ҚОРҒАНЫС ҚҰРЫЛҒЫЛАРЫ


Қорғаныс мақсатында сөндіру деп автоматты түрде бір фазалық (бір полюсті) контактілер электрқондырғыларында немесе электртоғы рұқсат етілген мәндерден асып кеткен жағдайда орындалады. [8] .
Қорғаныс мақсатында сөндіру ең алдымен электрқауіпсіздігін қамтамасыз етеді, ол адам үшін қауіпті тоқтың әсер ету уақытын шектеу арқылы жүзеге асырылады.
Қорғанысқа арнайы сөндіру құрылғылары арқылы орындалады, кезекшілік режимдегі жұмысшы адам өміріне қауіпті іс- әрекеттердің болмауын қадағалайды.
Қорғаныс мақсатындағы сөндіру құрылғылары кез-келген электр қондырғыларының бойында кернеуі бар болса немесе кез-келген бейтарап режим барысында қолданады. Көбінесе сөндіру құрылғылары электрқондырғыларда және де кернеуі 1кВ-ке дейінгі және жерлендіруі бар, нейтральді оқшауланған электрқондырғыларында қолданады.
Қорғаныс мақсатындағы сөндіру құрылғылары әрдайым кіріс сигналын бақылауда ұстап тұрады. Егерде кіріс сигналы белгіленген мәннен асып кетсе құрылғы жұмыс істеп тұрған электр қондырғысының жұмысын тоқтатып, желіден ажыратады.
Кіріс сигналдары арқылы қорғаныс мақсатындағы құрылғылар электрлік желінің параметрлері арқылы адамға қауіпті болатын тоқ көздеріне қатысты ақпараттар бар[4, 8, 19, 25-29] .
![]()
Сурет. 10. 1. Қорғаныс мақсатындағы сөндіру құрылғысының схемасы
Қорғаныс мақсатындағы сөндіру құрылғыларының кіріс сигналының бірнеше классификациясы:
- корпус кернеуінің жерге әсері;
- тоқтың жерге қысқа тұйықталуы;
- кернеудің нольдік реттілігі;
- аралас кіріс сигналы;
- операторлық тоқ (тұрақты, айнымалы)
- дифференциальдық (қалдық) тоқ.
Мәселен сөндіру құрылғысы корпустың жер бетіне қатысты әлеуетін ескере отырып (10. 1-сурет), электр қондырғысының жерге қосылған (немесе бейтараптандырылған) корпусы болған кездегі қауіпсіздікті қамтамасыз етуге арналған.
Датчик қызметін мұнда реле атқарады Р, оның орамасы электрқондырғының корпусы және де қосымша жерлендіруге қосылған Яв жерлендіру токтарының таралу аймағынан тыс орналасқан Яз.
Қорғаныс мақсатындағы сөндіру құрылғысының негізі: датчик, түрлендіргіш, атқарушы элеметтер. Қорғаныс мақсатындағы сөндіру құрылғысын таңдаудағы ең негізгі параметрлер:
- орнату;
- номиналды жүктеме тоғы, электрқондырғының тұрақты жұмыс тоғы,
- қондырғының іске қосылу уақыты.
Жерлендірілген корпус тұйықталған сәтте Яз корпустың по- тенциалы өзгеріске енеді §з=1зЯз,
Егерде қандайда бір себептермен, фз> фздоп, мұнда фздоп - корпус потенциалы және де белгіленген кернеуден асып кеткен жағдайда реле іске қосылады Р, ол коммутациялық аппаратқа катушка арқылы жалғанған және де электрқондырғыдағы желіні сөндіреді.
Қорғаныс мақсатындағы құрылғыларда жерлендіру немесе нөлдік жалғанумен қатар олардың атқаратын қызметтері бірдей болып табылады.
Қорғаныс мақсатындағы құрылғылар жерлендіру немесе нөлдендіру тиімсіз болған кезде де, кез-келген режимде жұмыс жасайды.
Ең көп қолданыстағы қорғаныс құралдарының бірі болып дифференциальдық қалдық тоққа әсер етуші құрылғылар болып табылады. Бұндай қорғаныс құрылғылары кез-келген өндірістік салаларда көптеп қолданады.
Қорғаныс мақсатындағы сөндіру құрылғылырының ерекшеліктерінің бірі болып оның көп функционалдылығы болып табылады. Бұндай қорғаныс мақсатындағы сөндіру құрылғылары адам өмірін тоқтан сақтап қалуға көп көмегін тигізеді:
- корпустың қысқа тұйықталуы;
- құрылғының қорғаныс аймағында жерге қатысты сымдарды оқшаулаудың асимметриялық төмендеуі;
- жерге қысқа тұйықталуы;
- бір фазалық тікелей байланыс;
- жанама байланыс.
Қорғаныс мақсатындағы сөндіру құрылғылырының іске қосылу схемасы, нейтарльденген дифференциалдық жерлендірілген тоққа әсері, 10. 2 суретте көрсетілген.
Мұндай қондырғыдағы датчик нольдік тізбектелген трансформатортоғы (НТТТ), шығыс орамасындағы дабыл белгісімен тоққапропорционалды Ih.
Қорғаныс мақсатындағы сөндіру құрылғысы түрлендіргіш (Т) RCD (R) кіріс сигналының мәнін белгіленген мәнмен салыстырады, оның мәні рұқсат етілген токпен анықталады.
R0 -- бейтарап жерге тұйықтау кедергісі; ТТНП - нөлдік тізбектегі ток трансформаторы; П - түрлендіргіш; ИO - атқарушы орган;
![]()
Сурет. 10. 2. Қорғаныс мақсатындағы сөндіру құрылғысының дифференциалдық тоққа әсерінің сызбасы :
... жалғасы1 - электр қондырғысы, 2 - магниттік стартер
Магниттік стартер сияқты атқарушы орган қорғаныс аймағында электр тоғының соғу қаупі туындаған кезде электр желісінен ажыратылатын сөндіру қорғаныс құрылғысы болып табылады.
Қазіргі таңда қорғаныс мақсатындағы сөндіру құрылғыларын отандық өндіріс орындары көптеп шығаруда. Сонымен қатар басқада шетелдік мемлекеттер қорғаныс мақсатындағы сөндіру құрылғыларын көптеп қолдануда.
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz