Қазақтың ұлы ақыны, әдебиет зертеушісі, ағартушы және аудармашы - Мағжан Жұмабаев

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Солтүстік Қазақстан университетінің көп салалы колледжі

Тақырыбы: Мағжан Жұмабаев

Орындаған: ОПиУ-к-09 топ
студенті Фесенко Д. С.
Тексерген: Казбекова Н. Б.

Петропавл 2010 жыл
Қазақтың ұлы ақыны, әдебиет зертеушісі, ағартушы және аудармашы. Солтүстік
Қазақстан облысының Булаев ауданында өмірге келді. 1897 жылы Полуденнің
болысы болып қызмет атқаратын Бекеннің ауылына Ахиетден Ақанов деген бір
жігіт келеді. Ол келген бойында тура Бекен болыстың ақ ордасына ат басын
тірейді. Европаша киінген сүңғақ бойлы аққүба жігітті Бекен ізетпен қарсы
алып, қонақ етеді. Ат үстінде Ахиетден өзінің орыс патшасының әскерінен
қашып жүрген башқүрт жігіт екендігін баяндағанда, бүл хабар Бекеннің де,
Гүлсім апайдың да қүлағын елең еткізеді. Бекеннің балаларына мүғалім керек
еді. Сөйтіп, Ахиетден Бекен ауылының мүғалімі болып орналасады. Бекен
мектепке арнап жеке отау тігіп береді. Мектептің іші тақта, үстел, орындық,
бор, дәптер, қалам сияқты барлық керек заттармен жабдықтан дыры лады.
Сөйтіп, Бекеннің үйінде ашылған мектепте оқу басталады. Ересек балалар
оқуға еркін кіріскенімен, төрт жастағы кішкентай Мағжанды сон да ешкім
есіне алмайды. Үш жасында атасы Жұмабайдан: Менің атымды осы немерем
түбінде әлемге әйгі ететін болады! деп бата алған кішкентай Мағжан қарап
отырмай, әуелі мектептің есігінен сығалап жүреді де, бірнеше күннен соң
босағаның жанына барып отырып алады.Ол мүғалімнің бір сөзін де босқа
жібермей тыңдап, үғып алуға тырысады.
Бір күн мүғалімнің тақтаға жазылған сөздерін Мағжанның үлкен ағасы
Мүсілім дұрыстап оқи алмай тұрады: сол кезде кішкентай Мағжан қол көтеріп,
мұғалімнен рұқсат алады да, тақтада жазылған сөздерді судыратып оқып
береді. Сонда Ахиетден мұғалім жас баланы қолынан ұстап жетектеп әкеледі
де, ең алдыңғы партаға отырғызады. Бүгіннен бастап, Мағжан,сен де менің
шәкіртімсің!-дейді. Сөйтіп, төрт жасар Мағжан мектеп есігін ашады.
Ахиетденде ешбір оқу бағдарламасы болмаған. Ол, негізінен,өзінің
шәкірттерін шығыс тілдері мен әдебиетіне бейімдеп оқытады. Анда-санда есеп
пен жағрафияны үйретеді.Ослай хат таныған Мағжан оқу білімге қызыға түседі.
Қолына түскен қисса-дастандарды оқи бастайды. Баласының оқуға ынтасы зор
екенін көрген экесі Мағжанды Қызылжардағы М.Бегішев ұстаздық еткен
медресеге оқуға береді.Ол мұнда төрт жыл оқып мұсылманша орталау білім
алады, арабша, парысша, түрікше үйреніп,сол тілдердегі әдебиетпен жанжақты
таныса бастайды. Оның ақындық талантының ояна бастағаны да осы жылдар еді.
Абайдың 1909 жылы Петербургте шыққан өлеңдер жинағын бала Мағжан сол
жылы-ақ оқыған. Ол алғаш жазған өлеңдерінің бірін де лы ақынға арнайды.
Мағжан 1905 жылы осы медресеге келіп оқуға түседі. Мұнда араб, парсы, түрік
тілдері негізгі сабақ ретінде жүргізіледі. Осы медресені Мағжан 1910 жылы
бітіріп шығады. Бірақ қаншама жақсы оқыса да, Мағжанның бұл медреседегі
оқуға көңілі толмай, білім мұитына одан әрі бойлағысы келеді. 1910 жылдың
күзінде өзінің мектептес досы Бекмұқамбет Серкебаевпен бірге атақты
Медресе-Ғалияға оқуға түсу үшін Уфа қаласына келеді. Мағжан он да көп
тұрақтамайды. Шәкіртінің зеректігін көрген ұстазы, татардың кейіннен атақты
жазушысы болған Ғалымжан Ибрагимов Мағжанға: Бұнда сен оқитындай оқу жоқ,
сен білімнің жолын басқа жерден ізде! -деп ақыл береді.
Мағжан Жұмабаевтың ақынның ұстазы болған кісі- Міржақып Дулатов. Ол
бір қыс бойы Мағжанды орысшаға үйретеді. Шетел және орыс ақындарының әр
түрлі өлеңдерін аударттырып, орыс тілінің нэрімен сусындатады.. Осы кезде
Мағжанға Ахмет байтүрсынов шығарған Қазақ газетінің ықпалы да зор болған.
Өзі де газет жүмысына белсене ат салысады. 1913 жылы Магжан Жұмабаев жаңа
достарының ықпалымен, Европа біліміне жақындаспақ ниетпен Омбыга келіп,
окытушылар семинариясына оқуға түседі. Омбы қаласында Бірлік деген
қолжазба журналына редактор болады.
Әкесі Бекен Магжанның окудың соңына түсіп, үй көрмей кеткеніне қарсы
болады. Уфаға барганына да, Омбыга кеткеніне де ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.