Технологиялық ақпараттарды қайта өңдеу
Өзг
Парак
Құжат №
Қолы
Күні
Параққ
2
Алматы қ. ИТК 1302000 Автоматтандыру және Басқару
Жетілдірг.
Жетекші
Н.бақ.
Бекітілді
Курстық жұмыс
бет.
Парақтар
22
АжБ 16-09қ-1302
Мазмұны Кіріспе____________________________ ___________________________3
І Бөлім______________________________ _____________________________4
1.1 Қазіргі кездегі технологиялық үрдістерді автоматтандыру деңгейі.__4
1.2Технологиялық ақпараттарды қайта өңдеу______________________4
1.3 Технологиялық ақпарттық түрлендіргіш_______________________ __7
ІІ Бөлім Қайта өңдеу
2.1 Автомобильді транспорттағы ақпаратты өңдеу және _____________10
2.2 АЖ жобалау, қайта өңдеу______________________________ ________12
ІІ Бөлім Жаңа ақпаратты технология
3.1 Ақпараттық технологияның даму кезеңдері. Ақпаратты өңдеу үрдісі_____________________________ ______________________________ 15
3.2Ақпараттық технология жүйе іспетті____________________________ 16
3. 3 Ақпараттық технологияларды қолданудағы мәселелер. Ақпараттық технологияның ескіруі____________________________ ___18
Қорытынды__________________________ ___________________________21
Пайдалынылған әдебиеттер тізімі_____________________________ ____22
КІРІСПЕ
Технологиялық үрдістерде автоматтандырылған басқару жүйелері (металургияда, машина жасауда, мұнайгаз өнеркәсібінде және т.б.) кешенді автоматтандырудың ең жоғары сатысы болып табылады және бұл еңбек өнімділігін арттыруға, өндірілетін өнімнің сапасын жақсартуға және басқа да өндірістің техника-экономикалық көрсеткіштерін жақсартуға, сонымен қатар қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз етуге бағытталған.
Кез-келген БЖА (басқару жүйелерін автоматтандыру) құрастырудың ерекшелігі барлық металургиялық, жылутехникалық, экологиялық және басқарушылық мәселелерге (сұрақтарға) жүйелі түрде тоқталады.
Қазіргі кезде өндірістің қарқынды дамуымен бірге жоғары деңгейлі эффекттілі өнеркәсіптік қондырғылар құрастырылуда, сонымен бірге технологиялық және өндірістік, үрдістердің интенсифтілігі және оларды басқару жүйесі қарқынды дамуда. Технологиялық үрдістерді қолмен басқарудан автоматтандырылған түрге - толығымен ауыса бастады.
Мұның бәрі басқару туралы жаңа ғылымның пайда болуына алып келді. Негізгі қарастырылатын мәселесі технологиялық үрдістерді автоматтандыру жүйелері және оларды құрастыру тәсілдерін анықтау болды. Бұл жүйе Технологиялық үрдістердің басқару жүйесін автоматтандыру (ТҮАБЖ) деген атауға ие болды.
Жалпылама орталықтандырылған ТҮАБЖ технологиялық үрдістерді бастапқы ақпараттану өңдеуін жүргізеді, содан кейін ақпарат тек қана бұл үрдістерді басқару үшін ғана қолданылмайды, сонымен қатар, оперативті және ұйымдастырылған экономикалық мәселелерді шешуге арналған басқарудың жоғары деңгейінде қолданылатын формаға келтіріледі
І Бөлім
0.1 Қазіргі кездегі технологиялық үрдістерді автоматтандыру деңгейі.
Технологиялық үрдістерде автоматтандырылған басқару жүйелері (металургияда, машина жасауда, мұнайгаз өнеркәсібінде және т.б.) кешенді автоматтандырудың ең жоғары сатысы болып табылады және бұл еңбек өнімділігін арттыруға, өндірілетін өнімнің сапасын жақсартуға және басқа да өндірістің техника-экономикалық көрсеткіштерін жақсартуға, сонымен қатар қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз етуге бағытталған.
Кез-келген БЖА (басқару жүйелерін автоматтандыру) құрастырудың ерекшелігі барлық металургиялық, жылутехникалық, экологиялық және басқарушылық мәселелерге (сұрақтарға) жүйелі түрде тоқталады.
Қазіргі кезде өндірістің қарқынды дамуымен бірге жоғары деңгейлі эффекттілі өнеркәсіптік қондырғылар құрастырылуда, сонымен бірге технологиялық және өндірістік, үрдістердің интенсифтілігі және оларды басқару жүйесі қарқынды дамуда. Технологиялық үрдістерді қолмен басқарудан автоматтандырылған түрге - толығымен ауыса бастады.
Мұның бәрі басқару туралы жаңа ғылымның пайда болуына алып келді. Негізгі қарастырылатын мәселесі технологиялық үрдістерді автоматтандыру жүйелері және оларды құрастыру тәсілдерін анықтау болды.
Бұл жүйе Технологиялық үрдістердің басқару жүйесін автоматтандыру (ТҮАБЖ) деген атауға ие болды. Бұл жүйеге технологиялық объектілерді басқару жүйесінің көп бөлігі бекітілген, яғни адамдарды (операторларды) басқару және басқару жүйесінен босатып оны автоматты құрылғыларға ауыстыру керек.
Автоматтандырылған басқару жүйесі (АБЖ) дегеніміз адам-машиналық жүйе, ол ақпаратты жинауды және қайта өңдеуді қамтамасыз ететін жүйе, бұл адам іс-әрекеттерінің түрлі сфераларын басқаруды тиімдейді. Технологиялық үрдістердің (АБЖ) - басқару саны критериіне сәйкес қабылданған технологиялық объекті әсер етуші басқарушының және өндіруге бағытталған автоматтандырылған басқару жүйесі. ТҮАБЖ-да локальді автоматика, орталықтандырылған басқару жүйесі, электронды және есептеу техникалары жетістіктері қамтылған.
Жалпылама орталықтандырылған ТҮАБЖ технологиялық үрдістерді бастапқы ақпараттану өңдеуін жүргізеді, содан кейін ақпарат тек қана бұл үрдістерді басқару үшін ғана қолданылмайды, сонымен қатар, оперативті және ұйымдастырылған экономикалық мәселелерді шешуге арналған басқарудың жоғары деңгейінде қолданылатын формаға келтіріледі.
1.2Технологиялық ақпараттарды қайта өңдеу
ТҮАБЖ қызметі технологиялық ақпарат ағынын қайта өңдеумен тығыз байланысты. Сол үшін де автоматтандыру маманы басқару үрдісіндегі ақпараттық қамтамасыз етудің жалпы қағидаларын, технологиялық ақпараттық тұрлендіргішін және оларды алу принциптерін білуі тиіс, және де ақпараттық аналогты түрден сандық формаға ауысуындағы сигналдарды кодтау тәсілдерін, ақпаратты жіберу және оны бөгеуілдерден қорғауды білуі қажет. Мамандар ТҮАБЖ-ның құрылымына негізделген өлшеудің нақтылығын және шығыс параметрі жүйесін ұстап тұруға арналған әр ақпараттың көлемін анықтауды, (априорлі, технологиялық), өлшеу құралдарының зарядталуын есептеуді, ақпаратты өңдеуді және жіберуді, нақтылық жағдайына сәйкес кодты таңдауды, байланыс жолдарының өткізу қабілеттілігін бағалауды толық білетін, меңгерген болуы тиіс.
Технологиялық үрдісті нәтижелі және бағытталған мақсатына жеткізу үшін ол басқарылымды болуы тиіс. Яғни, бұл дегеніміз технологиялық объектінің қызмет ету процесінде орындаушы (атқарушы) органдарға үздіксіз әсер етуді қамтамасыз ету қажет, себебі сыртқы әсер етуден қажетті нәтижені аламыз. Басқа сөзбен айтқанда жүйенің басқарымдылығы деп сол жүйенің басқарушы әсер ететін қасиетін айтамыз. Яғни, ол белгілі уақыт ішінде жүйенің бастапқы жағдайдан қажетті жағдайға ауыстыруды береді.
Басқарымдылық жүйелігін қарастырамыз, оған сипаттама беру үшін Х қалып векторы қолданылады, бұлардың координаталары айналмалы жағдай болып табылады.
x1,x2,x3...xn X=(x1,x2,x3...xn) ... - қалып векторы
Яғни v=(v1,v2,...vn) - басқару векторы
Мұнда динамикалық жүйе басқару жүйесіне сипатталады:
dxidt=fx1,x2,x3...xn, v()) , мұндағы i =1,2,... n (1.1)
Фазалық аумақта басқару объектісі қалып нүктелермен берілген. n3 болған жағдайда фазалық аумақтың графикалық интерпретациясы болмайды. Ал n=2 болғанда фазалық аумақ фазалық жазықтыққа өтеді.
1-сурет. Фазалық жазықтық 2-сурет. Динамикалық жүйесінің
x0нүктеден x1 нүктесіне
қозғалғандағы фазалық траекториясы
V векторының кез-келген өзгерісі басқару объектісін жаңа бір жағдайға ауыстырады.
Егер x1,x2,x3...xn, фазалық аумақта екі туында Г1 және Г2 берілсе, онда (1) жүйе Г1 және Г2 қатысты басқарымдылықты деп аталады, егер v басқару болса, бұл уақыт ішінде Х нүктесін Г1 -ден Г2-ге ауыстырады.
Егер объект басқарымды болса, объектіні толық меңгеру үшін оның рұқсат етілген технологиялық процестің басқару деңгейінің сапасын анықтау келесі сатысы болып табылады. Көп жағдайларды басқару сапасы сол объектінің мүмкін қасиеттерімен бағаланады, яғни Н энтропиясы есептеу арқылы (объектінің ретсіздік деңгейі) немесе объектінің энтропиясын есептеу (теңсіз нәтижелі болғанда) арқылы есептелінеді. Энтропия қаншалықты аз болса, басқару сапасы соншалықты жоғары болмақ. Н энтропиясы 0 мен 1 аралығында өзгеріп отырады.
Бұдан шыққан нәтиже оның таңдалған қасиеттерінің қызметінің бастапқы ретсіздігін азайтқымыз келсе, объектіні басқару сапалы болуы тиіс.
Объектінің ретсіздік деңгейін төмендету үшін басқару көлемін сипаттаушы шаманы береміз.
Басқару көлемін бағалау үшін қажетті шама енгізілген ол энтропиялық өзгеруіне тең шама және ақпарат деп аталады.
J H Hбас Hсон 0 (1.2)
Ақпаратты өлшеудің бірлігі екілік бірлік бит деп аталады. Ол (бит) ақпарат көлемін береді.
Технологиялық басқару объекті жайлы ақпарат алу түрлі байланыс каналдары арқылы іске асады. Басқару құрылғысының (БҚ) оператормен байланысы тура болуы мүмкін (оператор - БҚ) және кері (БҚ - оператор) болады. Кез-келген ақпарат қандайда бір материалдық тасымалдаушыда беріледі. (магниттік лента, дисктер, графикалық бейнелер мен сызбаларда және т.б.). Ал ТҮАБЖ-да бұл сигнал сымдар арқылы жіберілетін ток күші немесе қуаты арқылы беріледі.
Ақпаратты бір тасымалдаушыдан басқаға ауыстыру санау және көшіріп жазу арқылы іске алады. Оператордың БҚ-дан (кері байланыс) ақпарат алуға байланысты сұрақтар жиынтығы арқылы ғылымда оқытылады - бұл инженерлік психология, ол операторды тұйықталған басқару жүйесіндегі буын деп қарастырады
БҚ-ның технологиялық басқару объектісімен байланыс тура (БҚ-ТБО) және кері (ТБО-БҚ) болуы мүмкін.
Тура байланыс. Бұл канал арқылы басқару құрылғысының әсері технологиялық объектінің атқарушы объектісіне жіберіледі. Бұл каналдың негізгі мәселесі - басқару сигналын басқарушы әсерге қатысты өзгерту, яғни технологиялық объектіні басқаруда оны атқарушы органдарға жібері.
Кері байланыс. Бұл басқарушы ақпаратын өндіруге қажетті технологиялық объекті жағдайы туралы ақпарат алуға арналған. Кері байланыс каналы бақыланып отырған параметрлердің бастапқы өңдеушілерін сигналға (датчик) және екінші өңдеушіні датчик сигналын сигналға ауыстыруда қамтамасыз етеді, яғни ол басқарушы құрылғыға оны еңгізуде арналған форма.
Мұнда үздіксіз (аналогты) сигналдарды сандық түрге ауыстыру пайдаланылады, үздіксіз өзгеріп отыратын технологиялық параметрлері дискретті: шығыс сигналдары комбинацияларына өзгереді, олар сандық кодқа айналады.
Мұндай аналогты - сандық айнымалы бастапқы импультік немесе кодты дачтик арқылы орындалады, немесе бастапқы дачтик шығыста түрлі кодка айналады.
0.2 Технологиялық ақпарттық түрлендіргіш
Материалдық ақпаратты тасымалдаушы - сигнал болып табылады, ол тек қана ақпараттан басқа қуатты тасиды, ол ақпарат көзінен алынады. Бұл қуат қабылдаушыға әсер етеді. Сыртқы ақпаратты тасушы (априорлі және шығыс) басқарудың мақсаты және мәселелері жайлы мәліметтер жіберуі тиіс. Датчик бұл ақпараттың сигналын өндіретін, технологиялық параметрді сигналға айналдыруда қажетті қарапайымдылық пен жоғары нақтылығын қамтамассыз етеді. Сигналдарды өзгерткенде екі негізгі аспектілерді береміз, табиғи қайта құрылу, сигналдардың формалары және параметрлері (модуляция, кванттау); сигналдардың жекелеген түрлерінің және жағдайларының араларында бірыңғай сәйкестікті орнату (кодтау: сигналжағдай, қайта кодтау: сигнал-сигнал, диодирлеу: сигнал-жағдай).
Сигнал формалары және түрлері. ТҮАБЖ-ны басқаруда көбінесе электрлі сигналдарды пайдаланылады, ал сирек қолданылатындары - механикалық, гидравликалық, пневматикалық түрлері. ТҮАБЖ-дағы сигнал түрлері 1-суретте берілген
Классификациясына қарай сигналдар екі топқа бөлінеді: аналогты немесе үздіксіз, олар белгілі диапазонда үлкен мөлшерде болады
Басқару әдісі бойынша
Ақпаратты пайдалану сипаты бойынша
Орналастырылған күй-жағдайда жұмыс нәтижелері бойынша
Басқарылатын шамалардың саны бойынша
Әсердің уақыттық сипаты бойынша
Математикалық сипатының түрі бойынша
Сызықсыз
Сызықты
Цифрлі
Импульсивті
Релелі
Үзілмелілер ( дискреттіктер )
Көп байланысты
Статистикалық
Кедергі бойынша басқару
Тұйық салынған
қадағалайтын
Програмдық
Икемделетіндер
Икемделе алмайтындар
Үзіліссіз
Бір өлшемді
Астатикалық
Қатаң бағдарламамен
алшақ салынғандар
Тұрақтандырылатын
Басқару жуйесі
дискреттік, белгілі аралықта жағдайдың соңғы санында тұрады (контурдағы ток, коммутирлі реле, логикалық элементтің шығыс сигналы және т.б.).
1-сурет. Сигнал түрлерінің классификациясы
Аналогты сигналдар потенциялды сызықтық және сызықтық емес өзгеруші бола алады және жиіліктік (гормоникалық), бұл бастапқы жағдайдың амплитуда, жиілік немесе сигнал фазасына сәйкес өзгеруі.
Дискретті сигналдар уақыт деңгейіне байданысты кванттық болады. Сигналдарды кванттау үздіксіз сигнал мәндерінің соңғы сандарына ауыстыру болып табылады.
2-сурет. Деңгей бойынша (а) және (б) уақыт бойынша кванттау
Жоғарыда 2-суретте у(t) үздіксіз сигнал көрсетіледі, кванттау нәтижесінде кванттау сатылы функциямен W(у) ауыстырылады. Δу(t) деңгей түрлілігі сигналдың рұқсат етілген қабілеттілігі немесе деңгей бойынша кванттау адымы деп аталады.
Сигнал Δ(t) - ға өзгермесе, ауыз деңгейінің өткен мәнін өзгертуші қабылдап алады. Егер ti да ti+1 уақыт аралығында сигнал өсуі кванттау адымының шегінен бір немесе басқа жағына шығып кетпесе, онда құрал у, тұрақты мән деп есепке алады.
Кванттау адымы қажетті өлшеу нақтылығымен анықталып және кванттаушы өзгеруші қабілеттілігімен қамтамасыз етіледі. Өзгерушінің рұқсат етілген қабілеттілігі жоғары болған сайын, кванттау адымы соншалақты төмен болады. Ол келесі формуламен анықталады:
y(t)=(ymaxt-ymint) (1.3)
Мұндағы ymaxt ymin(t)- -сигналдардың максималды және минималды деңгейі.
Квантталған сигнал деңгейінің саны 0- ді есепке алғанда келесі формуламен анықталады:
n=ymaxt- ymin(t)y(t)+1 (1.4)
Мұндай синалдағы ақпарат саны (битте) j=logn (1.3) және (1.4) есепке ала отырып, ақпараттық көлемін аламыз.
J=log( 1 +1) (1.5)
Үздіксіз сигнал деңгей бойынша кванттау өлшеуінің көп көбейтінділі соңғы сигнал шектеуге мүмкіндік береді.
Бұл жағдайда жүйе кедергілерден қорғалған.
Уақыт бойынша у(t) үздіксіз сигналды кванттауда белгілі уақыт Т=Δt аралығында үздіксіз сигнал мәндерін соңғы мәнмен ауыстырылады. Соңғысы адым немесе уақыт бойынша кванттау деп аталады және олар тұрақты немесе айнымалы бола алады
Сигналдарды кодтау. Сигналдарды кодтау ТҮАБЖ - дағы жеке құралдары араларында ақпарат алмасуды қамтамассыз етеді. Кодтау кодты қолданудан тұрады - яғни ақпаратты тасымалдау, өңдеу және сақтаудағы бейнелеудің әмбебап тәсілі. Код-дегеніміз сигналдар мен хабарлама элементері аралығындағы богеуіл күрделі болған жағдайда оларды табуға болады. Техникалық қарапайымдылықта n=2 (n-код негізі немесе сигнал сандары) болғандағы ақпаратты қорғау, тасымалдау және өңдеу үшін дискретті екі жағдайлы элементтер (иә-жоқ, қосылған - қосылмаған) қажет. Сол үшін екілік кодтау жүйесі сандық құрылғыларда және басқару құрылғыларында кеңінен таралған.
Ондық жүйеден басқа (10--2, 10--8, 10--16) жүйелерге ауыстыруды бөлу тәсәлі арқылы жүзеге асырылады.
Сондықтан бұл тәсілде ондық жүйеде бұл сан негізгі санға бөлінеді. Қалған бөлінді ауыстыру нәтижесін береді, мұнда үстіңгі разряд соңғы қалдыққа сәйкес келеді, ал кішісі - бастапқы қалдыққа қатысты болады.
ІІ Бөлім Қайта өңдеу
2,1 Автомобильді транспорттағы ақпаратты өңдеу және басқарудың автоматталған жүйесі
БАЖ-нің құрылуы басқару объектісін талдаумен және басқару критерийлерін таңдаумен, жүйенің құрылымымен функциясын анықтаумен теңестіріледі. Функциялардың параметрлері объектінің ерекшеліктерімен анықталады. Басқарудың жекеленген функциялары техникалық құралдар комплексі(ТҚК) базасының автоматизациясына жатады. ТҚК-нің қасиеттері мен топологиясын анықтау бірінші кезекте функциональді- ақпаратты талаптардың орындалуын байланысты. Сөйтіп, мехнизмнің жалпы логикасы басқару жүйесінің параметрлерлеріне ,басқару объектілерінің параметрлеріне тәуелділігімен сипатталынады. Қазіргі уақытта БАЖ-н терминологиялық түсіндірулердің көптеген түрлері бар. Кейбір әдебиеттерде БАЖ терминінің орнына, автомобильді транспорттағы БАЖ- нің жеке есебінен тұратын, тауар қозғалысын ұйымдастыруға комплексті жақын келетін, логистика терминін қолданады. Навигационды жүйелерді қолданып, автотранспортты басқаруды білдіретін, БАЖ терминін алмастыртын тағы бір термин ол - "телематика".
Ақпаратты өңдеу және басқарудың автоматтандырылған жүйесі (АӨБАЖ), уақытпен тексерілген БАЖ-нің интеграцияланған анықтамасын сақтай отырып, кез келген сала облысындағы, соның ішінде автомобильді транспорт саласындағы ақпаратты өңдеу процесі жататын басқарудың түрлі процестерінің бар екенін білдіреді.
АӨБАЖ нақты қолданушыны ақпаратпен қамтамасыз ету үшін құрылған және ол оның жұмысына қатысады. АӨБАЖ - н түрлендіру дегеніміз - проектілеу этабында және ақпаратты түрлендіруге енген автоматтандыру процесіндегі проектілеушілер мен проектілеу этаптарының басқа да мамандарының көмегімен құрылған ақпаратты, программалық қамсыздандырулардың көмегін қолданып қолданушының есептерді шешуі.
БАЖ-нің бірінші өңдеулерінде принципильді жаңа әдістемелер болған жоқ, тек басқару есептерін дәстүрлі технологиялармен шешетін, операциялардың орындалуына кететін еңбекті азайту үшін, үлкен арифмометр ретінде қолданылатын, қымбат тұратын есептеу техникасын қолданылды. Ұйымдардағы басқаруды автоматтандыруды құрудағы ең таралған кемшілік болып, есептің қойылымының деңгейінің төмен болуы есептелінді. Мұның басты себебінің бірі - ақпарат ағынын зерттеуде, есептің экономикалық тасымалдау маңыздылығын сипаттауда, шығарылатын ақпаратты проектілеуде басқару қызметін және мамандарды қолданбау. Сонымен қатар, автоматтандырылған режимде есептің барлық комплексі өңделмеген, сондықтан қолданушыда жаңа технология ойлап табуға деген қызығушылық аз болады. АӨБАЖ - н құру тәжірибесі көрсеткендей, тек нағыз маман ғана орындалған жұмысқа толық және мамандыққа баға беретіндей сипаттай алады. Қолданушының қатысуы есептің қойылымын қоюмен ғана шектелмейді, ол жүйенің сынақ тасымалдауын да жүргізуі тиіс.
Компьютерде отырып қолданушы есептің қойылымының жетіспеушіліктерін анықтап, қажет жағдайда енгізілетін және шығарылатын ақпаратты, нәтиже шығатын форманы түзетуі, және оларды құжат түріне рәсімдеуді орындауы қажет. Сынақ тасымалдауға қатысу - бұл қолданушының компьютерде жұмыс істеп үйренуі және программалық құрылғылармен танысуы ғана емес, сонымен қатар қолданушылардың жұмыстың жаңа шарттарына, жаңа технологияларға, жаңа күрделенген технологияларға бейімделу процесі.
Қолданушының АӨБАЖ-н құруға қатысуы перспективада есептің шешілуінің оперативтілігін және сапалылығын, сондай- ақ жаңа технологияның енуіндегі уақытты үнемдеуді қамтамасыз етеді. Сонымен қатар қолданушыны оқыту белсенді түрде жүреді, өңдеуші ретінде де, қоюшы ретінде де мамандану дәрежесін көтереді. Жаңа технология ортасында жұмыс істеуге қажетті барлық дағдылар АӨБАЖ-нің тәжірбиелі тасымалдау процесі және ары қарай жұмыс істеу нәтижесінде жетіледі және бекітіледі. Бірақ,ол үшін қолданушы объектіні зерттеу әдісімен және оның нәтижесін жалпылаумен алдын ала таныс болу керек.Бұл қолданушыға автоматты өңдеуге жататын есептерді, функцияларды айқындауға және анықтауға көмектеседі және олардың қойылымдарын маманданған түрде қоюға көмектеседі. Есептің қойылымы- бұл есепті белгілі бір ережелерге қатысты сипаттау. Есептің қойылымын анықтау негізінде программист оны шешу логикасын тауып, оны жүзеге асыратын стандартты программалық құралдарды ұсынуы қажет.
Есептің қойылымы арқылы, оның мазмұн мазмұндамасын регламентациялау арқылы "қолданушы-қолданбалы программист" арақатынасының қиындықтары жойылады, ол бұл арақтынасты көбірек логикалы және жүйелі етеді. Есептің қойылымын анықтау үшін, логикалық және ақпараттық маңыздылығын толықтай елестету үшін қажетті және жеткілікті ақпарат қолданылады. Ондай ақпаратты ескі технологияда есептің шешімін жүзеге асырған сәйкес орган қызметкерлері орналастырады.
Есептің қойылымын анықтау үшін қолданушы тек сол пән облысындағы кәсіпқой білімді ғана емес, сондай-ақ, компьютерді, ақпаратты технологияны да меңгерген болуы керек. Ереже бойынша, қолданушы функциялары бойынша оның қажеттілігін қамтамасыз ететін, белгілі бір қызмет түріне (бухгалтерлік, қаржылық, және т.б) бағытталған дайын программалық пакеттерді қолданады. Мұндай бағыт бүгінгі күні қолданушыларға қызмет көрсету саласын компьютерлендіру және ақпараттандыруда басты болып табылады. Көптеген жағдайда олар түпнұсқа қолданбалы программалармен толықтырылады. Бірақ кез келген жағдайда есептің қойылымын анықтау қажет. Есептің қойылымын сипаттағанда оның көлем - уақыттық жағдайына көңіл аударылады. Олар енгізілетін және шығарылатын ақпараттың көлемін ( бірлік уақытта өңделетін жол, белгі, құжаттың көлемі), түскен уақыттың ерекшелігін, ақпараттың берілуі мен өңделуін бейнелейді.
Есептің қойылымын сипаттау процесінде дәлділікті салыстыра тексеру және барлық ақпарат бірлігі мен олардың жиынының аттарының толықтығы маңызды болып табылады.
Қазіргі заманғы ақпараттық технологиялар қазіргі қоғам ... жалғасы
Парак
Құжат №
Қолы
Күні
Параққ
2
Алматы қ. ИТК 1302000 Автоматтандыру және Басқару
Жетілдірг.
Жетекші
Н.бақ.
Бекітілді
Курстық жұмыс
бет.
Парақтар
22
АжБ 16-09қ-1302
Мазмұны Кіріспе____________________________ ___________________________3
І Бөлім______________________________ _____________________________4
1.1 Қазіргі кездегі технологиялық үрдістерді автоматтандыру деңгейі.__4
1.2Технологиялық ақпараттарды қайта өңдеу______________________4
1.3 Технологиялық ақпарттық түрлендіргіш_______________________ __7
ІІ Бөлім Қайта өңдеу
2.1 Автомобильді транспорттағы ақпаратты өңдеу және _____________10
2.2 АЖ жобалау, қайта өңдеу______________________________ ________12
ІІ Бөлім Жаңа ақпаратты технология
3.1 Ақпараттық технологияның даму кезеңдері. Ақпаратты өңдеу үрдісі_____________________________ ______________________________ 15
3.2Ақпараттық технология жүйе іспетті____________________________ 16
3. 3 Ақпараттық технологияларды қолданудағы мәселелер. Ақпараттық технологияның ескіруі____________________________ ___18
Қорытынды__________________________ ___________________________21
Пайдалынылған әдебиеттер тізімі_____________________________ ____22
КІРІСПЕ
Технологиялық үрдістерде автоматтандырылған басқару жүйелері (металургияда, машина жасауда, мұнайгаз өнеркәсібінде және т.б.) кешенді автоматтандырудың ең жоғары сатысы болып табылады және бұл еңбек өнімділігін арттыруға, өндірілетін өнімнің сапасын жақсартуға және басқа да өндірістің техника-экономикалық көрсеткіштерін жақсартуға, сонымен қатар қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз етуге бағытталған.
Кез-келген БЖА (басқару жүйелерін автоматтандыру) құрастырудың ерекшелігі барлық металургиялық, жылутехникалық, экологиялық және басқарушылық мәселелерге (сұрақтарға) жүйелі түрде тоқталады.
Қазіргі кезде өндірістің қарқынды дамуымен бірге жоғары деңгейлі эффекттілі өнеркәсіптік қондырғылар құрастырылуда, сонымен бірге технологиялық және өндірістік, үрдістердің интенсифтілігі және оларды басқару жүйесі қарқынды дамуда. Технологиялық үрдістерді қолмен басқарудан автоматтандырылған түрге - толығымен ауыса бастады.
Мұның бәрі басқару туралы жаңа ғылымның пайда болуына алып келді. Негізгі қарастырылатын мәселесі технологиялық үрдістерді автоматтандыру жүйелері және оларды құрастыру тәсілдерін анықтау болды. Бұл жүйе Технологиялық үрдістердің басқару жүйесін автоматтандыру (ТҮАБЖ) деген атауға ие болды.
Жалпылама орталықтандырылған ТҮАБЖ технологиялық үрдістерді бастапқы ақпараттану өңдеуін жүргізеді, содан кейін ақпарат тек қана бұл үрдістерді басқару үшін ғана қолданылмайды, сонымен қатар, оперативті және ұйымдастырылған экономикалық мәселелерді шешуге арналған басқарудың жоғары деңгейінде қолданылатын формаға келтіріледі
І Бөлім
0.1 Қазіргі кездегі технологиялық үрдістерді автоматтандыру деңгейі.
Технологиялық үрдістерде автоматтандырылған басқару жүйелері (металургияда, машина жасауда, мұнайгаз өнеркәсібінде және т.б.) кешенді автоматтандырудың ең жоғары сатысы болып табылады және бұл еңбек өнімділігін арттыруға, өндірілетін өнімнің сапасын жақсартуға және басқа да өндірістің техника-экономикалық көрсеткіштерін жақсартуға, сонымен қатар қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз етуге бағытталған.
Кез-келген БЖА (басқару жүйелерін автоматтандыру) құрастырудың ерекшелігі барлық металургиялық, жылутехникалық, экологиялық және басқарушылық мәселелерге (сұрақтарға) жүйелі түрде тоқталады.
Қазіргі кезде өндірістің қарқынды дамуымен бірге жоғары деңгейлі эффекттілі өнеркәсіптік қондырғылар құрастырылуда, сонымен бірге технологиялық және өндірістік, үрдістердің интенсифтілігі және оларды басқару жүйесі қарқынды дамуда. Технологиялық үрдістерді қолмен басқарудан автоматтандырылған түрге - толығымен ауыса бастады.
Мұның бәрі басқару туралы жаңа ғылымның пайда болуына алып келді. Негізгі қарастырылатын мәселесі технологиялық үрдістерді автоматтандыру жүйелері және оларды құрастыру тәсілдерін анықтау болды.
Бұл жүйе Технологиялық үрдістердің басқару жүйесін автоматтандыру (ТҮАБЖ) деген атауға ие болды. Бұл жүйеге технологиялық объектілерді басқару жүйесінің көп бөлігі бекітілген, яғни адамдарды (операторларды) басқару және басқару жүйесінен босатып оны автоматты құрылғыларға ауыстыру керек.
Автоматтандырылған басқару жүйесі (АБЖ) дегеніміз адам-машиналық жүйе, ол ақпаратты жинауды және қайта өңдеуді қамтамасыз ететін жүйе, бұл адам іс-әрекеттерінің түрлі сфераларын басқаруды тиімдейді. Технологиялық үрдістердің (АБЖ) - басқару саны критериіне сәйкес қабылданған технологиялық объекті әсер етуші басқарушының және өндіруге бағытталған автоматтандырылған басқару жүйесі. ТҮАБЖ-да локальді автоматика, орталықтандырылған басқару жүйесі, электронды және есептеу техникалары жетістіктері қамтылған.
Жалпылама орталықтандырылған ТҮАБЖ технологиялық үрдістерді бастапқы ақпараттану өңдеуін жүргізеді, содан кейін ақпарат тек қана бұл үрдістерді басқару үшін ғана қолданылмайды, сонымен қатар, оперативті және ұйымдастырылған экономикалық мәселелерді шешуге арналған басқарудың жоғары деңгейінде қолданылатын формаға келтіріледі.
1.2Технологиялық ақпараттарды қайта өңдеу
ТҮАБЖ қызметі технологиялық ақпарат ағынын қайта өңдеумен тығыз байланысты. Сол үшін де автоматтандыру маманы басқару үрдісіндегі ақпараттық қамтамасыз етудің жалпы қағидаларын, технологиялық ақпараттық тұрлендіргішін және оларды алу принциптерін білуі тиіс, және де ақпараттық аналогты түрден сандық формаға ауысуындағы сигналдарды кодтау тәсілдерін, ақпаратты жіберу және оны бөгеуілдерден қорғауды білуі қажет. Мамандар ТҮАБЖ-ның құрылымына негізделген өлшеудің нақтылығын және шығыс параметрі жүйесін ұстап тұруға арналған әр ақпараттың көлемін анықтауды, (априорлі, технологиялық), өлшеу құралдарының зарядталуын есептеуді, ақпаратты өңдеуді және жіберуді, нақтылық жағдайына сәйкес кодты таңдауды, байланыс жолдарының өткізу қабілеттілігін бағалауды толық білетін, меңгерген болуы тиіс.
Технологиялық үрдісті нәтижелі және бағытталған мақсатына жеткізу үшін ол басқарылымды болуы тиіс. Яғни, бұл дегеніміз технологиялық объектінің қызмет ету процесінде орындаушы (атқарушы) органдарға үздіксіз әсер етуді қамтамасыз ету қажет, себебі сыртқы әсер етуден қажетті нәтижені аламыз. Басқа сөзбен айтқанда жүйенің басқарымдылығы деп сол жүйенің басқарушы әсер ететін қасиетін айтамыз. Яғни, ол белгілі уақыт ішінде жүйенің бастапқы жағдайдан қажетті жағдайға ауыстыруды береді.
Басқарымдылық жүйелігін қарастырамыз, оған сипаттама беру үшін Х қалып векторы қолданылады, бұлардың координаталары айналмалы жағдай болып табылады.
x1,x2,x3...xn X=(x1,x2,x3...xn) ... - қалып векторы
Яғни v=(v1,v2,...vn) - басқару векторы
Мұнда динамикалық жүйе басқару жүйесіне сипатталады:
dxidt=fx1,x2,x3...xn, v()) , мұндағы i =1,2,... n (1.1)
Фазалық аумақта басқару объектісі қалып нүктелермен берілген. n3 болған жағдайда фазалық аумақтың графикалық интерпретациясы болмайды. Ал n=2 болғанда фазалық аумақ фазалық жазықтыққа өтеді.
1-сурет. Фазалық жазықтық 2-сурет. Динамикалық жүйесінің
x0нүктеден x1 нүктесіне
қозғалғандағы фазалық траекториясы
V векторының кез-келген өзгерісі басқару объектісін жаңа бір жағдайға ауыстырады.
Егер x1,x2,x3...xn, фазалық аумақта екі туында Г1 және Г2 берілсе, онда (1) жүйе Г1 және Г2 қатысты басқарымдылықты деп аталады, егер v басқару болса, бұл уақыт ішінде Х нүктесін Г1 -ден Г2-ге ауыстырады.
Егер объект басқарымды болса, объектіні толық меңгеру үшін оның рұқсат етілген технологиялық процестің басқару деңгейінің сапасын анықтау келесі сатысы болып табылады. Көп жағдайларды басқару сапасы сол объектінің мүмкін қасиеттерімен бағаланады, яғни Н энтропиясы есептеу арқылы (объектінің ретсіздік деңгейі) немесе объектінің энтропиясын есептеу (теңсіз нәтижелі болғанда) арқылы есептелінеді. Энтропия қаншалықты аз болса, басқару сапасы соншалықты жоғары болмақ. Н энтропиясы 0 мен 1 аралығында өзгеріп отырады.
Бұдан шыққан нәтиже оның таңдалған қасиеттерінің қызметінің бастапқы ретсіздігін азайтқымыз келсе, объектіні басқару сапалы болуы тиіс.
Объектінің ретсіздік деңгейін төмендету үшін басқару көлемін сипаттаушы шаманы береміз.
Басқару көлемін бағалау үшін қажетті шама енгізілген ол энтропиялық өзгеруіне тең шама және ақпарат деп аталады.
J H Hбас Hсон 0 (1.2)
Ақпаратты өлшеудің бірлігі екілік бірлік бит деп аталады. Ол (бит) ақпарат көлемін береді.
Технологиялық басқару объекті жайлы ақпарат алу түрлі байланыс каналдары арқылы іске асады. Басқару құрылғысының (БҚ) оператормен байланысы тура болуы мүмкін (оператор - БҚ) және кері (БҚ - оператор) болады. Кез-келген ақпарат қандайда бір материалдық тасымалдаушыда беріледі. (магниттік лента, дисктер, графикалық бейнелер мен сызбаларда және т.б.). Ал ТҮАБЖ-да бұл сигнал сымдар арқылы жіберілетін ток күші немесе қуаты арқылы беріледі.
Ақпаратты бір тасымалдаушыдан басқаға ауыстыру санау және көшіріп жазу арқылы іске алады. Оператордың БҚ-дан (кері байланыс) ақпарат алуға байланысты сұрақтар жиынтығы арқылы ғылымда оқытылады - бұл инженерлік психология, ол операторды тұйықталған басқару жүйесіндегі буын деп қарастырады
БҚ-ның технологиялық басқару объектісімен байланыс тура (БҚ-ТБО) және кері (ТБО-БҚ) болуы мүмкін.
Тура байланыс. Бұл канал арқылы басқару құрылғысының әсері технологиялық объектінің атқарушы объектісіне жіберіледі. Бұл каналдың негізгі мәселесі - басқару сигналын басқарушы әсерге қатысты өзгерту, яғни технологиялық объектіні басқаруда оны атқарушы органдарға жібері.
Кері байланыс. Бұл басқарушы ақпаратын өндіруге қажетті технологиялық объекті жағдайы туралы ақпарат алуға арналған. Кері байланыс каналы бақыланып отырған параметрлердің бастапқы өңдеушілерін сигналға (датчик) және екінші өңдеушіні датчик сигналын сигналға ауыстыруда қамтамасыз етеді, яғни ол басқарушы құрылғыға оны еңгізуде арналған форма.
Мұнда үздіксіз (аналогты) сигналдарды сандық түрге ауыстыру пайдаланылады, үздіксіз өзгеріп отыратын технологиялық параметрлері дискретті: шығыс сигналдары комбинацияларына өзгереді, олар сандық кодқа айналады.
Мұндай аналогты - сандық айнымалы бастапқы импультік немесе кодты дачтик арқылы орындалады, немесе бастапқы дачтик шығыста түрлі кодка айналады.
0.2 Технологиялық ақпарттық түрлендіргіш
Материалдық ақпаратты тасымалдаушы - сигнал болып табылады, ол тек қана ақпараттан басқа қуатты тасиды, ол ақпарат көзінен алынады. Бұл қуат қабылдаушыға әсер етеді. Сыртқы ақпаратты тасушы (априорлі және шығыс) басқарудың мақсаты және мәселелері жайлы мәліметтер жіберуі тиіс. Датчик бұл ақпараттың сигналын өндіретін, технологиялық параметрді сигналға айналдыруда қажетті қарапайымдылық пен жоғары нақтылығын қамтамассыз етеді. Сигналдарды өзгерткенде екі негізгі аспектілерді береміз, табиғи қайта құрылу, сигналдардың формалары және параметрлері (модуляция, кванттау); сигналдардың жекелеген түрлерінің және жағдайларының араларында бірыңғай сәйкестікті орнату (кодтау: сигналжағдай, қайта кодтау: сигнал-сигнал, диодирлеу: сигнал-жағдай).
Сигнал формалары және түрлері. ТҮАБЖ-ны басқаруда көбінесе электрлі сигналдарды пайдаланылады, ал сирек қолданылатындары - механикалық, гидравликалық, пневматикалық түрлері. ТҮАБЖ-дағы сигнал түрлері 1-суретте берілген
Классификациясына қарай сигналдар екі топқа бөлінеді: аналогты немесе үздіксіз, олар белгілі диапазонда үлкен мөлшерде болады
Басқару әдісі бойынша
Ақпаратты пайдалану сипаты бойынша
Орналастырылған күй-жағдайда жұмыс нәтижелері бойынша
Басқарылатын шамалардың саны бойынша
Әсердің уақыттық сипаты бойынша
Математикалық сипатының түрі бойынша
Сызықсыз
Сызықты
Цифрлі
Импульсивті
Релелі
Үзілмелілер ( дискреттіктер )
Көп байланысты
Статистикалық
Кедергі бойынша басқару
Тұйық салынған
қадағалайтын
Програмдық
Икемделетіндер
Икемделе алмайтындар
Үзіліссіз
Бір өлшемді
Астатикалық
Қатаң бағдарламамен
алшақ салынғандар
Тұрақтандырылатын
Басқару жуйесі
дискреттік, белгілі аралықта жағдайдың соңғы санында тұрады (контурдағы ток, коммутирлі реле, логикалық элементтің шығыс сигналы және т.б.).
1-сурет. Сигнал түрлерінің классификациясы
Аналогты сигналдар потенциялды сызықтық және сызықтық емес өзгеруші бола алады және жиіліктік (гормоникалық), бұл бастапқы жағдайдың амплитуда, жиілік немесе сигнал фазасына сәйкес өзгеруі.
Дискретті сигналдар уақыт деңгейіне байданысты кванттық болады. Сигналдарды кванттау үздіксіз сигнал мәндерінің соңғы сандарына ауыстыру болып табылады.
2-сурет. Деңгей бойынша (а) және (б) уақыт бойынша кванттау
Жоғарыда 2-суретте у(t) үздіксіз сигнал көрсетіледі, кванттау нәтижесінде кванттау сатылы функциямен W(у) ауыстырылады. Δу(t) деңгей түрлілігі сигналдың рұқсат етілген қабілеттілігі немесе деңгей бойынша кванттау адымы деп аталады.
Сигнал Δ(t) - ға өзгермесе, ауыз деңгейінің өткен мәнін өзгертуші қабылдап алады. Егер ti да ti+1 уақыт аралығында сигнал өсуі кванттау адымының шегінен бір немесе басқа жағына шығып кетпесе, онда құрал у, тұрақты мән деп есепке алады.
Кванттау адымы қажетті өлшеу нақтылығымен анықталып және кванттаушы өзгеруші қабілеттілігімен қамтамасыз етіледі. Өзгерушінің рұқсат етілген қабілеттілігі жоғары болған сайын, кванттау адымы соншалақты төмен болады. Ол келесі формуламен анықталады:
y(t)=(ymaxt-ymint) (1.3)
Мұндағы ymaxt ymin(t)- -сигналдардың максималды және минималды деңгейі.
Квантталған сигнал деңгейінің саны 0- ді есепке алғанда келесі формуламен анықталады:
n=ymaxt- ymin(t)y(t)+1 (1.4)
Мұндай синалдағы ақпарат саны (битте) j=logn (1.3) және (1.4) есепке ала отырып, ақпараттық көлемін аламыз.
J=log( 1 +1) (1.5)
Үздіксіз сигнал деңгей бойынша кванттау өлшеуінің көп көбейтінділі соңғы сигнал шектеуге мүмкіндік береді.
Бұл жағдайда жүйе кедергілерден қорғалған.
Уақыт бойынша у(t) үздіксіз сигналды кванттауда белгілі уақыт Т=Δt аралығында үздіксіз сигнал мәндерін соңғы мәнмен ауыстырылады. Соңғысы адым немесе уақыт бойынша кванттау деп аталады және олар тұрақты немесе айнымалы бола алады
Сигналдарды кодтау. Сигналдарды кодтау ТҮАБЖ - дағы жеке құралдары араларында ақпарат алмасуды қамтамассыз етеді. Кодтау кодты қолданудан тұрады - яғни ақпаратты тасымалдау, өңдеу және сақтаудағы бейнелеудің әмбебап тәсілі. Код-дегеніміз сигналдар мен хабарлама элементері аралығындағы богеуіл күрделі болған жағдайда оларды табуға болады. Техникалық қарапайымдылықта n=2 (n-код негізі немесе сигнал сандары) болғандағы ақпаратты қорғау, тасымалдау және өңдеу үшін дискретті екі жағдайлы элементтер (иә-жоқ, қосылған - қосылмаған) қажет. Сол үшін екілік кодтау жүйесі сандық құрылғыларда және басқару құрылғыларында кеңінен таралған.
Ондық жүйеден басқа (10--2, 10--8, 10--16) жүйелерге ауыстыруды бөлу тәсәлі арқылы жүзеге асырылады.
Сондықтан бұл тәсілде ондық жүйеде бұл сан негізгі санға бөлінеді. Қалған бөлінді ауыстыру нәтижесін береді, мұнда үстіңгі разряд соңғы қалдыққа сәйкес келеді, ал кішісі - бастапқы қалдыққа қатысты болады.
ІІ Бөлім Қайта өңдеу
2,1 Автомобильді транспорттағы ақпаратты өңдеу және басқарудың автоматталған жүйесі
БАЖ-нің құрылуы басқару объектісін талдаумен және басқару критерийлерін таңдаумен, жүйенің құрылымымен функциясын анықтаумен теңестіріледі. Функциялардың параметрлері объектінің ерекшеліктерімен анықталады. Басқарудың жекеленген функциялары техникалық құралдар комплексі(ТҚК) базасының автоматизациясына жатады. ТҚК-нің қасиеттері мен топологиясын анықтау бірінші кезекте функциональді- ақпаратты талаптардың орындалуын байланысты. Сөйтіп, мехнизмнің жалпы логикасы басқару жүйесінің параметрлерлеріне ,басқару объектілерінің параметрлеріне тәуелділігімен сипатталынады. Қазіргі уақытта БАЖ-н терминологиялық түсіндірулердің көптеген түрлері бар. Кейбір әдебиеттерде БАЖ терминінің орнына, автомобильді транспорттағы БАЖ- нің жеке есебінен тұратын, тауар қозғалысын ұйымдастыруға комплексті жақын келетін, логистика терминін қолданады. Навигационды жүйелерді қолданып, автотранспортты басқаруды білдіретін, БАЖ терминін алмастыртын тағы бір термин ол - "телематика".
Ақпаратты өңдеу және басқарудың автоматтандырылған жүйесі (АӨБАЖ), уақытпен тексерілген БАЖ-нің интеграцияланған анықтамасын сақтай отырып, кез келген сала облысындағы, соның ішінде автомобильді транспорт саласындағы ақпаратты өңдеу процесі жататын басқарудың түрлі процестерінің бар екенін білдіреді.
АӨБАЖ нақты қолданушыны ақпаратпен қамтамасыз ету үшін құрылған және ол оның жұмысына қатысады. АӨБАЖ - н түрлендіру дегеніміз - проектілеу этабында және ақпаратты түрлендіруге енген автоматтандыру процесіндегі проектілеушілер мен проектілеу этаптарының басқа да мамандарының көмегімен құрылған ақпаратты, программалық қамсыздандырулардың көмегін қолданып қолданушының есептерді шешуі.
БАЖ-нің бірінші өңдеулерінде принципильді жаңа әдістемелер болған жоқ, тек басқару есептерін дәстүрлі технологиялармен шешетін, операциялардың орындалуына кететін еңбекті азайту үшін, үлкен арифмометр ретінде қолданылатын, қымбат тұратын есептеу техникасын қолданылды. Ұйымдардағы басқаруды автоматтандыруды құрудағы ең таралған кемшілік болып, есептің қойылымының деңгейінің төмен болуы есептелінді. Мұның басты себебінің бірі - ақпарат ағынын зерттеуде, есептің экономикалық тасымалдау маңыздылығын сипаттауда, шығарылатын ақпаратты проектілеуде басқару қызметін және мамандарды қолданбау. Сонымен қатар, автоматтандырылған режимде есептің барлық комплексі өңделмеген, сондықтан қолданушыда жаңа технология ойлап табуға деген қызығушылық аз болады. АӨБАЖ - н құру тәжірибесі көрсеткендей, тек нағыз маман ғана орындалған жұмысқа толық және мамандыққа баға беретіндей сипаттай алады. Қолданушының қатысуы есептің қойылымын қоюмен ғана шектелмейді, ол жүйенің сынақ тасымалдауын да жүргізуі тиіс.
Компьютерде отырып қолданушы есептің қойылымының жетіспеушіліктерін анықтап, қажет жағдайда енгізілетін және шығарылатын ақпаратты, нәтиже шығатын форманы түзетуі, және оларды құжат түріне рәсімдеуді орындауы қажет. Сынақ тасымалдауға қатысу - бұл қолданушының компьютерде жұмыс істеп үйренуі және программалық құрылғылармен танысуы ғана емес, сонымен қатар қолданушылардың жұмыстың жаңа шарттарына, жаңа технологияларға, жаңа күрделенген технологияларға бейімделу процесі.
Қолданушының АӨБАЖ-н құруға қатысуы перспективада есептің шешілуінің оперативтілігін және сапалылығын, сондай- ақ жаңа технологияның енуіндегі уақытты үнемдеуді қамтамасыз етеді. Сонымен қатар қолданушыны оқыту белсенді түрде жүреді, өңдеуші ретінде де, қоюшы ретінде де мамандану дәрежесін көтереді. Жаңа технология ортасында жұмыс істеуге қажетті барлық дағдылар АӨБАЖ-нің тәжірбиелі тасымалдау процесі және ары қарай жұмыс істеу нәтижесінде жетіледі және бекітіледі. Бірақ,ол үшін қолданушы объектіні зерттеу әдісімен және оның нәтижесін жалпылаумен алдын ала таныс болу керек.Бұл қолданушыға автоматты өңдеуге жататын есептерді, функцияларды айқындауға және анықтауға көмектеседі және олардың қойылымдарын маманданған түрде қоюға көмектеседі. Есептің қойылымы- бұл есепті белгілі бір ережелерге қатысты сипаттау. Есептің қойылымын анықтау негізінде программист оны шешу логикасын тауып, оны жүзеге асыратын стандартты программалық құралдарды ұсынуы қажет.
Есептің қойылымы арқылы, оның мазмұн мазмұндамасын регламентациялау арқылы "қолданушы-қолданбалы программист" арақатынасының қиындықтары жойылады, ол бұл арақтынасты көбірек логикалы және жүйелі етеді. Есептің қойылымын анықтау үшін, логикалық және ақпараттық маңыздылығын толықтай елестету үшін қажетті және жеткілікті ақпарат қолданылады. Ондай ақпаратты ескі технологияда есептің шешімін жүзеге асырған сәйкес орган қызметкерлері орналастырады.
Есептің қойылымын анықтау үшін қолданушы тек сол пән облысындағы кәсіпқой білімді ғана емес, сондай-ақ, компьютерді, ақпаратты технологияны да меңгерген болуы керек. Ереже бойынша, қолданушы функциялары бойынша оның қажеттілігін қамтамасыз ететін, белгілі бір қызмет түріне (бухгалтерлік, қаржылық, және т.б) бағытталған дайын программалық пакеттерді қолданады. Мұндай бағыт бүгінгі күні қолданушыларға қызмет көрсету саласын компьютерлендіру және ақпараттандыруда басты болып табылады. Көптеген жағдайда олар түпнұсқа қолданбалы программалармен толықтырылады. Бірақ кез келген жағдайда есептің қойылымын анықтау қажет. Есептің қойылымын сипаттағанда оның көлем - уақыттық жағдайына көңіл аударылады. Олар енгізілетін және шығарылатын ақпараттың көлемін ( бірлік уақытта өңделетін жол, белгі, құжаттың көлемі), түскен уақыттың ерекшелігін, ақпараттың берілуі мен өңделуін бейнелейді.
Есептің қойылымын сипаттау процесінде дәлділікті салыстыра тексеру және барлық ақпарат бірлігі мен олардың жиынының аттарының толықтығы маңызды болып табылады.
Қазіргі заманғы ақпараттық технологиялар қазіргі қоғам ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz