлекеттердің қалыптасуы, интеллегенцияның дүниеге келуі т.с.с. Бұл үрдістер Vқ-V б.ғ.д. өтті.
Грек мифологиясы - осы күнгі уақытқа дейін адамзатты таңғалдыратын мәдени құбылыс. Ол - бүкіл Европа өркениетінің іргетасына сіңген, бүкіл ағарған адамзаттың рухани өміріне осы уақытқа дейін ықпалын тигізіп, шығармашылық шабыт туғызатын көне мәдениет туындылары.
Грек мифологиясынан сонау көне замандағы адамдардың өмір-салтын, олардың қиялдар мен үміттерін, табиғаттың құбылыстарына оның ашылмаған сырларына деген көзқарастары мен қорқыныш сезімдерін, Дүниенің қалайша пайда болғаны жөніндегі алғашқы түсініктерін байқауға болады.
Грек мифологиясының кейіпкерлері осы уақытқа дейін өнер, философия, әдебиетте қолданылады. Кейбіреулерін атап өтейік. Грек мифологиясында ең жоғарғы құдай - Зевс, - Кронның баласы. Ол өзінің інілері Посейдон мен Аидпен Дүниені бөліп алады. Зевсқа аспан, Посейдонға - мүхит, Аидқа жер тиеді. Зевс аспандағы бұлттарды жинап, жерге жаңбыр жаудыртып найзағайды жібереді, ол үй шаруасына көмектесетін Құдай.
Грек мифологиясында егер Эрот - махаббатың Құдайы болса, өмірдегі қуаныш пен бақытты көрсетсе, Танатос - өлім Құдайы болған. Ал оның інісі - Гипнос - ұйқы Құдайы.
Егер Афродита - сүю мен құнарлықтың әсем Құдайы болса, онда Пандора - әсем залымдықты көрсетеді. Зевстің бұйрығы бойынша, ұста құдайы Гефест Пандораны өте әсем қылып жасап шығарды. Ол адамдарға келгенде өзімен әкелген қобдишасын ашып, бүкіл залымдықтарды жер бетіне шығарып жіберді, тек қана оның түбінде үміт қалыпты.
Гректің "жеті даналары үлкен философиялық туындылар қалдырмаған, олар кітап жазбаған. Бірақ, олардың Дүние, адам, таным мәселелеріне арналған біршама нақыл сөздері қалған. Кейбіреулерімен таныстырайық.
Клеобул: "Өлшем - ең жақсы, "әкеңді сыила, "Көбірек тыңда, азырақ сөйле, "Ләзатты ауыздықта, "әйелді теңіңнен ал т.с.с. деп айтқан екен.
Солон патшадан мынандай нақыл сөздер қалыпты: "Өте ешнәрсе, "Зардап тудыратын ләзаттардан аулақ бол, "әке-шешең пікірлері әрқашанда дұрыс (бұған күмән келтіруге, әрине, болады. С.М.), "Елді басқару үшін, ең алдымен көнуді үйрен, "Көрмегенді айтпа, білмесең - үндеме. "ұлы істермен бәріне жақсы болу қиын.
Хилон былай депті: "Өзіңді тани біл, "Тойды арзан ақыға жаса (әсіресе қазақтарға керек. С.М.), "Өлгенді көтер, үлкенді сыила, "Тілің ойыңды озып кетпесін (әсіресе бізге керек нақыл сөз. С.М.).
Фалес: "әке-шешеңді қалай сыйласаң, балаларың соны жасайды, "Ең жаман нәрсе - тәрбиесіздік, "Өлшемді сақта, "Елді басқару үшін ең алдымен өзіңді-өзің басқара біл.
Питтак: "қорқыныш пен үрей - болашақта, тыныштық - өткенде, "Кек алудан гөрі кешіру жақсы.
Биант: "Күнде айнаға қара - әсем болсаң - дұрыс жүр, кемшілігің болса түзетуге тырыс, "Өзімдікінің бәрін өзіммен бірге алып жүрмін.
Периандр: "Талаптан. Сонда ғанан барлық арманыңа жетесің, "Дүниедегі ең тамаша - тыныштықта.
Әрине, осы және басқа нақыл сөздерде жеті даналардың өмірден алған тәжірибесі, олардың дүниетанымы, адамдардың қарым-қатынасы жөніндегі терең ойлары берілген. Осындай рухани тебіреністерден кейін грек даласында философияның өзі туады.
Негізгі бөлім
Натурфилософиялық кезең. Милет қаласынан шыққан Фалес (625-547 б.ғ.д.) алғашқы Дүниенің негізін құрайтын зат - су деді. Өйткені, су ең әртүрлі өзгеріске ұшырайтын табиғаттың заты, сондықтан, ол табиғаттағы барлық өзгерістердің негізінде жатуы мүмкін. Фалес барлық заттардың қорегі дымқыл болып келеді, барлық тіршіліктің ұрықтары мен дымқыл табиғаты бар,- деген ойларды айтыпты-мыс деген қағидалар тарихта қалған. Құрғақшылық - тіршіліктің өліміне әкеледі. Өмір әрқашанда сумен байланысты, бәрі де судан шығады, су арқылы өмір сүреді де, суда өмірі бітеді. Аңыз Фалесті жүзімнің шырынын қысып шығаратын құрал жасаған адам дейді. Мүмкін, бұл нәрсе де оның ойына судың, дымқылдың тірі өмірдегі маңызын көрсетсе керек. Қорыта айтқанда, Фалеспен бірге грек ой-өрісі бірте-бірте аңыз қиялдан айырылып, ғылым жолына қарай бетбұрыстың есігін ашты.
Милет мектебінің келесі үлкен ойшысы - Анаксимандр. Ол Фалестің жан досы, оқушысы болған деген пікір бар.
Апейронның кеңістікте сыртқы шектеуі жоқ, яғни сандық жағынан шексіз, сонымен қатар ішіне қарай да шектелмеген, яғни сапа жағынан да анықталмайды.
Жүйелей айтсақ, ішкі және сыртқы жағынан алғанда шексіз апейрон Дүниедегі шектелген әртүрлі заттарды тудырады. Апейрон бүкіл Дүниені қамтып, қоршап, бүкіл заттарды тудырып, ауыстырып отырады.
Элея мектебі. Парменид (Vқ-V б.ғ.д.) Элеяда дүниеге келеді. Өсе келе ол өзінің философия мектебін құрады. Парменидтің ойынша, Дуние жөніндегі ақиқатқа бір ғана жол бар - ол: "бар нәрсе бар, ал жоқ нәрсе - жоқ, өмір сүрмейді. Олай болса, бізге жалғыз ғана жол қалады - ол Болмыс.
Зенон Элея топырағында б.ғ.д. Vқғ. аяғында дүниеге келеді. Аңыздар бойынша ол өз заманының саяси өміріне ат салысқан ойшыл болса керек. Тиран Неарх оны тұтқынға алып оның билігіне қарсы шыққан адамдарды айт деп қинаған ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz