Өсімдіктер өміріне марганецтін маңызы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Ы. Алтынсарин атындағы Арқалық мемлекеттік институты

СӨЖ

Тақырыбы : Өсімдіктер өміріне марганецтін маңызы.

Орындаған : Рахимжанова А. К.

Тобы : Б- 13

Тексерген: Хамит. А. Ж

Арқалық 2018

Кейінгі жылы көптеген зертханалар қазынасын микроэлементтер деп атаушы өсімдік құрамына көп мөлшерде кездеседі. Енттер өсімдіктің өсіп өркендеуіне ауруларға төзімделген зат араласуына үлкен әсерін тигізеді. Микро элементтердің әрбірі өзіне тиісті арнайы функцияны атқарып отырады. Олардың мөлшері өсімдіктер құрамында 0, 002 % - 0, 1 % - ке дейін болады. Қазіргі уақытта микро элементтердің өсімдіктер өміріне үлкен маңызы бар екенін дәлелдеді. Мысалы: бор, марганець, мырыш, молебдин немесе мыс өсімдіктерде фотосинтез белсенділігін арттырады. Сондай - ақ бор, мыс заттарының шаруашылыққа ацемитон немесе ағымын жылдамдатады. В, Аl, Co, Mn, Cu, Zn-та өсімдіктердің құрғақшылыққа төзімділігін арттырады. Микроэлементтер жасушаларда тотығу - тотықсыздану реакциясына фотосинтез азот, фосфор, көмірсулар қатысады. Микроэлементтер топтағы өсімдіктердің өсіп өркендеуіне кері әсерін тигізіп өнімінің төмендеп кетуіне алып келеді. Марганец өсімдіктер құрамына олардың түріне қарап түрліше болады. Мысалы: зерттелген 34 жабайы немесе мәдени өсімдіктерде оның мөлшері 1 : 440 жуық екенін анықтады. Марганець физиологиялық түрінің шешу мәселесіне олардың басқа элементтермен күрделі өзара қатынаста тотықсызданған болады.

Мәселен Са -ге бай топырақта марганецтің тапшылығы сезілерлі дәрежеде болады. Физиологиялық қарым қатынаста келсек марганець пен темір арасындағы байланысқа назар аударуға болады. Оның есебі өсімдіктің тотығу клеткаларына марганецтің ролі үлкен болады. Өсімдік клеткаларына марганецтің тапшылығы темірдің тотықсыздану күйіне өтіп өсімдікті улануға алып келуі мүмкін. Марганецтің көбейіп кетуі темірдің тотықтанып физиологиялық белсенділігін баяулатуы мүмкін. Солай етіп темірдің катализаторлық белсенділігі мырыштың мөлшеріне байланысты екендігін көреміз. Мырыштың өсімдіктердегі ролін алғаш зерттеген ғалым Бертран есептеледі. Өсімдіктерге маргенец ион күйінде топырақтан өтеді. Маргенец көбірек жапырақтарда кездеседі. Мысалы мақтаның жапырағанда 24 млг, сабағында 2 млг, қауашағында 4 млг, тұқымында 2 млг, тамырында 1 млг, 100 грамм құрғақ зат есебінде болуы анықталады. Ол су фотосинтезінде Кребс циклінде бір қатар ферменттер белсенділігін арттырады. Ол азоттың алмасуында тікелей қатысады. Марганець тапшылығында өсімдік жапырағы сарғайып хлороз пайда болады. Өсімдіктерге маргенец тыңайтқыш есебін MgSO ₄ тұзы қолданылады.

Мыс - элементі жетіспегенде өсімдіктерде зат алмасу процесі бұзылады. Көбінесе мыс торфты батпақты топырақтарда тапшылығы сезілерлі дәрежеде болады. Бұндай топырақтарда мыс өндірісінде қолданылған шындыларды тыңайтқыш есебінде қолдану үлкен нәтиже береді. Кейінгі жылдары мыс элементімен өсімдіктерді қоректендіру олардың тұқымдарын жібітуден және тұқым үстіне бүркеу әдісінен кең қолданып келеді. Мыс өсімдіктер құрамында 0, 2млг кг он өсімдіктер мыс ионы күйінде қабылдайды. Мыс өсімдіктердің өсу нүктесі және тұқымында көп кездеседі. Мысалы мақтада төмендегідей қаралған: жапырағында 25 кг/млг, сабағында 1 млг/кг, қауашақта 4, 8 млг/кг, тұқымында 4, 2 млг/кг, талшығында 0, 2 млг/кг екені анықталды. Мыс пласциоциянмене ферменттердің құрамына кіріп жапырақтағы мыстың 70 % хлоропласт кездеседі. Сондай-ақ ол оскарбоксидаза, полифенал оксидаза ферменттер құрамында да болады. Ол хлорофил синтезіне де қатысады. Витаминдердің белсенділігін арттырады өсімдіктердің сырт орта факторларына төзімділігін арттырады. Мыс жетіспеуі нәтижесінде өсімдіктің өсуден, гүлдеуден тоқтайды жеміс ағаштарының ұштары қурай бастайды. Өндірісте тыңайтқыш ретінде мыс (Си SO ₄ ) тұзы қолданылады.

Молибден . - Бұл элементке бұршақ түқымдастарың талабы күшті болады. Сондай-ақ молибденге масақты жемістер қызылша т. б. өсімдіктің талабы бар екені анықталады. Молибден тапшылығы жапырақ аппараттарына көбірек әсер етеді. Жүргізілген тәжірибеге қарағанда молибден көбірек азот пен қоректенген өсімдіктерде тапшылығы анықталды. Молибден өсімдікке М анионы күйінде өтеді. Ол жас сабақтарда, жапырақта көп топталады. Молибденнің микроорганизмдерде молекулалық азотты меңгеруінің ролі күшті болады. Ол нитраттық тотықтануда ферменттер құрамында көбірек кездеседі. Оның аминделу процесінде ролі үлкен. Аскарбат қышқылы биосинтезінде де қатысады. Молибден организмде көбірек топталуы өсімдіктерде зиянсыз өткенмен жануарларда кері әсерін тигізеді.

Кобальт - бұл өсімдіктерде өте кем мөлшерде кездеседі (0, 02 мил/кг) . Көбірек бұршақты өсімдіктерде олардың гүлдеу процесінде үлкен қызмет атқарады. Кобальт В ₁₂ витамин құрамына кіреді. Өсімдіктерде азоттың меңгерілуінде және хлорофил синтезінде қатысады.

Мырыш - оның тапшылығынан өсімдіктерде көптеген ауырулар пайда болады. Көбінесе мырышқа талап жемісті ағаштарда күшті болады. Мырыштың жетіспеуі ағаштарда бронза, тунга, майда жапырақ сары дақ, жемістерінің диформациялануына алып келеді. Мырыш жоғарыдағы ауырулардың алдан алуда кең қолданылады. Мырыш өсімдіктерде катион күйінде өтеді. Оның негізгі қызметтерінің бірі карбонгидридаза ферменті құрамына кіріп гликолиз ферменті белсенділігін артырады. Ол -H 2 СО -СО 2+Н2О көмірқышқылының гидротация және дегидротация реакцияларында қатысып фотосинтез үшін қажетті болатын СО ₂ газының мөлшерін артырады. Мырыш триптофан амин қышқылы және фитогармон пайда болуында қатысады. Мырыш топтарында фосфор алмасуы бұзылады өсімдік өсуден тоқтайды, жемісін тастайды., Өндірісте мырыштың күкіртті тұзы ZnSО ₄ гектарына 6-10 кг-дан пүркеу немесе тыңайтқыштарға араластырып беру жолымен қолданылады.

Бор - микроэлемент ішінде тереңірек зерттелген элементтің бірі бор есептеледі. Оның тапшылығында өсімдіктердің өсу нүктесі қурайды. Өсімдіктер құрамында бордың мөлшері 0, 1 мг/кг жуық болады. Бор гүл және жасуша қабығында көп кездеседі. Гүл тозаңы аналық мойны белок синтезі бұзылады пайда болған фенол тонопластық өткізгіштігін жылдамдатып цитоплазмаға өтеді. Полифенолоксидаза ферменті жәрдемінде фенондардың тотығуына алып келеді. Хенон өсімдіктерді уландырып өсу конусының өлуіне алып келеді. Өндірісте бор қышқылы Н ₂ ВN ₃ күйінде алдынғы көрсетілген әдістермен қолданылады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.